Ή θαυματουργή αυτή εικόνα, που φυλάσσεται σήμερα στο ιερό σύνθρονο του Πρωτάτου των Καρυών, βρισκόταν κατά τα τέλη του δεκάτου αιώνος σ' ένα κελλί κοντά στις Καρυές που σήμερα φέρει την ίδια επωνυμία Αξιον εστίν λόγω του εξής θαύματος: Ενώ ο γέροντας του κελλιού απουσίαζε σε αγρυπνία του Πρωτάτου, συνέβη να φιλοξενήση ο υποτακτικός του, που έμεινε μόνος στο κελλί, κάποιον άγνωστο περαστικό μοναχό μαζί με τον όποιο μάλιστα έψαλε και την ακολουθία του όρθρου.
Όταν λοιπόν έφθασαν στην θ' ωδή του κανόνος, ο μεν μοναχός του κελλιού έψαλλε Την Τιμιωτέραν, τον γνωστό αρχαίο αυτόν ύμνο του Αγίου Κοσμά του Ποιητού, που ψαλλόταν τότε όπως και σήμερα μαζί με τους θεομητορικούς στίχους της θ' ωδής (Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον κ.λ.π.), ενώ ο ξένος μοναχός άρχισε τον ύμνο διαφορετικά, προσθέτοντας στην αρχή του το μέχρι τότε άγνωστο προοίμιο Αξιον εστίν ως αληθώς κ.λ.π., το όποιο τόσο θαυμασμό προκάλεσε στον εντόπιο μοναχό, ώστε το ζήτησε και γραπτώς, για να μπορή να το ψάλλη και αυτός. Επειδή όμως δεν βρέθηκε μελάνη και χαρτί μέσα στο κελλί, ο μυστηριώδης ξένος μοναχός χάραξε τον ύμνο με το δάκτυλο του σε μια πέτρινη πλάκα και, προσθέτοντας ότι έτσι πρέπει να ψάλλεται στο έξης ο ύμνος αυτός από όλους τους Ορθοδόξους, έγινε άφαντος.
Οι Αγιορείτες έστειλαν την πλάκα στο βασιλιά και στον Πατριάρχη, ενώ την εικόνα, μπροστά στην οποία ψάλθηκε για πρώτη φορά ο αγγελικός αυτός ύμνος, την μετέφεραν στο Πρωτάτο, στο όποιο καθιερώθηκε να γίνεται και ετησία πανήγυρις εις ανάμνησιν του θαύματος και προς τιμήν της Θεοτόκου. Σύμφωνα με το αρχαίο συναξάριο, η γιορτή αυτή αρχικά ετελείτο στο κελλί, όπου είχε γίνει το θαύμα, και μάλιστα προς τιμήν του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, που χωρίς άλλο ήταν ο θαυμαστός εκείνος ξένος μοναχός.