Οι ανάδοχοι σήμερα γνωρίζουν την αποστολή τους?

[eleimon]

Όπως όλοι γνωρίζουμε και ζούμε, η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία, το Σώμα δηλ. του Χριστού, είναι Εκκλησία των Μυστηρίων. Το πρώτο από τα μυστήρια, το εισαγωγικό μυστήριο, που μας εισάγει και μας κάνει οργανικά μέλη της Εκκλησίας, είναι το μυστήριο του Βαπτίσματος.



Εκείνο όμως για το οποίο χρειάζεται να μιλήσουμε και το οποίο έχει άμεση σχέση με το ίδιο το μυστήριο του βαπτίσματος, είναι το θέμα «ανάδοχος». Τι είναι ο ανάδοχος; και ποιες είναι οι υποχρεώσεις του;
Είναι ανάγκη να εξετάσουμε τις πτυχές του θέματος αυτού, διότι, δυστυχώς, αρκετοί είναι οι Χριστιανοί που αναλαμβάνουν την ευθύνη του να γίνουν ανάδοχοι (νονοί), χωρίς να γνωρίζουν τις σοβαρές υποχρεώσεις και ευθύνες που συνεπάγεται η πράξη τους αυτή, νομίζοντας ότι το να βαπτίσει κανείς ένα παιδί ή έναν μεγάλο άνθρωπο, αυτό δεν είναι παρά μια κοινωνική εκδήλωση, που σκοπό έχει να συνδέσει περισσότερο φιλικά τις οικογένειες και τους ανθρώπους. Πιστεύουν δηλ. ότι το μυστήριo του βαπτίσματος και το να γίνει κανείς νονός, είναι απλά μια κοινωνική εκδήλωση.

Ανάδοχος είναι το πρόσωπο, άνδρας ή γυναίκα, που στέκεται εγγυητής στην Εκκλησία για την πίστη του βαπτιζομένου και αναλαμβάνει τη φροντίδα μετά το βάπτισμα να τον στερεώνει στην Χριστιανική πίστη.

Αυτός όμως που με απαράμιλλο ύφος περιγράφει τη φυσιογνωμία του αναδόχου και άρα την αναγκαιότητά του για το βάπτισμα, δεν είναι άλλος από τον Ιερό Χρυσόστομο.

Όπως γνωρίζουμε, στην αρχή βαπτίζονταν και σε μεγάλη ηλικία, διότι ώριμοι άνθρωποι γνώριζαν το Χριστό και πίστευαν, αλλά και διότι είχε επικρατήσει μια τάση να αναβάλλουν το βάπτισμα, όσοι πίστευαν στο Χριστό, για το τέλος της ζωής τους.

Το ελατήριο ήταν ότι, επειδή το βάπτισμα, δεν απαλλάσσει μόνο από την ενοχή του προπατορικού αμαρτήματος[*], αλλά και από τις προσωπικές αμαρτίες, ανέβαλλαν το βάπτισμα, ώστε καθαροί να μεταβούν στην άλλη ζωή. Και αυτός ακόμη ο Μ. Κων/νος, που τόση πίστη είχε δείξει στη ζωή του, το βάπτισμά του το ανέβαλε στις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Μαρτυρείται δε, ότι από τη στιγμή της βαπτίσεώς του μέχρι την ημέρα του θανάτου του δεν αποχωρίστηκε τον λευκό χιτώνα του Βαπτίσματος. Την τάση όμως αυτή, το να βαπτίζονται δηλ. μεγάλοι, ακριβώς διότι δεν είναι σωστή, δεν την υιοθέτησε η αγία μας Εκκλησία. Γι' αυτό και πάλι νωρίς εξέλειπε. Φυσικά εξ αρχής υπήρχε και ο νηπιοβαπτισμός. Εφ' όσον δε επικρατούσε στην αρχαία Εκκλησία και το βάπτισμα των ενηλίκων (μέχρι τον δ΄ αι.), οι ανάδοχοι που εξελέγονταν, ήταν του ίδιου φύλου με αυτόν που θα βαπτίζονταν.

