Ο Γέρων Χατζη-Γεώργης ο Αθωνίτης

[g_aggelos]

Ο Άγιος Γέροντας είχε στον κόσμο πνευματικά τέκνα, τα οποία βοηθούσε και προστάτευε πνευματικά, όπως θα δούμε και από μια επιστολή του προς τον Μητροπολίτη της Χίου.
Ενώ ζούσαν στον κόσμο οι Πατέρες, εν τούτοις ζούσαν εκτός του κόσμου, ζώντας το αυστηρό «Χατζη-Γεωργιάτικο" τυπικό. Βοηθούσαν δε και με το καλό παράδειγμά τους τους Χριστιανούς να διατηρούν τις Άγιες παραδόσεις της Εκκλησίας μας, με το αγωνιστικό τους πνεύμα.
Φαίνεται ότι από εκείνη την εποχή, είχαν αρχίσει σιγά-σιγά να χαλαρώνουν πνευματικά οι άνθρωποι, και ο Χατζη-Γεώργης αγωνιζόταν να διατηρήσει το Ορθόδοξο αγωνιστικό πνεύμα της Εκκλησίας μας. Αυτό θα πρέπει να προσέξουμε πιο πολύ εμείς στην εποχή μας, διότι εκτός από το πολύ χαλάρωμα που παρουσιάζεται, έφθασαν δυστυχώς σε τέτοιο σημείο οι σημερινοί άνθρωποι, που κάνουν και νόμους ακόμη χαλαρούς και τους επιβάλλουν και στους αγωνιζομένους να τους εφαρμόσουν… Γι’ αυτό οι αγωνιζόμενοι όχι μόνο δεν πρέπει να επηρεάζωνται από το κοσμικό πνεύμα, αλλά και αν μη συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους κοσμικούς και νομίζουν ότι είναι άγιοι και μετά χαλαρώνουν και καταλήγουν χειρότεροι κι από τους πιο κοσμικούς.
Όταν όμως συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους Αγίους, θα δούμε τα πάθη μας, θα ταπεινωθούμε και θα αγωνισθούμε πιο πολύ φιλότιμα, για να σωθούμε. Αμήν.

[g_aggelos]

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΧΑΤΖΗ-ΓΕΩΡΓΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΧΙΟΥ

Τω Πανιερωτάτω Αγίω Μητροπολίτη Χίου
Κυρίω Γρηγορίω προσκυνητώς.
Πανιερώτατε Άγιε Δέσποτα, ταπεινώς προσκυνώ την αγία δεξιά σου.
Σας παρακαλώ και σας βεβαιώνω ότι ο Γερο-Ιερόθεος και Γερο-Μακάριος, Μοναχοί, όπου ησυχάζουν εις μίαν καλύβην στην ενορίαν σας, αγάπησαν και εδιάλεξαν την αγαθήν μερίδα, άμποτε να βαστάξουν μίαν τοιαύτην ζωήν, επειδή ωρκίσθηκαν μόνοι τους, ήτον υπερηφάνεια, όμως από την σήμερον ας είναι με την ευλογίαν σας, ας γίνει διά κανόνα να μην καταλούν, επειδή όποιος νηστεύει με ταπείνωσιν ως αμαρτωλός ή δια άσκησιν ή δια αγάπην Θεού, οι κανόνες των Αγίων Πατέρων δεν τον εμποδίζουν. Μάλιστα έχομεν μαρτυρίας από πολλά μέρη, πολλοί Άγιοι επέρασαν την ζωή τους με χορτάρια, άλλοι με όσπρια, ο Άγιος Χρυσόστομος, ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος εις όλην του την ζωήν δεν εκατάλυσε, ούτε έμψυχον πράγμα εκατάλυσε, και άλλοι πολλοί αναχωρηταί, και τώρα εγώ ο ελάχιστος. Είμεθα ως τριάντα αδελφοί εις ένα κελλίον, έχω σαράντα χρόνια, και περνούμεν ομοίως τοιαύτην ζωήν και ούτε Πάσχα ούτε αποκρηά δεν καταλούμεν. Ομοίως είναι και άλλοι μερικοί ασκητάδες, άλλοι δύο, άλλοι τρεις, και ησυχάζουν, και αυτοί με νηστείαν περνούν την ζωήν τους.
