Η υπέρβαση του εγωκεντρισμού

[arxontopoulo]

Η υπέρβαση του εγωκεντρισμού

του Νικήτα Καυκιού

Ο εγωισμός δεν είναι αδυναμία ή ελάττωμα του χαρακτήρα για το οποίο είμαι υπεύθυνος και το οποίο μπορώ με τη δύναμη της θέλησής μου να ξεπεράσω εδώ και τώρα. Δεν είναι κάτι που μπορώ να υπερβώ με τη θέλησή μου. Όταν λειτουργώ εγωιστικά εγκλωβίζομαι στις προσωπικές μου αδυναμίες και ανάγκες. Όταν δεσμεύομαι από τον εγωκεντρισμό μου αναγκάζομαι να υπηρετώ τις ατομικές μου ανάγκες και δεν μπορώ να σκέφτομαι, να αισθάνομαι και να συμπεριφέρομαι σύμφωνα με την αγάπη των εντολών του Θεού.

Τα ανθρώπινα πάθη είναι έμμονες συνειδητές και υποσυνείδητες παρορμήσεις οι οποίες με αποπροσανα-τολίζουν και με απομακρύνουν από το Θεό. Όσο πιο έντονα είναι μέσα μου χαραγμένα τα πάθη τόσο περισσότερο δεσμεύομαι από αυτά και μειώνεται η δυνατότητά μου να ζήσω ελεύθερα δηλαδή σύμφωνα με το Θείο θέλημα. (Σε πνευματικό επίπεδο η προσωπική ελευθερία και η υπακοή στο Θεό είναι ταυτόσημες έννοιες). Πρόκειται για μια παγίδα η οποία συγκροτεί τα θεμέλια της οδύνης. Όσο περισσότερο δεσμεύομαι από τις παρορμήσεις μου τόσο περισσότερο υποφέρω. Η ευχαρίστηση που προκύπτει από την ικανοποίηση των παθών μοιάζει με δάνειο από τράπεζα με πολύ υψηλό τόκο. Το κυνήγι της εγωκεντρικής απόλαυσης θηρεύει την υπαρξιακή χρεοκοπία. Δεν επιλέγουμε να έχουμε πάθη απλά αισθανόμαστε την ένταση των παθών μέσα μας. Νιώθουμε να επηρεάζουν τόσο πολύ τη συμπεριφορά μας ώστε να μην μπορούμε να αντισταθούμε. Δεν είμαστε ένοχοι για τα πάθη μας στο βαθμό που η δύναμη της θέλησής μας δεν είναι αρκετή για να τα ξεπεράσουμε.

Η ίαση των παθών και η απελευθέρωση από τις εγωκεντρικές δεσμεύσεις είναι μυστήριο. Δεν μπορεί να γίνει μέσα από συνειδητές, ανθρώπινες προσπάθειες αλλά με την παρέμβαση του Θεού. Η υπέρβαση του εγωκεντρισμού δεν είναι αποτέλεσμα συνειδητών ασκητικών προσπαθειών αλλά καρπός της επίσκεψης του Αγίου Πνεύματος. Η θεραπεία των παθών βιώνεται ως άμεση δωρεά υπερβατικής ελευθερίας. Ο πιστός πάσχει τη θεραπεία χωρίς να μπορεί να επεξηγήσει λογικά την ακριβή διαδικασία της θεραπευτικής του εμπειρίας. Η θεραπεία δεν είναι ανταμοιβή για τις ασκητικές προσπάθειες και τις θυσίες αλλά θείο δώρο που παρέχεται δωρεάν χάριν της ταπεινώσεως. Ο πιστός δεν μπορεί με τη δύναμη της θέλησής του να ξεπεράσει το εγώ του. Καθώς όμως συντρίβεται μέσα από την επαφή του με την πραγματικότητα και αδειάζει από τον εαυτό του, επιτρέπει στη Χάρη του Θεού να τον επισκεφτεί και να τον κατακλύσει. Η αναφορά της συντριβής στο Θεό ελκύει τη Χάρη.

Πηγή: http://www.psyche.gr/poimantiki1.htm

[arxontopoulo]

Τελικά πόσο δύσκολο είναι να υπερβούμε το εγώ μας και να αγαπήσουμε ανιδιοτελώς; Οι περισσότεροι είμαστε εγκλωβισμένοι στις προσωπικές μας αδυναμίες και ανάγκες και αδυνατούμε να συμπεριφερθούμε όπως θα θέλαμε....

[arxontopoulo]

Για να ελκύσουμε την Χάρη του Θεού και να θεραπευθούμε θα πρέπει οπωσδήποτε να συντριβούμε μέσα από την επαφή μας με την πραγματικότητα; Θα πρέπει να πονέσουμε;

[dionysisgr]

Μαλλον, για να ειμαστε λιγο πιο ειλικρινεις με τον εαυτο μας arxontopoulo, ΔΕΝ θελουμε να συμπεριφερθουμε ετσι στην ουσια, γιατι εφοσον θελει ο Ανθρωπος κατι τιποτα δεν μπορει να τον εμποδισει, και ιδιαιτερα μαλιστα οταν αυτο ειναι και ευαρεστο στον Θεο.

[arxontopoulo]

Μαλλον, για να ειμαστε λιγο πιο ειλικρινεις με τον εαυτο μας arxontopoulo, ΔΕΝ θελουμε να συμπεριφερθουμε ετσι στην ουσια, γιατι εφοσον θελει ο Ανθρωπος κατι τιποτα δεν μπορει να τον εμποδισει, και ιδιαιτερα μαλιστα οταν αυτο ειναι και ευαρεστο στον Θεο.

Διονύση, ακόμα και να μην θέλουμε στην ουσία, σε τι βαθμό ευθυνόμαστε εμείς γι' αυτό; Πώς μπορούμε να βγούμε από τον εγωκεντρισμό μας τη στιγμή που είμαστε εγκλωβισμένοι στις προσωπικές μας αδυναμίες και ανάγκες; Νομίζω πως μόνο η Χάρις του Θεού μπορεί να μας βοηθήσει. Από την άλλη, για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις... Κυρίως ταπείνωση και αγάπη. Όμως, αυτό είναι και το ζητούμενο. Πώς θα έχουμε ταπείνωση και αγάπη, εάν δεν τις λάβουμε ως χάρισματα από τον Θεό; Είναι λίγο μπερδεμένα τα πράγματα νομίζω.

[arxontopoulo]

Τώρα θυμήθηκα κάτι που έλεγε ο π. Παΐσιος. Ότι αν ο άνθρωπος δεν ταπεινωθεί εκουσίως, θα επιτρέψει ο Θεός μέσα από δοκιμασίες και θλίψεις να ταπεινωθεί ακουσίως. Ίσως εδώ κρύβεται η απάντηση στο προηγούμενο ερώτημά μου, δηλαδή στο αν θα πρέπει να συντριβούμε και να πονέσουμε μέσα από την επαφή μας με την πραγματικότητα για να έλθει η Χάρις του Θεού και να μας θεραπεύσει.

[dionysisgr]

Kοιταξε να δεις,

Εχεις την εντυπωση οτι υπαρχουν πολλοι, που παρακαλουν στην προσευχη τους, να δωσει ο Θεος ταπεινωση, και αγαπη, η ακομα πιο συγκεκριμενα οτι κανουν προσευχη ειδικα γιαυτα τα χαρισματα και παρακαλουν μονο γιαυτα; Εγω δεν νομιζω.

Υπερ υγειας, εργασιας, συγγενων, φιλων, υπερ καλα να περναμε, υπερ ευτυχως που δεν ειμαστε σαν τους αλλους, υπερ πατριδος, υπερ να μην τυχει το στραβο και το αναποδο σε εμας, και υπερ παει λεγοντας..

Αυτα ειναι. Λοιπον, ποιος εχει την παρρησια να πει ευθεως στον Θεο: Ταπεινωσε με, με οποιοδηποτε τροπο. Οτι Θες Εσυ να γινει. Οτι Θελει το Παναγιο Θελημα Σου. Παρε την ραβδο της σωτηριας παιδευσεως Σου, και παραλαβε με για να με σωσεις.

Εγω να ομολογησω ευθεως, οτι τουλαχιστον ακομα, δεν εχω την παρρησια να το κανω αυτο.

Ο Θεος Θελει ξεκαθαρη σχεση, μα και μου δεν εχει. Ου Μυκτηριζεται! Και ετσι και γιουβετσι, να αγιασω αλλα να μην πονεσω και πολυ, δεν μας παει και πολυ μακρια αυτη η βαλιτσα.

Σκληρος ο λογος αλλα ετσι ειναι. Δεν παμε ευθεως και αποφασισμενοι στον Θεο, δεν γινομαστε ζυμαρι στα Χερια Του.

Εδω αλλοι ακομα προσπαθουν να πειστουν οτι υπαρχει ο Θεος, τι συζηταμε τωρα!! Εμεις ισα που το εχουμε ψιλο-ξεπερασει αυτο, και εχουμε αρχισει να στριβουμε προς την ανηφοριτσα την πρωτη την πολυ ανεπαισθητη. Οταν θα ερθει η μεγαλη η πραγματικη ανηφορα, να δεις τα ζορια..

Γιατι ο Θεος ασανσερ, ΔΕΝ εχει. Μονο ανηφορα υπαρχει, και οποιος δεν την ανεβει, θα μεινει στην λακκουβα.

Αυτοι που κερδισαν την ταπεινωση, και στο τερμα αυτης βρηκαν την καθολικη αρετη, την περιεκτικη των αρετων την Αγαπη, εδωσαν ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Εμεις τι ειμαστε διαθετιμενοι να δωσουμε;

Aυτο που μας μενει, ειναι τουλαχιστον, και αυτο που λεω δεν το λεω μοιρολατρικα προς Θεου, ειναι να κανουμε ταπεινα και ειλικρινα τον οποιο εστω μικρο μας αγωνα, να ομολογουμε Χριστο με παρρησια, να βοηθουμε τον πλησιον, να Εκκλησιαζομαστε, να συμμετεχουμε στα Αχραντα Μυστηρια, να ακουμε τον Πνευματικο μας, να εξαγορευουμε τους λογισμους και τις αμαρτιες μας, και να ελπιζουμε στο Μεγα Ελεος του Θεου.

Ας εχουμε ταπεινοτητα στον αγωνα μας, γιατι την πραγματικη αρετη, ειμαστε πολυ μετριοι για να την φανταστουμε καν, οχι να την κατακτησουμε. Αυτη ειναι για λιγους, ελαχιστους, για τα Σκευη Εκλογης του Κυριου.

Αλλα προσωπικα πιστευω, θα δωσει ο Θεος, και το λιγο, εαν το καταθετεις με ψυχη, και δεν κρατας το περισσευμα για τον εαυτο σου, θα το Κανει πολλαπλασιο, και θα μας Δικαιωσει. Ιδωμεν.

[arxontopoulo]

Συμφωνώ μαζί σου Διονύση και σ' ευχαριστώ για την απάντηση. Δυστυχώς έτσι είναι. Θέλουμε τον αγιασμό χωρίς κόπο και πόνο. Δεν είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε κάτι δικό μας, το θέλημά μας... Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και αυταπάρνηση στον αγώνα που κάνουμε.

[smarti]

Απο τη στιγμη που εξομολογουμαστε Βασίλη, απο εκεινη τη στιγμη δεν σταματαει και ο εγωκεντρισμος μας? Οχι απο την πρωτη φορα , αλλα σιγα σιγα κανοντας υπακοη, και προσπαθοντας να βαλουμε τα δικα μας '' θελω'' σε δευτερη μοιρα η καθολου, νομιζω πως εκει αρχιζουμε και σιγα σιγα χωρις ουτε καν να το καταλαβουμε ξεχναμε το εγω μας....και ολα παιρνουν μια αλλη τροπη...ετσι νομιζω , αν κανω λαθος...συγχωρεσε με!οχι οτι το εγω μας το ξεχναμε εντελως αλλα ...μια μικρη προσπαθεια γινεται να το βαλουμε λιγο στην ακρη και να αφησουμε να δρασει κατι το οποιο δεν το εχουμε δει κατι το οποιο ειναι πολυ ψηλα και ομως παντα διπλα μας, γυρο μας , μεσα στη ψυχη μας, μεσα σε καθετι που ζουμε...ειναι ο Κυριος μας....αν εμεις στεκομαστε συνεχεια με το αναστημα μπροστα του , σαν υπερηφανα κοκορια , πως θα μπορεσει και ο Κυριος να δωσει λιγο χαρη? Οταν ομως κανουμε τον αγωνα μας, ταπεινωθουμε, πονεσουμε και κλαψουμε....τοτε το χερι του απλωνεται , μας πιανει και μας σηκωνει μας διαπαιδαγωγει μας δίνει την αγαπη του και τοτε ολα γινονται ωραια...ακομα και η καθε θλιψη , γινεται χαρα......

Οταν εγραψα τη λεξη κοκορια στο μυαλο μου ειχα εμενα και το πως πηγαινα καποιες φορες για εξομολογηση....και μονο που το σκεφτομαι τωρα ντρεπομαι. βλεπω τωρα πως καθοταν το εγω μου και μιλουσε .......αλλα μετα απο καιρο καταλαβα....οτι αυτο που μιλουσε ηταν η πληγωμενη υπερηφανεια . Μπορουμε να παμε στην εξομολογηση και να εχουμε ψηλα το κεφαλι? Πως γινεται αυτο απο την ωρα που καθε στιγμη καθε λεπτο ειτε με τη σκεψη μας ειτε με το μυαλο μας, ειτε με τις πραξεις μας αμαρτανουμε....αν δεν κλαψουμε για τις αμαρτιες μπροστα στον πνευματικο μας, αν δεν ταπεινωθουμε , αν δεν σβησουμε το δικο μας εγω το δικο μας θελω...νομιζω ειναι πολυ δυσκολο να μας απλωσει και ο Κυριος το χερι του...ετσι νομιζω.....βασιλη μου!
Μην μου θυμωσεις σε παρακαλω που πηρα το θαρρος να απαντησω...

[fotios]

Δόξα τω Θεώ, Σμαρώ, το πιάνεις το νόημα...Δεν μπορεί κανείς να θυμώσει σε μια τέτοια ειλικρινή, αληθινή, ζωντανή απάντηση σαν τη δική σου! Ίσα Ίσα χαίρεται κανείς όταν τη διαβάζει!
Θα ήθελα, μόνο να προσθέσω πως ο εγωισμός είναι το κύριο χαρακτηριστικό της κοσμικής ζωής. Όλοι έχουμε προσωπεία για να κρύβουμε τον εγωισμός μας, που θα πρέπει να τα αποβάλλουμε και να γίνουμε απλοί, παιδιά στην καρδιά... Να προσέχουμε πολύ το δαίμονα του εγωισμού! Πρώτος ο γράφων...
Να πιστεύουμε "εν απλότητι και αφελότητι καρδίας" που έλεγε και ο αγαπημένος Γέροντας Πορφύριος!