Σελίδα 1 από 1

Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Παρ Αύγ 21, 2009 8:27 am
από Dimitris39
Η Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών, στα δυτικά μιας βαθιάς χαράδρας του Μενοίκειου Όρους, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Ορθόδοξου μοναχισμού στα Βαλκάνια. Η ίδρυση της το 1270 και η μακραίωνη ιστορία της μαρτυρούν τον πολιτισμό, την παράδοση και την πλούσια πνευματικότητα του Βυζαντίου.

Ως πρώτος ιδρυτής της από την ιστορία παραδίδεται ο άγιος Ιωαννίκιος. Σερραίος στην καταγωγή περί το έτος 1250 επέλεξε το Άγιον Όρος, για να βιώσει μία ανώτερη πνευματική ζωή. Σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα η είδηση του θανάτου του αδερφού του και της συζύγου του, τον ανάγκασαν να επιστρέψει εσπευσμένα στην πατρίδα του για να αναλάβει την κηδεμονία του διετούς ανηψιού του Ιωακείμ. Για πολλά χρόνια έζησε ως ασκητής σε σπήλαια και κελλιά στις ορεινές πλαγιές του Μενοικείου Όρους. Από δίπλα τον ακολούθησε και ο μικρός ανηψιός του, λαμβάνοντας κοντά στον θείο του μοναχική παιδεία. Η ολοκλήρωση της περιπλάνησης του Αγίου Ιωαννικίου ως ερημίτη τον οδήγησε στην τοποθεσία όπου σήμερα είναι χτισμένη η Ιερά Μονή. Σύμφωνα με το Τυπικόν του Μοναστηριού, επέλεξε τη θέση μίας ερημωμένης και «ασκέπου εκκλησίας», αφιερωμένης στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, την οποία και ανακαίνισε. Ο Κτίτωρ της Ιεράς Μονής σύντομα διαμόρφωσε τη δυσπρόσιτη εκείνη στους ανθρώπους περιοχή σε ένα συγκροτημένο κοινοβιακό ίδρυμα, το οποίο σύντομα προσέλκυσε πλήθος μοναχών. Στο διάστημα αυτό ο ανηψιός του Ιωακείμ αναδείχθηκε σε μία σημαντική πνευματική φυσιογνωμία της ευρύτερης περιοχής αναλαμβάνοντας το 1288 την Επισκοπή της Ζίχνης, στους νοτιοανατολικούς πρόποδες του Μενοικείου. Το 1300 ο άγιος Ιωαννίκιος, πλέον και Επίσκοπος Εζεβών, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο. Τον διαδέχθηκε, ως αντάξιος συνεχιστής του θεάρεστου έργου του, ο ανιψιός του Ιωακείμ.

Ο δεύτερος Κτίτορας της Ιεράς Μονής, παράλληλα με τα επισκοπικά του καθήκοντα, ανέλαβε ένα σημαντικό έργο ανοικοδόμησης, περιφρούρησης και διαφύλαξης των κεκτημένων της μονής, για την οποία μάλιστα όρισε να είναι άβατη. Το 1300 ανήγειρε τον σημερινό καθολικό ναό, ενώ ανάμεσα στα άλλα έργα του περιλαμβάνεται και η ίδρυση μέσα στην πόλη των Σερρών μίας ακόμη Μονής αφιερωμένης και πάλι στον Τίμιο Πρόδρομο. Γενναιόδωροι χορηγοί των προσπαθειών του αναδείχθηκαν σημαντικοί βυζαντινοί αυτοκράτορες όπως ο Ανδρόνικος Β' (1282-1328), ο Ανδρόνικος Γ' (1328-1341) και ο Ιωάννης Στ΄ Καντακουζηνός (1341-1354) όπως και η Βυζαντινή πριγκίπισσα Σιμωνίδα, θυγατέρα του Ανδρονίκου ΙΙ και σύζυγος του ηγεμόνα των Σέρβων Μιλούτιν (1282-1321), που υπήρξε έφορος της Ιεράς Μονής. Με πρόσταγμα του Ανδρόνικου Γ' η μονή αναγνωρίστηκε ως σταυροπηγιακή και πατριαρχική. Παράλληλα, η Ιερά Μονή δέχθηκε σημαντικές δωρεές από τοπικούς άρχοντες, όπως αυτή του μονυδρίου του Αγίου Γεωργίου του Κρυονερίτη το 1333 προσφορά από τη μοναχή Υπομονή, χήρα του Σερραίου αριστοκράτη Γεωργίου Σακελλάριου.