Όταν δογματικά νηστεύη τινάς, τότε είναι εμποδισμένος, δια δε τους αγωνιζομένους, λέγει, εις τους τοιούτους ουκ έστι νόμος, και ο αγωνιζόμενος πάντα εγκρατεύεται. Ας γίνει τώρα με την ευχήν και ευλογίαν της Πανοσιότητλος σας, να μην τους πειράζει η συνείδησης ως παρηκόους. Ο καλόγερος πάντοτες πρέπει να γίνει καλόν παράδειγμα εις τον λαόν –ούτω λαμψάτω το φως έμπροσθεν των ανθρώπων.
Μάλιστα τώρα είναι ανάγκη πολλή να φροντίζετε μάλιστα ως ποιμήν, όπου είσθε, να αντιμάχεσθε τους νηστειομάχους, ότι εξέκλιναν πολύ οι Χριστιανοί την σήμερον. Πότε με φοβέραν, πότε με νουθεσίαν να τους διδάσκετε να μην παραβαίνουν τους νόμους των Αγίων Πατέρων και Αγίων Συνόδων της Εκκλησίας μας, διότι γράφουν, όποιος δεν φυλάγει τας Τετράδας και Παρασκευάς, την Τεσσαρακοστήν και άλλας διωρισμένας νηστείας, να είναι αφωρισμένος. Δια τούτο πρέπει όσον ημπορούμεν να δυσκολεύωμε τους ανθρώπους, να μην παραβαίνουν τους νόμους του Θεού και πράττουν τα άτοπα έργα, και τοιούτοις παραβάτας πρέπει να κατατρέχης. Δια δε τους αδελφούς, όπου θέλουν να νηστεύουν όχι με κακόν σκοπόν, να μην τους εμποδίζης, αλλά βλέποντάς τους ότι αγωνίζονται να χαίρεσαι, ότι έχεις τοιούτους εναρέτους ανθρώπους εις την ενορίαν σου, και ως καύχημα να τους έχης. Μάλιστα, εάν τους τύχει και ανάγκη καμμίαν φοράν, να τους βοηθήσης. Ελπίζω να έχης μεγάλον μισθό, όταν οικονομής τοιούτους ανθρώπους.
Κοίταξε, Άγιε Δέσποτά μου, καλά, επειδή έχομεν και θάνατον, Κρίσις μας περιμένει, και τότε ο Θεός καθ’ έναν θέλει κρίνει με τον όμοιόν του. Συγχώρησόν με τον ελάχιστον και την αυθάδειάν μου, επειδή και δεν είμαι άξιος να ανοίξω το στόμα μου να σας ειπώ λόγον, μάλιστα ακούοντας και την καλήν φήμη σας. Άμποτε αι άγιαι ευχαί σας να είναι πάντοτες μεθ’ημών. Αμήν.

ΧηΓεώργιος Μοναχός
Άγιον Όρος Άθω Κερασιά
15 Απριλίου 1872

[g_aggelos]

Εάν όλοι μας έχουμε ιερό καθήκον να μνημονεύουμε και να ευγνωμονούμε τους προγόνους μας, γιατί πολλά οφείλουμε σ’ αυτούς, πόσο μάλλον τους Αγίους Πνευματικούς προγόνους, που μας βοηθούν με την παρησία που έχουν στον Χριστό! Γι’ αυτό καλά θα είναι να αναφέρω λίγα για τον Πνευματικό Πατέρα του Χατζη-Γεώργη, τον Παπα-Νεόφυτο, και τον Πνευματικό του Παππού Γερο-Αυξέντιο.
Ο μεν Παπα-Νεόφυτος, ο Καραμανλής, όταν ήταν μικρό παιδί ακόμη στην Καισάρεια, άκουγε για το Άγιον Όρος και με την παιδική του απλότητα σκέφτηκε ότι οι Ερημίτες Μοναχοί τρώνε όταν ακούσουν κουδούνισμα στον Ουρανό. Έτσι αποφάσισε να τους μιμηθή· περίμενε πότε θα ακούσει και αυτός το κουδούνισμα στην ενάτη ώρα, όπως και άκουγε, και τότε καθόταν και έτρωγε. Το τυπικό αυτό το συνέχισε αρκετά, μέχρι τα δέκα οκτώ του χρόνια, που ήρθε στο Άγιον Όρος και έγινε Μοναχός στον Γέροντα Αυξέντιο στα Καυσοκαλύβια και αγωνίσθηκε φιλότιμα ογδόντα οκτώ χρόνια.
Ο Σεβασμιώτατος Πορφύριος Ουσπένσκυ, τότε Αρχιμανδρίτης ακόμη, είχε επισκεφθεί τον Παπα-Νεόφυτο και συνομίλησε μαζί του. Έγραψε δε τα εξής :
«Ο πατήρ Νεόφυτος γεννήθηκε και ανατράφηκε στην Ανατολή. Από καιρό αγωνίζεται εδώ για την σωτηρία την δική του και των άλλων. Είναι Πνευματικός, και σ’ αυτόν εξομολογούνται οι Μοναχοί πέντε Μοναστηριών και οι Αρχιερείς που μένουν στο Άγιον Όρος. Σύμφωνα με όσα λέει, οι Μοναχοί των Κοινωβίων κοινωνούν συχνά των Αγίων Μυστηρίων, αλλά χωρίς αυστηρή νηστεία. Το πνεύμα αυτό δεν αναπαύει τον Παπα-Νεόφυτο. Αυτός είναι αυστηρός. Μου είχε κάνει εντύπωση, όταν διάβασα από τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο ότι όσοι μεταλαμβάνουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, πρέπει να είναι πιο καθαροί κι απ’ την ηλιακή ακτίνα, και ρώτησα τον συνομιλητή μου να μου πει κάτι προς ωφέλειαν.
Με κοίταξε με το διορατικό του βλέμμα και μου είπε :
o Να έχεις φόβο Θεού και να είσαι εγκρατής.
o Αμήν. Του απάντησα και στην συνέχεια τον ρώτησα για την ζωή τους.
o Έχω δέκα υποτακτικούς, μου είπε. Πουθενά δεν πηγαίνουν. Την ημέρα καλλιεργούν τον κήπο και το αμπέλι, και την νύχτα κάνουν πολλές μετάνοιες ο καθένας χωριστά. Όποιος από αυτούς αγαπάει περισσότερο από τους άλλους τις μετάνοιες, τότε απαλλάσσεται απ’ την δουλειά… Αρκούνται στην ξηροφαγία. Μεταλαμβάνουν μια φορά την εβδομάδα μετά από την εξομολόγηση των λογισμών και την συγχωρητική ευχή».
Ο Γέρων Πνευματικός Νεόφυτος, κατά την κρίση των συγχρόνων του, ήταν Άγιος άνθρωπος ενώπιον του Θεού. Την ημέρα του θανάτου του την προγνώρισε πριν από σαράντα ημέρες. Διάβασε το Ευαγγέλιο και το Ψαλτήρι, έσκαψε ο ίδιος τον τάφο του, μετέλαβε των Αγίων Μυστηρίων, έδωσε την ευλογία του στους υποτακτικούς του, έκανε τον σταυρό του και εν ειρήνη παράδωσε την ψυχή του στον Κύριο.
Κοιμήθηκε το 1860, σε ηλικία εκατόν έξι χρόνων, από τα οποία τα ογδόντα οκτώ τα έζησε στον Άθωνα.
