Ως ημέρα πανηγύρεως της μνήμης ενός αγίου έχει καθιερωθεί η ημέρα του θανάτου του ή μάλλον της κοιμήσεώς του, επειδή ουσιαστικά είναι μια άλλη γέννηση στην βασιλεία των ουρανών. Κατά την διάρκεια των ακολουθιών του Εσπερινού και του Όρθρου, καθώς και στην θεία Λειτουργία ψάλλεται, μεταξύ άλλων ύμνων, και το Απολυτίκιο του Αγίου, που είναι ένας σύντομος ύμνος αφιερωμένος στον Άγιο, και αναφέρεται στον βίο και την πολιτεία ή και στα θαύματά του.
Στο Απολυτίκιο του Οσίου Παχωμίου αναφέρεται περιληπτικά όλος ο βίος του: “Αγελάρχης εδείχθης του Αρχιποίμενος, Μοναστών τας αγέλας, Πάτερ Παχώμιε, προς την μάνδραν οδηγών την επουράνιον, και το πρέπον ασκηταίς, εκείθεν σχήμα μυηθείς και τούτο πάλιν μυήσας· νυν δε σύν τούτοις αγάλλη και συγχορεύεις εν ουρανίαις σκηναίς”. Χαρακτηρίζεται από τον ιερό υμνογράφο ως αρχηγός της πνευματικής αγέλης του Χριστού, που την οδηγεί προς την βασιλεία των ουρανών. Αφού εμυήθη στην ορθόδοξη παράδοση και ζωή, εμύησε και τους μαθητάς του και τώρα μαζί με αυτούς αγάλλεται και χαίρει στον Παράδεισο.
Γεννήθηκε στα τέλη του τρίτου αιώνα μ. Χ. στην Άνω θηβαΐδα της Αιγύπτου, από γονείς ειδωλολάτρες. Στον αυτοκρατορικό στρατό, όπου κατατάχθηκε, συνδέθηκε με χριστιανούς στρατιώτες και από αυτούς εγνώρισε την Χριστιανική πίστη. Όταν απολύθηκε από τον στρατό, βαπτίσθηκε και στην συνέχεια εμαθήτευσε κοντά στον φημισμένο ασκητή Παλαίμονα. Μετά τον θάνατο του πνευματικού του Πατέρα και Διδασκάλου, έκτισε δικό του κελλί σε μια ήσυχη τοποθεσία κοντά στον ποταμό Νείλο. Όσο ποθούσε όμως την ησυχία και την αφάνεια, τόσο η φήμη τον κατεδίωκε. Μαζεύτηκαν γύρω του αρκετοί άνθρωποι, που ποθούσαν να βιώσουν την γνήσια ευαγγελική ζωή και σιγά - σιγά το μικρό κελλί εξελίχθηκε σε μέγα Μοναστήρι, το οποίο έφτασε να αριθμή τρεις χιλιάδες, περίπου, μοναχούς. Θεωρείται ο ιδρυτής της κοινοβιακής ζωής.
Ο όσιος Παχώμιος ήταν ένας πεθαμένος και αναστημένος. Σταυρωμένος και νεκρωμένος ως προς τα πάθη και τις κοσμικές επιθυμίες και αναστημένος, αφού είδε τον Αναστάντα Χριστό, έλαβε προσωπική πείρα της Αναστάσεως και υπερέβη τον θάνατο στα όρια της προσωπικής του ζωής. Έλαβε γεύση της “όντως ζωής” και αυτήν την ζωή αγωνιζόταν να μεταγγίση και στους μαθητάς του.
Στο σημείο αυτό νομίζουμε ότι είναι απαραίτητο να τονισθή και να διευκρινισθή, ότι ο Όσιος είχε μαθητάς και πνευματικά παιδιά και όχι οπαδούς. Οι οπαδοί είναι ανελεύθερα άτομα, τα οποία τρέχουν πίσω από τον αρχηγό, δείχνουν τυφλή υποταγή, δεν διαθέτουν κρίση και διάκριση και διακρίνονται για τον φανατισμό και το μίσος προς τους “αντιπάλους”. Το φαινόμενο της οπαδοποιήσεως και μαζοποιήσεως παρατηρείται σε ανελεύθερα καθεστώτα, όπου επικρατεί το αίσθημα της ανασφάλειας και υπάρχει ανάγκη υπάρξεως ατόμων τα οποία να τα στηρίζουν με κάθε τρόπο και μέσο. Ακόμη, το κλίμα της πόλωσης που τεχνηέντως δημιουργούν, βοηθά στην συγκράτηση και συσπείρωση των οπαδών.
Η ορθόδοξη Εκκλησία με την αγωγή που προσφέρει, δημιουργεί ελεύθερα και συνειδητά μέλη και όχι οπαδούς. Προσλαμβάνει τα άτομα και τα κάνει πρόσωπα. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του προσώπου είναι η αγάπη και η ελευθερία, αλλά και η μοναδικότητα. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδική ύπαρξη με τις ιδιαιτερότητες, την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του. Δεν είναι ένα ανώνυμο μέλος μιας μάζας, ένας αριθμός, αλλά έχει όνομα. Είναι ο τάδε άνθρωπος, ο οποίος παρʼ όλες τις τυχόν αμαρτίες, τα πάθη και τις αδυναμίες του έχει αξία, γιατί είναι εικόνα του Χριστού και δια της μετανοίας έχει την δυνατότητα να γίνη Άγιος της Εκκλησίας.
Μεγάλη είναι η σημασία του ονόματος στον χώρο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Το όνομα δηλώνει το πρόσωπο και την αξία του προσώπου. Μέσα στην εκκλησιαστική Κοινότητα όλοι είναι επώνυμοι και ο καθένας έχει την θέση και την αξία του. Η Εκκλησία είναι το πραγματικό και ευλογημένο Σώμα του Χριστού. Σε ένα σώμα έχουν αξία όλα τα μέλη. Δεν υποτιμάται κανένα μέλος και το καθένα από αυτά συντελεί, με την διακονία και την προσφορά του, στην ομαλή λειτουργία ολοκλήρου του σώματος.
Γνήσιοι μαθηταί του Χριστού είναι όσοι παραμένουν στην Εκκλησία, προσπαθούν να ζουν σύμφωνα με τις εντολές Του, και αγωνίζονται να αποκτήσουν την ανιδιοτελή αγάπη. Όσοι έχουν επικοινωνία με αναγεννημένες υπάρξεις, ζωντανούς οργανισμούς, φορείς της Ορθοδόξου Παραδόσεως, σταυρωμένους και αναστημένους, “μυηθέντας τα θεία και δυναμένους να μυήσουν σε αυτά”, να αναγεννήσουν και να μεταγγίσουν την καινή ζωή που δεν τρομάζει μπροστά στον θάνατο, αλλά τον νικά και τον υπερβαίνει.
Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα
