Διάφοροι βίοι Αγίων

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Δίκαιος

Ὁ Συμεὼν ἦταν ἄνθρωπος δίκαιος καὶ εὐλαβής, «προσδεχόμενος παράκλησιν τοῦ Ἰσραήλ». Ἦταν ἄνθρωπος κατὰ τὴν φύση, ἀλλὰ στὴν ἀρετὴ ἄγγελος, ἄνθρωπος συναναστρεφόμενος μὲ ἀνθρώπους, ἀλλὰ συμπολιτευόμενος μὲ ἀγγέλους. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα τοῦ εἶχε ἀποκαλύψει ὅτι δὲν θὰ πεθάνει προτοῦ ἀξιωθεῖ νὰ δεῖ τὸν Χριστὸ καὶ νὰ Τὸν κρατήσει στὴν ἀγκαλιά του.
Ἡ Θεοτόκος κατὰ τὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο, τοῦ εἶπε: «Δέξαι γεραρώτατε ἄνθρωπε, τὸν πρὸς σὲ μᾶλλον ἢ πρὸς ἐμὲ τὴν τεκοῦσαν νῦν ἐπειγόμενον. Δέξαι τὸν σὲ ποθοῦντα μᾶλλον ἢ Ἰωσήφ. Δέξαι τὸν δευτέραν τῆς σῆς φιλίας τὴν πρὸς ἐμὲ τὴν μητέραν στοργήν, ὡς ἔοικε λογιζόμενον. Δέξαι, καί, ὡς βούλει, τοῦ ποθουμένου καταπόλαυε». Καὶ ἀμέσως μετὰ ἀπέθεσε στὰ χέρια τοῦ Πρεσβύτου Συμεὼν τὸν Κύριο.
Ὁ Συμεὼν «σκιρτᾷ καὶ ἀγγαλιά, καὶ λαμπρὰ καὶ διαπρυσίω φωνὴ περὶ αὐτοῦ ἀνακέκραγε λέγων, οὗτος ἐστιν ὁ ὧν καὶ προῶν καὶ ἀεὶ τῷ Πατρὶ συμπαρῶν, ὁμοούσιος, ὁμόθρονος, ὁμόδοξος, ὁμοδύναμος, ἰσοδύναμος, παντοδύναμος, ἄναρχος, ἄκτιστος, ἀναλλοίωτος, ἀπερίγραπτος, ἀόρατος, ἄρρητος, ἀκατάληπτος, ἀψηλάφητος, ἀκατανόητος, ἀτέκμαρτος.


Οὗτός ἐστι τῆς πατρικῆς δόξης τὸ ἀπαύγασμα, οὗτος ἐστιν ὁ χαρακτὴρ τῆς πάντως συστάσεως, τοῦτο τὸ φῶς τῶν φώτων, ἐκ πατρικῶν ἀνατέλλον κόλπων».

«Εἶδε δὲ ὁ Συμεὼν καὶ τὸν Δεσπότην ἐπέγνω καὶ τὴν ἐαυτοῦ ἀπόλυσιν. Τί λέγων; Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλον σου δέσποτα κατὰ τὸ ρῆμα σου ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ἐπειδὴ προώρισε πρὸ τῶν αἰώνων ὁ νῦν γαλακτοτροφούμενος, ὁ ὑπὸ τῶν χειρῶν μου βασταζόμενος τοῦ μὴ ἰδεὶν μὲ θάνατον πρὶν ἰδῶ τὸν Χριστὸν Κυρίου».
Ὁ Συμεὼν προεῖπε στὴ Θεοτόκο ὅσες ἔμελλε νὰ ὑποστεῖ πικρίες καὶ ὅτι ὁ Κύριος θὰ ἦταν «εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον». Στὸ σημεῖο αὐτὸ γράφει ὁ Ἅγιος Ἀμφιλόχιος, Ἐπίσκοπος Ἰκονίου: «Τοῦ Συμεῶνος εἰρηκότος περὶ τοῦ Κυρίου εἰς ἐξάκουστον τῶν παρθενικῶν ἀκοῶν τό, ἰδοὺ οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ καί, ἠγανάκτησεν εἰκὸς ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου κατὰ τοῦ Συμεῶνος λέγουσα πρὸς αὐτόν, Οὐκ οἶδᾳς τί διαγορεύεις ἄνθρωπε.
Ἐπὶ τὸν Χριστὸν σκυθρωπὰ καταγγέλλεις;
Οὐκ οἶδᾳς τὴν σύλληψιν τοῦ παιδῖου καὶ ὡς περὶ κοινοῦ τόκου σημεῖον ἀντιλογίας μηνύεις. Οὐδεμία πτῶσις ἐν αὐτῷ, ὕψωσις δὲ πολλὴ καὶ συγκατάβασις τοὶς εὐεργετουμένοις.
Τί οὒν οὐκ εὐλογεῖς φάσκων, ἰδοὺ οὗτος κεῖται οὐκ εἰς πτῶσιν, ἀλλ’ εἰς ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραήλ, διὰ τί δὲ καὶ λέγεις σημεῖον ἀντιλεγόμενον; Ὁ δὲ Συμεὼν πρὸς τὴν παρθένον, ἀρκεῖ σοί, παρθένε, τὸ μητέρα σὲ κληθήναι, ἱκανὸν σοὶ τὸ τροφὸν εὐρεθήναι τοῦ τρέφοντος τὸν κόσμον, μέγα σοὶ τὸ σαρκὶ βαστᾶσαι τὸν τὰ πάντα βαστάζοντα.
Ὁ ἐν σοῖ νῦν Χριστὸς κατοικήσας καὶ ἐν ἐμοὶ νῦν ὁ αὐτὸς τὰ περὶ αὐτοῦ λαληθήναι παρεσκεύασεν ὅτι οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν τῶν ἀπίστων Ἰουδαίων, εἰς ἀνάστασιν δὲ τῶν πιστευόντων ἐθνῶν… σημεῖον ἀντιλεγόμενον τὸν σταυρὸν προσαγορεύσας».
Ὁ Συμεὼν ὁ Θεοδόχος κοιμήθηκε εἰρηνικά. Ἡ Σύναξή του ἐτελεῖτο, μαζὶ μὲ τῆς Προφήτιδος Ἄννας στὸ Ἀποστολεῖο Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, ποὺ ἦταν παρεκκλήσιο τοῦ ναοῦ τῆς Θεοτόκου Εὐουρανιωτίσσης.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὸν Ὕπερθεον Λόγον σάρκα γενόμενον, ἐνηγκαλίσω ὡς βρέφος ἐν τῷ Ναῷ τοῦ Θεοῦ, Θεοδόχε Συμεὼν Πρεσβῦτα ἔνδοξε, ὅθεν καὶ Ἄννα ἡ σεπτή, ἀνθομολόγησιν αὐτῶ, προσήγαγεν ὠς Προφήτις, ὅθεν ὑμᾶς εὐφημοῦμεν, οἴα Χριστοῦ θείους θεράποντος.

Κοντάκιον. Ἦχος α’.
Ὁ μήτραν παρθενικὴν ἁγιάσας τῷ τόκῳ σου, καὶ χεῖρας τοῦ Συμεὼν εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε, προφθάσας καὶ νῦν ἔσωσας ἠμᾶς Χριστὲ ὁ Θεός. Ἀλλ' εἰρήνευσον ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα, καὶ κραταίωσον Βασιλεῖς οὓς ἠγάπησας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Συνετὸς ὁ Μάρτυρας

Μαρτύρησε τὸν 3ο αἰώνα μ.Χ. στὴ Ρώμη, ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Αὐρηλιανός. Ὁ Συνετὸς ἦταν ἀναγνώστης τῆς ἐκκλησίας τῆς Ρώμης, ποὺ τὸν ἔκανε ὁ Ἅγιος Πάπας Σίξτος.
Συνελήφθη καὶ διατάχθηκε νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ἀρνήθηκε ὅμως καὶ βασανίστηκε σκληρὰ μὲ μαστίγια ἀπὸ νεῦρα βοδιῶν καὶ ἔπειτα φυλακίστηκε. Παρ’ ὅλα αὐτά, παρέμεινε στὴν Χριστιανική του ὁμολογία καὶ ἔβαλαν στὸ σῶμά του πυρακτωμένα σίδερα.
Ἐπειδὴ ὅμως δὲν κατάφεραν τίποτα, τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισαν.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος

Μορφὴ μὲ παγκύπρια πνευματικὴ ἀκτινοβολία εἶναι ὁ Ἅγιος Σωζόμενος.
Τὴν ἀκτινοβολία του μαρτυροῦν τὰ πολλὰ θαύματά του ποὺ μὲ εὐλάβεια ἀναφέρονται ἀπὸ τὸν λαό μας, μὰ καὶ οἱ ἱεροὶ ναοὶ ποὺ εἶναι ἀφιερωμένοι στ’ ὄνομά του.
Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὴν ζωή του, πολλὰ θὰ ἔχει νὰ πεῖ καὶ σ’ ἐμᾶς.
Ἕνας κώδικας ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα Ριζοκαρπάσου ἀναφέρει πὼς ὁ τρισμακάριος αὐτὸς πατὴρ καταγόταν ἀπὸ τὴν Καρπασία.
Ἀπὸ τὴν ἀκολουθία του μαθαίνουμε πὼς ἔζησε πρὶν ἀπὸ τὴ φράγκικη κατοχὴ τῆς Κύπρου μας.
Καὶ στὸ συναξάρι ποὺ ἔγραψε γι’ αὐτὸν κάποιος Ἀκάκιος μοναχὸς Φιλόθεος μοναχὸς ἀπὸ τὴν Καρπασία. Ἔζησε στὰ τέλη τοῦ 17ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰώνα. Πέρασε τὸ πιὸ μεγάλο μέρος τῆς ζωῆς του στὴν ἐξορία (50 χρόνια). Τὸ χειρόγραφο ποὺ μᾶς ἀφῆκε ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἄλλη του ἀξία περιλαμβάνει καὶ τὶς ἀκολουθίες τῶν πέντε ἁγίων της Καρπασίας. Τῶν ἁγίων Φίλωνος, Συνεσίου, Θύρσου, Φωτεινῆς καὶ Σωζομένου. Διαβάζουμε πὼς ὁ Ἅγιος ἦταν «ἐπὶ τῆς Χριστιανοσύνης».

Μὲ τοῦτο πρέπει νὰ δεχθοῦμε πὼς ὁ Ὅσιος πατὴρ πρέπει νὰ ἔζησε γύρω στὰ 1100 μ.Χ., τότε ποὺ τὸ νησί μας ἦταν ἕνα τμῆμα καὶ μία ἐπαρχία τῆς μεγάλης μας Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας.
Ἀπὸ τοὺς γονεῖς του ποὺ ἤσαν ἄνθρωποι θεοσεβεῖς ὁδηγήθηκε ἀπὸ μικρὸς στὴ μελέτη καὶ τὴν γνώση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἀγάπησε τὰ θεία λόγια. Μὲ ὅλη τὴν καρδιά του τ’ ἀγάπησε. «Ὡς γλυκέα τῷ λαρύγγι μου τὰ λόγια σου, ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μου» ἔλεγε κάθε φορὰ μὲ ἐνθουσιασμό, ὅταν δακρυσμένος ἀπὸ συγκίνηση σήκωνε τὰ μάτια ἀπὸ τὰ ἱερὰ βιβλία.

Η προσεκτικὴ μελέτη τῆς Γραφῆς καὶ τῶν διαφόρων θεολογικῶν συγγραμμάτων μὲ τὰ ὁποῖα καταγινόταν καθημερινά, τὸν βοήθησαν μὲ τὸν καιρὸ νὰ ἀποκτήσει μία σπάνια γιὰ τὴν ἐποχή του μόρφωση καὶ γνώση. Κάτι περισσότερο.
Τὸν βοήθησαν νὰ ἐξελιχθεῖ σ’ ἕναν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ καὶ ἕνα συνειδητὸ χριστιανό. Τὰ λόγια τοῦ μεγάλου Ἀπόστολου, τοῦ θείου Παύλου «μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς καγῶ Χριστοῦ» (Α’ Κορ. ια’ 1) δὲν τὰ γνώριζε ἁπλῶς καὶ δὲν τὰ ἀπήγγελλε μονάχα. Ἀγωνιζόταν κιόλας κάθε μέρα νὰ τὰ κάμει βίωμά του, ζωή του. Καὶ τὰ κατάφερε.
Μὲ τοὺς συνεχεῖς πνευματικοὺς ἀγῶνές του κατώρθωσε νὰ προχωρήσει καὶ νὰ πλησιάσει καὶ νὰ ὁμοιάσει κατὰ τὸ μέτρο τοῦ δυνατοῦ, τὸ αἰώνιο πρότυπο, ποὺ πρέπει νὰ ἔχει κάθε ἄνθρωπος, τὸν Χριστό. Ναί! Μόρφωσε μέσα του τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι ὁ μόνος τέλειος, μὰ καὶ ὁ μόνος ἀληθινὸς ἄνθρωπος. Καὶ νὰ πὼς τὸ πέτυχε!

Ἀπὸ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ἐφηβικῆς καὶ ὕστερα τῆς νεανικῆς του ἡλικίας ὁ ἐραστὴς τῆς πραγματικῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἀγωνίστηκε ἰδιαίτερα, γιὰ νὰ κρατήσει τὴν καρδιά του ἁγνὴ καὶ καθαρή. Ὁ μακαρισμὸς τοῦ Κυρίου «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται», πρόβαλλε πάντα μὲ φωτεινὰ γράμματα μπροστά του καὶ τὸν καλοῦσε νὰ τὸν κάμει σύνθημα ζωῆς.
Καὶ ὁ καλὸς νέος πρόσεξε τὴν πρόσκληση. Καὶ τὴν ἀγκάλιασε. Καὶ τὴν ἐφήρμοσε μὲ προσοχὴ στὸν βίο του καὶ νίκησε.
Παρὰ τὴν ἠθικὴ βρωμιὰ ποὺ ὑπῆρχε γύρω του, καὶ ὑπάρχει σ’ ὅλες τὶς ἐποχὲς καὶ πολιορκεῖ μὲ ὅλα τὰ μέσα τὶς νεανικὲς καρδιὲς καὶ πρὸ παντὸς ἐκεῖνες ποὺ φλέγονται καὶ ἀγωνίζονται νὰ μείνουν μακριὰ ἀπ’ αὐτή, ὁ ἅγιος μὲ τὴν σύνεση, τὴν προσοχὴ καὶ τοὺς ἀγῶνές του μπόρεσε νὰ ξεπεράσει τοὺς ποικίλους πειρασμοὺς τῆς ἡλικίας του.
Τοὺς ξεπέρασε καὶ κράτησε τὸ μυαλό του καθαρὸ ἀπὸ σκέψεις καὶ θύμησες καὶ ἐντυπώσεις ἀκάθαρτες καὶ πονηρές. Ἀκόμη κράτησε καὶ τὴν καρδιά του ἐλεύθερη ἀπὸ αἰσθήματα καὶ πάθη παράνομα καὶ ἁμαρτωλά. Καὶ τὴν θέλησή του ἀνεπηρέαστη ἀπὸ κάθε ἐπιθυμία καὶ πόθο, μὰ καὶ συγκατάθεση ἀντίθετη πρὸς τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ.

Γνώριζε ὁ ταπεινὸς θιασώτης τῆς ἀρετῆς, πὼς δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι γνήσιος ὀπαδὸς τῆς θρησκείας τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ τῆς «καθαρῆς καὶ ἀμιάντου θρησκείας» τῆς «ἁγίας καὶ ἀμώμου» τῆς «μὴ ἐχούσης σπίλον ἢ ρυτίδα ἢ τί τῶν τοιούτων», ἐκεῖνος, ποὺ δὲν ἔχει τὴν καρδιά του καθαρὴ ἀπὸ κάθε ἀνηθικότητα καὶ βρωμιὰ καὶ τὰ φρονήματά του ἄδολα, ἀνόθευτα καὶ ἁγνά.
Τὰ γνώριζε ὁ νεαρὸς Σωζόμενος ὅλα αὐτά. Καὶ γιὰ τοῦτο πάλαιψε μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις νὰ μείνει ξένος ἀπὸ ὅτι λερώνει καὶ καταστρέφει τὴν ψυχή. Καὶ ἀκόμη νὰ φυλάξει πιστὰ τὴν θεία ἐντολή: «ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιος εἰμί». Ναὶ τὴν φύλαξε! Πιστὰ τὴν φύλαξε!