Σχετικά δε για τον Πνευματικό Παππού του Χατζη-Γεώργη, Γερο-Αυξέντιο, ο Πατήρ Γερμανός Χαΐρ αναφέρει τα εξής :
«Παλιά, στην Σκήτη των Καυσοκαλυβίων, υπήρχαν αξιοσέβαστοι Γεροντάδες, σαν τους αρχαίους μεγάλους Πατέρες, μπροστά από τους οποίους εμείς, έλεγε ο Γέρων, και όλη η Αδελφότητα της Σκήτης περνούσαμε με μεγάλο σεβασμό και δέος. Στέκονταν σαν ακλόνητοι στύλοι στις αγρυπνίες, απ’ το βράδυ ως το πρωί, κοιτάζοντας κάτω, στις πλάκες τις Εκκλησίας. Η Εκκλησία ήταν γεμάτη από τέτοιους Γεροντάδες. Όλοι τους ήταν σιωπηλοί, αργολογία δεν υπήρχε σ’ αυτούς, ακόμη και για τα απαραίτητα μιλούσαν λίγο και όταν ήταν καιρός, όταν έπρεπε. Φύλαγαν με ακρίβεια την πνευματική ζωή. Απ’ αυτούς έλαμπε ιδιαίτερα με την φωτεινή του ζωή ο Γέρων Μοναχός Αυξέντιος. Ανάμεσα σ’ όλους αυτούς τους Γεροντάδες αγωνιστάς, αυτός ήταν σαν ένα άστρο. Έμενε στο Κελλί του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου. Είχε ένα πήλινο αγγείο, όπου έβραζε για τον εαυτό του χόρτα, που τα μάζευε στην έρημο, και μόνο με αυτά τρεφόταν. Καμμιά φορά έτρωγε και ψωμί, αλλά τίποτε περισσότερο. Έζησε πολλά χρόνια στην Σκήτη ο Γέρων Αυξέντιος, περίπου εξήντα.
Μετά τον θάνατό του έμεινε ο υποτακτικός του Νεόφυτος «Καραμανλής», που πέθανε το 1860 πάνω από εκατό χρονών».
Μετά λοιπόν από τον Παπα-Νεόφυτο «Καραμανλή» έλαμψε στην Κερασιά του Άθωνα ο υποτακτικός του, ο Χατζη-Γεώργης, σαν αυγερινός!
Ο μεγάλος Ασκητής και πολύ Νηστευτής, ο οποίος άφησε «Όνομα!» και το όνομά του επίθετο για τους πολύ νηστευτάς. «Αυτός είναι Χατζη-Γεώργης!».
Τις άγιες ευχές του να έχουμε. Αμήν.

[g_aggelos]

Επειδή θα γεννηθεί ίσως το ερώτημα σε μερικούς ανθρώπους, γιατί να επιτρέπει ο Θεός να ταλαιπωρούνται με δοκιμασίες, συκοφαντίες κ.λ.π. δίκαιοι άνθρωποι, όπως και ο άνθρωπος του Θεού Χατζη-Γεώργης, ενώ ήταν εξαγνισμένη ψυχή κι από μικρό παιδάκι, θεώρησα καλό να γράψω αυτό που νιώθω.
Φυσικά τα κρίματα του Θεού είναι άβυσσος· αλλά μια από τις πολλές περιπτώσεις ίσως να είναι και αυτή, κατά τον λογισμό μου. Εάν δεν επέτρεπε ο Θεός να συκοφαντηθούν και ορισμένοι δίκαιοι, πως θα μπορούσαν να καλυφθούν ορισμένοι ένοχοι, που δεν μπορούν να σηκώσουν το σφάλμα τους από εγωισμό; Η μεν γη δεν τους χωράει, και οι δαίμονες ευκαιρία ζητάνε να τους φέρουν σε απόγνωση, να κάνουν κακό στον εαυτό τους, να κολασθούν.
Η πολλή όμως αγάπη του Θεού, για να μην απωλεσθεί καμμιά αδύνατη ψυχή, επιτρέπει να κατηγορούνται και να συκοφαντούνται και δίκαιοι άδικα, αλλά στο τέλος φανερώνεται η αλήθεια.
Με αυτόν δε τον τρόπο βοηθάει και εμάς να φέρουμε καλούς λογισμούς πάντα, για ό,τι κακό ακούμε να διαδίδεται για τον πλησίον μας και να αναρωτιώμαστε· «μήπως είναι συκοφαντία;». Τότε φυσικά παρηγορούνται και οι ένοχοι και σιγά – σιγά αισθάνονται την ενοχή τους, ελέγχονται από την συνείδησή τους και διορθώνονται, εάν έχουν καλή διάθεση. Με λίγα λόγια, ορισμένες φορές ο Θεός ελαφρώνει το βάρος των ενόχων με το να συκοφαντηθούν δυνατοί δίκαιοι.
Φυσικά οι αδικημένοι, είναι τα πιο αγαπημένα παιδιά του Θεού. Οι ίδιοι όμως, κατά τον λογισμό μου, δεν έχουν τέτοιους λογισμούς. Αντιθέτως πιστεύουν ότι μπορούσε να ήταν και οι ίδιοι ένοχοι, εάν τους εγκατέλειπε η Χάρις του Θεού, και να ήταν ακόμη και σε φυλακή ως ένοχοι και να τους έτρωγε και το σαράκι, ο έλεγχος της συνειδήσεως. Ενώ σαν αδικημένοι, έχουν στην καρδιά τους τον αδικημένο Χριστό και αγάλλονται στην εξορία και στην φυλακή σαν στον Παράδεισο, διότι όπου Χριστός εκεί Παράδεισος.
Οι δίκαιοι λοιπόν, με την αρχοντική τους αυτή αγάπη, δεν αποβλέπουν σε μισθό Ουράνιο με τις καλωσύνες που κάνουν στους συνανθρώπους τους, διότι είναι παιδιά του Θεού και εργάζονται στο σπίτι τους, στην Εκκλησία του Χριστού, φιλότιμα.
Εάν καλοεξέταζε ο άνθρωπος την ωφέλεια την ψυχική και την αγαλλίαση την εσωτερική, που αισθάνεται και σε ετούτη τη ζωή και από μια μικρή καλοσύνη που κάνει στον πλησίον του, θα τον παρακαλούσε να την δεχθεί και θα τον ευγνωμονούσε ακόμη. Διότι την αλλοίωση που δέχεται η ψυχή, και την χαρά που αισθάνεται η καρδιά του ελεήμονος ανθρώπου, ακόμη και από μια φέτα ψωμί που προσφέρει σε ένα ορφανό, δεν μπορεί να του την δώσει ούτε και ο μεγαλύτερος καρδιολόγος, κι αν τον πληρώσει ένα σακκί δολάρια.
Όπως επίσης τέτοια αγαλλίαση αισθάνονται οι ψυχές των αγωνισμένων Χριστιανών, που αγρυπνούν, προσεύχονται και νηστεύουν, που δεν μπορούν να την διανοηθούν εκείνοι που τρώνε ό,τι θέλουν και όποτε θέλουν, και πίνουν κρασιά και αναψυκτικά.
Φυσικά, όπως ανέφερα, τα παιδιά του Θεού δεν εργάζονται ούτε για τον Ουράνιο μισθό, αλλά ούτε και για τις πνευματικές αυτές χαρές τούτης της ζωής· γιατί τα παιδιά δεν πληρώνονται από τον Πατέρα, αφού όλη η περιουσία του Πατέρα τους είναι δική τους. Άλλο το τι θα προσφέρει ο Θεός σαν καλός Πατέρας, δώρα θεία και σε αυτήν την ζωή και στην αιώνια.
Όσοι φυσικά εργάζονται για μισθό, είναι εργάτες· και όσοι αποφεύγουν την αμαρτία για να μην κολασθούν, πάλι για το συμφέρον τους φροντίζουν. Καλό μεν είναι και αυτό, αλλά δεν έχει αρχοντιά, διότι μετά από τόσο μεγάλη θυσία που έκανε ο Χριστός για να μας λυτρώσει, από φιλότιμο δεν πρέπει να πάμε στην κόλαση, για να μην Τον λυπήσουμε με το να μας νιώθει ότι υποφέρουμε.
Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, τέτοιου είδους αγάπη είχαν για τον Χριστό. Αλλά πολλοί από εμάς δυστυχώς έχουμε φθηνή αγάπη, διότι η φθηνή αγάπη έχει όριο το μέχρι εκεί που δεν κολάζει. Αυτού του είδους η αγάπη είναι συνυφασμένη με την απιστία· δηλαδή να απολαμβάνουμε τα του κόσμου μέχρι εκεί που δεν κολάζει σε αυτήν την ζωή, αλλά να μην στερηθούμε και τον Παράδεισο.
Εάν μας έλεγε ο Χριστός «παιδιά μου, ο Παράδεισος γέμισε πια και δεν έχω που να σας βάλω», μερικοί από εμάς θα λέγαμε στον Χριστό με αναίδεια· «και γιατί δεν μας το έλεγες αυτό νωρίτερα;». Άλλοι θα έτρεχαν, για να μην χασομερήσουν καθόλου, να προλάβουν και το ένα λεφτό για να το διασκεδάσουν και δεν θα ήθελαν ούτε να ακούσουν τον Χριστό.
Τα φιλότιμα όμως παιδιά του Θεού θα έλεγαν στον Χριστό με ευλάβεια· «μη στεναχωρήσαι καθόλου για μας, αρκεί που γέμισε ο Παράδεισος· αυτό μας δίνει τόσο μεγάλη χαρά, σαν να βρισκόμαστε και εμείς στον Παράδεισο!» και θα συνεχίσουν τους φιλότιμους πνευματικούς αγώνες τους με χαρά, όπως και πριν, γι’ Αυτόν που αγάπησαν με αγνή αγάπη· και ο Χριστός, που είναι όλο αγάπη, θα φιλοξενήται μέσα στις αγνές καρδιές τους, όπως φιλοξενήθηκε στην Αγία Σάρκα της Αγνής Παρθένου.
Οι περιπτώσεις λοιπόν αυτές, όπως του Χατζη-Γεώργη, στις οποίες επιτρέπει ο Θεός να ταλαιπωρούνται δίκαιοι άνθρωποι, δυνατοί, και να σηκώνουν βάρος από αδυνάτους ενόχους, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο τους συνανθρώπους τους, είναι φυσικά ελάχιστες. Σε αυτές ακριβώς τις περιπτώσεις μπορούμε να πούμε το «κατά παραχώρησιν Θεού» και όχι όταν δίνουμε εμείς δικαιώματα στον πειρασμό, διότι τότε παραχωρούμε εμείς τόπο στον πονηρό. Δηλαδή, τότε λειτουργούν πνευματικοί νόμοι. «Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται…» (Λουκ. Ιη’, 14-15).
Κατ’ αυτόν δε τον τρόπο λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι κατά τον λογισμό μου.
Όσο πιο ψηλά πετάμε ένα αντικείμενο, με τόση περισσότερη ορμή τραβιέται κάτω από την έλξη της γης και συντρίβεται (νόμος φυσικός). Όσο υψώνεται κανείς, τόση θα είναι και η πτώση του η πνευματική, και ανάλογα με το ύψος της υπερηφανειάς του θα συντριβεί. –Εκτός εάν η υπερηφάνειά του ξεπεράσει την ανθρώπινη και φτάσει την δαιμονική και τότε δεν τον πιάνει ο πνευματικός νόμος σε τούτη την ζωή, αλλά συμβαίναι το Αποστολικό· «Πονηροί άνθρωποι και γόητες προκόψουσιν επί το χείρον, πλανώντες και πλανώμενοι» (β’ Τιμ. Γ’, 13). Όταν όμως ο άνθρωπος καταλάβει αμέσως το ανέβασμα της υπερηφάνειάς του και ζητήσει ταπεινά συγχώρεση από τον Θεό, αμέσως τα σπλαγχνικά χέρια του Θεού τον αρπάζουν με χαρά και τον κατεβάζουν απαλά, χωρίς να γίνει αντιληπτή η πτώση του, και έτσι δεν συντρίβεται, μια που είχε προηγηθεί η καρδιακή συντριβή με την μετένοια που έδειξε.
Το ίδιο δε συμβαίνει και με αυτόν που έδωσε μάχαιρα· όταν μετανοήσει ειλικρινά, με πόνο, δεν επιτρέπει ο καλός Θεός να εξοφλήσει εδώ με μάχαιρα, αφού η καρδιά του μετανοιωμένου ανθρώπου μαχαιρώνεται από τον έλεγχο της συνειδήσεως και υποφέρει. Τότε του δίνει ο Θεός σαν στοργικός Πατέρας, αντί μάχαιρα, βάλσαμο στην πονεμένη του καρδιά, την θεία παρηγοριά Του.
Εάν όμως ο ίδιος ο άνθρωπος που έφαλε, από πολύ φιλότιμο ζητήσει απίμονα από τον Θεό να τιμωρηθεί σε αυτήν την ζωή για το σφάλμα του, ενώ του το χάρισε ο καλός Θεός, και απαλλάχθηκε από τους πνευματικούς νόμους, του κάνει και αυτό το φιλότιμο αίτημά του, αλλά του ετοιμάζει και στεφάνι άφθαρτο, Ουράνιο.
Επίσης, όποιος τηρεί τις εντολές του Θεού και ζητάει ως χάρη από τον Θεό να τιμωρηθεί αυτός για τα σφάλματα των συνανθρώπων του ή να πάρει αυτός την αρρώστια από τον συνάνθρωπό του, αυτός πολύ συγγενεύει με τον Χριστό, και πολύ συγκινήται τότε ο Χριστός από τηναρχοντική αγάπη του παιδιού του.
Εκτός δε από την χάρη που του κάνει, ο Θεός να χαρίσει τα σφάλματα των άλλων, επιτρέπει και δοκιμασίες στην ζωή του, κατά το επίμονο αίτημά του. Παράλληλα του ετοιμάζει και το διαμαντένιο στεφάνι του Μάρτυρος, διότι πολλοί άνθρωποι των κατέκριναν με την «κατ’ όψιν» κρίση τους, νομίζοντας ότι τον τιμώρησε ο Θεός για τις αμαρτίες του, ενώ αυτός είχε γίνει ολόχρυσο πνευματικό αλεξικέραυνο, από αγάπη προς τους άλλους, σαν μιμητής του Χριστού.
Μέσα λοιπόν στα κρίματα του Θεού που είναι άβυσσος, βλέπουμε και αυτήν την περίπτωση, που συναντούμε σε Προφήτες και Αγίους, όπως και άλλες χιλιάδες περιπτώσεις, και το πιο σπουδαίο από όλα, να αλλάζει ο Θεός, όταν οι άνθρωποι αλλάζουν.
Επομένως, οι πνευματικοί νόμοι διαφέρουν από τους φυσικούς νόμους, διότι οι πνευματικοί έχου
ν σπλάγχνα, και ο άνθρωπος έχει να κάνει με τον Δημιουργό του, τον Πολυεύσπλαχνο Θεό.
Όταν δηλαδή συνέρχεται το άτακτο παιδί, μετανοεί και δέρεται από την συνείδησή του, τότε ο Πατέρας του το χαϊδεύει με αγάπη και το παρηγορεί.
Ο Πατέρας λοιπόν παιδαγωγεί τα παιδιά του από αγάπη, με σκοπό να συνέλθουν και να έλθουν κοντά Του, και όχι από κακότητα, ούτε από κοσμική, νομική δικαιοσύνη, αλλά από Θεία καλωσύνη για το καλό πάντα των παιδιών Του, για να σωθούν και να κληρονομήσουν την Ουράνια Βασιλεία Του.
Ο καλός Θεός λοιπόν, ας ενεργήσει σαν Θεός και ας μην λάβει υπόψη Του τις γκρίνιες μας, αρκεί να σωθεί όλος ο κόσμος. Αμήν.

ΤΕΛΟΣ