Το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο πρωτοστατεί στην σύγκληση μιας νέας λεγομένης Οικουμενικής Συνόδου
20.12.2008
Θεμέλιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας για την επίλυση των κατά καιρούς αναφυομένων θεολογικών – εκκλησιαστικών και κανονικών ζητημάτων είναι το «συνοδικό σύστημα», η σύγκληση δηλαδή συνόδων για την λήψη έγκυρων πανορθόδοξων αποφάσεων για εκείνα τα ιδιαίτερα εκκρεμούντα ζητήματα που διχάζουν ή ψύχουν την εν Χριστώ αγάπη ανάμεσα στις κατά τόπους ορθόδοξες εκκλησίες.
Μέχρι σήμερα στην Ορθόδοξη κατ’ Ανατολάς Εκκλησία του Χριστού έχουν συγκληθεί επτά ή, κατ’ άλλους ιστορικούς, οκτώ Οικουμενικές Σύνοδοι από τον 4ο έως και τον 9ο αιώνα, όταν ο πόλεμος των αιρετικών ενάντια στην αληθή πίστη της Εκκλησίας γεννούσε συνεχώς εκκρεμούντα θεολογικά ζητήματα, τα οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία «εν συνόδω» επέλυε σε κάθε περίπτωση.
Είναι βέβαια γεγονός ότι και κατά τους επόμενους αιώνες (10ο έως 14ο) συνεκλήθησαν και άλλες μεγάλες σύνοδοι για την επίλυση σοβαρών θεολογικών ζητημάτων, όπως της ησυχαστικής έριδος κατά τον 14ο αιώνα. Αλλά και κατά την περίοδο της οθωμαντοκρατίας συνεκλήθησαν μεγάλες σύνοδοι, όπως εκείνη του έτους 1872 στην Κωνσταντινούπολη όπου κατεδικάσθη ο εθνοφυλετισμός (εθνικισμός) μέσα στην Εκκλησία ως αίρεση.
Είναι βέβαια γεγονός ότι από την εποχή των επτά Οικουμενικών Συνόδων και μέχρι σήμερα παρήλθαν πολλοί αιώνες και πολλά είναι τα εκκρεμούντα ζητήματα εκκλησιαστικού και κανονικού περιεχομένου που απασχολούν εντόνως τις κατά τόπους ορθόδοξες εκκλησίες. Είναι δηλαδή άμεση και αδήριτη ανάγκη να συγκληθεί μία «νέα Οικουμενική Σύνοδος» για την επίλυση αυτών των φλεγόντων θεολογικο-κανονικών ζητημάτων. Αυτή η «νέα Οικουμενική Σύνοδος» κατά την εν Γενεύη πανορθόδοξη Διάσκεψη του 1968, ονομάστηκε από τον πρόεδρο αυτής, Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Μελίτωνα ως «Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της κατ’ Ανατολάς Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας». Συνεπώς, με τον όρο «Αγία και Μεγάλη Σύνοδος» εννοούμε σαφέστατα μία «νέα Οικουμενικό Σύνοδο».
Η προετοιμαζόμενη Σύνοδος δεν ονομάζεται Οικουμενική διότι όπως μας διδάσκει αψευδώς η εκκλησιαστική ιστορία οι Σύνοδοι δεν ονομάζοντο εκ των προτέρων ως Οικουμενικές, αλλά υπό της συνειδήσεως του πληρώματος της Εκκλησίας αναδεικνύονταν ως Οικουμενικές, ενώ άλλες ο λαός του Θεού τις εχαρακτήρισε ως «ληστρικές» ή ως «ψευδοσυνόδους», ή ως «αιρετικές».
Ήδη από το 1902 με την εγκύκλιο του μεγάλου εκείνου Οικουμενικού Πατριάρχου Ιωακείμ Γ’ (1878-1884, 1901-1912) ετέθη επί τάπητος η ενίσχυση της συνεργασίας των κατά τόπους ορθοδόξων εκκλησιών. Η εγκύκλιος εκείνη του Ιωακείμ οδήγησε στην πραγματοποίηση του Α’ Πανορθόδοξου Συνεδρίου (1923) στην Κωνσταντινούπολη διά του οποίου άρχισαν τα βήματα για την σύγκληση Πανορθοδόξου Συνόδου, την οποία το Οικουμενικό Πατριαρχείο είχε ορίσει να συνέλθει το 1925, όταν θα εορτάζοντο τα 1600 έτη από της συγκλήσεως της Α’ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου (325 μ.Χ.). Τούτο όμως δεν κατέστη δυνατόν. Την περίοδο εκείνη το μαρτυρικό Πατριαρχείο μας εδοκιμάζετο σκληρά υπό του κεμαλικού καθεστώτος.
Κατά το έτος 1930 συνεκλήθη με πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Άγιον Όρος η «προκαταρκτική επιτροπή» για να προετοιμάσει τα θέματα της μελλούσης Οικουμενικής Συνόδου. Μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο το Οικουμενικό Πατριαρχείο συνέχισε με τις διάφορες «Πανορθόδοξες Προσυνοδικές Διασκέψεις» που συγκαλούσε να προετοιμάζει βήμα – βήμα την σύγκληση της «Αγίας και Μεγάλης Συνόδου» της Ορθοδόξου κατ’ Ανατολάς Εκκλησίας.
Από το 1930, όταν συνεκλήθη στο Άγιο Όρος η προκαταρκτική επιτροπή για την καταγραφή του καταλόγου των θεμάτων που θα εκαλείτο να συζητήσει και επιλύσει η μέλλουσα Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, πολλές φορές τροποποιήθηκε αυτός ο κατάλογος και υπήρξαν προσθαφαιρέσεις στα θέματα που έμελλε να συζητηθούν.
Τελικώς, τα πλέον φλέγοντα ζητήματα που αποτελούν τον επίσημο κατάλογο που πρόκειται να συζητηθούν στην μέλλουσα να συνέλθει «Αγία και Μεγάλη Σύνοδο» της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι: α) Ορθόδοξος Διασπορά, β) Αυτοκέφαλο και τρόπος ανακηρύξεώς του, γ) Αυτόνομο και τρόπος ανακηρύξεώς του, δ) Δίπτυχα, ε) Κοινό ημερολόγιο, στ) Κωλύματα γάμου, ζ) Αναπροσαρμογή των περί νηστείας διατάξεων, η) Σχέσεις προς τον λοιπό χριστιανικό κόσμο, θ) Ορθοδοξία και οικουμενική κίνηση, ι) Συμβολή στην επικράτηση των χριστιανικών ιδεωδών της ειρήνης, της ελευθερίας, της αδελφοσύνης και της αγάπης μεταξύ των λαών, ως και στην άρση των φυλετικών διακρίσεων.
Βέβαια κάποια άλλα θέματα, όπως τα περί κωδικοποιήσεως των ιερών κανόνων, περί οικονομίας και ακρίβειας, περί των πηγών της θείας αποκαλύψεως πέμπονται σε μεμονωμένη μελέτη.
Καθοριστική προώθηση στην πραγματοποίηση της συγκλήσεως της «Αγίας και Μεγάλης Συνόδου» εδόθη με την εκλογή του πεφωτισμένου και εμπνευσμένου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου (1991) και ιδιαίτερα όταν το έτος 1992 συνεκάλεσε την Α’ Πανορθόδοξη Σύναξη των προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Το δε έτος 1993 συνεκλήθη στο Σαμπεζύ η «Δ’ Προπαρασκευαστική Επιτροπή» η οποία ήταν επιφορτισμένη με το εγχείρημα αναζωπυρώσεως του οράματος συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου.
Έτσι, κατά το τελευταίο κοινό «Μήνυμα» των ορθοδόξων προκαθημένων στο Φανάριο (12/10/2008), κατόπιν προτάσεως του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ορίζεται ότι θα συνεχισθεί η προσπάθεια προετοιμασίας για την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου. Προς τον σκοπό τούτο απεφασίσθη να συγκαλέσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο εντός του έτους 2009 πανορθόδοξες διασκέψεις όπως υπήρξαν κατά το παρελθόν, στις οποίες θα προσκληθούν όλες οι ορθόδοξες εκκλησίες.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΛ. ΣΙΔΗΡΑΣ
Πηγή:
Εφημερίδα "Χρόνος"
http://www.xronos.gr/church/detail.php?ID=43410