Μεγάλη Δευτέρα: Ιωσήφ του Παγκάλου

[toula]

Μεγάλη Δευτέρα: Ιωσήφ του Παγκάλου

Από σήμερα, Μεγάλη Δευτέρα 10 Απριλίου, ξεκινούν τα Άγια Πάθη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ του Παγκάλου, γιου του Ιακώβ, που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε αμέσως με ένα του λόγο.

Ο Ιωσήφ ήταν ο μικρότερος γιος του Ιακώβ και το πιο αγαπημένο παιδί του. Σ’ αυτόν είχε χαρίσει μοναδική στολή, λαμπρό χιτώνα. Όμως, φθονήθηκε από τα αδέλφια του, που αρχικά τον έριξαν σε ένα βαθύ λάκκο και εξαπάτησαν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο, ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο.

Στη συνέχεια τον πούλησαν για τριάντα αργύρια σε εμπόρους, οι οποίοι τον ξαναπούλησαν στον αρχιμάγειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Πετεφρή.

Ο Ιωσήφ ήταν πανέμορφος και τον ερωτεύθηκε η γυναίκα του Πετεφρή. Και καθώς ο ενάρετος νέος αντιστάθηκε, εκείνη θυμωμένη τον συκοφάντησε στο σύζυγό της, ότι δήθεν αυτός της επιτέθηκε με ανήθικους σκοπούς. Ο Πετεφρής την πίστεψε και φυλάκισε τον Ιωσήφ.

Κάποτε όμως ο Φαραώ είδε ένα παράξενο όνειρο, που με το φωτισμό του Θεού μόνο ο Ιωσήφ μπόρεσε να το εξηγήσει: Ότι θα έλθουν στην Αίγυπτο επτά χρόνια ευφορίας και επτά χρόνια ακαρπίας και πείνας. Ενθουσιάσθηκε ο Φαραώ από τη σοφία του Ιωσήφ και τον έκανε γενικό άρχοντα, κάτι σαν πρωθυπουργό της χώρας.

Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια της πείνας όλο το λαό. Με αφορμή τη διανομή του σιταριού, φανερώθηκαν τ’ αδέλφια του που τον είχαν φθονήσει. Εκείνος δεν τους κράτησε κακία, αντίθετα τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς του…

Επίσης, τη Μεγάλη Δευτέρα μνημονεύουμε και την άκαρπο συκή, την οποία καταράσθηκε ο Κύριος και ξεράθηκε αμέσως (Ματθ. 21:19, Μαρκ. 11:13).

Ο Χριστός περπατώντας στους δρόμους της Ιερουσαλήμ, την επομένη της θριαμβευτικής εισόδου του, είδε μια μεγάλη συκιά με καταπράσινο φύλλωμα και την πλησίασε με σκοπό να κόψει ένα σύκο. Όμως, διαπίστωσε ότι η συκιά δεν είχε καθόλου καρπούς. Τότε ο Ιησούς, απευθυνόμενος στο δέντρο, είπε: «Μηκέτι εκ σου καρπός γένηται εις τον αιώνα και εξηράνθη παραχρήμα η συκή». Και η συκιά την ίδια στιγμή ξεράθηκε, γι’ αυτό και λέγεται καταραμένη συκιά ή ξηρανθείσα συκιά.

Ο ευαγγελιστής Μάρκος αναφέρει πως την ώρα που ο Κύριος επιτίμησε τη συκή και ξηράθηκε, κατέπεσαν αμέσως τα καταπράσινα φύλλα της και την επόμενη μέρα ξεράθηκε και η ρίζα της (Μαρκ. 11:21). Οι μαθητές, έκθαμβοι από το θαύμα αυτό, δεν ζητούσαν να μάθουν τη βαθύτερη έννοιά του, αλλά είχαν την απορία «πως παραχρήμα εξηράνθη η συκή;» (Ματθ. 21:20). Πρώτη φορά είχαν δει τιμωρία της άψυχης φύσεως.

Ο Κύριος, παίρνοντας αφορμή από την απορία των μαθητών, χωρίς να εξηγήσει τη συμβολική σημασία του θαύματος, τους δίδαξε για τη μεγάλη δύναμη της πίστεως, η οποία, όταν συνοδεύεται από εσωτερική θέρμη και χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, μπορεί να κατορθώσει αφάνταστα πράγματα. Αυτή την πίστη θέλει η Εκκλησία να μεταδώσει σε όλους μας.

Και τι συμβολίζει η ιστορία της άκαρπης συκιάς; Τη Συναγωγή των Εβραίων της εποχής και τη ζωή του ισραηλιτικού λαού, που ήταν φαινομενικά ενάρετοι, αλλά πρακτικά άκαρποι από καλά έργα.

Η υμνογραφία λοιπόν της Μεγάλης Δευτέρας αναφέρεται στα δύο παραπάνω θέματα, αλλά και στο θέμα της πορείας του Κυρίου προς το Πάθος. Από το τροπάριο «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται…» οι Ακολουθίες της Μεγάλης Δευτέρας έως Τετάρτης λέγονται και «Ακολουθίες του Νυμφίου».

Απολυτίκιο
«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, διά τῆς Θεοτόκου, ελέησον ἡμᾶς».

http://orthodoxplanet.com