Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

Βγαίνουμε από μία χρονιά, όπου όλοι μας έχουμε αντιληφθεί το σκοτάδι όπου είναι ακόμα διαδεδομένη η βία και η σκληρότητα.
Πως θα συναντήσουμε τη νέα χρονιά;
Θα ήταν αφελές και πολύ αντιχριστιανικό, να ζητήσουμε από τον Θεό να μας προστατέψει, να κάνει τη γη έναν παράδεισο ειρήνης, ενώ γύρω μας δεν υπάρχει ειρήνη.
Υπάρχει διαμάχη, ένταση, αποθάρρυνση, φόβοι, βία, φονικό. Δεν μπορούμε να ζητάμε για μας ειρήνη, όταν αυτή η ειρήνη δεν μπορεί να απλωθεί πέρα από την Εκκλησία, όταν δεν έρχεται σαν ακτίνες φωτός να διαλύσουν το σκοτάδι.
Ένας πνευματικός συγγραφέας της Δύσης είχε γράψει ότι ο Χριστιανός είναι αυτός στον οποίο ο Θεός έχει εμπιστευθεί την ευθύνη όλων των άλλων ανθρώπων και αυτήν την ευθύνη πρέπει να προετοιμαστούμε να φέρουμε εις πέρας…..
Ο χριστιανός είναι ο μόνος που πρέπει να είναι ικανός να βλέπει την ιστορία, όπως την βλέπει ο Θεός, σαν ένα μυστήριο της σωτηρίας, αλλά επίσης σαν μια τραγωδία της ανθρώπινης αμαρτίας και πτώσης. Και σε σχέση με αυτά τα τελευταία, πρέπει να πάρουμε θέση.
Ο Χριστός λέει στο Ευαγγέλιο: «Όταν ακούσετε ότι γίνονται πόλεμοι ή φήμες που μιλούν για πολέμους, μην πανικοβληθήτε»· σηκώστε ψηλά τα κεφάλια, δεν υπάρχει χώρος στην καρδιά και την ζωή του Χριστιανού για διστακτικότητα, δειλία και φόβο, που είναι όλα γεννήματα του εγωισμού, της μέριμνας για τον εαυτό μας, ακόμα και αν αυτή η μέριμνα αγγίζει αυτούς που αγαπάμε.
Ο Θεός είναι Θεός της ιστορίας, αλλά πρέπει να γίνουμε συνεργάτες Του και μας στέλνει σ’ αυτόν τον κόσμο που είναι δικός Του για να μεταβάλλει την παράφωνη Πολιτεία των ανθρώπων σε αρμονία που θα ονομάζεται Πολιτεία του Θεού.
Και πρέπει να θυμόμαστε τα λόγια του Αποστόλου που λέει, ότι όποιος επιθυμήσει να εργασθεί για τον Κύριο, θα οδηγηθεί σε δίκη, και τα λόγια ενός άλλου Αποστόλου που μας λέει να μην φοβόμαστε τη δοκιμασία της φωτιάς. Στον σημερινό κόσμο, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δικαστούμε και έτοιμοι να υπομείνουμε, ίσως με το φόβο στην καρδιά μήπως χάσουμε την πίστη μας, αλλά θα πρέπει να μείνουμε ακλόνητοι στην υπηρεσία του Θεού και των ανθρώπων. Και όταν κοιτάξουμε πίσω την προηγούμενη χρονιά, τα λόγια της λιτανείας μας χτυπούν και μας κατηγορούν. Ζητάμε από τον Θεό να μας συγχωρέσει όσα έχουμε κάνει η όσα έμειναν ατέλειωτα την χρονιά που πέρασε. Ισχυριζόμαστε ότι είμαστε Ορθόδοξοι· είμαστε Ορθόδοξοι δεν σημαίνει μόνο να ομολογούμε το Ευαγγέλιο στην ολότητά του και να το διακηρύττουμε στην αγνότητά του, αλλά συνίσταται, ακόμα περισσότερο από αυτό, στο να ζούμε σύμφωνα με αυτό. Και γνωρίζουμε ότι ο Χριστός δεν συμβιβάζεται με τίποτα παρά με το μεγαλείο του ανθρώπου και το μήνυμα της αγάπης και της λατρείας.
Μπορούμε πράγματι να μετανοήσουμε επειδή ποιός θα έλεγε, βλέποντάς μας, καθώς έλεγαν οι άνθρωποι για τους πρώτους Χριστιανούς, «Δείτε πως αγαπούν ο ένας τον άλλον!». Ποιός, βλέποντάς μας, θα έλεγε ότι κατέχουμε το νόημα της ζωής, της αγάπης που μας πηγαίνει πέρα από κάθε σύγκριση, που προκαλεί τον καθένα να αναρωτηθεί από που προέρχεται αυτό; Ποιός τους το έδωσε; Πως μπορούν να υπομείνουν την δοκιμασία; Και αν θέλουμε τούτη τη χρονιά να γίνουμε άξιοι του Θεού, της Χριστιανικής μας κλήσης, του αγίου ονόματος της Ορθοδοξίας, πρέπει χωριστά και σαν ένα σώμα να γίνουμε για όλους, για το κάθε πρόσωπο που ίσως να μας χρειάζεται, ένα όραμα για το τι μπορεί να είναι ο άνθρωπος και για το τι μια κοινότητα ανθρώπων μπορεί να είναι κάτω από τον Χάρη του Θεού.
Ας προσευχηθούμε για συγχώρεση, εμείς που είμαστε μέχρι τώρα μακρυά από την κλήση μας, ας προσευχηθούμε να μας δίνει ο Κύριος γενναιότητα, κουράγιο, θέληση να δικαιώσουμε τον εαυτό μας, να σηκώσουμε τον σταυρό μας, να ακολουθήσουμε τα βήματα του Χριστού εκεί όπου μας καλεί.
Στο ξεκίνημα του πολέμου ο Βασιλιάς Γεώργιος Ι΄ είπε τα λόγια που μπορούμε να λέμε ξανά κάθε νέο χρόνο. Στο μήνυμά του προς το Έθνος διαβάζει ένα απόσπασμα: « Είπα στον άνθρωπο που στάθηκε στο κατώφλι του νέου χρόνου: δώσε μου ένα φως για να πορευτώ με ασφάλεια προς το άγνωστο, και απάντησε: πήγαινε έξω στο φως και βάλε το χέρι σου στο χέρι του Θεού, πρέπει να είναι καλύτερο για σένα από ο,τι το φως και ασφαλέστερο από έναν συνηθισμένο δρόμο.»
Αυτό καλούμαστε να κάνουμε, και ίσως σήμερα να πάρουμε μιάν απόφαση, μια απόφαση να είμαστε πιστοί στην κλήση μας και να ξεκινήσουμε την Νέα Χρονιά με κουράγιο. Αμήν.
+Anthony Bloom Μητροπολίτης Σουρόζ

[toula]

Πάλεψα χρόνια μέχρι να καταλάβω πως δεν χρειαζόταν να παλεύω, αλλά να αφήνομαι στο σχέδιο της πρόνοιας του Θεού.
Ίσως να μην το πιστέψετε όμως μου ήταν πιο εύκολο να παλεύω παρα να παραδοθώ.
Στην μάχη θεριεύει το Εγώ που ζητά προβλήματα, τρώγεται σαν δεν έχει και λαχτάρα να τα κατασκευάζει.
Θέλει μάχες και έριδες το εγώ μας. Δε μπορεί την χάρη της ταπείνωσης, την ειρήνη της αποδοχής και παράδοσης στο Θεό.
Πάψε λοιπόν να πολεμάς και άφησε Εκείνον να σε νικήσει.
Παραδώσου στον Χριστό.
Άφησε τον Θεό να σε ταξιδεύσει.
Δεν ξέρω που θα σε πάει, δεν γνωρίζω εάν θα έχει λιακάδα η βαρυχειμωνιά, το μόνο βέβαιο είναι ότι ξέρει που σε οδηγεί.
Εμπιστεύσου Τον.
Δοκίμασε να ζήσεις μια ζωή δίχως ερωτήσεις. Η μάλλον καλύτερα μια ζωή που οι απαντήσεις έρχονται όταν έχεις πάψει να ρωτάς και έχεις αρχίσει να εμπιστεύεσαι.
π. Λίβυος

[toula]

«Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με».
«Ως γλυκέα τω λάρυγγί μου τα λόγια σου, υπέρ μέλι τω στόματι μου».
Δεν λέει σαν μέλι, αλλά υπέρ μέλι τω στόματι μου, για να δείξει την εξαιρετικά μεγάλη γλυκύτητα που έχουν τα λόγια του Θεού.
Να διαβάζετε και, όταν βρίσκετε κάτι καλό, να μου το λέτε κι εμένα.
Κάντε μια ελεημοσύνη σ’ εμένα τον διψασμένο και πεινασμένο!..
Εάν, λοιπόν, ζητήσεις «μεγάλη τη φωνή» την επίγνωση του Θεού, θα σου τη δώσει ο Θεός.
Κι όταν λέει «μεγάλη τη φωνή», δε θέλει να πει μεγαλοφώνως, δυνατά, αλλά εννοεί εσωτερική φωνή.
Όπως συνέβη με τον Μωυσή, που, πιεζόμενος από τους Ισραηλίτες κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, φώναζε δυνατά τον Κύριο, αλλά νοερώς, εσωτερικά.
Και τότε ο Κύριος, του μίλησε και του είπε: «Τι βοάς προς με; ».
Καταλάβατε;
Η επίγνωσις του Θεού δίδεται από τον Κύριο.
Λες το: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με» και, όταν έλθει ένας λογισμός, πρέπει να φωνάξεις: «Κύριε Ιησού Χριστέ…» για να υπερφαλαγγίσεις τον άλλο, τον κακό.
Θα σας πω κάτι, για να το καταλάβετε πιο καλά. Κάθεστε δίπλα σε μια λίμνη ήρεμη. Πετάτε μια πετριτσα, κάνει κύματα.
Στη συνέχεια πετάτε μιαν άλλη, πιο μεγάλη, τα κύματα γίνονται πιο μεγάλα και καλύπτουν, υπερφαλαγγίζουν τα μικρά.
«Νόει α λέγω;»
Όλες τις μεγάλες αλήθειες θα τις γνωρίσετε μελετώντας την Αγία Γραφή και τους Πατέρες.
Εκεί κρύβεται όλη η σοφία.
Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει τη Γραφή, παρά μόνον εκείνος που ξέρει όλη τη Γραφή.
Έτσι θα είσαστε και έτοιμοι να δίδετε λόγον παντί τω αιτούντι.
(από το βιβλίο «Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος και Λόγοι», Σελ 594, Ι.Μ. Χρυσοπηγής Χανίων.)

[toula]

Οι άνθρωποι που θα πάρουν την ευθεία οδό θα είναι λίγοι, και αυτοί θα φθάσουν στον προορισμό τους και θα είναι ευτυχείς.
Οι μάζες παρασυρόμενες θα πέσουν σε άγριες θάλασσες και μαύρα βουνά.
Πιο πέρα θα τους περιμένουν μαύρα λιοντάρια και άγρια θηρία που θα τους κατασπαράξουν. Θα βρεθούν σε αδιέξοδο και δεν θα έχουν καλό τέλος…
….Άσε ο κόσμος τώρα που προσπαθεί να ριχτεί προς την ύλη.
Να περιφρονήσει το πνεύμα, να περιφρονήσει τις αξίες.
Όλες αυτές τις αξίες σιγά, σιγά, με την Χάρη του Θεού, τις έφτιαξε ο άνθρωπος, τις έφτιαξε ο άνθρωπος με την βοήθεια τού Θεού.
Την οικογένεια και όλα αυτά τα καλά και ωραία.
Άμα τα περιφρονήσουμε η γη εδώ, η ζωή μας, γίνεται χάος.
Γίνεται κόλασις. με ναρκωτικά, μ’ αυτό…
Αρχίζει ο άνθρωπος να κοιτάζει την ηδονή, να θέλει να ικανοποιείται έτσι..
Να! Δεν βλέπεις τα παιδιά που αυτοκτονούν και τρελαίνονται;
Δεν πας στα ψυχιατρεία να δεις παιδάκια, 15-16-20 χρονών, 25 – 30, που βασανίζονται!
Θα μου πεις να: «Γιατί δεν τα βλέπει ο Θεός;» Μα αυτά είναι, τα βλέπει ο Θεός.
Αλλά ο Θεός δεν μπορεί να επέμβει.
Μπορεί όμως, με το σχέδιο του Θεού, να έρθει, να έρθει ώστε οι άνθρωποι ν’ αποκτήσουν μία επίγνωση, να ιδούνε το χάος ολοζώντανο μπροστά τους, να πούνε:
Έεε! Πέφτουμε στο χάος, χανόμαστε.
Όλοι πίσω, όλοι πίσω, γυρίστε πίσω, πλανηθήκαμε.
Και να έρθουνε πάλι στο δρόμο τού Θεού και να λάμψει η Ορθόδοξος πίστις.
Αυτό εμείς επιδιώκουμε και έτσι θέλουμε τα πράγματα σιγά-σιγά να γίνουνε με την χάρη του Θεού.
Ο Θεός εργάζεται μυστικά, δεν θέλει να επηρεάσει του ανθρώπου την ελευθερία, τα φέρνει έτσι και σιγά-σιγά-σιγά πάει ο άνθρωπος εκεί που πρέπει. …
Άγιος Πορφύριος.
Το Πνεύμα το Ορθόδοξον είναι το αληθές, Έκδοσις Ι. Γ. Ησυχαστηρίου “Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος” Μήλεσι.

[toula]

Αγιότητα, αδερφοί μου,
δεν είναι να γίνεις αλάνθαστος.
Δεν είναι να γίνεις άμεμπτος.
Δεν είναι να γίνεις άνθρωπος
που δεν κάνει σφάλματα.
Άγιος δεν είναι αυτός.
Άγιος είναι αυτός που μετανοεί.
Αυτός είναι ο άγιος, ο ταπεινός και μετανοών.
Διότι κανένας δεν είναι αλάνθαστος
και κανένας δεν είναι άμεμπτος
και κανένας δεν είναι αναμάρτητος.
Όλοι είμαστε αμαρτωλοί, όλοι κάνουμε λάθη πολλά και μεγάλα.
Θα μας σώσει όχι η αναμαρτισία μας, που δεν μπορεί να γίνει ποτέ, ούτε ο αλάνθαστος βίος, που δεν μπορεί να γίνει ποτέ, θα μας σώσει η μετάνοια που προέρχεται από την ταπείνωση.
Και όταν ο Χριστός μάς λέει να γίνουμε τέλειοι δεν εννοεί να γίνουμε αλάνθαστοι αλλά να γίνουμε ταπεινοί άνθρωποι.
«Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ.»
Μητρ. Λεμεσού Αθανάσιος.

[toula]

Ἀσφάλιζε λοιπόν τὸν ἑαυτό σου, ἄνθρωπε. Ἔχεις τά σημεῖα τοῦ Ἀντιχρίστου. «Νά μήν τό θυμᾶσαι μόνο γιά σένα, ἀλλά νὰ τό λές καί στούς ἄλλους μέ Ζῆλο» (πρβλ. Σοφ. Σολ. 7, 13). Ἄν ἔχεις παιδί κατά σάρκα, νά τό συμβουλεύεις. Ἄν πάλι μέ τήν Κατήχηση γέννησες κάποιο πνευματικό παιδί, καί αὐτό νὰ τό προφυλάξεις μέ τίς συμβουλές σου, ὥστε νά μἠ δεχτεῖ τόν ἀπατεῶνα ὡς αληθινό. «Διότι τό μυστήριο τῆς ἀνομίας ἤδη ἐνεργεῖται» (Β΄ Θεσ. 2, 7). Μέ βάζουν σέ σκέψεις καί φόβο οἵ πόλεμοι τῶν ἐθνῶν, μέ φοβίζουν τἁ σχίσματα τῶν Ἐκκλησιῶν, μέ τρομάζει ἡ μισαδελφία τῶν ἀδελφῶν. Ἄς τά διακηρύττουμε λοιπόν αὐτά, ἀλλά εἴθε νά μή γίνουν στήν ἐποχή μας. Ἄς ἔχουμε ὅμως τὸ νοῦ μας, γιά νά εἴμαστε ἐξασφαλισμένοι. Αὐτά εἶχα νά πῶ γιά τόν Ἀντίχριστο...
~ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων
(Κατήχηση Φωτιζωμένων ΙΕ', ΙΗ' σελ, 457. Εκδόσεις Ετοιμασία Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέας 1999)

[toula]

Προς τους απανταχού πιστούς Ορθοδόξους Χριστιανούς. Έκκληση για συμπαράσταση στην διαμαρτυρία κατά της βλασφήμου αποβολής του Εσταυρωμένου Κυρίου μας και του Σταυρού Του από το Ιερό Βήμα την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2024 στις 16:30.

«Ἄν οἱ Χριστιανοί δέν ὁμολογήσουν, δέν ἀντιδράσουν, αὐτοί θά κάνουν χειρότερα. Ἐνῶ ἄν ἀντιδράσουν, θά τό σκεφθοῦν. Ἀλλά καί οἱ σημερινοί Χριστιανοί δέν εἶναι γιά μάχες. Οἱ πρῶτοι Χριστιανοί ἦταν γερά καρύδια· ἄλλαξαν ὅλο τόν κόσμο. Καί στήν βυζαντινή ἐποχή μιά εἰκόνα ἔβγαζαν ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἀντιδροῦσε ὁ κόσμος. Ἐδῶ ὁ Χριστός σταυρώθηκε, γιά νά ἀναστηθοῦμε ἐμεῖς, καί ἐμεῖς νά ἀδιαφοροῦμε! Ἄν ἡ Ἐκκλησία δέν μιλάη, γιά νά μήν ἔρθη σέ ρήξη μέ τό κράτος, ἄν οἱ μητροπολίτες δέν μιλοῦν, γιά νά τά ἔχουν καλά μέ ὅλους, γιατί τούς βοηθᾶνε στα Ἱδρύματα κ.λπ., οἱ Ἁγιορεῖτες πάλι ἄν δέν μιλοῦν, γιά νά μήν τούς κόψουν τά ἐπιδόματα, τότε ποιός θά μιλήση;»

Ἁγίου Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι Β´, Πνευματική Ἀφύπνιση, σ. 37

Ο πιστός ορθόδοξος λαός της Ι.Μ. Περιστερίου, ο οποίος πρώτος πανελλαδικώς φέρει, κατά θεία Πρόνοια, το πνευματικό χρέος σύσσωμος να αντιμετωπίσει την κακόδοξη, βλάσφημη, αντικανονική και σκανδαλώδη – κατ’ εντολήν του μητροπολίτου Περιστερίου - αποβολή του Εσταυρωμένου από το Ιερό Βήμα των ιερών ναών μαζί με τον Σταυρό λιτανειών, κάνει έκκληση για συμπαράσταση – ομολογία Πίστεως στην εν λόγω Διαμαρτυρία ώστε να σταματήσει το κακό εδώ και να μην εξαπλωθεί και σε άλλες Μητροπόλεις.

Μερικές αναγκαίες διευκρινίσεις προς τους πάντας τους αδελφούς:

1. O πιστός λαός της Ι.Μ. Περιστερίου δεν αντιδρά μόνο στην έξωση του Εσταυρωμένου και του Σταυρού. Αντιδρά πάντοτε σε κάθε αντορθόδοξη κίνηση όπως για παράδειγμα στην επιβολή των βλασφήμων υγιειονομικών μέτρων εντός των ιερών ναών, την τέλεση της Κυριακής του Αγίου Πάσχα το Μ. Σάββατο το 2021 κλπ.

Αγωνίζεται εναντίον της παναίρεσης του Οικουμενισμού και κάθε σχετικής με αυτήν εκδήλωση. Ενδεικτικώς∙ ελέγχει συνεχώς τον μητροπολίτη Περιστερίου για τις αντικανονικές συμπροσευχές του, όπως αυτή μετά των αιρετικών Λουθηρανών κατά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας (βλ. συλλείτουργο 26 Μαΐου 2024 Κάϊρο, Ι.Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης), τον συμφυρμό του με πολλούς άλλους αιρετικούς που προσκαλεί στην Ιερά Μητρόπολη Περιστερίου υπό το πρόσχημα «επιστημονικών συνεδρίων» (βλ. 26-28 Αὐγούστου 2022, 16ο Διαχριστιανικὸ Συμπόσιο στην Ι.Μ. Περιστερίου).

Το ποίμνιο έχει εκφράσει ότι δεν αποδέχεται την ψευδοσύνοδο του Κολυμπαρίου (2016) και θα διακόψει τελεσίδικα την κοινωνία με τον μητροπολίτη εάν αυτός (όπως αναμένεται) συμμετάσχει ή αποδεχθεί τον προγραμματισμένο επάρατο κοινό εορτασμό με τους αιρετικούς παπικούς το Πάσχα του 2025.

Έχει υπόψιν του δε, ότι ο μητροπολίτης αναγνωρίζει και υποστηρίζει την σχισματική δομή από αχειροτόνητους και καθηρημένους κληρικούς που «νομιμοποίησε» το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Ουκρανία ως «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας» (2019), παραγκωνίζοντας την κανονική Εκκλησία που υφίσταται αιώνες εκεί. Η δομή αυτή δεν αναγνωρίζεται από τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες (πλην της ελλαδικής και του πατριαρχείου Αλεξανδρείας) και οι πιστοί είναι σε εγρήγορση για τυχόν πρόσκληση για συλλείτουργο στο Περιστέρι, σχισματικού από αυτή τη δομή, ώστε να προστατευθεί το πλήρωμα από τη συμμετοχή του σε αυτό.