Ήδη είπαμε ότι έργο των αναδόχων ήταν κυρίως η εγγύησις απέναντι στην Εκκλησία, για το ηθικό ποιόν του υποψηφίου προς βάπτιση, η παρακολούθησις στην πνευματική γνώση και πρόοδο και η συμπαράστασις κατά την τέλεση του μυστηρίου του βαπτίσματος. Για τους σοβαρότατους αυτούς λόγους, ο ανάδοχος όφειλε να είναι όχι μόνο βαπτισμένος Χριστιανός ο ίδιος, αλλά και ζωντανό και συνειδητό μέλος της Εκκλησίας, να ζει δηλ. συνειδητά τη μυστηριακή και αγωνιστική ζωή του Ευαγγελίου και όχι να είναι μόνο κατ'όνομα Χριστιανός, όπως δυστυχώς συμβαίνει σε αρκετές των περιπτώσεων.

Ποιες είναι αυτές οι υποχρεώσεις του αναδόχου;

Μετά την επικράτηση του νηπιοβαπτισμού, οι ανάδοχοι ανεδέχοντο ν'; αναπληρώσουν την φυσική έλλειψη της πίστεως και της μετανοίας στα νήπια, φροντίζοντας μαζί με τους γονείς του νηπίου για την κατά Χριστόν μόρφωση και ανατροφή του.

Πράγματι‡ στην αρχαία Εκκλησία που υπήρχε γνήσιος ζήλος, τότε και μόνο, μετά δηλ. την Ομολογία Πίστεως, ο αρχιερέας τον σφράγιζε με το σημείο του σταυρού και έδινε την έγκριση, ώστε οι ιερείς να τον καταγράψουν ως ανάδοχο στα δελτία της Εκκλησίας, μαζί με τον υποψήφιο για την βάπτιση ανάδεκτό του. Οποία τιμή αλλά και ευθύνη για τον ανάδοχο


Ας ακούσουμε τον ιερό Χρυσόστομο να μας περιγράφει την προσωπικότητα του αυθεντικού αναδόχου:

Θέλετε να απευθύνουμε τώρα το λόγο στους αναδόχους σας, για να μάθουν και εκείνοι ποιών αμοιβών αξιώνονται, εάν δείξουν για εσάς πολύ φροντίδα και αντιθέτως ποια τιμωρία τους αναμένει αν αμελήσουν;

Για να το εννοήσεις σκέψου, αγαπητέ, εκείνους που γίνονται εγγυητές και ανάδοχοι προσώπων που δανείζονται χρήματα, ότι περισσότερο από τον υπεύθυνο και δανειζόμενο εκείνοι υφίστανται την αγωνία και τον φόβο. Αν δηλ. αυτός που δανείστηκε, φανεί συνεπής, με την συνέπειά του κατέστησε ελαφρό το φορτίο, που ανέλαβε ο εγγυητής. Αν αντιθέτως φανεί αγνώμονας και ασυνεπής, τότε του ετοίμασε τέλεια την καταστροφή. Γι'αυτό και ένας σοφός συμβουλεύει τα εξής: «Εάν εγγυηθής, ετοιμάσου να πληρώσεις» (Σοφ. Σειράχ η΄, 13). Εάν λοιπόν όσοι αναδέχονται άλλους για χρήματα είναι απολύτως υπεύθυνοι για ολόκληρο το ποσό, περισσότερο είναι υπεύθυνοι εκείνοι που αναδέχονται άλλους και εγγυώνται για πνευματικά θέματα και για την αρετή. Ναι‡ πολύ ενδιαφέρον πρέπει να επιδεικνύουν γι' αυτούς που αναλαμβάνουν, προτρέποντάς τους, συμβουλεύοντάς τους, διορθώνοντας τα σφάλματά τους και δείχνοντάς τους πατρική αγάπη.

[Και συνεχίζει ο ιερός πατήρ].

Ας μη νομίζουν αυτοί, ότι το να είναι ανάδοχοι είναι τυπικό και τυχαίο πράγμα, αλλά ας μάθουν καλά, ότι και αυτοί γίνονται συμμέτοχοι της πνευματικής ωφέλειας των αναδεκτών, εάν με τις συμβουλές τους τους χειραγωγήσουν στην οδό της αρετής, και ας γνωρίζουν πάλι ότι αν δείξουν αμέλεια και αδιαφορία, θα επιφέρουν στον εαυτό τους μεγάλη καταδίκη. Γι' αυτόν τον λόγο και επικρατεί η συνήθεια και πατέρες ή μητέρες πνευματικούς να τους ονομάζουν αυτούς τους αναδόχους, για να μάθουν πόση επιμέλεια πρέπει να δείχνουν για να μορφώνουν πνευματικά όσους αναλαμβάνουν.

Διότι, εάν εκείνους που δεν έχουν καμία ιδιαίτερη σχέση με εμάς, πρέπει να τους κινήσουμε τον κύριο ζήλο της αρετής, πολύ περισσότερο οφείλουμε να επιτελέσουμε το καθήκον απέναντι σ' εκείνον, τον οποίο αναδεχόμαστε ως πνευματικό μας τέκνο. Για τον λόγον λοιπόν αυτόν, μάθετε και οι ανάδοχοι ότι δεν σάς απειλεί μικρός κίνδυνος, εάν δείξετε στο καθήκον αυτό αμέλεια (Ι. Χρυσοστόμου, Β΄ Κατήχησις).

Και τίθεται τώρα το ερώτημα: Οι ανάδοχοι σήμερα γνωρίζουν την αποστολή τους; Έχουν συνειδητοποιήσει ότι το καθήκον τους δεν εξαντλείται στο να αγοράζουν ενδύματα και δώρα στα παιδιά που αναλαμβάνουν, αλλά το κύριο και βασικό καθήκον τους είναι να διδάξουν την ορθή πίστη στα πνευματικά τους τέκνα; Γνωρίζουν πρώτα οι ίδιοι την Ορθόδοξη πίστη, και ζουν σωστά οι ίδιοι την Χριστιανική ζωή για να μπορέσουν στην συνέχεια να την μεταδώσουν στις ψυχές που έχουν αναλάβει;

Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι αν κάποιος ζει μέσα σε βαριά ηθικά παραπτώματα, αν δεν μετανοήσει και δεν αλλάξει τρόπο ζωής δεν μπορεί να γίνει ανάδοχος;

Κατανοήσαμε ότι όσοι συζούν παράνομα ή έχουν τελέσει τον λεγόμενο πολιτικό γάμο, έχουν αποκόψει τον εαυτό τους από το σώμα της Εκκλησίας και άρα δεν μπορούν και δεν έχουν το δικαίωμα να εγγυηθούν για την ψυχή του άλλου;

Πραγματικά πώς είναι δυνατόν να κατηχήσει μια ψυχή και να την οδηγήσει στην αλήθεια ένας που έχει ξεφύγει από την οδό της αληθείας;

Είναι συγκλονιστικό αλλά και σωτήριο να συνειδητοποιήσει ο ανάδοχος ότι θα δώσει λόγο στον Θεό για την ψυχή ή τις ψυχές που έχει αναλάβει.

Αλλά να προσθέσουμε και τούτο. Πόσα νήπια κινδυνεύουν αρκετές φορές είτε από ασθένειες είτε από ατυχήματα, να φύγουν από τη ζωή αβάπτιστα; Πόσοι κίνδυνοι παραμονεύουν καθημερινώς μικρούς και μεγάλους; Τόσο υλικοί όσο και πνευματικοί. Και πόσο προσπαθεί ο διάβολος να προσβάλει και να ρίξει τον άνθρωπο στην αμαρτία και μάλιστα σε θανάσιμα αμαρτήματα ...;

Όλα αυτά λοιπόν θα πρέπει μαζί με τους γονείς να τα γνωρίζει και ο ανάδοχος και να προσπαθεί, αφού πρώτα ο ίδιος ζει τη ζωή της πίστεως, να μεταλαμπαδεύσει αυτή τη ζωή της χάριτος στο πνευματικό του τέκνο.

Ναι‡ και θα του κάνει τα δώρα του και θα ενδιαφερθεί για την πρόοδό του στα μαθήματα και γενικώς στη ζωή και θα βοηθήσει και υλικώς αν χρειασθεί και αν υπάρχει εκ μέρους του αναδόχου και οικονομική δυνατότητα, αλλά κυρίως δεν θα πρέπει να λησμονεί ποτέ μα ποτέ ότι ενώπιον Θεού και ανθρώπων ο ανάδοχος είναι υπεύθυνος και τελικώς θα του ζητηθεί και λόγος.

Να δώσει ο Άγιος Θεός όσοι έχουν την ευλογία να είναι ανάδοχοι και όσοι θα γίνουν ανάδοχοι να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος του έργου τους, όχι βέβαια για να αποθαρρυνθούν, αλλά για να ξεκινήσουν και να ολοκληρώσουν σωστά το μεγάλο αυτό έργο του στηριγμού και της χριστιανικής κατηχήσεως των ψυχών που τους εμπιστεύονται οι γονείς και η Εκκλησία μας.

*Σημείωση...Στην Ορθόδοξη Θεολογία δεν δεχόμαστε πως ο άνθρωπος κληρονομεί κυριολεκτικά την "ενοχή" του Προπατορικού αμαρτήματος, αλλά τις επιπτώσεις του...
Tags: ορθόδοξα μυστήρια

[eleimon]

Αυτο το θεματακι με προβληματισε αρκετα γιατι εχεις ολη την καλη διαθεση να εισαι τυπικοτατος στις υποχρεωσεις σου απεναντι στο παιδι και δεν εννοω τις υλικες αυτη τη στιγμη αλλα τις πνευματικες,και βρισκεις εμποδια απ τους γονεις...

Και φυσικα το παιδι ποιον θακουσει?....και ιδιως οταν ειναι στην ηλικια της εφηβειας εκει κι αν επαναστατει...οσο ηταν μικρο το χαλιναγωγουσες σ αυτη την ηλικια τα περισσοτερα παιδια κι αν δεν εχουν και μεσα απ το σπιτι τους την αναλογη χριστιανικη διαπαιδαγωγηση,τι μπορει να κανει κι ο αναδοχος? εκτος απ το να προσευχεται γι αυτο δε μπορω να σκεφτω κατι αλλο...

[filotas]

Υπάρχουν δυο σημαντικά θέματα, που όλοι τα παραβλέπουμε.

1. Πως επιλέγουν οι γονείς τον Ανάδοχο του παιδιού τους; Κανονικά το κριτήριο επιλογής πρέπει να είναι η πνευματική του κατάσταση και κατάρτιση και η αγάπη προς το παιδί. Πρέπει επίσης να ληφθεί σοβαρά υπόψη η γνώμη του Πνευματικού του ζευγαριού.

2. Όταν ένας Χριστιανός λαμβάνει μια πρόταση να βαφτίσει ένα παιδί, πρέπει οπωσδήποτε να το κάνει με τη σύμφωνη γνώμη του Πνευματικού του. Αν ο Πνευματικός δε δώσει τη συγκατάθεσή του δεν πρέπει ν' αναλαμβάνει την υποχρέωση να γίνει Ανάδοχος. Αν λάβει τη συγκατάθεση τότε πρέπει να προετοιμαστεί πνευματικά για το γεγονός αυτό σύμφωνα με τις οδηγίες του Πνευματικού του.

[fosterer]

Βασικά το μόνο που ξέρω είναι ότι πρέπει να του ψωνίζω κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα! Αυτό ίσα που βρίσκω χρόνο να το κάνω!
Για τα υπόλοιπα και να τα ήξερα δεν θα προλάβαινα......

[eleimon]

Υπάρχουν δυο σημαντικά θέματα, που όλοι τα παραβλέπουμε.

1. Πως επιλέγουν οι γονείς τον Ανάδοχο του παιδιού τους; Κανονικά το κριτήριο επιλογής πρέπει να είναι η πνευματική του κατάσταση και κατάρτιση και η αγάπη προς το παιδί. Πρέπει επίσης να ληφθεί σοβαρά υπόψη η γνώμη του Πνευματικού του ζευγαριού.

2. Όταν ένας Χριστιανός λαμβάνει μια πρόταση να βαφτίσει ένα παιδί, πρέπει οπωσδήποτε να το κάνει με τη σύμφωνη γνώμη του Πνευματικού του. Αν ο Πνευματικός δε δώσει τη συγκατάθεσή του δεν πρέπει ν' αναλαμβάνει την υποχρέωση να γίνει Ανάδοχος. Αν λάβει τη συγκατάθεση τότε πρέπει να προετοιμαστεί πνευματικά για το γεγονός αυτό σύμφωνα με τις οδηγίες του Πνευματικού του.

Εδω μιλαμε για γονεις που δεν εχουν καν πνευματικο και δεν ειναι ενεργα μελη της Εκκλησιας,οσον αφορα τωρα την αδεια του πνευματικου αν την πηρε ο αναδοχος αυτο πρωτη φορα το ακουω....

[filotas]

Οι γονείς που δεν έχουν Πνευματικό δεν έχουν παρόμοιους προβληματισμούς, επομένως δε μιλάμε γι αυτούς, αλλά για τους Χριστιανούς που ενδιαφέρονται για το πνευματικό μέλλον των παιδιών τους. Επίσης μιλάμε για Χριστιανούς που ενδιαφέρονται να μη βάλουν σε περιπέτεια την ψυχή τους βαπτίζοντας ένα παιδί.

Για φαντάσου να σου ζητήσουν να βαφτίσεις ένα παιδί, που οι γονείς του είναι φίλοι σου, αλλά δεν είναι κοντά στην Εκκλησία, είναι μάλλον εχθρικά διατεθειμένοι απέναντί της και θεωρούν το Βάπτισμα απλή τελετή. Είσαι βέβαιη ότι δεν πρόκειται να σ' αφήσουν να παίξεις το ρόλο της Νονάς όπως τον εννοείς εσύ σαν συνειδητή Χριστιανή. Βάζεις ή δε βάζεις σε περιπέτεια την ψυχή σου μ' αυτή τη Βάπτιση; Πιστεύεις ότι ο Πνευματικός σου θα συμφωνήσει να βαφτίσεις αυτό το παιδί;

[constantinosa.gr]

Καλημέρα! κ. Φιλότα, δεν ήξερα την συγκεκριμένη εκκλησιολογική πληροφορία. Όντως είναι πολύ όμορφο να γνωρίζει ο πνευματικός τον ανάδοχο και εκείνος να συμβουλέψει και να καθοδηγήσει.

[eleimon]

Οι γονείς που δεν έχουν Πνευματικό δεν έχουν παρόμοιους προβληματισμούς, επομένως δε μιλάμε γι αυτούς, αλλά για τους Χριστιανούς που ενδιαφέρονται για το πνευματικό μέλλον των παιδιών τους. Επίσης μιλάμε για Χριστιανούς που ενδιαφέρονται να μη βάλουν σε περιπέτεια την ψυχή τους βαπτίζοντας ένα παιδί.

Για φαντάσου να σου ζητήσουν να βαφτίσεις ένα παιδί, που οι γονείς του είναι φίλοι σου, αλλά δεν είναι κοντά στην Εκκλησία, είναι μάλλον εχθρικά διατεθειμένοι απέναντί της και θεωρούν το Βάπτισμα απλή τελετή. Είσαι βέβαιη ότι δεν πρόκειται να σ' αφήσουν να παίξεις το ρόλο της Νονάς όπως τον εννοείς εσύ σαν συνειδητή Χριστιανή. Βάζεις ή δε βάζεις σε περιπέτεια την ψυχή σου μ' αυτή τη Βάπτιση; Πιστεύεις ότι ο Πνευματικός σου θα συμφωνήσει να βαφτίσεις αυτό το παιδί;

Εχεις δικιο σαυτο που λες....δε θα συμφωνουσε με κανενα τροπο.... απλα εγω οταν εγινα νονα γιατι σε μενα αναφερομαι παραπανω,δεν ειχα τοσο συχνη επαφη με τον πνευματικο οσο εχω τωρα,και φυσικα δε του το χα αναφερει καθολου.
Οι γονεις του παιδιου εντωμεταξυ ειναι πρωτα μου ξαδελφια,αλλα ειναι απ τους Χριστιανους που παρευρισκονται στην εκκλησια στην Ανασταση αντε και σε κανενα γαμο και βαφτιση.
Τωρα οτι εγινε εγινε ομως...απο δω και στο εξης τι πρεπει να κανω εγω,εχω πληρη μεσανυχτα.....δε βρισκω ανταποκριση σε οτι κι αν πω.Ε... και το παιδι ειναι πλεον 17 χρονων δεν ειναι κανενα μωρο για να του πεις τι να κανει.

[filotas]

Δυστυχώς Ελπίδα κι εγώ έπαθα και έμαθα .

Αν μου ξαναζητήσουν τώρα να βαφτίσω ένα παιδί (ή ενήλικο, γιατί μου έτυχε κι αυτό) δεν θα το ξανακάνω ποτέ χωρίς την άδεια του Πνευματικού μου.

[eleimon]

Δυστυχώς Ελπίδα κι εγώ έπαθα και έμαθα .

Αν μου ξαναζητήσουν τώρα να βαφτίσω ένα παιδί (ή ενήλικο, γιατί μου έτυχε κι αυτό) δεν θα το ξανακάνω ποτέ χωρίς την άδεια του Πνευματικού μου.

Εγω δε θα το ξανακανω ποτε γενικα τεραστια πνευματικη ευθυνη.....