Ἐκτὸς ἀπ’ τὴν προσεκτικὴ ἀγρυπνία τῆς ψυχῆς, ἡ προσευχὴ καὶ ἡ νηστεία ἦταν οἱ δυὸ βακτηρίες ποὺ κρατοῦσε γιὰ τὴν ἐπίτευξη τοῦ ἁγίου σκοποῦ του.
Ἡ νηστεία γιὰ νὰ τοῦ καταστέλλει τὶς ὁρμές. Καὶ ἡ προσευχὴ γιὰ νὰ τὸν βοηθᾶ ν’ ἁπλώνει τὶς φτεροῦγες τῆς διάνοιάς του καὶ νὰ ὑψώνεται κάθε στιγμὴ καὶ ὤρα γιὰ νὰ καταθέτει πρὸ τοῦ θρόνου τοῦ Μεγάλου Πατέρα σκέψεις καὶ αἰσθήματα.
Γιὰ νὰ εἶναι ἀπερίσπαστος στὸν εὐγενικό του ἀγώνα ποὺ χάραξε μονάχος του, προτοῦ ἀνδρωθεῖ, πῆρε τὴν ἀπόφαση νὰ φύγει καὶ ἀπὸ τὸ σπίτι του καὶ νὰ τραβήξει στὴν ἐρημιά.
Ἐκεῖ ἐλεύθερος ἀπὸ κάθε γήϊνη φροντίδα ἕνα μόνο θὰ σκεφτόταν καὶ γιὰ ἕνα μόνο θὰ φρόντιζε: Πὼς νὰ ἀρέσει στὸν Θεό.

Κάποια μέρα, ὕστερα ἀπὸ ὁλονύκτια προσευχὴ σηκώθηκε καὶ ξεκίνησε. Ἀφῆκε ὅ,τι πολύτιμο καὶ ἀγαπητὸ εἶχε στὸν κόσμο τοῦτο καὶ πῆρε τὸν δρόμο τῆς ἐρημικῆς ζωῆς. Περπάτησε πολύ. Κάποτε ἔφτασε σὲ μία σπηλιά. Βρισκόταν στὴν πρόσοψη ἐνὸς κρημνοῦ, ποὺ ἦταν βραχώδης καὶ ὑψηλός. Ἐκεῖ σταμάτησε. Μπῆκε μέσα, ἔκαμε τὸν σταυρό του καὶ μὲ φωνὴ ποὺ ἔτρεμε ἀπὸ συγκίνηση καὶ φόβο ἄρχισε νὰ σιγοψάλλει:
«Ἡ καρδία μου πρὸς Σέ, Λόγε, ὑψωθήτω, καὶ οὐδὲν θέλξει με, τῶν τοῦ κόσμου τερπνῶν, πρὸς χαμαιζηλίαν». (Τρίτο ἀντίφωνο τοῦ Δ’ ἤχου).

Δηλαδή, σὲ Σένα Χριστέ μου, σὲ Σένα, Λόγε, τοῦ Θεοῦ, ἂς ὑψωθεῖ ἡ καρδιά μου. Καὶ τότε τίποτα, Κύριε, ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα τὰ μάταια καὶ φθαρτά του κόσμου τούτου δὲν θὰ μπορεῖ νὰ τὴν τραβήξει μακριά σου, οὔτε καὶ νὰ τὴν ἀποσπάσει ἀπὸ τὴν θεωρία σου.
Καὶ στ’ ἀλήθεια! Ἡ καρδιὰ ποὺ ὑψώθηκε μία φορὰ πραγματικὰ στὸν οὐρανό, ὅπου βρίσκονται τὰ αἰώνια ἀγαθὰ καὶ ὅπου βασιλεύει ἡ εὐδαιμονία καὶ ἡ μακαριότητα τοῦ ἀνέκφραστου κάλλους τοῦ προσώπου τοῦ Κυρίου, ὅπως τὸν θεῖο Ἀπόστολο Παῦλο, θ’ ἀναφωνεῖ καὶ αὐτή: «Ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ Κυρίου μου, δι’ ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι ἵνα Χριστὸν κερδήσω» (Φιλιπ. γ’ .

Δηλαδὴ ὅσα εἶναι ξένα πρὸς τὸν Χριστὸ τὰ θεωρῶ ζημία μου ἐν συγκρίσει πρὸς τὴν ὑπεροχὴ καὶ τὸ μεγαλεῖο τῆς γνώσεως τοῦ Ἰησοῦ μου γιὰ χάρη τοῦ Ὁποίου μὲ τὸ κέφι μου ἀπέρριψα καὶ περιφρόνησα τὰ πάντα. Καὶ τὰ θεωρῶ ὅλα σκύβαλα καὶ ἀνάξια λόγου, γιὰ νὰ κερδίσω τὸν Χριστό. Ἀνάξια λόγου καὶ ζημία του καὶ σκύβαλα θεώρησε καὶ Σωζόμενος τὰ ἀγαθὰ τοῦ κόσμου τούτου. Τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἀπομακρύνουν τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ ἅγιο θέλημά του, προκειμένου νὰ ἀρέσει στὸν Χριστὸ καὶ νὰ μείνει πιστὸς ἀκόλουθός του.
Μέσα στὴν σπηλιὰ ποὺ διάλεξε γιὰ κατοικία καὶ ἀσκητήριό του ὁ Ὅσιος πατὴρ σπεύδει νὰ κάμει ἔργο του τὸν σκοπὸ ποὺ ἔταξε στὴν ζωή του. Καὶ ἀγωνίζεται. Σκληρὰ ἀγωνίζεται κάθε μέρα πὼς νὰ κατανικήσει τὴν σάρκα του καὶ πὼς νὰ ἀποκτήσει τὴν ἀρετή.
Ἡ ζωή του εἶναι ἕνας συνεχὴς ἀγώνας. Ἀγώνας γιὰ τὴν ὑπερνίκηση τοῦ ἐαυτοῦ του. Σὰν καλὸς γεωργὸς γνωρίζει ὁ σεβάσμιος πατήρ, πὼς γιὰ νὰ ἐπιτύχει μία σπορὰ καὶ μία καλλιέργεια πρέπει πρῶτα νὰ ἑτοιμασθεῖ ὁ χῶρος, τὸ ἔδαφος.

Μὲ τὴ νηστεία καὶ τὴ σκληραγωγία ἑτοιμάζει τὸ χωράφι τῆς ψυχῆς του. Γκρεμίζει σιγὰ καὶ προσεκτικὰ ἕνα – ἕνα τὰ ὀχυρὰ τοῦ ἐχθροῦ ποὺ λέγονται σοφίσματα καὶ πονηροὶ λογισμοὶ καὶ ὑψηλοφροσύνη καὶ τὰ ὁποία ἐμποδίζουν τὸν ἄνθρωπο νὰ γνωρίσει τὸν Θεό. Ξεριζώνει μὲ σύστημα τὰ ἀγκάθια τῶν παθῶν καὶ ρίχνει μὲ ὑπομονὴ τοὺς σπόρους τῆς ὑποταγῆς σὲ ὅλα, στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καὶ πετυχαίνει στὸν ἀγώνα του. Καὶ νικᾶ. Καὶ γίνεται κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σύμφωνα μὲ τὸν λόγιο τῆς Γραφῆς ποὺ διακηρύττει: «Ἐπὶ τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλὰ ἡ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἠσύχιον καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου;» (Ἠσαΐου ξστ’ 2).
Δηλαδὴ πάνω σὲ ποιὸν θὰ ρίψω ἐγὼ στοργικὸ καὶ προστατευτικὸ τὸ βλέμμα μου, παρὰ μονάχα στὸν ἄνθρωπο τὸν ταπεινὸ καὶ εἰρηνικὸ καὶ ἥσυχο, ποῦ τρέμει μὲ σεβασμὸ τὰ λόγια μου καὶ ἀγωνίζεται νὰ τὰ ἐφαρμόσει στὴ ζωή του;