2. Η αφαίρεση του Εσταυρωμένου δεν είναι κάποιο «μικρής σημασίας πράγμα» για το οποίο αντιδρούν «φονταμενταλιστές» και «θεούσοι» χριστιανοί ή είναι «κάτι που μπορεί να κάνει ο επίσκοπος ώστε να επαναφέρει την παλαιά παράδοση». Αυτά δυστυχώς εκφράζονται από πολλούς που έχουν άγνοια για το θέμα ή που, παρά την άγνοιά τους, δεικνύουν με τις γνώμες αυτές έλλειψη ορθοδόξου αισθητηρίου, εκκλησιαστικού φρονήματος, δογματικής κατάρτισης και μάλλον ένοχο εφησυχασμό. Προτρέπουμε τους αδελφούς σε μελέτη των κάτωθι τεκμηριωμένων μελετών (σε αντίθεση με τις ατεκμηρίωτες προσωπικές γνώμες του μητροπολίτου Περιστερίου στην Εγκύκλιο 1-2024, με τις οποίες βλασφημείται ο Κύριος και συκοφαντείται βάναυσα η ορθόδοξη λειτουργική πράξη) ώστε να αποκτήσουν κατάλληλη γνώση επί του θέματος και την επικινδυνότητα που ενέχει ο συμβιβασμός με τον εγχείρημα της αποβολής του Εσταυρωμένου:

α. «Παρατηρήσεις επί της έντυπης έκδοσης της Ιεράς Μητρόπολης Περιστερίου σχετικά με την «Λανθασμένη θεολογικά και αυθαίρετα μόνιμη τοποθέτηση του «Εσταυρωμένου της Μεγάλης Παρασκευής» μέσα στο Ιερό Βήμα και πίσω από την Αγία Τράπεζα» της Άννας Κακαδιάρη, αρχαιολόγου-φιλολόγου.

β. «Η ενότητα Σταυρού και Ανάστασης στο «ἑνιαῖον» της θείας Οικονομίας και στο «διαιρετικόν» της προτεσταντικής εσχατολογίας», του Βασιλείου Τουλουμτσή, υπ. Διδάκτορος Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ.

γ. «Ο Εσταυρωμένος στο Ιερό Βήμα», του Ιωάννη Λίτινα, Πλωτάρχου ε.α. ΠΝ.

δ. «Όπου Θυσιαστήριον, εκεί και ο Εσταυρωμένος», της Βαρβάρας Χ. Γιαννακοπούλου, Λέκτορος Θεολογικής Σχολής.

3. Επισημαίνεται, για ακόμη μία φορά, ότι η αντίδραση δεν είναι εναντίον της παράδοσης όσων Εκκλησιών δεν έχουν Εσταυρωμένο πίσω από την αγία Τράπεζα. Όπου παρελήφθη αυτή η παράδοση καλώς κάνουν και την διατηρούν. Η αντίδραση είναι εναντίον της έξωσης του Εσταυρωμένου εκεί που προηγουμένως είχε τοποθετηθεί, εμπλούτισε την λατρευτική παράδοση και παρεδόθη ως ιερά και οσία από αγιασμένους Πατέρες (στον ελλαδικό χώρο για περισσότερο από 5 (πέντε) αιώνες, στη δε μητρόπολη Περιστερίου από ιδρύσεώς της το 1974), καθώς απαγορεύεται ρητώς και κατηγορηματικώς η συγκεκριμένη προσβλητική αφαίρεση και κάθε αποβολή ιεράς εικόνος ή σταυρού με ποινές καθαιρέσεως και αφορισμού από την Ζ’ Οικουμενική Σύνοδο. Πολύ περισσότερο ισχύει αυτή η απαγόρευση και ποινή όταν επιπλέον η κίνηση της αποβολής συνοδεύεται από κακόδοξη, ψευδή και βλάσφημη διδασκαλία, όπως αυτή που εκτίθεται στην Εγκύκλιο 1-2024 του μητροπολίτου Περιστερίου υπό τον τίτλο «ἡ λανθασμένη θεολογικά καί αὐθαίρετα μόνιμη τοποθέτηση τοῦ “Ἐσταυρωμένου τῆς Μ.Παρασκευῆς” μέσα στό Ἱερό Βῆμα καί πίσω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα».

4. Η διαμαρτυρία μας είναι πρωτίστως πνευματική. Όσοι προσέλθουμε καλούμαστε να είμαστε, όπως μάς προτρέπει το ευαγγέλιο, αδιαλλείπτως προσευχόμενοι και ειρηνικοί διότι γνωρίζουμε ότι είμαστε με το μέρος του Εσταυρωμένου και Αναστάντος, Νικητού Χριστού. Ομολογούμε Χριστόν «καί τοῦτον ἐσταυρωμένον» (Α’Κορ.2,2) κατά την εντολή Του, με το ήθος που διακρίνει τους αληθινούς μαθητές Του από τους ψευδείς. Προσευχόμαστε, μαζί με την δική μας μετάνοια και για την μετάνοια του επισκόπου. Επιπλέον, με τη διαμαρτυρία μας υπερασπιζόμαστε κατά χρέος την τιμή και υπόληψη των αγίων Πατέρων που λειτούργησαν ή λειτουργήθηκαν με τον Εσταυρωμένο πίσω από την αγία Τράπεζα και μάς παρέδωσαν αυτή την παρακαταθήκη, καθώς η προαναφερθείσα εγκύκλιος, επιρρίπτει σ’ αυτούς εμμέσως βαρύτατες κατηγορίες, αφού εκείνοι είναι που μας κληροδότησαν την παράδοση αυτή.

5. Ας έχουμε όλοι μας υπόψιν και το ακόλουθο λόγιο του Αγίου Παϊσίου, του μεγάλου ευεργέτου της εποχής μας: «Σήμερα προσπαθοῦν νά γκρεμίσουν τήν πίστη, γι’ αὐτό ἀφαιροῦν σιγά-σιγά ἀπό καμμιά πέτρα, γιά νά σωριασθεῖ τό οἰκοδόμημα τῆς πίστεως. Ὅλοι ὅμως εὐθυνόμαστε γιά τό γκρέμισμα αὐτό· ὄχι μόνον αὐτοί πού ἀφαιροῦν τίς πέτρες καί τό γκρεμίζουν, ἄλλα καί ὅσοι βλέπουμε νά γκρεμίζεται καί δέν προσπαθοῦμε νά τό ὑποστυλώσουμε». Ἁγίου Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι Β´, Πνευματική Ἀφύπνιση, σ. 20-21.

ΚΑΛΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΑΔΕΛΦΟΙ !

Ορθόδοξοι πιστοί Ι.Μ.Περιστερίου

…………………………………………..

