ΠΑΝΑΓΙΑ ΝΙΑΜΟΝΙΤΙΣΣΑ
NEA MONH XIOY
Το Βυζαντινό Μοναστήρι της Νέας Μονής βρίσκεται 13 χιλιόμετρα από την πόλη της Χίου, στο κέντρο του νησιού.
Η Μονή αυτή ιδρύθηκε ως εξής: Τρεις Χιώτες ασκητές, Νικήτας, Ιωάννης και Ιωσήφ, που ασκήτευαν σε μια σπηλιά του Προβατείου όρους, στο σημείο όπου είναι σήμερα η σκήτη των Αγίων Πατέρων.
Πολλές φορές τις ήσυχες νύχτες αντίκρυζαν μέσα στις δασώδεις Ανατολικές πλαγιές του Προβατείουμια παράξενη λάμψη. Το πρωϊ που κατέβαιναν στο δάσος για να βρουν το «φως» της νύχτας, αυτό εξαφανιζόταν μέσα στα πυκνά κλαδιά και τους άγριους βάτους του λόγγου. Πήραν λοιπόν την απόφαση , οι τρεις ασκητές να βάλουν φωτιά στον τόπο του μυστηρίου με τη σκέψη πως αν το φωτεινό σημείο ήταν Θεϊκό, ο χώρος θα έμενε ανέπαφος από τη φωτιά. Έτσι και έγινε…ενώ άναψαν οι φλόγες και έκαιγαν ξαφνικά η φωτιά έσβησε μόνη της. Και μόνο μια μυρτιά είχε μείνει ανέπαφη. Πάνω δε στα ολοπράσινα κλαδιά της θρονιαζόταν ανέγγιχτο το Εικόνισμα της Παναγίας.
Η Εικόνα αυτή που μέχρι σήμερα σώζεται κατά παράξενο τρόπο, παριστάνει τη Θεοτόκο με ανοιχτές αγκάλες, χωρίς το Θείο Βρέφος. Η όλη στάση της δείχνει , ότι η Παρθένος βαδίζει ή περιμένει κάποιον μάλλον τον Μονογενή της.
Την μετέφεραν με υμνωδίες στο σπήλαιο που ασκήτευαν, η Εικόνα όμως έφευγε μόνη της από τη σπηλιά και επέστρεφε στην άφλεκτη μυρτιά.
Αυτό ανάγκασε τους μοναχούς να μεταφέρουν την Εικόνα στη πρώτη θέση που τη βρήκαν και να χτίσουν με τα ίδια τους τα χέρια μικρό ναϊσκο προς τιμήν της Παναγίας και γύρω τα κελιά τους. Αυτή είναι η Παλαιά Μονή. Η Νέα Μονή έγινε με θαυματουργικό τρόπο επίσης με τη συνδρομή του θεοσεβούς αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ΄ του Μονομάχου.