«Οἰκητήριον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ στύλος ὁλόφωτος, λόγου καὶ γνώσεως ἔμπλεως, ἀρεταίς τε κατάκοσμος καὶ τῶν Κυπρίων ἰατρὸς τῶν ἐν νόσοις...» νὰ τί εὐτύχησε νὰ ἐπιτύχει καὶ νὰ γίνει ὁ ἀοίδιμος ἀσκητὴς μὲ τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς του καὶ τοὺς συνεχεῖς πνευματικοὺς ἀγῶνες του.
Καὶ τὸ ἀνορθωτικὸ καὶ σωστικὸ ἔργο του δὲν περιώρισε ὁ ἱερὸς πατὴρ μόνο στὸν ἑαυτό του.
Τὸ ἐπεξέτεινε καὶ στοὺς γύρω του καὶ σὲ ὅσους ἄλλους ἡ φήμη τῆς ἀρετῆς του ἔφερνε μέχρι τὴν σπηλιά του. Καὶ ἦταν πολλοὶ αὐτοί. Ἄλλοι ἀπὸ περιέργεια καὶ ἄλλοι ἀπὸ ἀνάγκη καὶ πόθο κάτι νὰ πάρουν καὶ κάτι ν’ ἀκούσουν, ξεκινοῦσαν ἀπὸ διάφορα μέρη καὶ ἔρχονταν στὸν εὐλαβῆ ἀσκητή.
Καὶ αὐτὸς σὰν ἄλλος Βαπτιστὴς ἅρπαξε τὶς εὐκαιρίες γιὰ νὰ διδάξει, νὰ παρακαλέσει, νὰ ἐπιτιμήσει. Τὸ κήρυγμά του ἄρχιζε πάντα μὲ τὶς λέξεις:
«Μετανοήσατε καὶ ἀγαπήσατε τὸν Θεόν. Ἀδελφοί μου! Μετανοιώσετε καὶ ἀφῆστε τὴν ἁμαρτία. Ἀφῆστέ την, ποὺ εἶναι κατάρα. Εἶναι θάνατος. Εἶναι νέκρωση. Ἀφῆστε τὴν ἁμαρτία καὶ ἀγαπῆστε τὸν Θεό. Ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶ τὸν Θεό, ζεῖ μὲ ἀναπαυμένο τὸν νοῦ του.
Ἡ ἀγάπη, ὅταν θρονιαστεῖ στὸν ἄνθρωπο, εἶναι ἱκανὴ νὰ τοῦ θρέψει τὴν ψυχή· αὐτὴ εἶναι τὸ κρασὶ ποὺ εὐφραίνει τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὴ τοῦ ξεκουράζει τὴν ψυχή. Τοῦ γαληνεύει τὸ μυαλό. Τὸν κάνει ἀληθινὸ παιδὶ τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ κλειδὶ ποὺ θὰ μᾶς ἀνοίξει μία μέρα καὶ τὸν Παράδεισο».
Τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου συνοδεύονταν πάντα μὲ τὸ δικό του φωτεινὸ παράδειγμα. Σὲ κανένα δὲν ἀρνιόταν τὴν ἀγάπη καὶ τὴν βοήθειά του. Τὸ κατάλυμά του ἦταν γιὰ ὅλους ἀνοικτό. Καὶ τὸ θεραπευτικὸ χάρισμα μὲ τὸ ὁποῖο τὸν χαρίτωσε ὁ Θεός, τὸ πρόσφερε πρόθυμα σὲ ὅσους μὲ πίστη καὶ μετάνοια εἰλικρινὴ κατάφευγαν στὴ χάρη του καὶ τοῦ τὸ ζητοῦσαν.

Μπροστὰ στὴ σπηλιὰ ποὺ ἔμενε, κατέφθαναν συχνὰ ἀπὸ παντοῦ μορφὲς πονεμένες καὶ χλωμὲς ἀπ’ τὴν ἀρρώστια καὶ τὸν πόνο. Μητέρες μὲ τὰ πυρέσσοντα παιδιὰ στὴν ἀγκαλιά τους. Ἄνδρες καὶ γυναῖκες μὲ ζωντανὰ τὰ σημάδια τῆς πίκρας στὰ πρόσωπά τους. Νέοι καὶ νέες μὲ τὰ κορμιὰ μαραμένα ἀπ’ τῆς ἀσθένειας τὰ βαριὰ πλήγματα. Μὲ τὰ μάτια φλογερὰ ἀπ’ τὸν πόθο τῆς ὑγείας σταματοῦσαν ἐκεῖ στῆς σπηλιᾶς τὸ ἄνοιγμα καὶ μὲ φωνὴ ραγισμένη φώναζαν καὶ ἔλεγαν:
«Ἅγιε Σωζόμενε, μᾶς τσάκισε ἡ ἀρρώστια. Λυπήσου μας καὶ δῶσε μας τὴν βοήθειά σου. Γιάτρεψέ μας».
Μὲ τὴν καλοκάγαθη μορφὴ ἔβγαινε ὁ σεβαστὸς ἀσκητὴς ἀπ’ τὴν σπηλιὰ καὶ μὲ πατρικὴ καλωσύνη ἔστεκε μπροστὰ στὸν ἀνθρώπινο πόνο καὶ ἔλεγε:
– Ὁ ἅγιος Θεός, παιδιά μου, μπορεῖ μόνο νὰ σᾶς θεραπεύσει. Ναί! Μόνο ὁ ἅγιος Θεός. Ἀρκεῖ νὰ πιστεύετε σ’ Αὐτὸν μὲ τὴν καρδιά σας. Καὶ ἀρκεῖ τὸ θέλημά Του νὰ τὸ ἔχετε πάντα ὁδηγὸ στὴν ζωή σας. Εἶναι σπλαγχνικὸς Πατέρας ὁ Κύριος. Εἶναι Πατέρας «οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων μακρόθυμος καὶ πολυέλεος». Εἶναι πατέρας ὅλων μας. Καὶ σὰν πατέρας ἕνα μόνο θέλει γιὰ τὸν καθένα μας. Τὴν σωτηρία μας. Ναί! Τὴν σωτηρία μας ζητᾶ ὁ Θεός. Καὶ τὴν σωτηρία τὴν προσφέρει σὲ ὅλους. Φτάνει μονάχα νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ μετανοήσουμε. Εἶσθε ἕτοιμοι καὶ ἐσεῖς νὰ κάμετε τὸ σωστικὸ τοῦτο πήδημα; Εἶσθε ἕτοιμοι νὰ ἀπαρνηθῆτε τὴν ἁμαρτία καὶ μὲ συντριβὴ ψυχῆς νὰ ζητήσετε συγχώρηση γιὰ κάθε κακὸ ποὺ ἐκάμετε ὡς σήμερα; Εἶσθε πρόθυμοι ἀκόμη νὰ ἀλλάξετε ζωή; Νὰ συγχωρήσετε μὲ τὸ κέφι σας ὅλους ἐκείνους ποὺ σᾶς ἔβλαψαν, σᾶς ἀδίκησαν, σᾶς ἔκαμαν κακὸ καὶ νὰ γίνετε ἄνθρωποι καινούργιοι ἄνθρωποι καλωσύνης καὶ ἀγάπης;
– Εἴμεθα, ἅγιε πάτερ. Εἴμεθα...
Αὐτὴ κατὰ κανόνα ἦταν ἡ συνηθισμένη ἀπάντηση, ποὺ οἱ ἐπισκέπτες ἔδιναν στὰ ἁπλὰ ἐρωτήματα τοῦ γέροντα ἀσκητή. Καὶ αὐτὸς σὰν τὴν ἄκουε καὶ σὰν βεβαιωνόταν, πὼς οἱ καρδιὲς εἶχαν κατανυγεῖ, ἀποσυρόταν στὴ γωνιὰ τῆς σπηλιᾶς του καὶ μὲ δάκρυα κατανύξεως ζητοῦσε τὸ ἔλεος τοῦ μεγάλου Θεοῦ γιὰ τοὺς πάσχοντες ξένους του.
Τὸ θαῦμα δὲν ἀργοῦσε νὰ γίνει. Ὁ πόνος σιγά – σιγὰ χανόταν ἀπ’ τὸ πονεμένο μέρος. Ἡ δύναμη ξαναγύριζε στὸ ἀρρωστημένο κορμί. Τὰ μάτια φωτίζονταν ἀπὸ τὴν πίστη καὶ τὴν πεποίθηση τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Τὰ πρόσωπα ξανάβρισκαν τὸ χρῶμα τῆς ὑγείας. Οἱ καρδιὲς φούσκωναν ἀπὸ τὴν χαρά. Καὶ οἱ ἄρρωστοι, θεραπευμένοι πιὰ ξεσποῦσαν σὲ μιὰ ὁλόψυχη δοξολογία τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ καὶ σ’ ἕνα βαθὺ ἐγκάρδιο εὐχαριστῶ στὸν Ἅγιο, ποὺ μὲ τὴν δύναμη τῆς προσευχῆς του, τοὺς εἶχε κάμει καλά. Καὶ αὐτὸς μὲ ταπείνωση ἀληθινή, προτοῦ τοὺς κατευοδώσει γιὰ τὰ χωριά τους μὲ πατρικὴ στοργὴ καὶ ἀγάπη τοὺς καλοῦσε κοντά του καὶ τοὺς ἐπαναλάμβανε;
— Παιδιά μου! Ὁ ἅγιος Θεὸς σᾶς χάρισε τὴν ὑγεία σας. Μὴ λησμονεῖτε τὴν ὑπόσχεση ποὺ τοῦ δώκατε. Ἀποφεύγετε στὸ ἑξῆς τὴν ἁμαρτία. Μένετε πιστοὶ στὸ θέλημά του. Καὶ ἡ εὐτυχία καὶ ἡ χαρὰ ποὺ ζητᾶτε, καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποθοῦμε, θὰ γίνει πιὰ κτῆμα σας.
Καὶ θὰ ὁλοκληρωθεῖ κάποια μέρα στὸν οὐρανό, στὴν μακαρία ζωὴ ποὺ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἑτοίμασε γιὰ ὅλους μας.
Μὲ ἕνα τέτοιο τρόπο ὁ Ὅσιος περνοῦσε τὶς ἡμέρες του, μέχρι τὴν στιγμὴ ποὺ ἡ ἁγία ψυχή του, κάποιο δειλινὸ ἀφῆκε τὸ κουρασμένο κορμὶ γιὰ νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Χριστό του καὶ Κύριό μας.
Τὸ ἅγιο σκήνωμά του μὲ εὐλάβεια τὸ πήρανε οἱ χριστιανοὶ καὶ τὸ ἔθαψαν στὸ βάθος τῆς σπηλιᾶς βρέχοντάς το μὲ τὰ δάκρυα τῆς στοργῆς τους.
Ὁ τάφος του ἔγινε «ἰατρεῖον νοσημάτων». Σ’ αὐτὸν καταφεύγουν καὶ σήμερα ἄρρωστοι ἀπὸ διάφορα μέρη γιὰ νὰ λάβουν τὴν θεραπεία τους.
Τὰ θαύματα τοῦ Ἁγίου Σωζομένου ποὺ μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἔκαμε καὶ κάμνει σ’ ἐκείνους ποὺ μὲ πίστη ἀληθινὴ καταφεύγουν στὴν χάρη του, μὲ βαθὺ σεβασμὸ κυκλοφοροῦν ἀνάμεσα στὸν εὐσεβὴ λαό μας. Καὶ εἶναι τὰ θαύματα αὐτὰ ποὺ ἐξασφάλισαν στὸν Ὅσιο ἀσκητὴ τὸν τιμητικὸ τίτλο τοῦ θαυματουργοῦ.
Μὰ καὶ αὐτὰ πάλι ποὺ ὁδήγησαν εὐλαβικὰ χέρια νὰ παραστήσουν στοὺς τοίχους τοῦ ἀσκητηρίου του τὶς ὄμορφες εἰκόνες ποὺ τὸ στολίζουν καὶ ποὺ κατανύγουν τὴν καρδιά. Δυστυχῶς οἱ πιὸ πολλὲς ἀπ’ αὐτὲς ἔχουν σχεδὸν καταστραφεῖ, εἴτε ἀπ’ τὴν ὑγρασία, εἴτε ἀπὸ ἱερόσυλους ποὺ ξεκόλλησαν τὸ κονίαμα πάνω στὸ ὁποῖον ἤσαν ζωγραφισμένες.
Μερικὲς ἀπ’ αὐτὲς τὶς εἰκόνες τοιχογραφίες εἶναι καὶ αὐτές: «Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος ἰατρεύει τοὺς νοσοῦντας». «Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος θεραπεύει τοὺς πυρέσσοντας». «Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος ἀνορθοὶ τὸν ἐπὶ γῆς συγκύπτοντα» κ.ἄ.
Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου γιορτάζεται σὲ πολλὰ μέρη τοῦ νησιοῦ μας στὶς 20 Νοεμβρίου καὶ σ’ ἄλλα στὴν 21 μαζὶ μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Εἰσοδίων. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ χιλιάδες προσκυνητὲς ἀπὸ διάφορα μέρη συγκεντρώνονται στὴν σπηλιὰ ὅπου ἀσκήτευσε. Στὸν Ἅγιο Σωζόμενο Ποταμιᾶς ἢ στὸ Ριζοκάρπασο (20 Νοεμβρίου) μὰ καὶ στοὺς ναοὺς ποὺ εἶναι ἀφιερωμένοι στ’ ὄνομά του, γιὰ νὰ τὸν τιμήσουν καὶ νὰ δοξάσουν τὸν Παντοδύναμο Θεὸ γιὰ τοὺς ἁγίους Του. Ἔτσι τὰ θαύματα τοῦ Ὁσίου συνεχίζονται.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Τοῖς πίστει προστρέχουσι, Σωζόμενε τρισόλβιε, τῇ σορῷ τῶν λειψάνων σου, καὶ προσκυνοῦσι πιστῶς, τοῦ εἴδους ἐμφέρειαν, ἄφεσιν τῶν πταισμάτων, καὶ σωμάτων τὴν ῥώσιν, δώρησαι, θεοφόρε, καὶ παντοίων κινδύνων, καὶ παθῶν ἀρρώστιας πάντας ἐκλύτρωσαι.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ὁ τῶν νοσούντων ταχεία παράκληση· Χαίροις τῶν εὐδρομούντων ταχεία ἀντίληψις· Χαίροις λαμπτὴρ τῆς Κύπριας ἁπάσης· Χαίροις φωστὴρ μοναστῶν ποδηγέτα· Χαίροις, πάτερ Σωζόμενε.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Σώζων ὁ Μάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Σώζων, καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Λυκαονία τῆς Μ. Ἀσίας.
Βοσκὸς στὸ ἐπάγγελμα, γρήγορα βαπτίστηκε χριστιανὸς καὶ πῆρε τὸ ὄνομα Σώζων. Ἦταν ἄνθρωπος ἐνάρετος καὶ θεοσεβής. Μελετοῦσε τὶς ἅγιες γραφὲς καὶ κήρυττε τὸ λόγο τοῦ Εὐαγγελίου.
Κάποια μέρα μπῆκε σὲ ἕναν εἰδωλολατρικὸ ναὸ ὅπου εἶδε ἕνα ἄγαλμα φτιαγμένο ἀπὸ χρυσό. Ὀργίστηκε μὲ τὴν σκέψη ὅτι πολλοὶ ἄνθρωποι πεθαίνουν ἀπὸ τὴν πεῖνα, καὶ οἱ εἰδωλολάτρες φτιάχνουν πολυτελὴ εἴδωλα. Ἔτσι ἔκοψε τὸ ἕνα χέρι τοῦ ἀγάλματος καὶ ἀφοῦ τὸ πούλησε μοίρασε τὰ χρήματα στοὺς φτωχοὺς χριστιανούς.
Ὁ ἡγεμόνας τῆς περιοχῆς ὅταν ἔμαθε τί εἶχε συμβεῖ ἄρχισε νὰ συλλαμβάνει καὶ νὰ τιμωρεῖ χριστιανούς. Ὁ Σώζων τότε παρουσιάστηκε στὸν ἡγεμόνα καὶ ὁμολόγησε μὲ θᾶρρος καὶ χωρὶς νὰ ἔχει μετανιώσει.
Ἔπειτα ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια παρέδωσε τὸ πνεῦμά του μαρτυρικὰ στὸν Θεό.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Δι’ ὀμφὴς οὐρανίου πιστωθεὶς πρὸς τὰ κρείττονα, τοὺς τῆς εὐσεβείας ἀγῶνας, ἀπτοήτως διέδραμες· καὶ ὤφθης τοῦ Σωτῆρος κοινωνός, ἀθλήσας Μάρτυς Σώζων ἀνδρικῶς· διὰ τοῦτο διασώζεις ἐκ πειρασμῶν, τοὺς πίστει προσιόντας σοι. Δόξα τῷ παρασχόντι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Νεανίας ἄλκιμος, ὡς ἐπιστὰς τῷ σταδίῳ, στρατιώτης ἄριστος τοῦ Ζωοδότου ἐδείχθης· τούτου γάρ, τὴν δυναστείαν διεζωσμένος, ἔλυσας, τῶν παρανόμων τὰς ἐπινοίας, καὶ νομίμως ἐναθλήσας, Σῶζον θεόφρον, σώζεις τοὺς δούλους σου.

Μεγαλυνάριον.
Σώζων τοῦ Σωτῆρος ὁ ἀριστεύς, ὁ τὰς παρατάξεις, διολέσας τῶν δυσμενῶν, σῶζε τοὺς δούλους, τῆς τούτων ἐπηρείας, Χριστὸν καθικετεύων, σωθῆναι ἅπαντας.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος

Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος ἐπίσκοπος Ἀχταλείας τῆς Ἰβηρίας, γεννήθηκε στὸν Πόντο ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ ἐνάρετους. Ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία ἔτρεφε μεγάλη ἀγάπη στὰ Θεῖα καὶ ἰδιαίτερα στὴν μοναχικὴ ζωή. Τὸ πρῶτο ὄνομα τοῦ Σωφρονίου ἦταν Συμεών.
Στὶς Μονὲς διδάχτηκε τὰ ἱερὰ γράμματα καὶ σὲ μεγάλο βαθμὸ τὴν μοναχικὴ ζωή. Τότε ἐκάρη μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Σωφρόνιος καὶ κατόπιν ἱερέας. Μετὰ ὁ ἡγούμενος τὸν στέλνει στὸ μεταλλεῖο στὴν Ἰβηρία σὲ ἕνα χωριὸ μὲ τὴν ὀνομασία Δάλ – βέρ. Ἐκεῖ προσέλκυσε τὸ σεβασμὸ τῶν κατοίκων ποὺ τὸν χειροτονοῦν ἐπίσκοπο. Τότε δέχτηκε μία βαρβαρικὴ ἐπιδρομὴ ποὺ κατέστρεψαν τὰ πάντα.
Ὁ Σωφρόνιος πιάστηκε αἰχμάλωτος καὶ πουλήθηκε σὲ μία γυναῖκα, ἡ ὁποία τὸν ἀπελευθέρωσε καὶ τὸν ἔστειλε στὴν Τραπεζούντα. Ἄφησε τὴν τελευταία του πνοὴ στὸ χωριό του.
Ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του ἔγινε τὸ 1824 στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βαζέλωνος.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων

Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος γεννήθηκε στὴν Δαμασκὸ τῆς Συρίας περὶ τὸ ἔτος 580 μ.Χ. καὶ ἦταν υἱὸς εὐσεβῶν καὶ ἐνάρετων γονέων, τοῦ Πλινθᾶ καὶ τῆς Μυρούς. Λόγω τῆς καταγωγῆς του ἀποκαλεῖται καὶ Δαμασκηνός.
Κατὰ τὴν νεαρή του ἡλικία ἐπισκέφθηκε τοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ ἐκάρη μοναχὸς στὴ μονὴ τοῦ ἀββᾶ Θεοδοσίου, ὅπου συνδέθηκε πνευματικὰ μὲ τὸν ἐκεῖ ἀσκούμενο Ἰωάννη τὸν Μόσχο, ἀπὸ τὸν ὁποῖο διδάχθηκε πολλά.
Μὲ τὴν συνοδεία αὐτοῦ ἐπισκέφθηκε τὴν Αἴγυπτο, ὅπου συνδέθηκε μὲ τὸν κύκλο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Ἐλεήμονος καὶ τὴ Ρώμη. Τότε πέθανε καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ Μόσχος (620 μ.Χ.).
Ὁ Σωφρόνιος μετακόμισε τὸ λείψανο αὐτοῦ στὰ Ἱεροσόλυμα καί, ἀφοῦ τὰ ἐνταφίασε στὴ μονὴ τοῦ Ὁσίου Θεοδοσίου, ἐπανέκαμψε στὴν Ἀλεξάνδρεια. Ἐκεῖ προσβλήθηκε τότε ἀπὸ ἀνίατη ἀσθένεια τῶν ὀφθαλμῶν. Ἐπισκέφθηκε τότε τὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Κύρου καὶ Ἰωάννου στὸ Ἀμπουκὶρ καὶ θεραπεύθηκε. Τὸ θαῦμα αὐτὸ περιέλαβε σὲ ἐγκώμιό του πρὸς τοὺς Ἁγίους αὐτούς.
Στὴν συνέχεια ἐπισκέφθηκε τὴν Κωνσταντινούπολη μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ προσεταιρισθεῖ τὸν Πατριάρχη Σέργιο Α’ (610-638 μ.Χ.) στὶς θέσεις του κατὰ τῶν Μονοφυσιτῶν καὶ νὰ ἐκφράσει τὶς διαφωνίες του κατὰ τοῦ ἑνωτικοῦ σχεδίου, τὸ ὁποῖο ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Κῦρος ὁ ἀπὸ Φάσιδος (630-643 μ.Χ.) ἑτοίμαζε γιὰ νὰ σιγάσει τὴν διαμάχη μεταξὺ Ὀρθοδόξων καὶ Μονοφυσιτῶν. Ἀλλὰ ἀπέτυχε καὶ ἀπογοητευμένος ἐπανῆλθε στὰ Ἱεροσόλυμα.

Ὅταν πέθανε ὁ Ἅγιος Μόδεστος, Πατριάρχης Ἱεροσολύμων (τιμᾶται 16 Δεκεμβρίου), ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος, γιὰ τὴν ὑπερβάλλουσα ἀρετή του, ἀνῆλθε τὸ ἔτος 634 μ.Χ. στὸν πατριαρχικὸ θρόνο τῆς Σιωνίτιδος Ἐκκλησίας. Ἡ κατάσταση ἦταν θλιβερή. Ἐσωτερικὰ ἡ Ὀρθοδοξία ὑπέφερε ἀπὸ τὴν αἵρεση τοῦ μονοφυσιτισμοῦ.
Ἐξωτερικὰ οἱ Ἄραβες περιέσφιγγαν τὴν πόλη τῶν Ἱεροσολύμων. Ἤδη κατεῖχαν τὴ Βηθλεὲμ καὶ ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος μὴ δυνάμενος, κατὰ τὸν Δεκέμβριο τοῦ ἔτους 634 μ.Χ., νὰ μεταβεῖ ἐκεῖ γιὰ νὰ γιορτάσει τὴν γέννηση τοῦ Θεανθρώπου, θρηνεῖ.
Γιὰ τὴν ἀποκατάσταση κάποιας ἠρεμίας στὸ ποίμνιό του, συγκαλεῖ Σύνοδο καὶ καταδικάζει τὸν Μονοφυσιτισμό. Γιὰ τὴν ἀπόκρουση τῶν Ἀράβων ὀργανώνει τὴν ἄμυνα τῆς πόλεως. Τὸ ἔτος 637 μ.Χ. ὅμως ἀναγκάζεται νὰ παραδώσει τὴν πόλη τῶν Ἱεροσολύμων στὸν χαλίφη Ὀμάρ.
Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἑπόμενο ἔτος, 638 μ.Χ.
Τὸ συγγραφικό του ἔργο εἶναι σαφῶς καὶ καθαρὰ ποιητικό. Διακρίθηκε κυρίως στὴν συγγραφὴ ἰδιομέλων καὶ τοῦ βίου τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος καὶ Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας.


Ἀπολυτίκιο. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Σωφροσύνης τὴν αἴγλην πλουτήσας Ὅσιε, τῆς εὐσέβειας ἐκφαίνεις τὸν ὑπὲρ νοῦν φωτισμόν, ταὶς τῶν λόγων ἀστραπαὶς Πάτερ Σωφρόνιε, σὺ γὰρ σοφίας κοινωνός, διὰ βίου γεγονῶς, στηρίζεις τὴν Ἐκκλησίαν, ὡς εὐκλεὴς Ἱεράρχης, καὶ πρεσβευτὴς ἠμῶν πρὸς Κύριον.

[fotis]

Άγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ιεροσολύμων

Συναξάριον σύντομον του εν αγίοις πατρός
Ημών Σωφρονίου Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων
Μαρτίου 11
Έσπευδε τηρείν και κεραίαν του νόμου,
Ο Σωφρόνιος, ου παρ' ουρανοίς κέρας.
Ενδεκάτη σαόφρων έδυ Σωφρόνιος παρά τύμβον.
Αυτός ο άγιος γεννήθηκε στην επαρχία της Δαμασκού που κοινώς ονομάζεται Σιάμ, και στην τοποθεσία της Φοινίκης που ονομάζεται Λιβανοστέφανος, από γονείς ευσεβείς και σώφρονες, τον πατέρα του Πλινθά και τη μητέρα του Μυρώ το έτος 600, εξαιτίας της ευφυΐας και της σπουδής του, απέκτησε τον έλεγχο και τη δύναμη όλων των επιστημών. Και όχι μόνο αυτά, αλλά και επιπλέον αυτός, αν και κατοικούσε στην πόλη, ζούσε με την αρετή και την άσκηση που επιδεικνύουν στις ερήμους οι ασκητές∙ έπειτα πηγαίνει στο μοναστήρι του μεγάλου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου ∙ από εκεί αναχώρησε και πήγε στην Αίγυπτο επιθυμώντας να αποκτήσει περισσότερη μάθηση της σοφίας. Εκεί λοιπόν βρίσκει έναν άνδρα ονόματι Ιωάννη, γεμάτο από κάθε σοφία εσωτερική και εξωτερική∙ έτσι, αφού πέτυχε αυτό που ποθούσε, συγκατοίκησε μαζί του, παίρνοντας από εκείνον όσα μαθήματα ήξερε περισσότερα από αυτόν, δίνοντας όμως και ο ίδιος αντίστροφα τα δικά του. Και ενώ βρισκόταν εκεί, έπαθε καταρράκτη στα μάτια του και θεραπεύεται από τους αγίους Αναργύρους Κύρο και Ιωάννη, οι οποίοι του ζήτησαν για μισθό να συγγράψει τα θαύματα, όσα τελούσαν κάθε μέρα, τα οποία και συνέγραψε σύμφωνα με την αίτηση των αγίων, και έτσι επέστρεψε στα Ιεροσόλυμα.
Έπειτα, για την υπερβολική αρετή του χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ιεροσολύμων∙ και όταν αλώθηκαν τα Ιεροσόλυμα από τους Πέρσες, πήγε ο άγιος στην Αλεξάνδρεια, στον μέγα Ιωάννη τον ελεήμονα, ο οποίος τότε ήταν Επίσκοπος της Αλεξάνδρειας και όταν ο θεϊκός Ιωάννης απήλθε προς τον Κύριο, τότε αυτός ο ιερός Σωφρόνιος σύνθεσε για αυτόν εγκωμιαστικό επιτάφιο λόγο, με τον οποίο φανέρωσε τον αμέτρητο θησαυρό της ελεημοσύνης και της ευσπλαχνίας, τον οποίο είχε στην ψυχή του ο τρισμακάριστος εκείνος άνθρωπος, και θρήνησε πολύ για τη στέρησή του. Και αφού ύστερα επανήλθε στα Ιεροσόλυμα, ποιος μπορεί να διηγηθεί με πόση φροντίδα και με ποιους κόπους ποίμανε την ποίμνη που του δόθηκε∙ γιατί δεν είχε μόνο νοητή πάλη κατά των δαιμόνων, αλλά είχε και πόλεμο λογικής κατά των αιρετικών Μονοθελητών, τους οποίους, άλλοτε ανέτρεπε με τις θείες Γραφές και με τις Αποστολικές και Πατερικές παραδόσεις, και άλλοτε τους νικούσε και με τις δικές του διδασκαλίες.
Και πολλά συγγράμματα άξια λόγου και μνήμης άφησε στην Εκκλησία του Χριστού ο αοίδιμος αυτός πατέρας, ένα από τα οποία είναι και ο θαυμαστός βίος της Ισαγγέλου Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία αγωνίστηκε τους αγώνες στην έρημο ξεπερνώντας τα μέτρα της ανθρώπινης φύσης. Με τέτοιο λοιπόν σωστό και θεοφιλή τρόπο έζησε ο μακάριος, και αφού δίδαξε και άλλους και προφήτευε σαν στόμα Θεού, όπως ο Ιερεμίας, και ποίμανε για τρία χρόνια το ποίμνιο του Χριστού, εξεδήμησε εν ειρήνη προς τον Κύριο.

Απόσπασμα από τον κατά πλάτος Βίον του Αγίου
...Μετά από αυτά, βλέποντας ο Άγιος την Εκκλησία να ταράζεται από τις επιβουλές των Μονοφυσιτών και των διαφόρων άλλων αιρετικών, μετέβη στην Αλεξάνδρεια, όπου προσπάθησε να πείσει τον τότε Πατριάρχη Κύρο, ο οποίος εργαζόταν για την ένωση με τους Μονοφυσίτες, να παραμείνει πιστός σε όσα θεσπίστηκαν από την Αγία Δ' Οικουμενική Σύνοδο, που συνήλθε στη Χαλκηδόνα. Επειδή όμως εκείνος παρέμενε αμετάπειστος, μετέβη και στην Κωνσταντινούπολη προς τον Πατριάρχη Σέργιο και τον αυτοκράτορα Ηράκλειο. Αφού όμως τους βρήκε και αυτούς να φρονούν τα ίδια, διδάσκοντας μία θέληση για το Χριστό, και αφού τους κατέκρινε δριμύτατα μπροστά σε όλους, επέστρεψε περίλυπος στα Ιεροσόλυμα. Όμως οι αγώνες του θεϊκού Σωφρονίου δεν πήγαν χαμένοι. Όσο και αν οι αιρετικοί ήταν οι ισχυροί της εποχής, η Ορθοδοξία θριάμβευσε. Η Αγία ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδος που συνήλθε μετά από αυτά το έτος 680, τους αιρετικούς Σέργιο και Πύρρο και Παύλο και Πέτρο τους Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως και τον Ονώριο της Ρώμης και τον Κύρο της Αλεξάνδρειας και τους αιρετικούς που τους ακολουθούσαν τους αναθεμάτισε, ενώ τον θεϊκό Σωφρόνιο, όπως και τον αγιότατο Μάξιμο τον Ομολογητή και τους άλλους Ορθόδοξους αγωνιστές τους δικαίωσε.
Τόσο γενναία αγωνίζονταν για την Ορθοδοξία ο Άγιος και πριν ακόμα χειροτονηθεί Επίσκοπος, γυρνώντας στην Ανατολή και τη Δύση, κατά το υπόδειγμα των Αγίων Αποστόλων, στηρίζοντας τους Ορθόδοξους στην αλήθεια της Πίστεως, ενώ καυτηριάζοντας τους αιρετικούς, οι οποίοι τότε ήταν οι Μονοφυσίτες, οι Μονοθελητές και πολλοί άλλοι. Κατά την εποχή εκείνη απήλθε προς Κύριον ο μέγας στην αρετή Πατριάρχης Ιεροσολύμων Άγιος Μόδεστος (632-634), όταν με επίνευση του Αγίου Πνεύματος κλήθηκε να ανέβει στον ενδοξότατο θρόνο των Ιεροσολύμων ο διαπρύσιος αυτός κήρυκας της Ορθοδοξίας, ο θεϊκός Σωφρόνιος.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Ταράσιος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως

Ὁ Ἅγιος Ταράσιος γεννήθηκε, ἀνατράφηκε καὶ ἐκπαιδεύθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ εὐγενεῖς, τὸν Γεώργιο, κριτὴ καὶ πατρίκιο καὶ τὴν Εὐκρατία. Λόγω τῆς μεγάλης του μορφώσεως ἀνυψώθηκε στὸ ἀξίωμα τοῦ πρωτασηκρίτου.
Οἱ ἐκκλησιαστικὲς περιστάσεις τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ἦταν ἀρκετὰ σοβαρές. Ὑπῆρχε ἀκόμα ὁ πόλεμος τῶν εἰκονομάχων, ἡ δὲ θέση τῶν Ὀρθοδόξων ἔγινε ἀκόμη πιὸ δύσκολη διὰ τοῦ θανάτου τοῦ Πατριάρχου Παύλου Δ’ τοῦ Κυπρίου (780-781 μ.Χ.).
Ἡ βασίλισσα Εἰρήνη ἡ Ἀθηναία, ἡ ὁποία ἐπιτρόπευε τὸν ἀνήλικο υἱό της Κωνσταντῖνο ΣΤ’ (780-798 μ.Χ.), κατανόησε, ὅτι χρειαζόταν ἐκκλησιαστικὸς ἡγέτης μὲ εὐσέβεια, θεολογικὴ κατάρτιση καὶ διοικητικὴ ἱκανότητα, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ἀνταποκριθεῖ στὶς περιστάσεις καὶ τὰ προβλήματα.
Ἔτσι ἐξελέγη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τοὺς λαϊκοὺς ὁ Ἅγιος Ταράσιος παρὰ τὶς ἐπίμονες ἀρνήσεις του, ἀφοῦ ἔλαβε ὑπόσχεση ἀπὸ τοὺς βασιλεῖς, ὅτι θὰ συγκληθεῖ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ποὺ θὰ ἀντιμετωπίσει τὰ διάφορα θεολογικὰ ζητήματα καὶ τὰ ἐκκλησιαστικὰ θέματα. Ἡ χειροτονία τοῦ νέου Πατριάρχου ἔγινε στὶς 25 Δεκεμβρίου 784 μ.Χ.

Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς πατριαρχίας του ὁ Ἅγιος μερίμνησε γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῶν σχέσεων μὲ τὴν Δυτικὴ Ἐκκλησία ἐπὶ Πάπα Ἀδριανοῦ Α’ (771-795 μ.Χ.) καὶ τὴν σύγκλιση τῆς Ζ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τὸ ἔτος 787 μ.Χ., στὴ Νίκαια, ἡ ὁποία καταδίκασε τοὺς εἰκονομάχους καὶ ἀκύρωσε τὴν εἰκονομαχικὴ Σύνοδο τοῦ ἔτους 754 μ.Χ. θέτοντας ὡς βάση τοῦ δογματικοῦ καθορισμοῦ τὰ σχετικὰ συγγράμματα τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ (τιμᾶται 4 Δεκμβρίου). Ἡ ὄγδοη συνεδρία τῆς Συνόδου ἔγινε στὴν Κωνσταντινούπολη, στὰ ἀνάκτορα, ὄποι οἱ βασιλεῖς Εἰρήνη καὶ Κωνσταντῖνος ὑπέγραψαν τοὺς Ὅρους τῆς Συνόδου.
Στὴν εὐσέβεια καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸ ἦθος τοῦ Ἁγίου ὀφείλεται καὶ ἡ μέριμνα ποὺ ἔλαβε ἡ Ἐκκλησία κατὰ τῆς σιμωνίας, τοῦ χρηματισμοῦ δηλαδὴ γιὰ τὴν ἀπόκτηση ἐκκλησιαστικῶν ἀξιωμάτων καὶ ἰδιαίτερα τῶν ἐπισκοπικῶν θέσεων. Παράλληλα ὁ Ἅγιος ἀνέπτυξε πλούσια φιλανθρωπικὴ καὶ κοινωνικὴ δράση καὶ διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐλεημοσύνη του πρὸς τοὺς πτωχούς.
Ἡ ἀγάπη του πρὸς τὸν μοναχισμὸ ἐκφράστηκε καὶ μὲ τὴν ἵδρυση Μονῆς στὸ στενὸ τοῦ Βοσπόρου, στὴν ὁποία καὶ ἐνταφιάσθηκε μετὰ τὴν ὀσιακὴ κοίμησή του τὴν Τετάρτη τῆς Α’ ἑβδομάδας τῶν Νηστειῶν, τὸ ἔτος 806 μ.Χ. Ὁ αὐτοκράτορας Μιχαὴλ Α’ ὁ Ραγκαβὲς (811-813 μ.Χ.) τὸν Μάρτιο τοῦ ἔτους 813 μ.Χ. ἐνέδυσε τὸν τάφο τοῦ Ἁγίου μὲ ἄργυρο, ἐπιδεικνύοντας ἔτσι καὶ αὐτὸς καὶ ἡ βασίλισσα Προκοπία τὸν σεβασμὸ τοὺς πρὸς τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου.
Ἡ Σύναξη τοῦ Ἁγίου Ταρασίου ἐτελεῖτο στὴ Μεγάλη Ἐκκλησία.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος γ'. Τὴν ὡραιότητα.
Βίου ὀρθότητι, καλλωπιζόμενος, φωστὴρ ὑπέρλαμπρος, ὤφθης τοῦ Πνεύματος, καὶ τὴν Εἰκόνα τοῦ Χρίστου, Συνόδω ἐν τὴ Ἕβδομη, προσκυνεὶν ἐκήρυξας, ὀρθοδόξως μακάριε, στῦλος καὶ ἑδραίωμα, Ἐκκλησίας γενόμενος, διὸ τοὺς σοὺς ἀγῶνας γεραίρει, Πάτερ Ἱεράρχα Ταράσιε.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὥσπερ μέγας ἥλιος, ταὶς τῶν δογμάτων, καὶ θαυμά, τῶν λάμψεσι, φωταγωγεῖς διαπαντός, τῆς οἰκουμένης τὸ πλήρωμα, οὐρανομύστα, παμμάκαρ Ταράσιε.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Ταρσίζιος ὁ Μάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Ταρσίζιος, ποὺ σὲ νεαρὴ ἡλικία μαρτύρησε στὴν Ρώμη τὸν καιρὸ ποὺ ἦταν αὐτοκράτορες ὁ Οὐαλεριανὸς καὶ ὁ Γαλιηνός, ἦταν μαθητὴς τοῦ Ἁγίου ἱερομάρτυρος Στεφάνου. Ἀπὸ μικρὸς βρισκόταν κοντὰ στὴ Θεία Λατρεία καὶ βοηθοῦσε τοὺς ἱερεῖς στὸ ἔργο τους. Κάποτε, ποὺ εἶχε ξεσπάσει μεγάλος διωγμὸς ἐναντίον τῶν χριστιανῶν, ἐμπιστεύθηκαν στὸν μικρὸ Ταρσίζιο τὰ Τίμια Δῶρα νὰ τὰ μεταφέρει στοὺς συλληφθέντες, μελλοθανάτους χριστιανούς.
Στὸν δρόμο τὸν περικύκλωσαν εἰδωλολάτρες καὶ τοῦ ζητοῦσαν νὰ τοὺς παραδώσει αὐτὰ ποὺ ἔκρυβε στὸ στῆθος του. Ἐκεῖνος ἀρνήθηκε σθεναρὰ καὶ αὐτοὶ τὸν ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου.
Σὲ κάποια στιγμὴ σκύβοντας γιὰ νὰ πάρουν αὐτὰ ποὺ ἔκρυβε, διαπίστωσαν ὅτι τὰ τίμια Δῶρα εἶχαν ἐξαφανιστεῖ θαυματουργικὰ καὶ στὰ χέρια τοῦ Ἁγίου εἶχε μείνει μόνο τὸ μαντήλι ποὺ τὰ εἶχε τυλίξει. Οἱ χριστιανοὶ παρέλαβαν τὸ λείψανό του καὶ τὸ τοποθέτησαν στὴν κατακόμβη τοῦ Ἁγίου Καλίστου.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείω ἔρωτι ἐμπεπλησμένος, Δῶρα τίμια ἐν κόλποις φέρων, τὸ θανεὶν ὑπὲρ τούτων αἰρούμενος, καὶ ἀνόμοις μὴ προδώσας τὸν Κύριον, ἀνεδείχθης μαρτύρων τὸ καύχημα, ὦ Ταρσίζιε, τῆς Ρώμης τὸ βλάστημα, καὶ νέων παίδων χριστιανῶν ἀγαλλίαμα, ἱκέτευε Χριστὸν τὸν Θεόν, σωθήναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

[fotis]

Ὁ Ἅγιος Τατίων ὁ Μάρτυρας

Καταγόταν ἀπὸ τὸ Μαντίναιο τῆς Μητροπόλεως Κλαυδιουπόλεως στὴν Ἐρδελία, τῆς ἐπαρχίας Ὀνωριάδος.
Συνελήφθη διότι ἦταν χριστιανὸς καὶ ὁδηγήθηκε στὸν ἡγεμόνα Οὐρβανό. Αὐτὸς τὸν ρώτησε ἂν ἐπιμένει νὰ ὁμολογεῖ τὸν Χριστὸ καὶ ὁ Τατίων μὲ τόλμη ἀπάντησε ὅτι θὰ τὸν ὁμολογεῖ μέχρι τελευταίας του πνοῆς.
Ἀμέσως τότε τὸν ἔδειραν σκληρὰ καὶ τὸν ξέσχισαν μὲ σιδερένια νύχια. Κατόπιν τὸν ἔσυραν μέχρι θανάτου μέσα στὴν Κλαυδιούπολη, ἀφοῦ πρῶτα ἔκανε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ.