Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

Όποιος διαβάζει με πόνο ψυχής τους ψαλμούς, παιδί μου, μοιάζει με τον Δαβίδ. Γιατί εκείνος με πόνο ψυχής τους έγραψε.
Και είναι αδύνατο στο Θεό να μην ακούσει τέτοια ψυχή σε ότι του ζητήσει. Καρδίαν συντετριμμένη και τεταπεινωμένη ο Θεός ούκ εξουδενώσει. Κατάλαβες;

Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης
(1920-1991)

[toula]

Γέροντα, τί να προσέξω περισσότερο;

– Να στρωθής, να συμμαζευτής καί, όπου βρεθής, να λές την ευχή με τον νού και με την καρδιά σου, ζητώντας το έλεος του Καλού Θεού για τον εαυτό σου, για όλους τους ζώντες και για όλους τους κεκοιμημένους. Κι όταν κουράζεσαι από την ευχή, να ψάλλης δυνατά το αργό «Κύριε ελέησον» ή ένα τροπάριο.

– Συνήθως, Γέροντα, λέω την ευχή μόνο στον ναό.
– Όταν ο μοναχός αρκήται στο να λέη την ευχή μόνο στον ναό, είναι σαν τους κοσμικούς που πηγαίνουν στην εκκλησία μόνον την Κυριακή. Γι’ αυτό να μην περιορίζεσαι να λές την ευχή μόνο στον ναό· να την λές και στο διακόνημα και στο κελλί, και όταν ξαπλώνης για να ξεκουραστής, πάλι να λές την ευχή. Στο διακόνημα να προσέχης, να κινήσαι ήρεμα και συνετά, για να μη σού κλέβη το ταγκαλάκι τον νού από την ευχή. Πάντα να έχης στο στόμα σου το γλυκύτατο όνομα του Ιησού, για να γλυκαίνεται η ψυχή σου. Μεγάλη υπόθεση να περνάς ολόκληρη την ημέρα με την ευχή. Αρχίζεις την ημέρα σου με την ευχή, στην συνέχεια κάνεις την εργασία σου λέγοντας την ευχή, και έτσι αγιάζεται ό,τι κάνεις, αγιάζονται και όσοι συμμετέχουν σε αυτό. Όταν λ.χ. μαγειρεύης και λές την ευχή, αγιάζεται το φαγητό που κάνεις,αγιάζονται και όσοι το τρώνε.

– Γέροντα, αυτόν τον καιρό αντιμετωπίζω συνέχεια πειρασμούς.
– Να αξιοποιής τον κάθε πειρασμό με το να καταφεύγης στον Χριστό ζητώντας την βοήθειά Του, και έτσι θα σού μένη κέρδος η αδιάλειπτη προσευχή.

Αγίου Παϊσίου

[toula]

Και να που Αυτός με πρόσεξε!

Η προσευχή μας είθε να γίνει ένα γλυκό σήμαντρο για τη μάζωξη του νου. Τα πράγματα του κόσμου ολοένα και πιο πολύ σκορπούν και συγχέουν την καρδιά μας. Με τη σύγχυση έρχεται η αποδυνάμωση. Και με την αποδυνάμωση ο σβησμός μας. Το παν είναι να αισθανόμαστε την Προσευχή σαν την πιο ζωογόνα και ζωντανή σχέση μας με τον Θεό. Αυτόν που αγαπάς δεν θέλεις όλο να του μιλάς; Να του μιλάς δίχως να βαριέσαι, δίχως να κοιτάς το ρολόι σου, δίχως να σε νοιάζει η κούραση του σώματος, να του μιλάς με οικειότητα, με εμπιστοσύνη, με ελευθερία, με καρδιακή ευτολμία, μακριά από φόρμες συμπεριφοράς και ηθικιστικές συνταγές. Πόσο Τον πικραίνουμε και πόσο Τον δυσαρεστούμε, όταν Του στέλνουμε λόγια άνευρα, άτονα, ψυχρά, τυπικά, μηχανικά, δίχως τη συμμετοχή της καρδιάς και του πνεύματός μας. Ο εαυτός μας νεκροποιείται όταν δεν ζωντανεύει με την Προσευχή.

Κι αν η Προσευχή νοηθεί σαν αγγαρεία ή ακόμη και σαν ένα «θρησκευτικό καθήκον», τότε προβλέπεται πιο πολύ να την αρνούμαστε παρά να την αποδεχόμαστε στην πράξη την Προσευχή. Ο πνευματικός θάνατος κοιτάζει πώς να κυριεύει με κάθε τρόπο τη ψυχή μας. Ενώ η εν Χριστώ ανάσταση του είναι μας είναι τόσο πολύ πλάι μας! Η Προσευχή που γίνεται με συναίσθηση καρδιάς είναι άλλο πράγμα. Ανοίγουν διάπλατα οι ουρανοί, κι εμείς σαν τα γυφτάκια από τις αλάνες του κόσμου ακούμε στο περίπου το θείο κέλευσμα: «Πέρασε! Η Αγάπη σε καλεί, γιατί με αγάπη μίλησες!».

Μια Προσευχή που την αισθάνεται η καρδιά είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την κατάθλιψη και τη μοναξιά που μας δέρνει αλύπητα σήμερα. Να κερδίσουμε το Ους του ευήκοου Θεού στο ταμείο της καρδιάς μας. «Φώναξα προς τον Θεό και να που Αυτός με πρόσεξε!», λέει ένας Ψαλμός. Κατάσταση προσευχητικής αριστείας. Πώς θα κάνουμε τον Θεό να προσέξει την πονεμένη και σπαρακτική φωνή της καρδιάς μας; Με την προσοχή και τη συναίσθηση όλου του εαυτού μας την ώρα της Προσευχής. Στα λόγια της Προσευχής κρύβεται το Άγιο Πνεύμα, ο Παράκλητός μας, Αυτός που μας παρηγορεί και μας ενισχύει, Αυτός που «εντυχάνει υπέρ ημών». Πολύ δυνατό. Το ανέλυσε πολύ αυτό και πολλές φορές ο Άγιος Πορφύριος, ο Άγιος Παΐσιος και άλλοι Πατέρες. Τα λόγια της Προσευχής κερδίζουν την προσοχή και τη συναίσθησή μας; Εδώ είναι το θέμα και το κλειδί. Η Προσευχή είναι μια πυρπόληση και ταυτόχρονα μια δροσοβόλα βροχή. Μη κοιτάτε τους γιόγκιδες που πάνε να κάνουν στο περίπου το ίδιο. Αυτοί επικαλούνται δαιμονιωδώς, αχριστοκεντρικώς, αδογματικώς και εγωπαθώς. Εμείς επικαλούμαστε εν αληθεία και αγάπη τον Θεό της καρδιάς μας. Η αγνή και ανένοχη θέα των αμαρτημάτων μας φέρνει μια πολύτιμη κατάσταση εσωτερικής συντριβής, αλλά η θεία Αγάπη δεν μας αφήνει εκεί. Μας μεταρσιώνει προς τον Εαυτό Της, όπου όλα τα δωρήματα: η χαρά, η ειρήνη, ο φωτισμός, η διάκριση, η αποκατάσταση, ο θείος έρωτας.

«Κύριε Ελέησον!» λέμε, και έρχεται προς εμάς το έλεος. «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ!» αναφωνούμε, και καταφθάνει ο ιλασμός. «Κύριε, συγχώρησόν μοι!» κράζουμε με ιερή απελπισία, και η θεία άφεση καταλαμβάνει το είναι μας. «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι!» κραυγάζουμε με θεία έξαρση, και όλη η ύπαρξή μας γίνεται ενδιαίτημα δοξολογίας και χαράς. Η Προσευχή που γίνεται με συναίσθηση, με μέθεξη και προσοχή, φανερώνει το πόσο ζούμε τον Θεό ως πρόσωπο και ως σχέση, ως ζωή της ζωής μας, ως πασχάλιο πέρασμα της ψυχής μας από την οδύνη του φθαρτού κόσμου στην άληκτη χαρά του γλυκού και άφθαρτου Παραδείσου.

π. Δαμιανός

[toula]

Είναι αδύνατον ένας άνθρωπος του Θεού, γονατισμένος μπροστά στο Χριστό και στο Σταυρό του κλαίγοντας και παρακαλώντας Τον, να μη δεχθεί βοήθεια.
Γέροντος Εφραίμ Φιλοθεΐτου

[toula]

Οι μέλισσες δεν πάνε μόνο σε ένα λουλούδι, αλλά σε πολλά, όπου υπάρχει η γύρη. Γι' αυτό και εμείς θα παίρνουμε ευλογία απ' όλους τους γέροντες, πνευματικό όμως θα έχουμε ένα.

Μακαριστός Πατήρ Ιωάννης Καλαΐδης

[toula]

Η Παναγία έγινε ευλογία για όλο τον κόσμο, αγιασμός για το σύμπαν, άνεση για τους κουρασμένους, παρηγοριά για τους πενθούντες, θεραπεία για τους αρρώστους, λιμάνι για τους θαλασσοδαρμένους, συγχώρηση για τους αμαρτωλούς, παρηγοριά για τους λυπημένους, πρόθυμη βοήθεια για όλους που την επικαλούνται, αρχή και μέση και τέλος όλων των αγαθών που ξεπερνούν τον νου μας.

Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού

[toula]

Προ ετών, όταν ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης υπηρετούσε ακόμη στην Πολυκλινική Αθηνών, μια μέρα καθώς περπατούσε στην περιοχή της Ομόνοιας μαζί με δύο δικές του κοπέλες, πνευματικά του παιδιά, είδε από απέναντι να έρχεται μια νεαρή με προκλητική εμφάνιση. Φορούσε το γνωστό ''σούπερ μίνι'', που ήταν μόδα.
Μόλις τον αντίκρυσαν, λέει ο Γέροντας:
- Τι λέτε; Τί σκέπτεστε; Την κατακρίνετε αυτή την κοπέλα;
- Όχι, Γέροντα, απάντησαν αυτές, γνωρίζοντας τις θέσεις του.
- Καλά κάνετε και δεν την κατακρίνετε, είπε ο Γέροντας. Να μην κρίνετε τους ανθρώπους από την εξωτερική εμφάνιση. Αυτή η κοπέλα που βλέπετε, έχει θαυμάσια ψυχή! Έχει δυναμισμό ψυχής. Αυτό που κάνει τώρα, δηλαδή που προκαλεί, οφείλεται στη δύναμη της ψυχής της. Φανταστείτε τί θα γίνει αν αυτή η κοπέλα γνωρίσει τον Χριστό, εάν μάθει όλα όσα εσείς ξέρετε. Τότε ασφαλώς θα φτάσει πολύ ψηλά!
Μια άλλη ημέρα, διηγείται κάποιο πνευματικό του τέκνο, που πήγα στον Γέροντα, συνάντησα εκεί κάποιες κοπέλες, που είχαν πάει και αυτές να τον δουν. Ήταν όμως, άσεμνα ντυμένες. Κουβέντιαζε, λοιπόν, μαζί τους ο Όσιος Πορφύριος για διάφορα πνευματικά θέματα, αλλά δεν τις έκανε καμμία παρατήρηση για την εμφάνισή τους. Εγώ ομολογουμένως, αγανάκτησα εσωτερικά μ’ αυτές τις κοπέλες, που πήγαν σ’ έναν τέτοιο Άγιο Γέροντα ντυμένες κατ’ αυτόν τον τρόπο, αλλά σκανδαλίστηκα και από το γεγονός, ότι ο Γέρων Πορφύριος, δεν τις έκανε παρατήρηση.
Όταν έφυγαν οι κοπέλες, χαμογελώντας μου είπε:
- Κύριε τάδε, εγώ δεν είμαι αυστηρός, όπως είσαι εσύ.
Βέβαια, αμέσως κατάλαβα, ότι είχε συλλάβει την σκέψη μου και τον σκανδαλισμό μου. Όμως, τον ρώτησα:
- Γιατί το λέτε αυτό, Γέροντα;
Μου είπε τότε:
- Ήρθαν αυτές οι κοπέλες εδώ μ' αυτήν την εμφάνιση και δεν τις έκανα παρατήρηση. Εγώ έχω μια άλλη τακτική. Διότι, ακόμη και αν τις μιλούσα για την εμφάνισή τους, αφού δεν έχουν πίστη στον Χριστό, δεν θα συμμορφώνονταν. Προσπαθώ πρώτα να τις φέρω στην πίστη του Χριστού καί τότε μόνες τους θα καταλάβουν το λάθος τους και θα διορθωθούν...

[toula]

Για το:«ΔΕΝ ΠΑΩ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΤΟΥΣ ΠΑΠΑΔΕΣ»

Μετά το τέλος μιας ομιλίας που έκανα στην Πάτρα, ήρθε ένας δικηγόρος και μου λέει:
- κ. Παναγόπουλε όπως μου τα είπες στην ομιλία, πρέπει να πάω στην Εκκλησία;
- Ναι στην Εκκλησία.
- Μα είναι οι παπάδες στην Εκκλησία!
- Τί θα ήθελες να υπάρχουν στην Εκκλησία; Δικηγόροι; Οι δικηγόροι θα είναι στα δικαστήρια και οι παπάδες στην Εκκλησία.
- Μα δεν διαβάζεις τις εφημερίδες, δεν βλέπεις και δεν ακούς τί σκάνδαλα γίνονται με τους παπάδες;
Είχα ένα σημείωμα από τον Ιερό Χρυσόστομο στην τσέπη μου, το έβγαλα και του είπα:
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έλεγε: ''Πολύ ''οργίζεται'' ο Θεός, όταν κάποιος ανάξιος γίνεται παπάς. Θα δώσει φοβερό λόγο και αν δεν μετανοήσει τον περιμένει μεγάλη κόλαση.
Αλλά εσύ άνθρωπε πρόσεχε, θα εκλάβεις αυτόν τον ανάξιο και αμαρτωλό παπά, σαν έναν λεπρό ο οποίος μοιράζει χρυσάφι! . Εσύ πάρε το χρυσάφι από τα χέρια του και άσε την λέπρα σε αυτόν''
- Ώστε έτσι; μου λέει...
- Έτσι ακριβώς! Αλλά θα σου πω ένα ακόμη. Όταν εισήλθε ο Κύριός μας στα Ιεροσόλυμα πάνω σε ένα γαϊδουράκι, πώς τον υποδέχτηκαν οι Ιεροσολυμίτες; Μετά βαϊων και κλάδων. Έριξαν οι άνθρωποι λουλούδια στο δρόμο να περάσει ο Χριστός, άλλοι έριξαν και απλώσανε τα ρούχα τους, άλλοι τα σεντόνια και τις κουβέρτες τους και πέρασε ο Κύριος. Όμως επί όλων αυτών, δεν πάτησε ο Χριστός, αλλά ο γάϊδαρος του Χριστού που έφερνε τον Χριστό! Έτσι και εσύ θα πας στον παπά, όχι για τον παπά, αλλά για Αυτόν που φέρει ο παπάς.

(†) Δημήτριος Παναγόπουλος, Iεροκήρυκας.

[toula]

Ένας καλόγερος κάποτε με αγία ζωή διάβασε στην Αγία Γραφή το «χίλια έτη…».
Είχε μεγάλη ευλάβεια στην Παναγία και με απλότητα της είπε: «Παναγία μου, πες στο Χριστό να μου εξηγήσει πώς είναι τόσο όμορφα στον Παράδεισο, ώστε τα χίλια χρόνια να φαίνονται ότι είναι μία μέρα".
Ήταν εκκλησιαστικός στο διακόνημα και ηλικιωμένος.
Το βράδυ, όταν έφευγαν οι άλλοι μοναχοί, αυτός έμενε στο ναό, προσευχόταν κι έλεγε:
«Παναγία μου, πες μου πώς γίνεται αυτό».
Οι πόρτες της εκκλησίας ήταν ανοιχτές.
Μέσα στην εκκλησία μπήκε ένας αετός.
Ήταν τόσο όμορφος που δεν περιγραφόταν.
Είχε χιλιάδες χρώματα κι έλαμπε.
Όταν τον είδε ο μοναχός παρακάλεσε την Παναγία να τον βοηθήσει να τον πιάσει.
Κι όταν θέλησε να τον πιάσει, ο αετός έφυγε, πήγε στην πόρτα και προσποιούταν ότι δεν μπορούσε να πετάξει.
Ο μοναχός τον κυνήγησε και ο αετός ξέφυγε στο δάσος, σ’ ένα ξέφωτο και κάθησε σ’ ένα δέντρο.
Ήταν μια ήσυχη βραδιά με πανσέληνο.
Ο μοναχός κοιτούσε τον αετό κι άρχισε να κλαίει, γιατί δεν μπορούσε να τον πιάσει.
Ο αετός τότε άρχισε να τραγουδάει ένα τραγούδι, που δεν άκουσε ανθρώπινο αυτί.
Ο μοναχός καθηλώθηκε έτσι 300 χρόνια!
Τόσα τραγούδησε το πουλί κι έπειτα έφυγε.
Ο μοναχός όμως στενοχωρήθηκε και θύμωσε, γιατί νόμισε ότι πέρασε μόνο μια ώρα.
Θυμήθηκε τότε ότι άφησε ανοιχτή την εκκλησία και γύρισε να την κλειδώσει.
Όλα όμως είχαν αλλάξει.
Πήγε τότε στον πορτάρη του μοναστηρίου κι αυτός εξεπλάγη.
Και τούτο γιατί ο αετός που ήταν Άγγελος Κυρίου του είχε δώσει τέτοια χάρη που έλαμπε, ευωδίαζε.
Γι’ αυτό και ο θυρωρός απόρησε.
Τον ρώτησε λοιπόν:
-Από πού είσαι;
-Από εδώ. Είμαι ο εκκλησιαστικός.
-Δεν σε γνωρίζω. Περίμενε να ρωτήσω τον ηγούμενο.
Πήγε στον ηγούμενο και του είπε πως ήλθε κάποιος μοναχός που άστραφτε το πρόσωπό του κι έχει το κλειδί της εκκλησίας στο χέρι.
Ο ηγούμενος του απάντησε: Άφησέ τον να μπει, γιατί απόψε 3 φορές άκουσα μια φωνή να ανοίξω τις πόρτες για να έλθει μέσα το Άγιο Πνεύμα.
Άφησέ τον, γιατί κρύβει μεγάλο μυστήριο.
Ο ηγούμενος ήλθε στο μοναχό και τον ρώτησε τί συμβαίνει.
Κι αυτός διηγήθηκε το συμβάν με τον αετό και το υπέροχο τραγούδι του.
-Πόση ώρα τραγούδησε, τον ρώτησε.
-Μια ώρα περίπου κι έφυγε.
Κι εγώ ήλθα να κλειδώσω, αλλά δεν γνωρίζω πού είναι το μοναστήρι.
Ή εγώ τρελάθηκα, ή πράγματι κάτι συμβαίνει, γιατί το μοναστήρι που υπηρετούσα δεν είναι αυτό.
Τότε ο ηγούμενος συγκέντρωσε στην εκκλησία τους άλλους μοναχούς και τους ρώτησε αν τον γνωρίζουν.
Όμως ούτε αυτός γνώριζε κανένα, ούτε αυτόν αυτοί.
-Ποιός ήταν ο ηγούμενος, όταν εσύ ήσουνα απόψε στην εκκλησία; τον ρώτησε.
Είπε το όνομά του, έψαξαν στο αρχείο της μονής και βρήκαν ότι έζησε πριν από 300 χρόνια.
Η αλήθεια δεν άργησε να αποκαλυφθεί. Όλοι τρόμαξαν κι εξεπλάγησαν. Ο μοναχός συγκινημένος ζήτησε να κοινωνήσει και τους αποχαιρέτησε.
-Συγχωρέστε με, αδελφοί. Εγώ τώρα φεύγω και θα ξαναει-δωθούμε όταν ηχήσουν οι σάλπιγγες!
Το πρόσωπό του έλαμψε σαν τον ήλιο και την ώρα εκείνη κοιμήθηκε.
Φαντασθείτε, αφού αυτός έζησε τόσο όμορφα 300 χρόνια με το τραγούδι ενός αγγέλου, και νόμισε πως πέρασε μόνο μία ώρα, πόσο ωραία θα είναι στον παράδεισο, εκεί που τραγουδάνε χιλιάδες Χερουβείμ, Σεραφείμ, άγγελοι κλπ.
Κανείς δεν μπορεί να περιγράψει την ομορφιά του Παραδείσου.
Γι’ αυτό και εγώ θέλω να σας δω οπωσδήποτε στον Παράδεισο. Είναι πολύ όμορφα εκεί! Καλή αντάμωση!
Να συναντηθούμε όλοι στον Παράδεισο!
-π. Κλεόπα, θα σας παρακαλέσουμε θερμά να εύχεσθε να… μας φάει όλους ο Παράδεισος.
Το πρόσωπα του φωτίστηκε, η φωνή του δυνάμωσε πάλι:
-Όλους θα μας φάει ό Παράδεισος!..
Γράψτε μου τα ονόματά σας για να τα μνημονεύω.
Και σας παρακαλώ πολύ να προσεύχεσθε και σεις για μένα, γιατί είμαι ο πιό αμαρτωλός που υπάρχει στον κόσμο!

Γέροντας Κλεόπας Ηλίε (10 Απριλίου 1912 – 2 Δεκεμβρίου 1998)

[toula]

Η πραγμάτωση της χριστιανικής ζωής απαιτεί ένα ισχυρό θέλω.
Ο χριστιανικός βίος δεν είναι ουτοπικός, όπως πολλοί θα νόμιζαν.
Δεν είναι απραγματοποίητος ο χριστιανικός βίος, ούτε το να ζήσεις ευαγγελικά είναι αδύνατον.
Ο χριστιανικός βίος δεν είναι ουτοπία, και δεν είναι ουτοπία για κάθε εποχή, και για την εποχή που εγράφη το Ευαγγέλιο και για τον 20ό αιώνα.
Και αν υποτεθεί ότι πάμε στον 25ο αιώνα ή στον 30ό αιώνα, κι εκεί και πάντα θα είναι επικαιρότατος ο Χριστιανισμός και κατορθωτός, αρκεί να θέλει κανείς να ζήσει με κάθε συνέπεια την χριστιανική ζωή.
Αν πολλές φορές λέμε «ναι, θέλω, αλλά δεν μπορώ», στην πραγματικότητα είναι δεν θέλω.
Θα μου πείτε «θέλω».
Όχι. δεν θέλω.
Όχι δεν μπορώ, αλλά δεν θέλω.
Πίσω από το δεν μπορώ είναι το δεν θέλω, έστω κι αν τα χείλη λένε το θέλω.
Είναι εκείνο που έλεγε κι ο ιερός Αυγουστίνος -για να σας κάνω μία ανατομία ψυχολογική. θα το δείτε πολύ καλά.
Όταν επέστρεψε ο ιερός Αυγουστίνος στον Χριστό από τον κοσμικό τρόπο ζωής του και από τις ηδονές του, όπως έγραφε ο ίδιος στις Εξομολογήσεις του, παρακαλούσε τον Θεό να έλθει η σωτηρία.
Τον παρακαλούσε θερμά να έλθει η σωτηρία, στο βάθος όμως ευχόταν να αργήσει λίγο η σωτηρία, γιατί ακόμα αγαπούσε τις ηδονές του...
«Σου εζήτησα την αγνότητα, και Σου είπα: "Δώσε μου την αγνότητα, την εγκράτεια, αλλ' όχι αμέσως", διότι εφοβούμουν μήπως, εάν με εισήκουες, θα εθεράπευες αμέσως την φιληδονία μου, την οποίαν επροτιμούσα να απολαμβάνω, παρά να καταστέλλω.»
Βλ. Αγίου Αυγουστίνου, Αι εξομολογήσεις, Μετάφραση Ανδρέα Δαλέζιου, Έκδοση 6η, Τεύχος Α', Αθήναι 1980, σ. 182.
Αυτό είμαστε κι εμείς. θέλουμε να σωθούμε, αλλά αγαπάμε τις ηδονές, και λέμε το δεν μπορώ, στο βάθος όμως είναι το δεν θέλω.
Το θέλω είναι η < μαγική >λέξη, είναι το κλειδί για να πραγματώσει κανείς την χριστιανική ζωή στην κάθε εποχή, που δεμένο και με τη χάρη του Θεού, κάνει το θαύμα που λέγεται χριστιανικός βίος.

“ΛΟΓΟΙ ΑΦΥΠΝΙΣΕΩΣ”
† π. ΑΘΑΝ. ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΜΝΗΝΕΙΟΥ
ΣΤΟΜΙΟΝ ΛΑΡΙΣΗΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»