Χάρη στη σπάνια πολιτική διορατικότητά του ο Ιωακείμ προείδε τον κίνδυνο που η μονή διέτρεχε από την πιθανή μελλοντική επέκταση των Οθωμανών στη Μακεδονία. Γι' αυτό φρόντισε να σταλεί στο πρώτο ηγεμόνα τους Οσμάν, στην Προύσα, μία αντιπροσωπεία μοναχών με επικεφαλής κάποιον Μαργαρίτη, πλούσιο πολιτικό και άριστο δεξιοτέχνη στην τούρκικη γλώσσα και διπλωματία, που αργότερα έγινε μοναχός με το όνομα Ιωάσαφ. Καρπός της αποστολής αυτής ήταν η υπογραφή από τον Οθωμανό ηγεμόνα ενός εγγράφου που προφύλασσε μέχρι της συντελείας των αιώνων την Ιερά Μονή από τις αυθαιρεσίες των Τούρκων επιδρομέων, προστασία που επισφραγίσθηκε το 1372 με την έκδοση φιρμανίου από τον σουλτάνο Μουράτ Α΄ που σώζεται στις συλλογές της βιβλιοθήκης της μονής. Στις 12 Δεκεμβρίου του έτους 1333, ο άγιος Ιωακείμ ύστερα από μία οσιακή ζωή και ενώ είχε δεχθεί τη μεγαλοσχημία με το όνομα Ιωάννης, κοιμήθηκε οσιακά και αργότερα, μετά την αγιοποίησή του, άρχισε να τιμάται κάθε χρόνο συνεορταζόμενος με τον άγιο Σπυρίδωνα.

Μετά την κοίμηση του Β' Κτίτορα της, η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου συνέχισε να ευημερεί με την βοήθεια τοπικών αρχόντων όπως ο Κωνσταντίνος Χολεβιάρη που το 1342 αφιέρωσε στην μοναστική κοινότητα τον ναό του Τιμίου Προδρόμου στην πόλη των Σερρών (σημερινό Προδρομούδι). Κατά την περίοδο της Σερβοκρατίας στην περιοχή των Σερρών (1345-1371), οι Ορθόδοξοι Σέρβοι ηγεμόνες Στέφανος Δουσάν και Ιωάννης Ούγκλεσης προστάτευσαν και ενίσχυσαν την Ιερά Μονή. Η σύζυγος του Κράλη Δουσάν Ελένη υπήρξε ενεργός έφορος της μονής. Η παράδοση της εφορευτικής παρουσίας γυναικείων μελών της Σερβικής βασιλικής αυλής στη Μονή Προδρόμου διασώζεται έντονη στην τέχνη, την αρχαιολογία, την τοπογραφία αλλά και την προφορική παράδοση της.

Μετά την άλωση της Πόλης, ο Γεννάδιος Σχολάριος, ο πρώτος μετά το 1453 Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, αφού παραιτήθηκε από τον πατριαρχικό θρόνο, αποσύρθηκε στη μονή Τιμίου Προδρόμου όπου και εμόνασε (1457-1472) μέχρι το τέλος της ζωής του. Η ησυχία του Μενοικείου Όρους υπήρξε βασικός λόγος της επιλογής του ενώ η παρουσία των συλλογών της περίφημης μοναστηριακής βιβλιοθήκης τον ενίσχυσαν στο πλούσιο συγγραφικό του έργο.

Την περίοδο αυτή, η μονή συνέδεσε στενά το όνομά της με τον άγιο Ραφαήλ, ο οποίος αφού μυήθηκε στη ασκητική ζωή, εκάρη μοναχός στη Μονή του Προδρόμου.

Δεν άργησε ωστόσο να επέλθει προσωρινή παρακμή για την Ιερά Μονή. Δυσεπίλυτα οικονομικά χρέη και οι ποικίλες αλλαγές που επέφερε η εμφάνιση του Τούρκου κατακτητή δυσχέραιναν την κατάσταση. Παρά το σεβασμό και την ανοχή που οι Οθωμανοί επέδειξαν προς τη μονή, οι Πατέρες το 1518 αναγκάστηκαν να αποστείλουν αντιπροσωπεία τους στον ισθμό του Σουέζ, όπου και ήρθαν σε διαπραγματεύσεις με τον Αλή, Κριτή της Ερυθράς Θάλασσας. Με αυτή τη διπλωματική αποστολή η Ιερά Κοινότητα απεκόμισε ένα αντίγραφο του Ακτιναμέ του Προφήτη Μωάμεθ, γεγονός που σήμαινε ασφάλεια των κεκτημένων της και προστασία για τους επόμενους αιώνες.
Ωστόσο αυτά τα προνόμια δεν εμπόδισαν τη Μονή σχεδόν τρεις αιώνες αργότερα, με την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης το 1821, να συμμετάσχει ενεργά στον εθνικό αγώνα. Ο αρχηγός μάλιστα του επαναστατικού κινήματος στη Μακεδονία, ο Εμμανουήλ Παπάς, συνδεόταν στενά με την μοναστική κοινότητα η οποία του είχε παραχωρήσει οίκημα εκτός του περιβόλου του μοναστηριού.
Η λειτουργία ελληνικής σχολής από το 1825 και Ιερατικής από το 1869 επιβεβαίωσαν την επωνυμία που δικαιολογημένα είχε κερδίσει χάρη στη λογιοσύνη των μοναχών και την πλούσια βιβλιοθήκη της, ως «Μονή των Γραμμάτων». Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ήταν μια ιδιαίτερα δημιουργική περίοδος για την Ι. Μονή Τιμίου Προδρόμου. Ακολουθώντας τη γενικότερη πολιτική κατάσταση φιλελευθεροποίησης του Οθωμανικού καθεστώτος η ευρύτερη περιοχή γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση. Οι προσοδοφόρες οικονομικές δραστηριότητες της Μονής αλλά και των πέριξ αστικών κέντρων (Σέρρες, Μελένικο, Βροντού κ.α.) δημιούργησαν τον απαιτούμενο πλούτο μέρος του οποίου διοχετεύτηκε μέσω δωρεών στην επισκευή και την ανοικοδόμηση τμημάτων του μοναστηριακού συγκροτήματος. Αναπτύχθηκαν επίσης ισχυροί δεσμοί της Ι. Μονής με την ομόδοξη Ρωσική Αυτοκρατορία. Αποστολή μοναχών της Μονής Τιμίου Προδρόμου στα 1862-1863 περιόδευσε επαρχίες του ρωσικού κράτους συγκεντρώνοντας συνδρομές ευσεβών ρώσων χριστιανών υπέρ της Μονής.

Η κατάσταση όμως έμελλε να αλλάξει ριζικά από τις πρώτες δεκαετίες του επόμενου 20ου αιώνα. Η βουλγαρική στρατιωτική παρουσία κατά τις πολεμικές συρράξεις της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα στο χώρο της ανατολικής Μακεδονίας (Α΄ και Β΄ Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) και ειδικότερα στην περιοχή των Σερρών, προκάλεσαν τρομερά δεινά στην Ιερά Μονή. Αποκορύφωμα της καταστροφής υπήρξαν τα γεγονότα του Ιουνίου του 1917, όταν προσχεδιασμένη λεηλασία από τον υποχωρούντα Βουλγαρικό στρατό στέρησε από την Ιερά Μονή μεγάλο αριθμό των πολυτίμων χειρογράφων της και των ιερών κειμηλίων της. Ως αποτέλεσμα αυτής της αρπαγής πολλοί από τους θησαυρούς της βρίσκονται στη Σόφια ενώ άλλοι κοσμούν βιβλιοθήκες και μουσεία της Ευρώπης. Την ερήμωση της μονής ολοκλήρωσαν τα γεγονότα του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και τα δεινά του αδελφοκτόνου εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε αμέσως μετά.

Αυτήν την ερειπωμένη μονή, το 1986 ήρθε να αναλάβει η γυναικεία αδελφότητα από την Ιερά Μονή Παναγίας Οδηγητρίας Πορταριάς Βόλου υπό την πνευματική καθοδήγηση του Πανοσιολογιωτάτου Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους Γέροντος Εφραίμ, Αρχιερατεύοντος τότε εν Σέρρες του Μητροπολίτου κυρού Μαξίμου. Σήμερα η αδελφότητα κάτω από την καθοδήγηση της Καθηγουμένης Φεβρωνίας Μοναχής, προβαίνει καθημερινά σε μία υπεράνθρωπη προσπάθεια για να ανασυστήσει το κτιριακό συγκρότημα ώστε να ανακτήσει την πρώτη του δόξα και τιμή. Με αυτόν τον τρόπο τόσο η διαφύλαξη της ακεραιότητας του μοναχικού ιδεώδους, όσο και η ψυχική ανάπαυση των επισκεπτών συντελούν στη δόξα του Θεού, στην αγαλλίαση των απ' αιώνος Πατέρων που αγίασαν με τη ζωή τους τον τόπο αυτό, καθιστώντας τον διαχρονική πηγή σωτηρίας και αγιασμού.

Re: Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Παρ Αύγ 21, 2009 8:31 am
από Dimitris39

Re: Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Τρί Σεπ 29, 2009 12:50 pm
από Dimitris39

Re: Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Τρί Σεπ 29, 2009 2:05 pm
από smarti
Οι γονείς μου, μου έχουν πει ότι είναι πάρα πολύ ωραία εκεί στο μοναστήρι!! :105 :105
Και εμένα η καταγωγή μου από ένα χωριό των Σερρών είναι, αλλά στο μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου δυστυχώς δεν έχω πάει :( :( ...εύχομαι όμως κάποια μέρα πρώτα ο Θεός, να μπορέσω να πάω!

Re: Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Δευ Νοέμ 09, 2009 11:26 am
από Dimitris39
Σύνοψη της ιστορίας της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου

Εικόνα
Το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου «οικητήριον τω πάλαι ανδρών, αρετήν μετιόντων» κτίστηκε στομεσοδιάστημα των χρόνων 1270-1275 στους πρόποδες του Μενοικίου όρους. Ο δε «…περί αυτήν την μονήν» άπας χώρος, στενός μεν ην και βραχύς και προς εισελεύσεις τε και προς εξελεύσεις, κρημνώδης τε και σκληρός, σχεδόν δε ειπείν, και όλως άβατος όλως κεκαλυμμένος υπό παντοίων αγρίων φυτών τε και ακανθών…». Έτσι περιγράφεται ο χώρος που περιβάλλει το ιερό καθίδρυμα στο προοίμιο της τυπικής διατάξεως του μοναστηριού που συντάχθηκε το 1324 από το δεύτερο κτήτορα, τον από το 1328 μητροπολίτη Ζιχνών Ιωακείμ περί το τέλος της ζωής του, δια του θείου και αγγελικού σχήματος, μετονομάσθηκε σε Ιωάννης μοναχός.

Εικόνα
Ο πρώτος κτίτωρ της Ι. Μονής Ιωαννίκιος, αφού διέτρεξε συνοδευόμενος από μαθητές του και το μικρό του ανεψιό Ιωακείμ τις πλαγιές του βουνού του Μενοικέως, κατέληξε, ικανοποιημένος από την ησυχία του χώρου, περί την «…πεπαλαιωμένην…και άσκεπον, θηρίοις μόνοις και ερπετοίς οικητήριον…» εκκλησία του Τιμίου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού, σήμερα πίσω από το καθολικό της μονής, όπου και οικοδόμησε κελιά για τους αδελφούς του. Αυτής της μικρής σε αριθμό μοναχών κοινότητας ως προϊστάμενος, ο κτίτορας Ιωαννίκιος επιμελείται, τρέφοντας και ενδύοντας όλους, κυρίως όμως γενόμενος «…λιμήν αναψύξεως και σωτηρίας» αυτών των ανδρών που έκοψαν κοντά του το οικείο θέλημά τους, έως και το 1290, οπότε εξελέγη επίσκοπος Εζεβών.
Η Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου με τη φροντίδα του δεύτερου κτίτορος, που από το 1288 έγινε επίσκοπος Ζιχνών, αυξήθηκε, έδειξε την πνευματική του δύναμη και άρχισε να επηρεάζει θετικά τους χριστιανούς που κατοικούσαν στην ευρύτερη περιοχή του.

Στο ταξίδι μέσα στον χρόνο, ως πλοίο νοητό, η μονή του Τιμίου Προδρόμου, δοκιμάστηκε δεινά από κύματα που ορθώνονταν πολύ πάνω από το ανάστημά της και άντεξε. Στους δύσκολους αυτούς καιρούς τη διευθέτηση των προβλημάτων της επωμίστηκαν άνθρωποι που είχαν, κατά τη συμβουλή του δευτέρου κτίτορα μητροπολίτη Ζιχνών Ιωακείμ, το Θεό «προ των οφθαλμών τους», γέροντες που επάξια για τη σώφρονα διακυβέρνησή τους, ονομάστηκαν Νέοι Κτήτορες και Μεγάλοι Κυβερνήτες, ενώ την προστασία και συνδρομή τους προς το μοναστήρι πρόσφεραν τόσο οι Αυτοκράτορες του Βυζαντίου Ανδρόνικος Β΄ ο Παλαιολόγος, Ιωάννης Στ΄ Καντακουζηνός και Ανδρόνικος Γ΄ ο Παλαιολόγος, όσο και Οικουμενικοί Πατριάρχες με έκτακτες προνομίες.. Τον ιερό αυτό τόπο επέλεξε ο πρώτος μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως Οικουμενικός Πατριάρχης Γεννάδιος ο Σχολάριος για να εφησυχάσει.Το «Μαργαρίτ» μοναστήρι, όπως το αποκαλούσαν οι Τούρκοι, παρά την προστασία των σουλτανικών εγγράφων ερημώθηκε από τους κατακτητές το 1571.Το καθολικό της Μονής είναι κτίσμα του 14ου αιώνα και αρχιτεκτονικά είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο. Οι αρχαιότερες από τις τοιχογραφίες του έγιναν το 1319 και η τεχνοτροπία τους σχετίζεται με τη Σχολή της Κωνσταντινουπόλεως. Εξαιρετικής τέχνης είναι και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού, έργο του 1804, καθώς και τα βημόθυρα της ωραίας πύλης που κατασκευάσθηκαν το 1555. Την αυλή του μοναστηριού στολίζει η Φιάλη, ένα κομψό πολυγωνικό αρχιτεκτόνημα, έργο του 1854. Στα ιερά λείψανα του μοναστηριού συγκαταλέγονται η κάρα του Αγίου Ιωάννου και το ιερό λείψανο του Οικουμενικού Πατριάρχου Γεννάδιου του Σχολάριου.

Από το 1986 η αείποτε ανδρώα Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου ερημώθηκε και με ενέργειες του αειμνήστου Μητροπολίτου Σερρών και Νιγρίτης κυρού Μαξίμου μετετράπη σε γυναικεία ιερά κοινοβιακή Μονή με αξιόλογη έκτοτε πνευματική δραστηριότητα. Σήμερα στην Ιερά Κοινοβιακή Μονή Τιμίου Προδρόμου εγκαταβιούν 30 μοναχές υπό την πνευματική καθοδήγηση της γερόντισσας Φεβρωνίας.

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΚΛΕΜΜΕΝΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ Ι.Μ.ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Εικόνα
Το σύνολο των χειρόγραφων κωδίκων και εντύπων της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου φυλασσόταν στον πύργο της μονής, που είναι κτίσμα του 1500 και μετασχηματίσθηκε μετά από μια ριζική ανακαίνιση το 1856 σε βιβλιοθήκη.
Οι Βούλγαροι, στα πλαίσια ενός σχεδίου αφελληνισμού της περιοχής της Ανατολικής Μακεδονίας, εξουσιοδότησαν τον Vladimir Sis να επισκεφθεί, και υπό το πρόσχημα του μελετητού των βυζαντινών μνημείων που υπάρχουν στα όρια της Ανατολικής Μακεδονίας να καταγράψει τις διάφορες αρχαιότητες και να τις μεταφέρει στη Βουλγαρία. Το σχέδιο αυτό της λεηλασίας των πολιτιστικών θησαυρών της Ανατολικής Μακεδονίας που εκπονήθηκε από το Γενικό Επιτελείο του Βουλγαρικού Στρατού, έγινε γνωστό στο Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας μας με απόρρητη έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας του Βερολίνου στις 9 Φεβρουαρίου του 1917.


Στις 23 Ιουνίου του 1917 ένα Βουλγαρικό απόσπασμα με τριάντα οπλοφόρους και επικεφαλής τον υπολοχαγό Πετρώφ κατέλαβε τη μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών. Μετά από ανήκουστες ύβρεις και απειλές εναντίων τών πατέρων της μονής, οι Βούλγαροι στις 27 Ιουνίου του 1917 εκτόπισαν τους δεκαεννέα πατέρες στη Βουλγαρία και στις 28 και 29 του ιδίου μήνα, με οδηγό τις καταγραφές των κειμηλίων και των χειρογράφων που είχε συντάξει ο Vladimir Sis, λεηλάτησαν την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου.
Σύμφωνα με την καταγραφή του επισκόπου Καμπανίας Διόδωρου, που ήταν επόπτης της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης κλάπηκαν, από τη βιβλιοθήκη της μονής 313 χειρόγραφα, ήτοι 100 χειρόγραφα σε μεμβράνη, 200 χειρόγραφα σε χαρτί, 4 χρυσόβουλλα Βυζαντινών αυτοκρατόρων, 5 πατριαρχικά σιγίλλια, 4 αρχαίοι Κώδικες καθώς, και όλα τα ανεκτίμητα κειμήλια του ιερού καθιδρύματος. Η καταγραφή αυτή του επισκόπου Διόδωρου επιβεβαιώνεται από τον ιερομόναχο Γαβριήλ Κουντιάδη, αυτόπτη μάρτυρα των τραγικών γεγονότων, αλλά και από καταγραφές της βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου, που σε χρόνο ανύποπτο έκαναν διάφοροι μελετητές όπως οι: Κωνσταντίνος Μηνάς Μηνωΐδης, Πέτρος Παπαγεωργίου, Χριστόφορος Δημητριάδης (αδελφός της μονής), C. R. Gregory, Ευάγγελος Στράτης και Κωνσταντίνος Ζησίου (με μικρές διαφοροποιήσεις στο συνολικό αριθμό των χειρογράφων).


Όμως, πέραν αυτών των μαρτύρων, ο ίδιος ο Vladimir Sis επιβεβαιώνει την προσχεδιασμένη αφαίρεση των χειρογράφων και κειμηλίων της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου με τον κατάλογο των κλοπιμαίων που συνέταξε στο μεσοδιάστημα 1917-1923. Στον “Κατάλογο των Ελληνικών Χειρογράφων της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών”, που σήμερα βρίσκεται στο “Αρχείο Κέντρου Σλάβο-Βυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev”, ο Vl. Sis περιγράφει 537 περγαμηνά και χαρτώα χειρόγραφα που προέρχονται από τις βιβλιοθήκες των μοναστηριών του Τιμίου Προδρόμου και της Εικοσιφοίνισσας.


Εμβόλιμα σημειώνεται πως από τους σημαντικότερους κώδικες της μονής ήταν οι δύο Κώδικές της γνωστοί ως Συλλογή Α και Συλλογή Β. Η Συλλογή Α περιείχε το τυπικό της μονής και 14 αντίγραφα από χρυσόβουλλα, αυτοκρατορικά προστάγματα και πατριαρχικά σιγίλλια. Ο Κώδικας αυτός που κλάπηκε το 1917 τελικά εντοπίσθηκε στην Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Πράγας με αρίθμηση XXVC9. Η Συλλογή Β περιέχει έγγραφα χρονολογημένα από το 1279 έως το 1800. Σήμερα βρίσκεται στην βιβλιοθήκη του Κέντρου Σλάβο-Βυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev με αριθμό D 80.


Τα κλεμμένα χειρόγραφα των μοναστηριών της Ανατολικής Μακεδονίας - Τιμίου Προδρόμου και Εικοσιφοίνισσας- από το 1920 άρχισαν να εμφανίζονται σε διάφορες αγορές ευρωπαϊκών πόλεων. Το 1927 ο καθηγητής A.Erhart, βοηθός του K. Krumbacher, απέδειξε με υλικό από μελέτες που είχε κάνει το 1918 στη Βουλγαρία, σχετικά με τα χειρόγραφα των μοναστηριών μας, πως στις κρατικές βιβλιοθήκες της χώρας αυτής υπήρχαν τα κλεμμένα χειρόγραφα των μοναστηριών της Ανατολικής Μακεδονίας.


Το 1919 υπογράφηκε η συνθήκη ειρήνης του Neuilly. Τα άρθρα 125 και 126 υποχρέωναν τη Βουλγαρία να επιστρέψει στην Ελλάδα τα κλεμμένα βιβλία, τους Κώδικες και τα αρχεία των μοναστηριών, τα διάφορα αρχαιολογήματα καθώς, και τα εκκλησιαστικά κειμήλια. Σε εφαρμογή των άρθρων της συνθήκης του Neuilly το Μάιο του 1923 ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον έφορο Βυζαντινών αρχαιοτήτων και μετέπειτα καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Σωτηρίου πήγε στη Σόφια και υποχρεώθηκε να παραλάβει σε προσυσκευασμένα κιβώτια τα, κατά τους Βουλγάρους, κλεμμένα κειμήλια από τα ελληνικά μοναστήρια της Ανατολικής Μακεδονίας. Μέσα στα προσυσκευασμένα κιβώτια υπήρχε ένας μικρός, συγκριτικά με το σύνολο των κλεμμένων χειρογράφων, αριθμός περγαμηνών και χαρτώων κωδίκων που προερχόταν από τη βιβλιοθήκη του Τιμίου Προδρόμου Σερρών. Η Βουλγαρία, θεωρώντας πως είχε εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις που απέρρεαν από τη Συνθήκη του Νεϊγύ, έκτοτε και έως το 1990 αρνιόταν πεισματικά την ύπαρξη Ελληνικών χειρογράφων στις Πανεπιστημιακές και κρατικές βιβλιοθήκες της.
Το 1990 το Κέντρο Σλάβο-Βυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev οργάνωσε ένα διεθνές συνέδριο με θέμα τις αρχές και τις μεθόδους καταλογογράφησης των ελληνικών χειρογράφων. Στο συνέδριο αυτό αποκαλύφθηκε αυτό που επί χρόνια και σε πείσμα της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας αρνιόταν η Βουλγαρία πως δηλαδή τα κλεμμένα χειρόγραφα των μοναστηριών της Ανατολικής Μακεδονίας βρισκόταν σχεδόν όλα στο ίδρυμα του Κέντρου Σλάβο-Βυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev.

Εικόνα
Το Φεβρουάριο του 1991 το Δημοτικό Συμβούλιο των Σερρών ζήτησε με ψήφισμά του την επιστροφή των κλεμμένων χειρογράφων ως πράξη “καλής γειτονίας”, από την πλευρά της Βουλγαρίας.
Το Μάιο του 1992 με πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης οργανώνεται Επιστημονικό Συμπόσιο με θέμα «Χριστιανική Μακεδονία – Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών», όπου μεταξύ των άλλων εισηγήσεων οι Σύνεδροι συζητούν και το θέμα των κλεμμένων χειρογράφων.


Από το σύνολο των χειρογράφων που επεστράφησαν στην Ελλάδα, σήμερα στο τμήμα των χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης βρίσκονται 236 χειρόγραφα εκ των οποίων τα 37 είναι περγαμηνά Α μεγέθους, τα 14 περγαμηνά Β μεγέθους, τα 29 περγαμηνά Γ μεγέθους, ενώ τα υπόλοιπα 156 είναι χαρτώα Α και Β μεγέθους. Στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών βρίσκονται 4 περγαμηνά χειρόγραφα Γ μεγέθους και ένα χαρτώο χειρόγραφο Α μεγέθους. Τα έντυπα βιβλία της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου μετά την επιστροφή τουςμοιράσθηκαν σε διάφορες βιβλιοθήκες ήτοι: 47 στη Βιβλιοθήκη την Εθνική, 40 στη βιβλιοθήκη του Βυζαντινού Μουσείου ενώ από το σύνολο των βιβλίων που κατετέθησαν στη βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων 302 βιβλία δόθηκαν στη Δημόσια Βιβλιοθήκη των Σερρών.


Από το σύνολο των 62 επιστραφέντων κειμηλίων ( λειτουργικά σκεύη, θυμιατήρια, κανδήλαι, άμφια, σταυροί κ.λ.π μικρής καλλιτεχνικής αξίας, καθόσον τα σπουδαία χειροτεχνήματα κατακρατήθηκαν από τους Βουλγάρους και επιδεικνύονται σήμερα ως έργα δικά τους, όπως έγινε π.χ. με την έκθεση που οργανώθηκε το 1996 στο Βερολίνο και στη Φρανκφούρτη με τίτλο Χρυσό Μοναστήρι (1100 Χρόνια χριστιανισμού στη Βουλγαρία), 51 κειμήλια δόθηκαν στο Βυζαντινό Μουσείο και 11 στο Μουσείο Χειροτεχνημάτων.
Σήμερα στη βιβλιοθήκη του Κέντρου Σλάβο-Βυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev από τους κλεμμένους κώδικες του μοναστηριού του Τιμίου Προδρόμου Σερρών βρίσκονται (και είναι επιτακτική η ανάγκη να επιστρέψουν στην Ελλάδα) 20 περγαμηνά χειρόγραφα Α, Β, και Γ μεγέθους, καθώς και 21 χαρτώα χειρόγραφα Α μεγέθους, μεταξύ των οποίων με αρίθμηση D 80 το Χαρτουλάριο Β΄ δηλαδή ο περίφημος Β΄ αρχαίος Κώδικας του μοναστηριού. Ακόμη στη βιβλιοθήκη του Κέντρου Σλάβο-Βυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev υπάρχουν 25 χαρτώα χειρόγραφα Β΄ μεγέθους μεταξύ των οποίων και ο κώδικας που περιέχει το Τυπικό της Μονής του Αγίου Ιωάννου με αρίθμηση D 184.





ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΚΛΕΜΜΕΝΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΑΠO ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ 1942

Με την είσοδο των Βουλγάρων στην πόλη των Σερρών κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η στρατιωτική και πολιτική διοίκηση των κατακτητών εγκατέστησε στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου δύο Βουλγάρους μοναχούς, το μοναχό Βασίλειο Αθανασίου Κούτλιο και τον Ιερομόναχο Στέφανο Ντοστοΐνσκη προερχόμενους από το Βουλγαρικό κελί “Άξιον Εστίν” της Ιεράς Μονής του Παντοκράτορα του Αγίου Όρους. Οι δύο προαναφερόμενοι μοναχοί διοίκησαν το μοναστήρι από τον Ιανουάριο του 1942 έως τα μέσα του μηνός Οκτωβρίου του 1944.

Στις 5 Αυγούστου του 1942 επισκέφθηκε το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου ο Δημήτρη Ρίζωφ ως εκπρόσωπος του Συνοδικού Εκκλησιαστικού Μουσείου της Βουλγαρίας και μαζί με τον εγκάθετο ηγούμενο Στέφανο Ντοστοΐνσκη αφαίρεσαν από το καθολικό της μονής και στη συνέχεια έστειλαν στη Βουλγαρία για να εκτεθούν στο Εκκλησιαστικό Μουσείο 22 Βυζαντινές φορητές εικόνες, δύο πτέρυγες από τρίπτυχα, δύο Αντιμήνσια, τρεις στάμπες με πρόσωπα και πέντε χειρόγραφα χαρτώα με δερμάτινη θήκη. Για αυτά τα κλεμμένα κειμήλια έχει συνταχθεί, με επιμονή του τότε αδελφού της μονής και μετέπειτα επισκόπου της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης Κωνσταντίνου Καρδαμένη ένα «πρωτόκολλο παραλαβής».
Μετά την απελευθέρωση της πόλης των Σερρών, η διοίκηση του μοναστηριού του Τιμίου Προδρόμου έστειλε ακριβές αντίγραφο του «πρωτοκόλλου παραλαβής» τόσο στη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων Βορείου Ελλάδος, όσο και στην Ελληνική Αντιπροσωπεία της Διασυμμαχικής Επιτροπής στην Σόφια ζητώντας την επιστροφή των κλοπιμαίων, δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα.
Σήμερα, μετά από τα διεθνή συνέδρια και τις ημερίδες που οργανώθηκαν με θέμα ακριβώς τα κλεμμένα χειρόγραφα των μοναστηριών της Ανατολικής Μακεδονίας και την πλήρη καταγραφή τους, η Βουλγαρία δεν μπορεί να προφασιστεί, όπως κάποτε, άγνοια του γεγονότος της κλοπής και βέβαια δεν μπορεί να υποστηρίξει πως τα χειρόγραφα που καταγράφουν σημαντικότατες λεπτομέρειες από την καθημερινή ζωή των προγόνων του χριστεπώνυμου πληρώματος της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης είναι σλαβικά.
Γι’ αυτό ζητάμε την επιστροφή όλων των κλεμμένων χειρογράφων και κειμηλίων από τη βιβλιοθήκη του Κέντρου Σλάβο-Βυζαντινών Σπουδών Ivan Dujcev στην Ιερά Μητρόπολή μας, ώστε οι νέες γενεές να στερεώσουν τη γνώση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς πάνω σε αναμφισβήτητα ελληνικές πηγές και κείμενα που καταγράφουν γεγονότα και λεπτομέρειες της τοπικής μας ιστορίας.

Ακόμη, η Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης ζητά την επιστροφή των περγαμηνών και χαρτώων χειρογράφων που για λόγους προστασίας φυλάσσονται στις Ελληνικές Βιβλιοθήκες, καθόσον σήμερα, η Ιερά Μητρόπολή μας διαθέτει τους απαραίτητους για τόσο ευαίσθητους πολιτιστικούς θησαυρούς χώρους φύλαξης.

Είναι καιρός, η αδελφή Ορθόδοξη Βουλγαρική Εκκλησία να παράσχει ως πράξη υπερβάσεως των πολιτικών και επιστημονικών αγκυλώσεων, αλλά κυρίως ως έκφραση της κατά Χριστόν αγάπης, την αναγκαία προς κάθε κατεύθυνση βοήθεια και συνδρομή, προκειμένου να επιστρέψουν στην αρχική τους θέση τα κλεμμένα Ελληνικά χειρόγραφα του Μοναστηριού του Τιμίου Προδρόμου Σερρών δίνοντας, πρώτη αυτή, το καλό παράδειγμα με την άμεση επιστροφή των παράνομα ευρισκομένων στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Βουλγαρίας Βυζαντινών εικόνων και εκκλησιαστικών μας θησαυρών, προκειμένου οι πατρώοι θησαυροί μας να ξαναγίνουν κτήμα, του χριστεπώνυμου πληρώματος της τοπικής μας Έκκλησίας.

Re: Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Δευ Νοέμ 09, 2009 12:25 pm
από grigoria-ka
παιδια εχω παει στη μονη του Τιμιου Προδρομου υπαρχει ηρεμια,ησυχεια αισθανεσαι τοσο ομορφα απο τη στηγμη που το πιανει το ματι σου,σκεψου την ωρα που θα φθασεις. :105 :105 :105

Re: Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Δευ Νοέμ 09, 2009 1:43 pm
από Dimitris39
Εκει Γρηγορια μονασε πριν πολλα χρονια ο Αγιος Ραφαηλ και μετα πηγε για την μυτηλινη

Re: Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών

Δημοσιεύτηκε: Τρί Δεκ 08, 2009 7:59 am
από Dimitris39
Ιερά Μονοπάτια - Τίμιος Πρόδρομος Σερρών (Βιντεο)

http://video.google.com/videoplay?docid ... 745&hl=el#