[toula]

«Δεν εχω, Δέσποτα, δάκρυ παρακλητικό. Ο νους μου έχει σκοτισθεί από τα βιωτικά και δεν μπορεί να ατενίσει προς εσένα με οδύνη. Η καρδιά μου έχει ψυχθεί από το πλήθος των πειρασμών και δεν μπορεί να θερμανθεί με τα δάκρυα της αγάπης προς εσένα. Αλλά εσύ Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός, ο θησαυρός των αγαθών, δώρησε μου ολόκληρη την μετάνοια και επίπονη καρδία, για να εξέλθω ολοψύχως σε αναζήτηση σου»
(Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)

[toula]

Αἰτία ὅλων τῶν κακῶν εἶναι, τό νά μή γνωρίζουμε τίς Γραφές. Βαδίζουμε στόν πόλεμο χωρίς ὅπλα, καί πῶς εἶναι δυνατό νά σωθοῦμε;
~ Ἅγιος Ἰωάννης ο Χρυσόστομος
( Ἅπαντα τά Ἔργα σειρά ΕΠΕ τ. 22, σελ. 265)

[toula]

Το όνομα του Θεού στην Ορθόδοξη Παράδοση και οι πλάνες των Μαρτύρων του Ιεχωβά

Οι Βιβλικές αναφορές και η διαστροφή τους

Στην Αγία Γραφή συναντάμε αρκετές αναφορές στο όνομα του Θεού: «Αγιασθήτω το όνομά σου» (Ματθ. 6,9) είναι ένα από τα αιτήματα της γνωστής θεοπαράδοτης «Κυριακής προσευχής», ενώ αλλού γίνεται λόγος για το «όνομα το υπέρ παν όνομα» και τονίζεται με έμφαση ότι «εν τω ονόματι Ιησού παν γόνυ κάμψη επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων» (Φιλ. 2, 9-10). Αυτές τις βιβλικές αναφορές, και πολλές άλλες, η Ορθόδοξη Παράδοση τις κατανοεί στο πλαίσιο της σωτηρίας του ανθρώπου δια του Ιησού Χριστού, όπως ακριβώς κάνει και η ίδια η Αγία Γραφή.

Υπάρχουν, όμως, συνάνθρωποί μας (προφανώς πλανημένοι), για τους οποίους το όνομα του Θεού έχει θεμελιώδη σημασία για τη σωτηρία και αποτελεί κυριολεκτικά ζήτημα ζωής η θανάτου. Πρόκειται για τους οπαδούς της γνωστής αίρεσης των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που θεωρούν βασική αποστολή τους να «μαρτυρούν» περί ενός ονόματος, ως του αιωνίου προσωπικού ονόματος του Θεού. Ας δούμε, όμως, τι ακριβώς συμβαίνει στην περίπτωσή τους.

Η αίρεση εμφανίστηκε το 1884 στις Η.Π.Α με τη μορφή εταιρείας εμπορικού χαρακτήρα («Φυλλαδική Εταιρεία Σκοπιά της Σιών»), που ίδρυσε ο αρχηγέτης της Κάρολος Ρώσσελ. Ο Ρώσσελ, ο οποίος πέθανε το 1916, δεν είχε θέσει ποτέ ζήτημα ονόματος του Θεού. Αντίθετα, ο διάδοχός του Ιωσήφ Ρόδελφορδ από το έτος 1925 άρχισε να προβάλλει το όνομα «Ιεχωβά» ως ένα από τα ονόματα του Θεού. Ταυτόχρονα υπογράμμιζε, ότι ο Θεός εμφανίζεται και με άλλα ονόματα, όπως «Θεός», «Παντοκράτωρ», «Ύψιστος», «Κύριος των Δυνάμεων» κ.α. Την εποχή εκείνη ο Ρόδελφορδ διεκήρυττε πως ο Θεός αποκαλύφθηκε στην Καινή Διαθήκη ως «Πατέρας» (π. Αντ. Αλεβιζοπούλου, Η λατρεία της Σκοπιάς, τ. Α’, Αθήνα 1993, σ. 140).

Όμως, από το 1934, μετά την έκδοση ενός βιβλίου της με τίτλο «Jehova», η αίρεση αλλάζει τη διδασκαλία για το «σχέδιο του Θεού», που κήρυττε ως τότε. Τώρα το «σχέδιο» δεν είναι η σωτηρία του κόσμου, αλλά η δικαίωση του ονόματος του Θεού· όλα τα άλλα ζητήματα γίνονται δευτερεύοντα. Στο εξής η αίρεση δηλώνει ότι το αποκλειστικό όνομα του Θεού είναι το όνομα «Ιεχωβά» (αυτόθι, σ. 141). Σημασία δεν έχει πλέον η σωτηρία του ανθρώπου από τον Θεό, αλλά η «σωτηρία» του Θεού από τους ανθρώπους, η «δικαίωση του ονόματός Του»! Αυτή είναι η «μεγάλη αλήθεια», που πρέπει να διακηρυχθεί στον κόσμο από τα μέλη της αίρεσης με το έργο «από σπίτι σε σπίτι», δηλ. με τη διανομή των εντύπων της αίρεσης.

Όπως συμβαίνει συνήθως, κάθε αίρεση αναζητά βιβλικά ερείσματα, ώστε να εμφανίσει τις πλάνες της, που είναι μεταγενέστερες ανθρώπινες επινοήσεις (η καλύτερα εισηγήσεις του διαβόλου), ως διδασκαλία της Αγίας Γραφής. Το χωρίο που «ανακάλυψε» η ηγεσία των Μαρτύρων του Ιεχωβά, και που δήθεν κανείς άλλος δεν το είχε προσέξει, είναι το Εξ. 3, 13-15, όπου γίνεται λόγος για την εμφάνιση του Θεού στον Μωϋσή στη φλεγόμενη βάτο. Όταν κάποτε ο Μωϋσής εποίμαινε «τα πρόβατα Ιοθόρ» στο όρος Χωρήβ, του εμφανίσθηκε «Άγγελος Κυρίου» σε μία βάτο, η οποία φλεγόταν, αλλά δεν καιγόταν (3,1-2). Πλησιάζοντας να δεί το παράξενο τούτο φαινόμενο, άκουσε τη φωνή «Κυρίου» από τη βάτο να τον καλεί και να του αποκαλύπει ότι «εγώ ειμί ο Θεός του Πατρός σου, Θεός Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ» (3,6). Στη συνέχεια, αφού τον αποστέλλει να ελευθερώσει τον λαό του Ισραήλ από τη δουλεία των Αιγυπτίων, ο Μωϋσής ζητά να του αποκαλύψει το όνομά Του, ώστε να εξηγήσει στον λαό ποιος τον απέστειλλε. Τότε, κατά το ιερό κείμενο, «είπεν ο Θεός προς Μωϋσήν λέγων· εγώ ειμί ο Ων … ούτως ερείς τοις υιοίς Ισραήλ· ο Ων απέσταλκέ με προς ημάς … τούτο μου εστιν όνομα αιώνιον και μνημόσυνον αιώνιον γενεών γενεαίς» (3,14-15). Ας προσπαθήσουμε, όμως, να ερμηνεύσουμε το παραπάνω χωρίο, που δεν είναι απαλλαγμένο ερμηνευτικών προβλημάτων.

Ερμηνευτική προσέγγιση των «ερεισμάτων» της αίρεσης

Το κείμενο που παραθέσαμε, όπου αναφέρεται το όνομα του Θεού («ο Ων»), είναι από την αρχαία ελληνική μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης, που ονομάζεται μετάφραση των «Εβδομήκοντα» (Ο’) και χρονολογείται στα μέσα του 3ου π.Χ. αι. (Αθ. Χαστούπη, Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, εν Αθήναις 1981, σ. 586). Πρόκειται για κείμενο με μεγάλο κύρος στην αρχαία Εκκλησία. Είναι το κείμενο που χρησιμοποιούσε ο Κύριος και οι άγιοι Απόστολοι (όλες οι αναφορές της Καινής Διαθήκης στην Παλαιά, γίνονται στο κείμενο των Ο’) και που αναγνωρίζει μέχρι σήμερα η Εκκλησία μας, ως επίσημο (=θεόπνευστο) κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά λένε ότι αυθεντικό κείμενο είναι το πρωτότυπο εβραϊκό και εκεί πρέπει να αναζητήσουμε τη γνήσια μορφή του ονόματος του Θεού. Ποια είναι, όμως, η αλήθεια και τι λέει η επιστήμη των κειμένων για το θέμα;

Είναι, όντως, αλήθεια ότι η Παλαιά Διαθήκη (στη συντριπτική της τουλάχιστον πλειοψηφία), γράφτηκε πρωτοτύπως στην εβραϊκή γλώσσα. Είναι επίσης αλήθεια ότι σήμερα υπάρχει ένα κείμενο στην εβραϊκή γλώσσα, που ονομάζεται «Μασωρητικό κείμενο» (Μ). Όμως, το εβραϊκό αυτό κείμενο δεν είναι το πρωτότυπο της Π. Διαθήκης. Είναι ένα κείμενο, που επεξεργάστηκαν πολύ αργότερα εβραίοι λόγιοι και που έλαβε την τελική του μορφή τον 14ο αι. μετά Χριστόν (Αθ. Χαστούπη, ό.π., σ. 577), ενώ, όπως προαναφέραμε, η μετάφραση των Ο’ (το ελληνικό κείμενο της Π. Διαθήκης) είναι του 3ου αι. προ Χριστού. δηλ. η ελληνική μετάφραση είναι αρχαιότερη από το εβραϊκό κείμενο, που σώζεται σήμερα, κατά 16 τουλάχιστον αιώνες! Με άλλα λόγια, η μετάφραση των Ο’ είναι πολύ πιο κοντά στο πρωτότυπο εβραϊκό, που έχει χαθεί. «Το Μασωρητικόν κείμενον είναι εν πολλοίς ηλλοιωμένη μορφή του αρχικού κειμένου της Π. Διαθήκης» (αυτόθι, σ. 583). Για την αποκατάστασή του είναι αναγκαία η χρήση των αρχαίων μεταφράσεων, μεταξύ των οποίων δεσπόζουσα θέση κατέχει η μετάφραση των Ο’. Η προσφυγή, λοιπόν, στο σωζόμενο εβραϊκό κείμενο ούτε στοιχείο γνησιότητος είναι, ούτε στοιχείο αυθεντικότητος, ούτε στοιχείο θεοπνευστίας.

Όμως, το εβραϊκό κείμενο παρουσιάζει και άλλα ερμηνευτικά προβλήματα ως προς το όνομα του Θεού. Γνωρίζουμε ότι οι αρχαίοι Εβραίοι έγραφαν μόνο τα σύμφωνα των λέξεων (με κατεύθυνση από τα δεξιά προς τα αριστερά, αντίστροφα απ’ ό,τι γράφουμε συνήθως). Τα φωνήεντα τα εννοούσαν. Γνώριζαν τις λέξεις από μνήμης και, βλέποντας τα σύμφωνά τους, ανακαλούσαν από τη μνήμη τους τη λέξη και την προφορά της. Πολλούς αιώνες αργότερα οι «μασωρίτες» (εβραίοι λόγιοι – φιλόλογοι) επινόησαν ένα σύστημα μικροσκοπικών σημείων (φωνηέντων), τα οποία πρόσθεσαν στα αρχικά κείμενα, ώστε να μη χαθεί η αυθεντική προφορά της γλώσσας, που κινδύνευε από το όντως πολύπλοκο αρχαίο σύστημα γραφής και ανάγνωσης. Το φωνηεντισμένο αυτό κείμενο αποκαλείται «μασωρητικό κείμενο». Στο σωζόμενο Μασωρητικό κείμενο το όνομα του Θεού στο Εξ. 3,13-15 και σε πολλά άλλα χωρία είναι «Γιαχβέ» (και όχι «Ιεχωβά», όπως εσφαλμένα προφέρουν οι οπαδοί της αίρεσης). Υπάρχουν, όμως, κι άλλα ονόματα του Θεού στο εβραϊκό κείμενο, όπως τα «Ελωχείμ», «Αδωνάγι» κ.α. Οι αρχαίοι Εβραίοι θεωρούσαν ότι το «Γιαχβέ» υπερέχει κατά κάποιον τρόπο των άλλων ονομάτων, γι’ αυτό, όταν επρόκειτο να το προφέρουν στον προφορικό λόγο η όταν το συναντούσαν διαβάζοντας ένα κείμενο, το αντικαθιστούσαν με άλλα ονόματα του Θεού, τα «Ελωχείμ», «Αδωνάγι» κ.λ.π. Έγραφαν μεν το όνομα «Γιαχβέ», αλλά ποτέ δεν το πρόφεραν. Τι, όμως, έγραφαν; Έγραφαν μόνο τα τέσσερα σύμφωνα του ονόματος, που αντιστοιχούν στα δικά μας ΓΧΒΧ. Αφού, όμως, κανείς δεν πρόφερε αυτό το όνομα, κανείς δεν γνώριζε και την ακριβή προφορά του, κανείς δεν γνώριζε τον φωνηεντισμό του, κανείς δεν γνώριζε ποια φωνήεντα αντιστοιχούν στο τετραγράμματατο ΓΧΒΧ. Για να λύσουν το πρόβλημα αυτό οι μασωρίτες, κατέφυγαν στην εξής λύση: δανείστηκαν φωνήεντα από τα άλλα ονόματα του Θεού με γνωστή προφορά και τα πρόσθεσαν στο τετραγράμματατο ΓΧΒΧ. Έτσι προήλθε η μορφή «Γιαχβέ» στο σωζόμενο εβραϊκό κείμενο, που είναι τύπος του ρήματος «είμαι» και συμφωνεί με την ήδη γνωστή σ’ αυτούς μετάφραση των Ο’, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Τι προκύπτει, όμως, από τα παραπάνω; Προκύπτει, προφανώς, ότι δεν είμαστε βέβαιοι για το πως ακριβώς προφερόταν το όνομα του Θεού στην εβραϊκή γλώσσα. Το σωζόμενο εβραϊκό κείμενο της Π. Διαθήκης καθόλου δεν μας διαφωτίζει για τη μορφή του ονόματος του Θεού!

Όμως, η σωτηρία του ανθρώπου δεν είναι θέμα γλώσσας, αλλά θέμα ουσίας. Η αλήθεια του Θεού μεταφέρεται σε κάθε γλώσσα, για να γίνει κτήμα κάθε ανθρώπου. Η ακριβής μετάφραση του εβραϊκού «Γιαβέ» στην ελληνική είναι «Εκείνος, ο Οποίος είμαι» («εγώ είμαι Εκείνος, ο Οποίος είμαι»). Οι Εβδομήκοντα μεταφράζουν «ο Ων» («εγώ ειμί ο Ων»), παραπλήσια έκφραση, που, ως προς το περιεχόμενό της, ταυτίζεται απόλυτα με την έκφραση «Εκείνος, ο Οποίος είμαι». Με άλλα λόγια, ο Θεός λέει στον Μωϋσή: «εγώ είμαι Αυτός που είναι», «Αυτός που υπάρχει», «Αυτός που όντως υπάρχει», «Αυτός που αιωνίως υπάρχει», δηλ. ο μόνος αληθινός Θεός. Αυτή είναι η ουσία του ονόματος του Θεού στο Εξ. 3,13-15, η οποία μας ενδιαφέρει. Η μορφή του δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, γι’ αυτό και οι Εβδομήκοντα δε διστάζουν να μεταφράζουν στις περισσότερες περιπτώσεις το εβραϊκό «Γιαχβέ» με το ελληνικό «Κύριος» (=Θεός). Αλλά, ούτε και οι τότε Ιουδαίοι διενοήθησαν να διατηρήσουν την εβραϊκή μορφή του θείου ονόματος, δεδομένου, ότι η ελληνική μετάφραση των «Εβδομήκοντα» δεν έγινε για τη χριστιανική Εκκλησία, αλλά για τους ελληνιστές Ιουδαίους της εποχής (τους Ιουδαίους που μιλούσαν την ελληνική γλώσσα)! Άλλωστε, αν η μορφή του ονόματος είχε κάποια σημασία για τη σωτηρία μας, θα το είχε επισημάνει πρώτος ο Ιησούς Χριστός, ο Ίδιος θα χρησιμοποιούσε το όνομα Γιαχβέ, θα το χρησιμοποιούσαν επίσης οι άγιοι Απόστολοι, θα το κατέγραφε η Καινή Διαθήκη, θα το τόνιζαν οι αρχαίοι Πατέρες της Εκκλησίας, θα το μαρτυρούσε η αρχαία εκκλησιαστική γραμματεία. Όμως, καμιά τέτοια αναφορά δεν υπάρχει: ο Ιησούς δεν αναφέρθηκε ποτέ στο θέμα, σε κανένα σημείο της Καινής Διαθήκης δεν υπάρχει το όνομα Γιαχβέ και η αρχαία εκκλησιαστική Παράδοση τηρεί απόλυτη σιγή! Μήπως, λοιπόν, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν στρέψει όλη την προσοχή τους σε μια λεπτομέρεια και, τελικά, τους διαφεύγει η ουσία;

Ποιος είναι ο Γιαχβέ της Βίβλου

Σε ποιόν, όμως, αναφέρεται το όνομα Γιαχβέ; Ποιος είναι ο Γιαχβέ της Βίβλου; Απ’ ό,τι λένε οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, φαίνεται ότι ο Γιαχβέ είναι ο Πατήρ του Ιησού Χριστού, ο Θεός, στον Οποίο ο Ιησούς συνεχώς αναφερόταν. Όπως είναι γνωστό, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν αποδέχονται μια θεμελιώδη αλήθεια της Εκκλησίας, τη διδασκαλία για την Αγία Τριάδα. Ακολουθώντας τους αρχαίους αιρετικούς Άρειο και Μακεδόνιο, πιστεύουν ότι ο Υιος του Θεού (ο Χριστός) είναι δημιούργημα του Θεού (δηλ. δεν είναι όντως Θεός) και ότι το Άγιο Πνεύμα είναι μια απρόσωπη δύναμη η ενέργεια του Θεού (δηλ. δεν είναι συγκεκριμένο πρόσωπο). Ο Χριστός, όμως, δεν ήλθε στον κόσμο να αποκαλύψει μόνο τον Πατέρα, αλλά ήλθε να αποκαλύψει και τον Εαυτό του και το Άγιο Πνεύμα. Ήλθε να αποκαλύψει, ότι Αυτός και ο Πατήρ είναι ένα (Ιω. 10,30). Χωρίς τη διδασκαλία για την Αγ. Τριάδα, το χωρίο, στο οποίο στηρίζονται για το όνομα του Θεού (Εξ. 3,13-15), είναι εντελώς ακατανόητο.

Τι ακριβώς λέει αυτό το χωρίο; Λέει ότι «Άγγελος Κυρίου» εμφανίσθηκε στον Μωϋσή μέσα σε μία βάτο (3,1-2). Στη συνέχεια ο Άγγελος από τη βάτο φαίνεται να λέει: «εγώ ειμί ο Θεός του Πατρός σου, Θεός Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ … εγώ ειμί ο Ων» (Γιαχβέ, 3, 6-14). Σύμφωνα με τα παραπάνω, ποιος, τελικά, εμφανίσθηκε στον Μωϋσή, ο Θεός η ένας Άγγελος του Θεού; Γιατί ο Άγγελος ταυτίζει τον εαυτό του με τον Θεό; Γιατί ο Άγγελος λέει ότι είναι ο «Θεός Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ»; Γιατί ο Άγγελος λέει ότι είναι ο Γιαχβέ;

Οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι μόνοι αυθεντικοί ερμηνευτές της Αγ. Γραφής, λένε ότι ο «Άγγελος Κυρίου», που εμφανίσθηκε στον Μωϋσή, δεν είναι ένας από τους Αγγέλους του Θεού, αλλά ο «Μεγάλης Βουλής Άγγελος», δηλ. ο ένας και μοναδικός Υιος του Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Δεν εμφανίσθηκε, λοιπόν, ο Πατήρ στον Μωϋσή, όπως εσφαλμένα πιστεύουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά και πολλοί άλλοι, αλλά ο Υιος του Θεού. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο φωτοστέφανο του Χριστού, όπως αγιογραφείται στις ιερές εικόνες των Εκκλησιών μας, αναγράφεται η φράση «ο Ων», δηλ. το όνομα, που αποκαλύφθηκε στη φλεγόμενη βάτο. Οι εκφράσεις «Άγγελος Κυρίου» και «Μεγάλης Βουλής Άγγελος» της Π. Διαθήκης αναφέρονται στον Υιό και ταυτίζονται με την έκφραση «Λόγος του Θεού», που χρησιμοποιεί πολύ αργότερα ο ευαγγελιστής Ιωάννης (1,1). Οι όροι «Άγγελος» και «Λόγος» εννοιολογικά ταυτίζονται: ο «άγγελος» αναγγέλλει – φανερώνει και ο «λόγος» λέγει – αποκαλύπτει. Δεν είναι, όμως, η μόνη περίπτωση, που εμφανίζεται ο «Άγγελος Κυρίου» στην Π. Διαθήκη, ταυτίζοντας τον Εαυτό του με τον Θεό. Ο «Άγγελος Κυρίου», που μίλησε στον Ιακώβ, λέει: «εγώ ειμί ο Θεός ο οφθείς σοι εν τόπω Θεού» (Γεν. 31, 11-13), αλλά και ο «Άγγελος Κυρίου», που εμφανίσθηκε στην Άγαρ, δίνει συγκεκριμένες υποσχέσεις, που μόνο ο Θεός μπορεί να δώσει (Γεν. 16, 7-14).

Επειδή, κατά τη διδασκαλία της Αγ. Γραφής και των Πατέρων της Εκκλησίας, ο Υιος και Λόγος του Θεού έχει την ίδια ακριβώς φύση (είναι «εν») με τον Πατέρα (Ιω. 10,30), γι’ αυτό και ο Υιος αποκαλείται «Γιαχβέ», όπως ο Πατήρ. Και επειδή ο Θεός, που εμφανίζεται στην Π. Διαθήκη, είναι ο Υιος του Πατρός (η ο «Άγγελος Κυρίου» η ο «Μεγάλης Βουλής Άγγελος»), ο Γιαχβέ της Βίβλου είναι ο Υιος και Λόγος του Θεού. Επειδή, τέλος, το Άγ. Πνεύμα έχει την ίδια ακριβώς φύση με τον Υιό και τον Πατέρα, γι’ αυτό αποκαλείται επίσης «Γιαχβέ», όπως ο Υιος και ο Πατήρ (ο ενδιαφερόμενος ας μελετήσει με προσοχή τα χωρία Ησ. 48,12-16, Ζαχ. 2,5-11, Αβδ. 1 κ.α., όπου γίνεται λόγος για περισσότερους του ενός «Γιαχβέ»).

Ουσία και δύναμη του ονόματος

Οι Άγιοι της Εκκλησίας μας διδάσκουν, ότι ο Θεός κατά την Ουσία Του δεν έχει κανένα όνομα. Η Ουσία του Θεού είναι πάνω από κάθε όνομα και από κάθε περιγραφή. Επειδή, όμως, ο Θεός δεν είναι μόνο η Ουσία Του, αλλά και οι Ενέργειές Του, ο Θεός έχει πολλά ονόματα, που αναφέρονται στις Ενέργειές Του αυτές (ονομάζεται «Θεός», «Κύριος», «Γιαχβέ», «Αγάπη» κ.λ.π.). Και επειδή οι Ενέργειες του Θεού είναι πολλές, ο Θεός δεν έχει ένα, αλλά πολλά ονόματα.

Από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος το πιο οικείο σε μας είναι το δεύτερο, ο Υιος και Λόγος του Θεού, ο Οποίος έγινε άνθρωπος για τη σωτηρία μας, σταυρώθηκε, αναστήθηκε και «συνέτριψε το κράτος του εχθρού». Είδαμε ότι ο Υιος του Θεού είναι ο Γιαχβέ της Βίβλου. Αυτός ο Γιαχβέ, όταν έγινε άνθρωπος, προσέλαβε και ένα άλλο όνομα: «εκλήθη» Ιησούς Χριστός. Επειδή με αυτό το όνομα νίκησε τον θάνατο πάνω στον Σταυρό και κατατρόπωσε τον προαιώνιο εχθρό μας, το όνομα του Ιησού απέκτησε εξαιρετική δύναμη και έγινε «φοβερόν τοις υπεναντίοις», δηλ. φόβητρο για τους δαίμονες (Ευχή του αγ. Βαπτίσματος). Από τότε, όποιος το επικαλείται, εκδιώκει τους αοράτους εχθρούς του και λαμβάνει τη Θεία Χάρη. Το όνομα του Χριστού δεν χρειάζεται κάποια «δικαίωση» εκ μέρους μας, γιατί ο Θεός είναι απόλυτα ανενδεής, δεν έχει ανάγκη των δικών μας ενεργειών, εμείς έχουμε την ανάγκη Του για να σωθούμε. Αναφορές στην Αγ. Γραφή, όπως «αγιασθήτω το όνομά σου» (Ματθ. 6,9) και άλλες παρόμοιες, σημαίνουν ότι, επειδή κι εμείς φέρουμε το όνομα του Χριστού (ονομαζόμεθα «Χριστιανοί»), πρέπει να ζούμε έτσι, ώστε να μην το προσβάλουμε στον εαυτό μας, δηλ. φροντίζουμε να αγιάζεται το όνομα του Χριστού σε μας. Με το όνομα του Χριστού συνέβη ό,τι ακριβώς και με τον Σταυρό: ο Χριστός προσέλαβε ένα «ξύλον», το οποίο, όχι μόνο δεν είχε καμία δύναμη, αλλά ήταν και «επικατάρατον». Με εκείνο το «ξύλον» νίκησε τον θάνατο. Απ’ αυτό ακριβώς το γεγονός το «ξύλον» του Σταυρού αγιάσθηκε, προσέλαβε μάλιστα τέτοια δύναμη, ώστε ο διάβολος «φρίττει και τρέμει μη φέρων καθοράν αυτού την δύναμιν».

Μόνο στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να κατανοήσουμε τα λεγόμενα του απ. Παύλου για τη δύναμη του ονόματος του Ιησού Χριστού. Στον Χριστό εδόθη «όνομα το υπέρ παν όνομα, ίνα εν τω ονόματι Ιησού παν γόνυ κάμψη επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων, και πάσα γλώσσα εξομολογήσηται ότι Κύριος Ιησούς Χριστός» (Φιλ. 2, 9-11). Στο όνομα του Ιησού θα υποταχθούν τελικά τα πάντα, τα επίγεια, τα επουράνια και τα καταχθόνια, και όλοι θα αναγκασθούν να ομολογήσουν ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Κύριος, ο μόνος Κύριος. Ο Ιησούς Χριστός είναι για μας η μοναδική αιτία και πηγή της σωτηρίας μας: «ουκ έστιν εν άλλω ουδενί η σωτηρία· ουδέ γαρ όνομά εστιν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις εν ω δεί σωθήναι ημάς» (Πράξ. 4,12). Όποιος επικαλείται αυτό το όνομα, σώζεται: «πας ος αν επικαλέσηται το όνομα Κυρίου σωθήσεται» (Πράξ. 2,21, Ρωμ. 10,13) και σε πολλά σημεία της Κ. Διαθήκης ως Χριστιανοί νοούνται «οι επικαλούμενοι το όνομα Κυρίου» (Πράξ 9,14, Α’ Κορ. 1,2 κ.α.). Η Ορθόδοξη Παράδοση διαμόρφωσε μια σύντομη προσευχή, που συνίσταται ακριβώς στη συνεχή επίκληση του ονόματος του Ιησού Χριστού. Πρόκειται για τη γνωστή φράση «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», η οποία περικλείει ολόκληρη τη δύναμη του θείου ονόματος. Η συνεχής επανάληψη αυτής της ευχής, που γίνεται συνήθως με τη βοήθεια κομποσχοινιού, εκδιώκει τους δαίμονες, καθαρίζει τον άνθρωπο από τα πάθη του, ελκύει τη Θεία Χάρη και οδηγεί σε υπερφυή ένωση με τον Θεό, δηλ. στην κατάσταση της αγιότητας, όπως μαρτυρούν πάμπολλα παραδείγματα Αγίων της Εκκλησίας, που έφθασαν εκεί με αυτήν ακριβώς την μέθοδο.

Κείμενο από το έντυπο «Ορθοδοξία και αίρεσις» της Ιεράς Μητροπόλεως Μαντινείας και Κυνουρίας, τεύχ. 65, Νοε. – Δεκ. 2009