Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

«Ζητείτε δε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού,, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. στ’ 33).»
«Προσπαθήστε να προοδεύετε στην εσωτερική καρδιακή επιστήμη, στην επιστήμη δηλαδή της αγάπης, της πίστεως, της προσευχής, της πραότητος, της ταπεινοφροσύνης, της ευγενείας, της υπακοής, της σωφροσύνης, της συγκαταβατικότητος, της συμπαθείας, της αυτοθυσίας, της καθάρσεως από πονηρούς και κακούς λογισμούς…
«Ζητείτε δε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού,, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. στ’ 33).»
«Περισσότερο απ’ όλα να μαθαίνετε την γλώσσα της αγάπης, την πιο ζωντανή και εκφραστική γλώσσα. Χωρίς αυτή, η γνώσις των ξένων γλωσσών δεν φέρνει καμμιά ουσιαστική ωφέλεια.»
«Ο απ. Παύλος παραγγέλλει «το Πνεύμα μη σβέννυτε» (Α’ Θεσ. ε’ 19). Πρέπει να θυμάται αυτό κάθε χριστιανός ιδιαίτερα όμως ο ιερεύς και ο διδάσκαλος των παιδιών. Ιδιαίτερα εμείς πρέπει πάντοτε να φλεγόμεθα από το Αγ. Πνεύμα κατά την εξάσκηση της υψηλής μας υπηρεσίας προς τον Θεό και τους ανθρώπους».
«Μπορεί κάποιος να γίνη σοφός και όμως να καταντήση άχρηστος άνθρωπος. Εμείς πρέπει να δημιουργήσουμε όχι μόνον σοφούς ανθρώπους και ωφέλιμα μέλη της κοινωνίας, αλλά κυρίως ευλαβείς και φωτισμένους χριστιανούς. Αυτό είναι το πιο απαραίτητο. Είθε να ευλογήση ο Θεός το έργο της παιδείας, ώστε απ’ όλες τις γνώσεις να σχηματισθή στις ψυχές των παιδιών εκείνη η αρμονική συμφωνία, εκείνο το σταθερό χριστιανικό σύστημα των κανόνων και των έξεων, το οποίον αποτελεί την αληθινή χριστιανική μόρφωση.
Αλλά εάν τα παιδιά πιέζωνται από πολλά μαθήματα της κοσμικής σοφίας, εάν αποσπούν για την προετοιμασία των μαθημάτων αυτών ώρες από τις θείες ακολουθίες, εάν και μέσα στον ναό ασχολούνται με τα μαθήματα τους έτσι ώστε να μη αποτελή η θεία ακολουθία τροφή για τον νου και την καρδιά, εάν ακόμη στενοχωριούνται μέσα στον ναό, τότε το έργο της παιδαγωγικής μας θ’ αποτύχη. Διότι την καλυτέρη παιδαγωγική προσφέρει η Εκκλησία με την θαυμασία, την ουρανία, την λυτρωτική ακολουθία».
«Οι φωνές των διδασκάλων εξωτερικά μόνο χρησιμεύουν για βοήθεια και προτροπή. Ένας είναι ο αληθινός διδάσκαλος, ο Χριστός. Ο λόγος Του διδάσκει μέσα μας. Όταν δεν υπάρχη μέσα μας ο σωτήριος λόγος Του, υπάρχουν ασήμαντα λόγια, κενός θόρυβος.»
«Δεν προέρχεται άραγε η ψυχρότης στην ακολουθία από το ότι άλλοι δεν την καταλαβαίνουν και άλλοι την νιώθουν μόνο νοησιαρχικά, χωρίς ζωντάνια, την στιγμή που η ακολουθία είναι και υψηλή θεωρία του νου αλλά και γλυκύτης της καρδιάς;»
«Διδάσκεις τα παιδιά σου ή τα παιδιά των άλλων; Θεώρησε την εργασία αυτή σαν υπηρεσία προς τον Θεό. Να τα διδάσκης με ζέση, με εγκαρδιότητα, αφού προηγουμένως αναζητήσης να βρης τρόπους για μια διδασκαλία σαφή, κατανοητή, ολοκληρωμένη και καρποφόρα.»
ΑΓ.ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΡΟΣΤΑΝΔΗΣ – ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΑΣ

[toula]

Τί εί­ναι ευ­κο­λό­τε­ρο από το να συγ­χω­ρέ­σου­με εκεί­νον που μας λύ­πη­σε;
Για­τί μή­πως πρό­κει­ται να υπο­βλη­θού­με σε κόπο να κά­νου­με μα­κρι­νό τα­ξί­δι; Μή­πως θα ξο­δέ­ψου­με χρή­μα­τα ή μή­πως θα πα­ρα­κα­λέ­σου­με άλ­λους; Αρ­κεί μόνο να θε­λή­σου­με και ήδη πε­τύ­χα­με το κα­τόρ­θω­μα... Αν όμως δεν συγ­χω­ρέ­σου­με, δια­τη­ρού­με το βά­ρος της έχθρας μέσα μας...
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

[toula]

Η χριστιανική ζωή δεν είναι μια ζωή χωρίς πόνο και δοκιμασίες το αντίθετο, είναι μια ζωή που εάν θέλεις να την ζήσεις, όπως λέγει και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, θα πρέπει να είσαι έτοιμος για τον πειρασμό.
Διότι τελικά η χριστιανική ζωή είναι μια σταυρική ζωή, η οποία όμως μεταμορφώνει τον σταυρό σε οίκο Ανάστασης και Ζωής διαμέσου της πίστης, της εμπιστοσύνης και της αγάπης μας προς τον Θεό.

[toula]

Μοιρασμένη ἡ θεία χάρη σ' αὐτὸν καὶ σὲ ἐκείνους ἔκανε ἐνεργὸ μὲ φιλανθρωπία μέσῳ τῆς πίστης τὴν ἁγιότητα τοῦ ἀποστόλου.
Ἐρώτηση 37
Λέει στὶς Πράξεις γιὰ τὸν ἅγιο Παῦλο «ὥστε νὰ παίρνουν ἀπὸ τὸ σῶμα του καὶ νὰ βάζουν μαντήλια καὶ πετσέτες καὶ νὰ ἀπαλλάσσονται ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τους». Γινόταν αὐτὸ ἄραγε γιὰ χάρη τῆς διακονίας καὶ τῶν ἀπίστων, ἢ πραγματικὰ εἶχε ἐξαγνιστεῖ τὸ σῶμα κι ἔκανε αὐτὰ τὰ θαύματα τὸ σῶμα του; Κι ἂν γι' αὐτὸ δὲν ἔπαθε τίποτα καὶ στὴν περίπτωση τῆς ὀχιᾶς, γιὰ ποιὸ λόγο τὸ σῶμα τοῦ ἁγίου δὲν ἔπαθε βέβαια τίποτα ἀπὸ τὸ δηλητήριο τοῦ θηρίου, ὑπέκυψε ὅμως τὸ ξίφος; Τὸ ἴδιο ἐρωτῶ καὶ γιὰ τὸ σῶμα τοῦ Ελισσαίου. Καὶ τί εἶναι τὰ σιμικίνθια;
Ἀπόκριση
Δὲν πραγματοποιοῦσε τὸ σῶμα τὶς θεραπεῖες μὲ τὰ μαντήλια καὶ τὶς πετσέτες ἐξαιτίας τῆς ἁγιότητας μόνο τοῦ Ἁγίου Παύλου οὔτε μόνο ἐξαιτίας τῆς πίστης ἐκείνων ποὺ δέχονταν τὴν ἴαση, ἀλλὰ ἐπειδὴ μοιρασμένη ἡ θεία χάρη σ' αὐτὸν καὶ σὲ ἐκείνους ἔκανε ἐνεργὸ μὲ φιλανθρωπία μέσῳ τῆς πίστης τὴν ἁγιότητα τοῦ ἀποστόλου. Ἔτσι λοιπὸν πάλι μὲ τὴ θέλησή της Χάριτος, ἔμεινε τὸ σῶμα του ἀπαθές, χωρὶς νὰ πάθει τίποτα ἀπὸ τὸ δηλητήριο τοῦ φιδιοῦ, εἴτε γιατί μετέβαλε τὴν δραστικότητα τοῦ δηλητηρίου τοῦ φιδιοῦ, εἴτε γιατί εἶχε καταστήσει τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου τέτοιο ποὺ νὰ καταπολεμᾶ αὐτὴ τὴ φθορά, εἴτε μὲ ἑνὸς ἄλλου εἴδους οἰκονομία ποὺ γνωρίζει ὁ Θεὸς ποὺ ἐνεργεῖ καὶ τροποποιεῖ αὐτὰ τὰ πράγματα. Στὸ ξίφος πάλι ὑπέκυψε, ἐπειδὴ τὸ θέλησε ἡ Χάρις. Γιατί δὲν ἦταν ἀθάνατη ἡ φύση του κι ἕνα ἀκόμα μὲ τὴ δύναμη τῆς Χάριτος ἦταν θαυματουργή. Ἄν ἦταν φύση ἀθάνατη θὰ ζητούσαμε σωστὰ τὸ λόγο ποὺ ὑπέκυψε στὸ ξίφος ἀντίθετα μὲ τὴ φύση του. Ἐφόσον ὅμως καὶ μετὰ τὴν ἁγιότητα παρέμεινε θνητός, δὲν ὑπάρχει ἀνάγκη νὰ συζητήσουμε γιὰ ποιὸ λόγο ὁ θεῖος Ἀπόστολος πέρασε ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς σάρκας ὄχι μὲ αὐτὸν ἀλλὰ μὲ τὸν ἄλλο τρόπο. Γιατί μ’ ὅποιον τρόπο θέλει, ὁ Θεὸς ποὺ καθόρισε τὴ ζωή του καθενὸς πρὸς τὸ συμφέρον τοῦ πρὶν ἀπὸ τοὺς αἰῶνες, ὁδηγεῖ τὸν καθένας στὸ δικό του τέλος τῆς ζωῆς, δίκαιο ἢ ἄδικο.
Ἄν λοιπὸν ἦταν ἕνας καὶ ὁ αὐτὸς ὁ λόγος τῆς φύσεως καὶ τῆς Χάριτος, θὰ ἦταν ἄξιο θαυμασμοῦ καὶ κατάπληξης ἐκεῖνο ποὺ γίνεται κατὰ φύση ἀντίθετα μὲ τὴ χάρη καὶ ἐκεῖνο ποὺ γίνεται κατὰ χάρη ἀντίθετα μὲ τὴ φύση. Ἄν ὅμως εἶναι μᾶλλον ἄλλος ὁ λόγος τῆς φύσης καὶ ἄλλος τῆς Χάριτος, εἶναι φανερὸ καὶ σαφές, ὅτι οἱ ἅγιοι θαυματουργούσαν ἐξαιτίας τῆς Χάριτος, καὶ ὡς ἄνθρωποι υπόφεραν ἐξαιτίας τῆς φύσης τους ἐπειδὴ ἡ χάρη δὲν ἔχει ἐξάλειψε τὴν παθητότητα τῆς φύσης, χωρὶς νὰ ἀναμειχθοῦν οἱ λόγοι τῆς φύσης καὶ τῆς Χάριτος. Ἔτσι ἂς δεχτοῦμε ὅτι ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ ἐνεργεῖ κατ' οἰκονομία κάθε προνοητικὴ ἐνέργεια Τοῦ γιὰ τοὺς Ἁγίους καὶ ὅσο ζοῦν καὶ ὅταν πεθάνουν προνοῶντας μ' αὐτοὺς σὰν ὄργανα της τή σωτηρία των ἄλλων, ἀλλὰ οἱ Ἅγιοι δὲν τὰ ἐνεργοῦν αὐτὰ κατά φύση καὶ στοὺς ἄλλους ἐξαιτίας τῆς Χάριτος. Αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὸ σῶμα τοῦ Ελισσαίου.
Ἐπειδὴ ὅμως ἀπὸ ὅσα ἱστοροῦνται εὐφραίνουν περισσότερο τὴν ψυχὴ τῶν φιλόθεων ὅσα νοοῦνται, σῶμα λέμε πὼς εἶναι ἡ εὐσέβεια τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου κι ἡ εὐσέβεια αὐτὴ ἦταν «γι' ἄλλους ὀσμὴ ἀπὸ ζωὴ σὲ ζωὴ καὶ γι' ἄλλους ὀσμὴ ἀπὸ θάνατο σὲ θάνατο» μαντήλια οἱ φανεροὶ λόγοι τῆς γνωστικῆς θεωρίας του, ἐνῶ πετσέτες εἶναι οἱ σεμνοὶ τρόποι τῆς πρακτικῆς φιλοσοφίας ποὺ ἐπιδιώκει τὴν αρετή∙ γιατί τὰ σιμικίνθια λένε πὼς εἶναι οἱ πετσέτες τῶν χεριῶν. Τοὺς λόγους αὐτοὺς καὶ τρόπους ποὺ ἔπνεαν κι ανάδιδαν σὰν εὐωδία τὰ σώματα, δηλαδὴ τὴ μεγάλη εὐσέβεια τοῦ Ἀποστόλου, ὅποιοι τὴ δέχονταν ἔπαιρναν τὴν ἴαση ἀπὸ τὴν ἀσθένεια ποὺ τοὺς ταλαιπωροῦσε, ἄλλοι ἀπὸ αὐτοὺς διώχνοντας μὲ τοὺς λόγους περὶ θεωρίας ποὺ ἦταν κατὰ κάποιο τρόπο τὰ μαντήλια τὴ νόσο τῆς ἀγνωσίας, καὶ ἄλλοι μὲ τοὺς ἔμπρακτους τρόπους τῆς ἀρετῆς ἀφανίζοντας τελείως τὴ νόσο τῆς κακιᾶς. Ἔτσι ὑποθέτω ὅτι καὶ ἡ ζοφερὴ κακοκαιρία ποὺ τοῦ ἔτυχε εἶναι οἱ βαρεῖς ἑκούσιοι πειρασμοί του, τὸ νησὶ σταθερὴ κι ἀσάλευτη ἀπόκτηση τῆς θείας Ἐλπίδας, ἡ φωτιὰ ἡ ἕξη της γνώσεις, καὶ τὰ φρύγανα ἡ φύση ὅσο βλέπομε, τὴν ὁποία συνέστρεψε μὲ τὸ χέρι του, ἐνῶ μὲ τὴ θεωρητικὴ ψηλάφητική δύναμη τοῦ νοῦ, διατρέφοντας μὲ τὰ νοήματα τὴν ἕξη τῆς γνώσης, ποὺ θεράπευε τὴν μελαγχολία ποὺ ἔπιανε τὴν ψυχὴ ἐξαιτίας τῶν πειρασμῶν τοῦ χειμῶνα. Ἡ ἔχιδνα πάλι εἶναι πονηροὶ καὶ ὀλέθρια δύναμη, ποὺ ἦταν ἀθέατα κρυμμένη στὴ φύση τῶν αἰσθητῶν, ποῦ τοῦ δάγκωσε βέβαια τὸ χέρι, δηλαδὴ τὴ νοερὴ ψηλαφητική ἐνέργεια τῆς θεωρίας, δὲν ἔβλαψε ὅμως τὸ διορατικὸ νοῦ, κατακαίοντας ἀμέσως μὲ τὸ φῶς τῆς γνώσης, σὰν μὲ φωτιά, τὴν ὀλέθρια δύναμη ποὺ ἀπὸ τὸ κοίταγμα τῶν αἰσθήσεων εἶχε προσαφθεῖ στὴν πρακτικὴ ἐνέργεια τοῦ νοῦ.
Ὅμοια σκέφτομαι καὶ γιὰ τὸν Ελισσαίο καθένας δηλαδὴ ποὺ εἶναι νεκρὸς ἀπὸ τὰ παραπτώματα του, ὅταν τοποθετηθεῖ ἐπάνω στὸ μνῆμα, ὅπου ἦταν τὸ σῶμα τοῦ προφήτη, ἐπάνω δηλαδὴ στὴ μνήμη ποὺ εἶχε τὸ ἴχνος τοῦ προφητικοῦ βίου, ὅπου φυλαγόταν ἀσφαλισμένο τὸ σῶμα τῶν ἀρετῶν, παίρνει ζωὴ μεταστρεφόμενος μὲ τὴ μίμηση τῶν τρόπων, μεταβαίνοντας στὴ ζωὴ τῆς ἀρετῆς ἀπὸ τὴ νεκρότητα τῆς κακιᾶς τῶν παθῶν.
Σχόλια
1. ἡ πίστη, λέει, ἐκείνων ποὺ χρειάζονταν θεραπεία προκαλοῦσε τὴ δύναμη τοῦ πνεύματος τοὺς Ἁγίους ὥστε μὲ τὴν πίστη ἡ ὡς τότε λανθάνουσα δύναμη νὰ φανερωθεῖ καὶ ἡ κρυμμένη πίστη νὰ γίνουμε τὴ δύναμη σὲ ὅλους καταφάνερη. Γιατί ὁ ἀληθινὸς τρόπος τῶν θεραπειῶν τότε γίνεται ὁλοφάνερο, ὅταν μὲ τὴν πίστη ὅλων ἐκείνων ποὺ θεραπεύονται συμπίπτει ἡ δύναμη ἐκείνων ποὺ ἐνεργοῦν μὲ τὴ δύναμη τοῦ πνεύματος.
2. Ὅποιος, λέει, μένει ἑκούσια καθαρὸς ἀπὸ τὴ φθορὰ τῆς ἁμαρτίας, φθείρει τὴ φθορὰ ἐκείνων ποὺ ἔχουν στὴ φύση τους νὰ φθείρουν. Ἡ ἀφθαρσία δηλαδὴ τῆς προαίρεσης εἶναι φυσικὸ νὰ συντηρεῖ ἄφθαρτη τή φθορά τῆς φύσης, μὴ ἐπιτρέποντας προνοητικὰ μὲ τὴ χάρη τοῦ πνεύματος ποὺ ἔχει νὰ τὴν δυναστεύουν οἱ ἀντίθετες δυνάμεις.
3. Ἐπειδή, λέει, δὲν εἶναι ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ ἡ φύση καὶ ἡ χάρη, δὲν εἶναι ἄξιο γι' ἀπορία πῶς μερικοὶ ἦταν ἄλλοτε ἀνώτεροι ἀπὸ τὰ πάθη κι ἄλλοτε ὑποτάσσονταν στὰ πάθη∙ γιατί γνωρίζουμε ὅτι τὸ θαῦμα του προκαλοῦσε ἡ χάρη ἐνῶ τὸ πάθος εἶναι ἐκδήλωση τῆς φύσης.
4. Ὁ ἀπόστολος ἦταν ὀσμὴ ἀπὸ ζωὴ σὲ ζωή, ἐπειδὴ ἔκανε τοὺς πιστοὺς μὲ τὸ παράδειγμα του νὰ βαδίζουν πρὸς τὴν εὐωδία τῶν ἀρετῶν ἤ, ἀλλιῶς, μεταβιβάζοντας ὡς κήρυκας καὶ ὅσους πείθονταν στὸ λόγο τῆς Χάριτος ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν αἰσθήσεων στὴ ζωὴ τοῦ Πνεύματος∙ καὶ ἦταν ὀσμὴ ἀπὸ θάνατο σὲ θάνατο γιὰ ἐκείνους ποὺ πέρασαν ἀπὸ τὸ θάνατο τῆς ἄγνοιας στὸ θάνατο τῆς ἀπιστίας, δίνοντάς τους νὰ συνειδητοποιήσουν τὴν κατάσταση ποὺ τοὺς περιμένει. Ἢ πάλι εἶναι ὀσμὴ ἀπὸ ζωὴ σὲ ζωὴ γι' αὐτοὺς ποὺ μεταβαίνουν ἀπὸ τὴν πράξη στὴ θεωρία, κι ὀσμὴ ἀπὸ θάνατο σὲ θάνατο γι' αὐτοὺς ποὺ ἀπὸ τὴ νέκρωση τῶν ἐπὶ τῆς γῆς μελῶν τους μὲ τὴν ἁμαρτωλὴ ἀργία, μεταβαίνουν στὴν νέκρωση τὴν επαινέτη τῶν ἐμπαθῶν νοημάτων καὶ φαντασιῶν.
5. Ὅποιος, λέει, διατηρεῖ τὴ μνήμη τῶν Ἁγίων μὲ τὴ μίμηση τῆς ἀναστροφῆς τους, ἀποθέτει τὴ νέκρωση τῶν παθῶν καὶ δέχεται τὴ ζωὴ τῶν ἀρετῶν.
Πρὸς Θαλάσσιον, περὶ ἀποριῶν, Ἐρώτηση ΛΖ'
ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ
ΠΡΟΣ ΘΑΝΑΣΣΙΟΝ, ΠΕΡΙ ΑΠΟΡΩΝ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α΄- ΝΣΤ'
ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ :
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

[toula]

«Γιατί ο Θεός δεν εδημιούργησε τον Κόσμο “μονομιάς”, αλλά σε 6 ημέρες;
Γιά να μας διδάξη, ότι και εμείς οφείλουμε να μην είμασθε βιαστικοί εις τα έργα μας, αλλά να προχωρούμε βαθμιαία και με σύνεσι σε κάθε έργο μας.
Εάν γιά παράδειγμα προσεύχεσαι, να μην τρέχη η γλώσσα σου!
Εάν μελετάς το Άγιο Ευαγγέλιο, να μην σπεύδης στο διάβασμα, αλλά να συγκεντρώνης την προσοχή σου, σε κάθε λεπτομέρεια του Ιερού Κειμένου!
Εάν ετοιμάζης κάτι το υλικό, ετοίμασέ το με αβίαστο τρόπο!
Με την Δημιουργία του Κόσμου σε 6 ημέρες, ο Κύριος μας δίδει ένα παράδειγμα!
Ας το ακολουθήσουμε!»!!!
Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης

[toula]

«ο μαθητής ον ηγάπα ο Ιησούς» (Ιωάν.13,23)
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού
Ο απόστολος και ευαγγελιστής Ιωάννης ανήκει στα ιερά εκείνα πρόσωπα που αποτελούσαν το στενό κύκλο των μαθητών του Κυρίου. Μάλιστα αναφέρεται ως «ο μαθητής ον ηγάπα ο Ιησούς» (Ιωάν.13,23).
Ήταν γιος του Ζεβεδαίου και της Σαλώμης (Ματθ.4,21. Μαρκ.15,40) και αδελφός του αποστόλου Ιακώβου. Η μητέρα τους ήταν πιθανότατα συγγενής, ίσως εξαδέλφη της Θεοτόκου, που σημαίνει ότι οι δυο αδελφοί απόστολοι ήταν κατά σάρκα εξαδέλφια του Κυρίου και σ’ αυτό ίσως έγκειται η οικειότητά τους με Αυτόν, ιδιαίτερα του Ιωάννη. Ο Ιωάννης, μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο, ζούσαν με την οικογένειά τους στην Γαλιλαία και διατηρούσαν επικερδή και εύρωστη αλιευτική επιχείρηση, έχοντας δικό τους πλοίο και εργάτες (Μαρκ.1,20). Φαίνεται πως οι οικογένεια τους ήταν εύπορη. Αυτό συμπεραίνεται από το γεγονός ότι η Σαλώμη, η μητέρα τους, ήταν μια από τις μαθήτριες του Κυρίου, η οποία τον υπηρετούσε από των υπαρχόντων της (Λουκ.8,3. Μαρκ.15,40).
Η αγορά επίσης των πανάκριβων αρωμάτων για να αλείψουν το νεκρό σώμα του Χριστού μαρτυρεί αυτόν τον ισχυρισμό (Μαρκ.16,1). Ότι επίσης ο Ιωάννης έλαβε την μητέρα του Ιησού υπό την δική του φροντίδα είναι ένδειξη οικονομικής ανέσεως της οικογένειάς του. Φαίνεται επίσης πως η οικογένεια του Ιωάννη είχε και κοινωνική καταξίωση, διότι ήταν γνωστός στον πανίσχυρο και απλησίαστο αρχιερέα Καϊάφα και έτσι δυνήθηκε να εισέλθει στο συνέδριο, που δίκαζε τον Ιησού μαζί με τον Πέτρο (Ιωάν.18,15).
Ο Ιωάννης από μικρός υπήρξε πιστός μαθητής του Ιωάννου του Βαπτιστού. Με μεγάλη προσοχή άκουε από τον μεγάλο ερημίτη και προφήτη τις περί του Μεσσία προαγγελίες του. Επιθυμούσε με λαχτάρα να έρθει στις μέρες του και να τον γνωρίσει. Κάποια μέρα ο Βαπτιστής, έχοντας μαζί του τους δυο μαθητές του, Ιωάννη και Ανδρέα, είδε τον Ιησού να βαδίζει κοντά. Τότε μαρτύρησε γι’ Αυτόν λέγοντας: «ίδε ο Αμνός του Θεού» (Ιωάν.1,37). Αμέσως οι δυο μαθητές ακολούθησαν τον Ιησού και τον ρώτησαν που μένει. Αυτός τους είπε: «έρχεσθε και ίδετε» (Ιωάν.1,40). Αυτοί είδαν που μένει και έμειναν μαζί Του όλη την ημέρα. Ο Ιωάννης συγκινήθηκε αφάνταστα από αυτή τη συνάντηση γι’ αυτό πήρε τη μεγάλη απόφαση, μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο. Άφησαν την αλιευτική επιχείρηση και ακολούθησαν τον Κύριο (Μαρκ.1,20).
Ο Ιωάννης ανήκε, όπως προαναφέραμε, στον στενό κύκλο των τριών μαθητών του Κυρίου. Συμπεραίνεται ότι ήταν ο μικρότερος στην ηλικία μαθητής του, σχεδόν έφηβος. Ο υπέροχος χαρακτήρας του, η υπακοή του, η πίστη και η αφοσίωσή του στον Κύριο, είχαν ως συνέπεια να είναι λίαν αγαπητός από τον Ιησού και τους άλλους αποστόλους. Εξ’ αιτίας του σπάνιου αυθορμητισμού του επονομάστηκε από τον Κύριο Βοαναργές υιός βροντής), όπως και ο αδελφός του Ιάκωβος. Κάποια ημέρα όταν διέρχονταν κάποια κώμη της Σαμάρειας και οι κάτοικοι δεν τους δέχτηκαν, ζήτησε από τον Κύριο να πέσει φωτιά από τον ουρανό και να τους αφανίσει. Φυσικά ο Χριστός τους απάντησε πως: «Ουκ οίδατε ποίου πνεύματος εστέ υμείς΄ ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε ψυχάς ανθρώπων απολέσαι, αλλά σώσαι» (Λουκ.9,54).
Ως στενός μαθητής του Χριστού ευτύχησε να δει το θαύμα της Μεταμορφώσεως του Κυρίου (Ματθ.17,1.Μάρκ.9,2), την ανάσταση της κόρης του Ιαείρου (Μαρκ.5,35.Λουκ.8,51) και να βιώσει την αγωνία του Διδασκάλου Του στον κήπο της Γεθσημανή (Ματθ.26,37.Μαρκ.14,33). Μαζί με τον Πέτρο στάλθηκε να ετοιμάσει τον Πασχάλιο Δείπνο (Λουκ.22,8). Κατά την ώρα του Δείπνου έπεσε στο στήθος του Κυρίου, παρακαλώντας Του να τους αποκαλύψει ποιος είναι ο υποψήφιος προδότης μαθητής (Ιωάν.13,25). Βρήκε το θάρρος και παρέστη στη δίκη του Ιησού (Ιωάν.18,16) και παραστάθηκε περίλυπος κάτω από το σταυρό στον φρικτό Γολγοθά. Ευτύχησε επίσης να γίνει ο προστάτης της Θεομήτορος κατά παράκληση του Εσταυρωμένου Διδασκάλου Του (Ιωάν.19,26). Αξιώθηκε να είναι ο πρώτος μαθητής που είδε το κενό μνημείο (Ιωάν.20,2-4).
Το άτοπο της αιτήσεως πρωτοκαθεδρίας στην εγκόσμιο βασιλεία του Χριστού, όπως εσφαλμένα την φανταζόταν, προκάλεσε την αγανάκτηση των άλλων μαθητών, όμως όπως φαίνεται αμέσως συνετίσθηκε (Μάρκ.10,35).
Μετά την Πεντηκοστή έμεινε κατ’ αρχήν στην Ιερουσαλήμ ως σημαίνον στέλεχος της Εκκλησίας (Γαλ.2,9). Μαζί με τον Πέτρο ποιούσαν, δια του Κυρίου εξαίσια θαύματα (Πράξ.3,7). Στάθηκαν με παρρησία απέναντι στους αρχιερείς και ομολόγησαν τον Χριστό (Πράξ.4,13-22). Απεστάλη μαζί με τον Πέτρο στην Σαμάρεια να κηρύξουν το λόγο του Θεού (Πράξ.8,14).
Αργότερα μετέβη στην Μ. Ασία, όπου κήρυξε το ευαγγέλιο και έγινε επίσκοπος της Εφέσου. Το 95 μ. Χ. κατά τον άγριο και σκληρό διωγμό του ρωμαίου αυτοκράτορα Δομετιανού, εξορίσθηκε στην Πάτμο, όπου έγραψε το βιβλίο της Αποκαλύψεως. Πέθανε σε βαθύτατο γήρας περί το 100 μ. Χ. στην Έφεσο. Κατά την παράδοση, όταν πραγματοποιήθηκε ανακομιδή δεν βρέθηκε το σεπτό του λείψανο. Η Εκκλησία μας διδάσκει την πίστη ότι μετέστη ενσώματος στον ουρανό από τον Κύριο. Η μετάστασή του εορτάζεται στις 24 Σεπτεμβρίου και επίσης εορτάζεται η μνήμη του στις 8 Μαΐου.
Ο Ιωάννης έγραψε το ομώνυμο Ευαγγέλιο, τρεις Καθολικές Επιστολές και την Αποκάλυψη, τα οποία είναι ενταγμένα στην Καινή Διαθήκη. Θεωρείται ο ευαγγελιστής του Θεού Λόγου, δηλαδή του δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος, ο οποίος «σάρξ εγένετο» (Ιωάν.1,14), προκειμένου να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος από τη δουλεία της αμαρτίας, τη φθορά και το θάνατο και γι’ αυτό η Εκκλησία μας τον προσονόμασε Θεολόγο. Στα ιερά συγγράμματά του είναι έκδηλη η προτροπή του για αγάπη στους ανθρώπους, όπως τη δίδαξε ο Χριστός, γι’ αυτό και αποκαλείται ο ευαγγελιστής της αγάπης. Τέλος ο Ιωάννης θεωρείται και προφήτης, διότι στο θαυμαστό βιβλίο του, την Αποκάλυψη, προλέγει την ολοκληρωτική συντριβή της δύναμης και της εξουσίας του διαβόλου και τον τελικό θρίαμβο του Χριστού και των πιστών Του.

[toula]

ΜΕΤΑΣΤΑΣΙΣ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ – ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ͂ ΧΡΙΣΤΟΥ «ΕΡΕΥΝΑΤΕ ΤΑΣ ΓΡΑΦΑΣ» (ἸΩ. 5,39)
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου
Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτὴ καὶ πανή­γυρις· ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, τιμᾷ τὴ μνήμη ἑνὸς ἁγίου. Ἑορτάζει ἕνας ἅγιος. Μόνο ἅγιος; Καὶ ἀπόστολος. Καὶ μόνο ἀπόστολος; Καὶ εὐαγγελιστής, ὁ πιὸ ὑψι­πέτης εὐαγγελιστής· ὁ Ἰωάννης ὁ Θεολόγος.
Οἱ τέσσερις εὐαγγελισταὶ ζωγραφίζονται ἔ­χοντας καθένας δίπλα του καὶ μία ἄλλη μορφή. Προσέξατε τὴν εἰκόνα τοῦ ἁγίου, πῶς εἰ­κονίζουν οἱ ἁγιογράφοι τὸν Ἰωάννη τὸν Θεολόγο; Δίπλα του ζωγραφίζουν ἕναν ἀετό. Γιατί ἀετό; Διότι ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, μ᾽ αὐ­τὰ ποὺ ἔγραψε, μοιάζει μὲ ἀετό. Πέταξε ψηλά, πολὺ ψηλά· μέχρι τὸν οὐρανό, ὣς τὰ ὕψη τῶν ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, μέχρι τὸ θρόνο τοῦ βασιλέως τῶν ἀγγέλων, τὸ θρόνο τῆς ἁ­γί­­ας Τριάδος. Κανένα βιβλίο στὸν κόσμο δὲν ἔ­χει τέτοιο ὕψος νοημάτων καὶ συν­αισθημάτων, φιλοσοφίας, ἀνθρωπολογίας καὶ θεολογίας, ὅσο τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο.
* * *
Τί ἦταν, ἀδελφοί μου, ὁ ἅγιος Ἰωάννης; ἦ­ταν κανένας ἐπιστήμονας, κανένας πλούσι­ος, κανένας ἐφοπλιστής; Τίποτε ἀπ᾽ αὐτά. Φτωχα­δάκι ἦταν, ἕνας ψαρᾶς, ποὺ δὲν τοῦ ᾽δι­νε καν­εὶς σημασία. Ὅσοι εἴμαστε ἀπὸ νησιὰ ξέρουμε πόσο σκληρὴ εἶνε ἡ ζωὴ τῶν ψα­ρά­δων. Κά­θεσαι σὺ καὶ τρῶς τὸ ψάρι, ἀλλὰ νά ᾽­ξερες πῶς θαλασσοπνίγεται ὁ ψαρᾶς γιὰ νὰ ἔρθῃ τὸ ψά­ρι στὸ πιάτο σου! Ὅταν τὸ τρῶς, νὰ λὲς τοὐ­λά­χι­στον ἕνα εὐχαριστῶ γιὰ τὸν ψα­ρᾶ, ποὺ ὅλη νύχτα ἔρ­ριχνε τὰ δίχτυα, καὶ πρὸ παντὸς νὰ δο­ξά­ζῃς τὸ Θεὸ κι ὄχι νὰ βλαστημᾷς.
Φτωχὸς ψαρᾶς λοιπὸν ἦταν. Πατέρα εἶχε τὸ Ζεβεδαῖο καὶ ἀδελφό του τὸν Ἰάκωβο. Μαζὶ ἐρ­γάζονταν, συν­τρο­φιὰ κοπίαζαν, εἶ­χαν ἀγάπη καὶ ὁ­μόνοια. Ζοῦ­σαν ἀπὸ τὸ ψάρεμα.
Καὶ μιὰ μέρα πέρασε ἀπὸ κοντά τους – ποιός; Ἕνας ἄγνωστος, ὁ μέγας ἄγνωστος· ὁ Χριστός! Τοὺς κάλεσε. Κι ἀμέσως τὰ δύο ἀδέρφια ἄφησαν τὴ βάρκα καὶ τὰ δίχτυα, ἄφησαν καὶ τὸν πατέρα τους, καὶ τὸν ἀκολούθησαν. Στὸ ἑξῆς ἦταν πλέον διαρκῶς κοντά του, κατατάχθηκαν στοὺς Δώδεκα μαθητάς του.
Τοὺς δύο αὐτοὺς ἀδελφοὺς μαζὶ μὲ τὸν κο­ρυφαῖο Πέτρο, αὐτὴ τὴν τριάδα τῶν μαθη­τῶν, ὁ Χριστὸς τοὺς ἀγαποῦσε ἰδιαιτέρως. Εἶνε φυ­σικὸ ὁ πατέρας ν᾽ ἀγαπάῃ πε­ρισσότερο ἐ­κεῖ­νο ἀπ᾽ τὰ παιδιά του ποὺ εἶνε πιὸ ὑπάκουο· καὶ δὲν εἶνε ἄδικο ὁ δάσκαλος νὰ διακρίνῃ μέσα στὴν τάξι ποιό παιδὶ δείχνει περισσότερη ἐπιμέλεια. Ἔτσι καὶ ὁ Χριστός, κατὰ λόγο δικαιοσύνης, ἀγαποῦσε περισσότερο αὐτοὺς τοὺς τρεῖς, τὸν Πέτρο τὸν Ἰάκωβο καὶ τὸν Ἰωάννη, γιὰ τὶς ἀρετές τους, πίστι ἐλπίδα καὶ ἀγάπη.
Καὶ ἀπὸ τοὺς τρεῖς πάλι ἐκεῖνον ποὺ ἀγαποῦ­σε ξεχωριστὰ ὁ Χριστὸς ἦταν ὁ Ἰωάννης, τὸν ὁποῖο ἑορτάζουμε σήμερα· ἦταν «ὁ μαθη­τὴς ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς» (Ἰω. 13,23· 19,26· 21,7,20), ὁ «ἠγαπημένος» ὅπως τὸν λέει τὸ συναξάρι του.
Θυμηθῆτε τὸ περιστατικὸ τῆς Μεγάλης Πέμ­­πτης. Ἐκεῖ ποὺ ἔτρωγαν στὸ μυστικὸ δεῖπνο, θλιμμένος ὁ Χριστὸς εἶπε· Ἀπόψε κάποιος ἀ­πὸ σᾶς θὰ μὲ προδώσῃ (βλ. Ματθ. 26,21. Μᾶρκ. 14,18). Ταρά­χτη­καν ὅλοι καὶ κοιτάχτηκαν μεταξύ τους. Ὁ Ἰ­ούδας ἔμεινε ἀμίλητος. Τότε ὁ Ἰωάννης, ποὺ ἦταν δίπλα στὸν Κύριο, ἔγειρε τὸ κεφάλι κον­τὰ στὸ στῆθος του καὶ ρώτησε ἐμπιστευτικά· «Κύριε, ποιός εἶν᾽ αὐτὸς ποὺ θὰ σὲ προδώσῃ;». Καὶ ἀπέσπασε τὸ μυστικό (βλ. Ἰω. 13,21-26).
Καὶ μόνο αὐτό; Ὁ Ἰωάννης εἶνε ὁ μόνος ἀ­πὸ τοὺς μαθητὰς ποὺ ἔμεινε κοντά του μέχρι τέλους· καὶ στὴ Γεθσημανῆ, καὶ στὸ δικαστήριο, καὶ στὸ Γολγοθᾶ. Ὁ Ἰούδας τὸν πρόδωσε, ὁ Πέτρος τὸν ἀρνήθηκε, οἱ ἄλλοι σκόρπισαν· ἕ­νας ἔμεινε! Ὅπως βλέπουμε στὴν εἰκόνα τῆς Σταυρώ­σεως, δίπλα στὴν θρηνοῦσα Παναγία εἶνε αὐτός. Καὶ ὁ Χριστός, προτοῦ νὰ πῇ τὸ «Τετέλεσται» (ἔ.ἀ. 19,30), κοίταξε πάνω ἀπ᾽ τὸ σταυ­ρό, εἶδε κάτω τὴ μανούλα του καὶ τὸν ἀγαπη­μένο μαθητή, καὶ τοὺς εἶπε· Μάνα, στὸ ἑξ­ῆς αὐτὸν θά ᾽χῃς υἱόν σου. Καὶ στὸν Ἰωάννη εἶ­πε· Σ᾽ ἐσένα ἐμπιστεύομαι τὴ μάνα μου· ἀπ᾽ ἐδῶ κ᾽ ἐμπρὸς πάρε την ὑπὸ τὴν φροντίδα σου (βλ. ἔ.ἀ. 19,26-27). Ἂς τ᾽ ἀκούσουν αὐτὰ καὶ τὰ παιδιά· τὴ φροντίδα τοῦ Χριστοῦ, τὴν τραγικὴ ἐκείνη ὥρα, γιὰ τὴ Μητέρα ποὺ τὸν γέννησε· ἀλλὰ καὶ τὴ στοργὴ τοῦ Ἰωάννου γιὰ τὴν πνευματι­κή του Μάνα καὶ Μάνα κάθε Χριστιανοῦ.
Καὶ μετά; Μετὰ ὁ Ἰωάννης πέταξε σὰν ἀετός. Παντοῦ ὅπου πῆγε κήρυξε. Κυρίως ὅμως ἔγραψε. Πῆρε τὴν πέννα καὶ μᾶς ἄφησε ἕνα βι­βλίο, τὸ Κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο, ποὺ μπρο­στά του τὰ βιβλία τῶν φιλοσόφων εἶνε χαλίκια καὶ ἄ­χυρα. Τ᾽ ἀκοῦμε τὸ Πάσχα· «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λό­γος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος» (Ἰω. 1,1). Καὶ μόνο τὸ Εὐαγγέλιο ἔγραψε; Ἔγραψε καὶ Ἐπιστολές. Καὶ μόνο ἐ­πι­στολές; Ἔγραψε ἀκόμα ἕνα βιβλίο συνταρακτικό, τὴν Ἀποκάλυψι. Πουλῆστε τὸ πουκά­­­μισό σας κι ἀγοράστε Ἀποκάλυψι. Ἐκεῖ σὰν σὲ κινηματο­γραφικὴ ταινία βλέπεις ὄχι αὐτὰ ποὺ ἔγιναν στὸ παρελθὸν ἀλλ᾽ αὐτὰ ποὺ θὰ γί­νουν στὸ μέλ­λον, τὰ ἔσχατα τοῦ κόσμου. Ἔρ­χεται θύελλα, ἠλεκτρικὴ σκούπα ποὺ θὰ σαρώσῃ ὅ,τι σκου­πίδια κι ἀκαθαρσίες μαζεύτηκαν στὸν πλανή­τη. Ἔρχεται ὁ τρίτος παγ­κόσμι­ος πόλεμος, ὁ Ἁρ­μαγεδώνας ὅπως γράφει ὁ Ἰωάννης (βλ. Ἀπ. 16,12-14).
* * *
Ὁ Χριστός, ἀδελφοί μου, δὲν εἶνε τυχαῖο πρό­σωπο, ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος· εἶνε Θεὸς καὶ ἄνθρωπος. Εἶνε Θεός; Ναί. Ποιός τὸ βεβαιώνει; Σὲ μία εὐαγγελικὴ περικοπὴ ἀπὸ τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο, κεφάλαιο 5 ἀπὸ τὸν στίχο 30 μέχρι κεφάλαιο 6 στίχο 2, βλέπουμε νὰ ἀναφέρωνται τρεῖς ἀξιόπιστοι μάρτυρες.
Πρῶτος μάρτυρας εἶνε ὁ μεγαλύτερος προφήτης τῆς πα­­λαιᾶς διαθήκης, ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, ποὺ τὸν βλέπουμε στὸ τέμπλο κάθε ναοῦ δίπλα στὸ Χριστό. Ἔζησε σὰν ἐπίγειος ἄγγελος, προωρισμένος γιὰ τὴν ἀποστο­­λή του ἤδη ἀπὸ τὴν κοιλιὰ τῆς μητέρας του. Αὐτὸς ἔδωσε «ἀληθινὴ μαρτυρία», μαρτυρία ἀ­ληθείας (βλ. Ἰω. 5,32-33) γιὰ τὸ Ναζωραῖο. Τί εἶπε; Ἐγὼ μπροστὰ σ᾽ αὐ­τόν, εἶπε, δὲν εἶμαι τίποτα, ἕνα σκουπίδι εἶ­μαι· δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ σκύψω νὰ λύσω τὸ λουρὶ ἀπ᾽ τὰ πέδιλά του (βλ. Ἰω. 1,27. Μᾶρκ. 1,7).
Αὐτὸς λοιπὸν μαρτύρησε γιὰ τὸ Χριστό. Δὲν φτάνει ἡ μαρτυρία του; Ὑπάρχει καὶ ἄλ­λη μαρτυρία, δεύτερη, «μείζων (μεγαλύτερη) «μαρτυρία» (βλ. Ἰω. 5,36). Ποιά εἶν᾽ αὐτή;
Ὅτι ὁ Χριστὸς εἶνε Θεὸς τὸ βεβαιώνουν «τὰ ἔργα» του (ἔ.ἀ.). Ποιά ἔργα ἐννοοῦνται ἐδῶ; Μή­πως τίποτα κτήρια ἢ γεφύρια ἢ τεχνικὰ ἐ­πιτεύγματα, πύραυλοι κ.λπ.; Τίποτε ἀπ᾽ αὐτά· αὐ­τὰ εἶνε παιχνίδια γιὰ παιδιά. Ἔργα του εἶνε καὶ ὅλα ὅσα βλέπουμε γύρω μας· ἀπὸ τὸ λουλούδι μέχρι τὸ πλατάνι, ἀπὸ τὸν κόκκο τῆς ἄμ­μου μέχρι τὶς οὐράνιες σφαῖρες ποὺ στροβιλίζονται στὸ διάστημα, ἀπὸ τὴ σταγόνα νεροῦ μέχρι τοὺς ὠκεανούς, καὶ ἀπὸ τὸ μυρμήγκι μέ­χρι τὸν ἐλέφαντα· ὅλα αὐτὰ ἔργα του εἶνε. Κυρίως ὅμως ἔργα του ἐννοοῦνται τὰ θαύματα, ποὺ περιγράφει τὸ Εὐαγγέλιο· π.χ. ἡ θεραπεία τοῦ παραλύτου (βλ. ἔ.ἀ. 5,1-15) καὶ τὰ ἄλλα. Ὅ­πως εἶπε κάποιος, κι ἂν ἀκόμα ὁ οὐρανὸς γίνῃ χαρτὶ κ᾽ ἡ θάλασσα μελάνι, δὲν φτάνουν γιὰ νὰ γραφοῦν τὰ ἄπειρα θαύματα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔ­κανε κάνει καὶ θὰ κάνῃ μέχρι συν­τελείας τοῦ κόσμου. Ἐγὼ ἀπορῶ, ὕστερα ἀπὸ τόσα θαύματα, πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι.
Πρῶτος λοιπὸν μάρτυρας τῆς Θεότητος τοῦ Ἰησοῦ ὁ Πρόδρομος, δεύτερος μάρτυρας τὰ θαύμα­τά του, καὶ τρίτος μάρτυρας ποιός;
Ὁ οὐράνιος Πατέρας (βλ. Ἰω. 5,37-39). Τρίτη μαρτυρία πιὸ μεγάλη. Καὶ ποῦ μαρτυρεῖ γι᾽ αὐτὸν ὁ Πατήρ; Διὰ μέσου ὅλης τῆς ἁγίας Γραφῆς, τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν! Μιλᾶνε, μαρτυ­ροῦν καὶ ψάλλουν οἱ ἅγιες Γραφὲς γι᾽ αὐ­τόν. Ἀπ᾽ τὸ πρῶτο ὣς τὸ τελευταῖο βιβλίο μιλοῦν γιὰ ἕνα πρόσωπο μοναδικό, τὸ Μεσσία, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ θὰ γεννηθῇ ἐκ παρθένου, θὰ βαπτισθῇ, θὰ διδάξῃ λόγια ἀθάνατα, θὰ κάνῃ τὰ μεγαλύτερα θαύματα, θὰ πάθῃ καὶ θὰ σταυρωθῇ, καὶ τέλος θ᾽ ἀναστηθῇ καὶ θὰ δοξα­σθῇ. Ὅπως μ᾽ ἕνα σιδερένιο ῥαβδί, λέει ὁ ψαλμῳδός, σπάζει εὔκολα κανεὶς καὶ χίλιες στάμνες, ἔτσι «ὡς σκεύη κεραμέως» θὰ «συν­­τρίψῃ» τοὺς ἐχθρούς του (Ψαλμ. 2,9).
Παρ᾽ ὅλα αὐτὰ οἱ ἐχθροὶ τοῦ Χριστοῦ δὲν καταλάβαιναν τίποτα. «Ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς», ποὺ μαρτυροῦν γιὰ μένα, τοὺς λέει ὁ Κύριος, καὶ νομίζετε πὼς εἶστε στὸ δρόμο τῆς σωτηρί­ας· δὲν κερδίζετε ὅμως κάτι ἀπὸ τὴν ἀ­νάγνωσι· πλανᾶσθε, ἄκαρπη ἡ ἔρευνά σας.
* * *
Ἐρωτοῦμε, ἀγαπητοί μου, τοὺς Ἑβραίους· ποιό εἶνε τὸ πρόσωπο γιὰ τὸ ὁποῖο μιλοῦσαν οἱ Γραφές; Αὐτοὶ ἀκόμα δὲν τὸ βρῆκαν· δὲν ξύπνησαν, μεσάνυχτα ἔχουν.
«Ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς», λέει καὶ σ᾽ ἐμᾶς ὁ Χριστός, ἀλλὰ ἡ δική σας ἔρευνα δὲν θὰ εἶ­νε ἄ­καρπη. Ὑπὸ τὸ φῶς τῆς ὀρθοδόξου ἑρ­μη­νείας τὰ πιστὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας κατανοοῦν ὀρθὰ τὶς μαρτυρίες τῶν Γραφῶν, εὑρίσκουν τὸν Σωτῆρα Χριστὸ καὶ ὁδηγοῦνται στὴν ἀλήθεια καὶ τὴν αἰώνιο σωτηρία· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Νικολάου Φλωρίνης τὴν Παρασκευὴ 8-5-1970 πρωὶ μὲ ἄλλο τίτλο.

[toula]

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος: Τα προσωνύμια του Ευαγγελιστού Ιωάννου (Η Μετάστασις του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Ιω.19,25-27& 21,24-25)
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:
«ΤΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ»
(Β΄έκδοσις)
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 8-5-2000]
Σήμερα η εκκλησία μας, αγαπητοί μου, τιμά την μνήμην του αγίου ενδόξου αποστόλου και ευαγγελιστού Ιωάννου. Και εφόσον η Ιερά μας Μονή έχει το προνόμιον να θεωρεί σαν προστάτη της τον ηγαπημένον μαθητήν, μετά από την Υπεραγίαν Θεοτόκον και τον μεγαλομάρτυρα Δημήτριον, οφείλομε να εγκωμιάσομε τον μεγάλον Απόστολο του Χριστού. Αλλά πώς να εγκωμιάσει κανείς έναν άγιον; Πρέπει να είναι στο παραπλήσιον ύψος του, για να τιμήσει δεόντως έναν άγιον. Ύστερα, όπως λέει η Γραφή: «Οὐχ ὡραῖος αἶνος ἐν στόματι ἁμαρτωλοῦ». «Δεν είναι ωραίος ο αίνος, η δοξολογία, εις το στόμα ενός αμαρτωλού ανθρώπου». Αλλά για την αγάπη του λαού του Θεού και για την αγάπη προς τον μεγάλον Απόστολον, θα επιχειρηθούν λίγα απλά λόγια, σαν αγριολούλουδα του βουνού μας, που τα συλλέξαμε για να του τα προσφέρουμε.
Ο άγιος Ιωάννης ζούσε εις την Βησθαϊδά της Γαλιλαίας. Ήταν παιδί του Ζεβεδαίου και της Σαλώμης και μικρότερος αδερφός του Ιακώβου, ο οποίος και αυτός έγινε Απόστολος και διακρίνεται από τον Ιάκωβο, τον επίσκοπο Ιεροσολύμων, τον λεγόμενον «αδερφό του Κυρίου» και ο πρώτος, ο Απόστολος, λέγεται Ιάκωβος ο Μεγάλος και ο δεύτερος, ο πρώτος επίσκοπος Ιεροσολύμων, λέγεται Ιάκωβος ο Μικρός, για διάκριση.
Μαθήτευσε ο μέγας απόστολος Ιωάννης στον κύκλο των μαθητών πρώτα πρώτα του Τιμίου Προδρόμου μαζί με τον αδελφό του Πέτρου, τον Ανδρέα. Και κάποτε όταν ο Κύριος ενεφανίσθη εις τον ορίζοντα και είπε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής: «Να, ο αμνός του Θεού», άφησαν τον Ιωάννην τον Πρόδρομον, ο Ανδρέας και ο Ιωάννης ο Θεολόγος και ακολούθησαν τον Κύριον. Και μάλιστα, λέγει εκεί, ότι γύρισε ο Ιησούς να δει ποιος Τον ακολουθεί. Δεν τολμούσαν τίποτε άλλο να κάνουν παρά όταν ο Κύριος είπε: «Ποιον ζητάτε;», απήντησαν οι δύο, σε αμηχανία ευρισκόμενοι: «Κύριε, πού μένεις;». «Ελάτε και θα δείτε», τους είπε ο Κύριος, βγάζοντάς τους από αυτήν την αμηχανία. Κι έμειναν, λέγει, εκείνη την ημέρα, ακούγοντας τα λόγια Του. Μάλιστα ο ευαγγελιστής Ιωάννης, ο οποίος αγαπάει όπου είναι αυτόπτης μάρτυς, αυτό να το καταθέτει και να λέει λεπτομέρειες οι οποίες προδίδουν ακριβώς ότι ήταν αυτόπτης. «Ήταν», λέει, «κάπου 4 το απόγευμα»- σας το λέγω με τη συνήθη γλώσσα που έχομε στην ώρα· γιατί η ώρα, και εις τους αρχαίους Έλληνες και εις τους Εβραίους άρχιζε από τις 6 το πρωί. 6 και 4 μετά το μεσημέρι, είναι 10. Σημειώνει έτσι, λοιπόν, ο Ιωάννης: «Ήταν ωσεί ώρα δεκάτη», θυμάται και την ώρα! Είναι εμπειρίες οι οποίες δεν εξαλείφονται ποτέ από τη μνήμη…
Μαθήτευσε ο Ιωάννης, αφού εκλήθη από τον Κύριον και εις τον κύκλον των δώδεκα μαθητών και ίσως ήτο ο Ιωάννης ο νεότερος από όλους τους μαθητάς, άγαμος, ενώ ο Πέτρος ήτο έγγαμος. Είχε ορμητικό χαρακτήρα ο Ιωάννης, με την καλή σημασία της λέξεως «ορμητικό χαρακτήρα», αλλά και βαθιά και τρυφερά αισθήματα. Από τα ονόματα και τους χαρακτηρισμούς που έλαβε από Αυτόν τον Κύριον, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ήτο μία αγία ψυχή υψιπετής έως τα κράσπεδα της Θεότητος, που παρά ταύτα εγεννήθη και μεγάλωσε σε μία εποχή παρακμής του λαού του, εκπεσμού δε του θρησκευτικού συναισθήματος των Εβραίων και της πολλής πλεοναζούσης αμαρτίας. Ναι. Σε μία τέτοια εποχή γεννήθηκε ο Ιωάννης ο Θεολόγος. Ήτο λοιπόν ως κρίνον, όπως λέγει το βιβλίο του Άσματος, «ὡς κρίνον ἐν μέσῳ ἀκανθῶν». Δεν τον εμπόδισε όμως να αναπτύξει την προσωπικότητά του εκείνη η οποία ανεδείχθη. Το λέω για να το γνωρίζουμε, γιατί πολλές φορές λέμε, δικαιολογώντας την ακηδία μας, την αφροντισιά μας, ότι «Μα ξέρετε σε τι εποχή ζούμε;». Ξέρω σε τι εποχή ζούμε. Όλοι οι άγιοι δεν έζησαν σε εποχές ωραίες, ανθόσπαρτες, εύκολες, ευνοϊκές, όχι! Ο καθένας στην εποχή του έζησε αυτό που έζησε. Έτσι λοιπόν ο Ιωάννης βρέθηκε ανάμεσα σε μία εποχή, σε έναν κόσμο πάρα πολύ διεφθαρμένον. Είχε διαφθορά και η ηγεσία και ο λαός. Έτσι λοιπόν κρίνεται «ὡς κρίνον ἐν μέσῳ ἀκανθῶν». Και όπως λέει στη συνέχεια το «ᾎσμα ᾀσμάτων», ότι «ήλθε εκείνος ο οποίος ποιμαίνει εις τα κρίνα, να τον συλλέξει»· δηλαδή ο Ιησούς Χριστός, ο ποιμήν των κρίνων.
Ας δούμε όμως τη θέση του κοντά εις τον Κύριον και τα ονόματα ή τους χαρακτηρισμούς που Αυτός ο Κύριος του έδωσε. Και πρώτα. Εκλέγεται μεταξύ των Δώδεκα που είναι οι πιο εκλεκτοί κάτω από τον ουρανό- δεν έχει σημασία αν εξελέγη και ο Ιούδας· ο Χριστός δεν εξέλεξε τον προδότη Του, ο Χριστός εξέλεξε τον Ιούδα ως μαθητή Του. Ξέρετε ότι απεστάλη με τους δώδεκα, ανά δύο, ανά τρεις, σε χωριά και πόλεις, στην Ιουδαία και εις την Γαλιλαία, για να πουν: «Η Βασιλεία του Θεού εγγίζει»; Ξέρετε ότι ο Ιούδας επήρε στα χέρια του και την εξουσία να κάνει θαύματα; Έτσι, δεν εξέλεξε ο Κύριος τον προδότη Του, όχι! Εξέλεξε έναν μαθητήν. Έγινε προδότης. Όχι ότι αυτό το αγνοούσε ο Κύριος, ο Ίδιος μας το λέει: «Εγώ σας εξέλεξα, ξέρω ο καθένας ποιος είναι». Έγινε προδότης ο Ιούδας. Απώλεσε την χάριν και μάλιστα το μέγα προνόμιον να καλείται μαθητής εκ των Δώδεκα. Και μάλιστα όταν ο Κύριος είπε, υπάρχοντος του Ιούδα, ότι «Θα καθίσετε σε δώδεκα θρόνους, κρίνοντας τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ»· «δώδεκα φυλές του Ισραήλ» δεν είναι καθαυτό οι δώδεκα φυλές του Ισραήλ -σημειώσατέ το-αλλά είναι μεταφορικώς όλος ο κόσμος. Όλη η υφήλιος βρίσκεται μοιρασμένη σε δώδεκα φυλές, κατά τα πρότυπα των δώδεκα φυλών του Ισραήλ. Δηλαδή, έκφρασις είναι για να γίνει φανερή η κρίση των αποστόλων εφ’ όλης της γης. Εφ’ όλου του κόσμου!
Δεύτερον. Ο Ιωάννης εκλέγεται μεταξύ των τριών από τους δώδεκα αποστόλους σε εκείνον τον ιδιαίτερον και κορυφαίον χορόν, που ήταν ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης. Θυμηθείτε εις το Θαβώρ, αυτούς τους τρεις επήρε ο Κύριος-δεν είναι της ώρας να πούμε: «Άραγε γιατί;». Θυμηθείτε ακόμη ότι αυτούς τους τρεις πήρε προκειμένου να αναστήσει τη θυγατέρα του Ιαείρου. Οι άλλοι έμειναν απέξω. Όλοι εκλεκτοί, αυτοί όμως ήσαν οι εκλεκτοί των εκλεκτών. Και ήταν μέσα εις τον χορόν αυτόν των τριών, κι αυτός ο Ιωάννης. Θυμηθείτε ακόμη την υπερφυά εκείνη κατάσταση που βρέθηκε ο Κύριος επάνω εις το όρος Θαβώρ, οι τρεις αυτοί μόνο ήσαν, και μάλιστα, άκουσαν και την φωνήν του Ουρανίου Πατρός: «Αὐτοῦ ἀκούετε»· «Αυτόν να ακούτε». Είδαν, άκουσαν την φωνή του Ουρανίου Πατρός, οπότε ο Ιωάννης, μαζί με τους άλλους, δεν γίνεται μόνο μαθητής του Χριστού, αλλά και μαθητής του Πατρός, γιατί είπε «Αὐτοῦ ἀκούετε» η ουράνιος φωνή και υπακούουν, και μαθητεύουν στην ουρανία αυτήν φωνή. Είδαν ακόμα ένα φοβερό παρελθόν, τον Μωυσέα, που έζησε 1500 χρόνια προ Χριστού, και τον Ηλία, που έζησε 8 αιώνες προ Χριστού-ξέρετε τι θα πει να έχεις μία εποπτεία της Ιστορίας και του παρελθόντος και του παρόντος και, σε άλλες περιπτώσεις, που έχομε και του μέλλοντος αιώνος; Είναι καταπληκτικό! Είναι προνόμιο που ποιος μπορεί να έχει παρά μόνο κάποιες ψυχές απόλυτα απόλυτα εκλεκτές;
Ακόμα, αγαπητοί, γίνεται συγγραφεύς του Ευαγγελίου και της Αποκαλύψεως και των τριών επιστολών του. Αν αφαιρέσομε την Αποκάλυψη- δεν την αφαιρώ παρά μόνο για να εκφράσω αυτό που θα σας πω τώρα· γιατί η Αποκάλυψη έχει τρομερές σκηνές- το Ευαγγέλιον και οι επιστολές έχουν μία υφήν τρυφερότητος, μεγαλείου, με εκείνους μάλιστα τους επαναλαμβανομένους Παρακειμένους, «ἑωράκαμεν» (είναι Παρακείμενος του ὁράω-ῶ), που είναι τόσο χαριτωμένο το ύφος του Ιωάννου εις το Ευαγγέλιό του και εις τις επιστολές του. Μα, τρισχαριτωμένο! Όχι ότι δεν είναι στην Αποκάλυψη, αλλά επειδή όπως σας είπα εκεί επικρατούν οι σκηνές των πληγών, εκεί κάπως περιορίζεται το ύφος αυτό της τρυφερότητος. Πώς θα γίνει;
Ακόμη, είχε το προνόμιον, αφού στάθηκε ένας ευαγγελιστής, ο τέταρτος, όχι στην ποιότητα, αλλά θα λέγαμε εις την χρονολογικήν συγγραφήν. Είναι ο τελευταίος που συγγράφει το ευαγγέλιό του και όπως αναφέρει το βιβλίο των Αριθμών στην Παλαιά Διαθήκη, εκεί οι Εβραίοι είχαν μοιραστεί για λόγους διοικήσεως, για λόγους κυβερνήσεως σε τμήματα. Και κάθε τμήμα είχε τη σημαία του. Έχομε λοιπόν τέσσερις σημαίες που είναι τα σύμβολα που έχομε των τεσσάρων ευαγγελιστών. Ο βους, ο λέων-μάλιστα ο λέων ήτανε στη φυλή του Ιούδα-και πήρε παρακαλώ τη θέση ενός ζώου που ήταν ένα από τα τέσσερα που είχανε στις τέσσερις αυτές σημαίες του παλαιού Ισραήλ. Αυτό το ζωγραφίζουμε, το ξέρετε, επάνω εις τον τρούλον, που έχομε τον Παντοκράτορα. Επήρε και αυτό το προνόμιον, αν το θέλετε, και έτσι το ευαγγέλιό του είναι μεγαλοφωνότατον και απροσπέραστον σε ύψος θεολογίας, τίποτα δεν ξεπερνάει τη συγγραφή του ευαγγελίου του Ιωάννου.
Για το βιβλίο της Αποκαλύψεως, σας είπα προηγουμένως, επάνω εις το Θαβώρ, έζησε το παρόν- το παρόν: ο Διδάσκαλος μεταμορφούται· είναι εκεί και ο Ιάκωβος, είναι και ο Πέτρος. Έχει την αίσθηση του παρόντος. Όταν όμως βλέπει, βλέπει, με τα μάτια του, βλέπει, τον Μωυσέα και τον Ηλία, ζει το παρελθόν. Ζει ακόμη ένα κομματάκι αιωνιότητος του αιωνίου Θεού που λέει «Αὐτοῦ ἀκούετε» αλλά ζει και κάτι άλλο. Εκείνο το οποίο σας είπα προηγουμένως, αλλού γράφεται, θα σας το πω: ό,τι ακριβώς αναφέρεται στην Αποκάλυψιν. Και τι λέγει παρακαλώ τώρα εδώ ο Ιησούς Χριστός που είναι πίσω και πάνω από τον Ιωάννην εις την Πάτμον, ότι «Γράψε», «ἃ εἰσὶν καὶ ἃ μέλλει γενέσθαι», αλλά για να γράψει εκείνα που υπάρχουν, «ἃ εἰσὶν καὶ ἃ μέλλει γενέσθαι», είναι το μέλλον! Να και το μέλλον! Το οποίο παρόν και το οποίο μέλλον βλέπει με το προφητικό του μάτι τώρα ο Ιωάννης. Δεν είναι καταπληκτικόν;
Έζησε όλα τα γεγονότα της τριετίας του δημοσίου βίου του Κυρίου τόσο κοντά, όσο κανένας άλλος. Μόνο αυτός, από τους Αποστόλους, και όλους τους πριν και μετά από αυτόν, κατόρθωσε να καλείται Παρθένος. Σήμερα η παρθενία που τυχαίνει ειρωνείας και κοροϊδίας ασταμάτητης- ασταμάτητης!- και πολύ παραπάνω αν υποτεθεί ότι είναι αγόρι, πόσο τον κοροϊδεύουν οι άλλοι αν ανακαλύψουν ότι είναι εν παρθενία…-, δεν έτρεξε τους δρόμους και τα μονοπάτια και τα σκαλοπάτια δεν ανέβηκε της πορνείας, και αποκαλείται εδώ Παρθένος. Προσέξτε όμως τι λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς για την παρθενία του αγίου Αποστόλου: «Μόνος ὡς ἕοικεν, -μόνος όπως φαίνεται- ἀμφότερον ἐν παρθενίᾳ διά βίου φυλάξας, διά βίου ἐν παρθενίᾳ, καί ψυχήν καί σῶμα». Είναι εκείνο που έλεγε ο Μέγας Βασίλειος: «Καὶ γυναῖκα ἀγνοῶ, καὶ παρθένος οὐκ εἰμί». «Δεν είμαι παρθένος, παρότι», λέει, «δεν ήρθα σε επαφή με άλλο σώμα»-Γιατί; Γιατί έβλεπε ο Μέγας Βασίλειος την ψυχή του. Εδώ, λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ότι ήταν και στην ψυχή ο Ιωάννης παρθένος. Και λέγει: «Καί ψυχήν καί σῶμα · καί τόν νοῦν καί τήν αἲσθησιν· τήν μέν οὖν τοῦ σώματος παρθενίαν, ὀλίγοι μέν ἲσχυσαν· ἲσασιν δέ σχεδόν ἃπαντες ψυχῆς δέ ἀκριβῆς παρθενία ἡ πρός πᾶσαν κακίαν ἀσυνδύαστος γνώμη»· δηλαδή ασυμβίβαστη γνώμη. «ᾫστε διά τοῦ προσρήματος τούτου τό ἀναμάρτητον σχεδόν προσμαρτυρεῖται τῷ Ἰωάννῃ- κάπου περίπου να μπορούμε να τον πούμε ἀναμάρτητον- δι’ ὃ καί ἠγαπημένος γέγονεν τῷ ἐκ φύσεως ἀναμαρτήτω μόνῳ Χριστῷ- καί μόνος παρθένος ὁ Χριστός- καί τοῦτο μόνος ἁπάντων προσεκτήσατο τό ἐπώνυμον». Είδατε;
Αγαπητοί μου ακόμη αποκαλείται ο Ιωάννης «υιός της Παρθένου». Ποιας Παρθένου; Της Θεοτόκου. Γιατί; Διότι απλούστατα όταν ο Κύριος είπε στον Ιωάννη: «Να η μητέρα σου» και στη μητέρα Του: «Να ο υιός σου», ο παρθένος παραλαμβάνει την Παρθένον εις τα ίδια, εις το σπίτι του. Εις μόνον τον παρθένον μαθητήν Του εμπιστεύεται τη μητέρα Του, την Παρθένον. Σας κάνει εντύπωση αυτό; Έτσι λοιπόν είναι και υιός της Παρθένου Μαρίας και αδερφός του Παρθένου Ιησού. Πωπω προνόμια…! Κατά συσσώρευσιν, αλήθεια…
Λέει πάλι ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Υιός αγαπητός, Εκείνος, και αυτός- είναι μετάφραση- μαθητής αγαπητός· στον κόλπον του Πατρός Εκείνος, δηλαδή ο Ιησούς· και αυτός επιστήθιος στον Ιησούν. Παρθένος Εκείνος, και αυτός διά της χάριτος Εκείνου. Παρθένου Υιός Εκείνος, της ιδίας και αυτός-της ιδίας Παρθένου. Εβρόντησε εξ ουρανού ο Κύριος, όπως λέει ο 17ος ψαλμός, και αυτός είναι βροντή-και τον αποκάλεσε «βροντή» αυτός ο ίδιος ο Χριστός: «βοανεργές», δηλαδή υιός βροντής. Γι΄αυτό και αποκαλείται βροντή περισσότερο από τους άλλους και βροντής υιός», συνεχίζει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, «και μάλιστα βροντή θεολογικοτάτη, που αντηχεί σε όλα τα πέρατα της γης, και θεολογεί τον Λόγον του Πατρός ότι ‘’ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος’’» κ.λπ. που είναι πραγματική βροντή θεολογική· «και προς τον Θεόν είναι και Θεός είναι και η αυτοζωή είναι και το φως το αληθινόν είναι, που φωτίζει κάθε άνθρωπον που έρχεται στον κόσμον και δια του Οποίου έγιναν στην αρχή τα πάντα». Αυτά σημειώνει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
Αγαπητοί. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης ήτο «ὁ ἠγαπημένος μαθητής» · ήτο «ὁ ἐπιπεσῶν ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ» . Ξέρετε πόσες φορές το λέει αυτό; Πέντε φορές το λέει. Και δίνει την ταυτότητα του εαυτού του. Την ταυτότητα του εαυτού του. «Εκείνος», λέει, «ο μαθητής», «ὃν ἠγάπα ὁ ᾿Ιησοῦς», «εκείνος ο μαθητής επί το στήθος του Οποίου επέπεσεν ο μαθητής αυτός». Πέντε φορές το λέγει… Και έτσι θα μας πει ακόμα ότι «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί». Είναι αγάπη. Και μας εδίδαξε στις επιστολές και στο ευαγγέλιό του την ακροτάτην αρετήν της αγάπης. Μας δίδαξε ότι η ενέργεια της αγάπης είναι διπλή· και στον Θεό και στον πλησίον. Και όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος πάλι: «ἀμερίστως μερίζων»· διακρίνει τις δύο αγάπες, τις διακρίνει, αλλά τις διακρίνει αμέριστα, χωρίς να τις ξεχωρίζει. Τις ξεχωρίζει χωρίς να τις ξεχωρίζει. Πώς; Εκείνος λέει που αγαπάει τον Θεόν, αγαπάει και τον πλησίον. Εκείνος που αγαπάει τον πλησίον, αγαπάει και τον Θεόν. Δύο αγάπες, αλλά είναι αμέριστες, αξεχώριστες. Έτσι ο ευαγγελιστής Ιωάννης μάς έδειξε τα δύο πόδια της θεογνωσίας, που είναι η αγάπη σαν πράξις και η θεολογία σαν θεωρία. Με αυτά τα δύο πόδια πρέπει να κατευθυνόμεθα εμείς αγαπητοί μου, προς τον Θεόν και να Τον αναζητούμε. Με τα δύο αυτά πόδια, περπάτησε και ο μακαριστός επίσκοπός μας Θεολόγος, που σήμερα είχαμε το μνημόσυνό του. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Άλλος τρόπος είναι ουτοπία.
Αγαπητοί. Ο άγιος Ιωάννης ο ευαγγελιστής, ο μαθητής ο ηγαπημένος, ο παρθένος, ο υιός της Παρθένου, ο υιός της βροντής και της θεολογίας και της αγάπης στέκεται οροθέσιον στα βήματά μας στον Θεό. Εμείς, όσο μπορούμε, το κατά δύναμιν, ας τον ακολουθήσομε.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
απομαγνητοφώνηση και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΗ:
http://www.arnion.gr/.../mnhmh_agivn/mn ... vn_008.mp3

[toula]

«Ἀπόστολε, Χριστῷ τῷ Θεῷ ἠγαπημένε»
Ο Άγιος Ιωάννης καταγόταν από την Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας. Υιός κατά σάρκα του Ζεβεδαίου και της Σαλώμης, η οποία ήταν συγγενής της Παναγίας μας. Σε νεαρή ηλικία έγινε μαθητής του «εν γεννητοίς γυναικών μείζων, του Ιωάννου του Προδρόμου[1]». Συγκαταλέγεται στην χορεία των δώδεκα Αποστόλων. Ήταν ο μοναδικός μεταξύ των μαθητών, που δε δίστασε να παραμείνει κοντά στον αγαπημένο του Διδάσκαλο στο Γολγοθά, όπου ο Κύριος, πεθαίνοντας στο Σταυρό του εμπιστεύθηκε τη Μητέρα Του, την Υπεραγία Θεοτόκο. Μερίμνησε για τη Θεοτόκο έως την Κοίμησή της.
Μέσα από τα κείμενα της Καινής Διαθήκης λαμβάνουμε, σε σχέση με τους περισσότερους Αποστόλους, αρκετές πληροφορίες για τον Ιωάννη. Συμπεραίνεται ότι ήταν ο μικρότερος στην ηλικία μαθητής του Κυρίου, σχεδόν έφηβος. Ο υπέροχος χαρακτήρας του, η υπακοή του, η πίστη και η αφοσίωσή του στον Κύριο, είχαν ως συνέπεια να είναι λίαν αγαπητός από τον Ιησού και τους άλλους αποστόλους. Λόγω του σπάνιου αυθορμητισμού του επονομάστηκε από τον Κύριο «Βοαναργές», δηλαδή υιός βροντής «τὸν υἱὸν τῆς βροντῆς, τὸν ἠγαπημένον Ἰωάννην καὶ Παρθένον[2]», όπως και ο αδελφός του Ιάκωβος.
Ύστερα από την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος ο Ιωάννης άρχισε να κηρύττει με θάρρος το Χριστό. Μαζί με τον Πέτρο δίδαξαν τον λόγο του Κυρίου στη Σαμάρεια[3]. Κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Μικρά Ασία με τον μαθητή του Πρόχορο. Ύστερα από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. από τον Τίτο, έπεσε ο κλήρος στον Ιωάννη να έλθει στην Μικρά Ασία, που ήταν γεμάτη από είδωλα και δοσμένη στην ειδωλολατρική πλάνη. Προείδε και προείπε στον μαθητή του Πρόχορο την τρικυμία και το ναυάγιο που επρόκειτο να υποστούν, για σαράντα ημέρες. Αφού λοιπόν έγινε η τρικυμία, όπως το προείπε ο Απόστολος, τα κύματα της θάλασσας έβγαλαν τον Πρόχορο στην Σελεύκεια. Εκεί συκοφαντήθηκε ότι είναι μάγος και ότι πήρε χρήματα από το πλοίο που ναυάγησε και τα ξοδεύει. Από την Σελεύκεια πήγε σ’ ένα τόπο της Ασίας που λέγεται Μαρμαρεώτης σε διάστημα σαράντα ημερών. Όταν πήγε βρήκε τον δάσκαλο του Ιωάννη που τον είχε βγάλει εκεί η θάλασσα. Δόξασαν λοιπόν και οι δύο τον Θεό που τους γλύτωσε και τον ευχαρίστησαν.
Στην Έφεσο παρέμεινε είκοσι έξι έτη και στην Πάτμο, όπου εξορίστηκε, παρέμεινε δέκα πέντε. Αφού επανήλθε πάλι στην Έφεσο ο Ιωάννης, πέρασε εκεί την υπόλοιπη ζωή του. Ήταν πενήντα έξι ετών όταν έφυγε από τα Ιεροσόλυμα για το κήρυγμα. Πέρασε εννέα χρόνια κηρύττοντας έως ότου εξορίστηκε. Ύστερα από την εξορία έζησε άλλα είκοσι έξι χρόνια. Ώστε όλα τα έτη της ζωής του που πέρασε ήταν εκατό πέντε και επτά μήνες.
Έτσι έζησε ο Ιωάννης και αγωνίστηκε για την διάδοση του θελήματος του Κυρίου μέχρις αίματος. Έκανε πάρα πολλά θαύματα και επέστρεψε αμέτρητα πλήθη απίστων από διάφορα έθνη στην πίστη του Χριστού.
Συνέγραψε το τέταρτο κατά σειρά Ευαγγέλιο. Οι υψηλές μάλιστα θεολογικές πτήσεις των έργων του, τον ταύτισαν με τον αετό, ένα από τα τέσσερα συμβολικά ζωντανά πλάσματα, που ο Προφήτης Ιεζεκιήλ είδε σε όραμα[4]. Το Ευαγγέλιο που κηρύττει ο Άγιος είναι αποτέλεσμα της προσωπικής του εμπειρίας στο γεγονός ότι ο Λόγος του Θεού έγινε άνθρωπος. Και συνάμα ο Λόγος του Θεού είναι και η αιώνια ζωή για όσους πιστεύουν και έχουν κοινωνία με Αυτόν. Δεσπόζουσα θέση στα γραπτά του κείμενα κατέχει η διδαχή της αγάπης του Χριστού, αλλά κυρίως διότι την αγάπη ακτινοβολούσε ολόκληρη η ζωή του. Ακόμη, συνέγραψε και τις τρεις Καθολικές Επιστολές, καθώς το βιβλία της Αποκαλύψεως.
Ο Άγιος Ιωάννης γεύτηκε και κοινώνησε την αιώνια ζωή και με την χάρη του Ιησού, απέκτησε δικαίωμα συμμετοχής στην αιώνια ζωή. Παρέμεινε, σύμφωνα με το πρότυπο του Διδασκάλου του, ένας καλός ποιμένας, ο οποίος αγρυπνούσε και κοπίαζε για τις ψυχές που του εμπιστεύθηκε ο Θεός. Δίδασκε τους πιστούς να αγωνίζονται εναντίον του πονηρού και της αμαρτίας, παροτρύνοντάς τους να έχουν αγάπη προς τον Θεό.
Αυτό που διαρκώς δίδασκε ο Απόστολος ήταν η αγάπη προς τον συνάνθρωπο «τεκνία, αγαπάτε αλλήλους[5]». Δεν σταματούσε να μιλά για την αγάπη. Όταν νοιώθει κανείς τον λόγο της αγάπης, δροσίζεται η ψυχή του. Δίδασκε ότι ένα σε όλα αυτά που μας ταλαιπωρούν και μας θλίβουν, μαθαίνουμε να λέμε ότι ο Θεός είναι αγάπη, τότε τα σκοτάδια θα φωτίζονταν και τα σύννεφα θα διαλύονταν. Όλα γίνονται αγάπη για τον αληθινό πιστό, τόσο στη σχέση του με τον Θεό, όσο και στις καθημερινές του σχέσεις με τους συνανθρώπους του. Η αγάπη αποτελεί την μέγιστη απόδειξη της ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, για την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Η αγάπη εάν κυριαρχήσει στην ζωή του πιστού, απομακρύνει τον φόβο της ημέρας της κρίσεως. Η αγάπη αποτελεί εντολή του Θεού προς εμάς. Ας προσπαθήσουμε αδιαλείπτως να την θέσουμε σε εγρήγορση στη ζωή μας, ώστε να αξιωθούμε να αγαπήσουμε «ἐξ ὅλης τῆς καρδίας μας καί ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς μας καί ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος μας καί ἐξ ὅλης τῆς διανοίας μας[6]» τόσο τον Θεό όσο και τον συνάνθρωπό μας.
Αμήν.
Ιεροδιακόνου Ραφαήλ Χ. Μισιαούλη
[1] Ματθαίου 11,11.
[2] Δοξαστικό Κεκραγαρίων στον Εσπερινό της 26ης Σεπτεμβρίου.
[3] Πράξεις 8,14.
[4] Ιεζεκιήλ 1,10.
[5] Ιωάννου 13,34.
[6] Μάρκου 12,30.

[toula]

«Παιδία, ἐσχάτη ὥρα ἐστί, καὶ καθὼς ἠκούσατε ὅτι ὁ ἀντίχριστος
ἔρχεται, καὶ νῦν ἀν­τίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν· ὅθεν γινώσκομεν ὅτι ἐσχάτη ὥρα ἐστίν» (Α΄ Ἰω. 2,18)
Α΄. ΤΟ ἨΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΦΑΚΕΛΛΩΜΑ ΚΑΙ Ὁ ἈΡΙΘΜΟΣ 666
(τὸ ἀνάγνωσμα τοῦτο εἶνε παλαιό, σαράντα ἐτῶν· τὸ νόημά του ὅμως μπορεῖ νὰ ῥίξῃ φῶς στὴν ἐποχή μας)
Συντάκτης (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης
Ἡ ζωή μας, ἀγαπητοί μου, ἐπάνω στὸν πλανήτη αὐτὸν τῆς Γῆς, καὶ 100 ἀκόμη χρόνια ἂν διαρκέσῃ, εἶνε μικρή, πολὺ μικρὴ ἐν συγκρίσει μὲ τὴν αἰωνιότητα. Ἡ αἰωνιότης εἶνε σὰν ὠκεανὸς βαθὺς καὶ ἀπέραντος, ἐνῷ ἡ ζωή μας εἶνε σὰν μιὰ σταγόνα μπροστά του.
Μεγάλο τὸ μυστήριο τοῦ χρόνου, ὁ ὁποῖος διακρίνεται σὲ παρελθόν, παρὸν καὶ μέλλον. Ὡς πρὸς τὸ παρελθόν, ἡ περιέργειά μας προσπαθεῖ νὰ ἐξακριβώσῃ τί συν­έ­βη μελετώντας ἀρχαῖα βιβλία, παπύρους καὶ περγα­μηνές, ἐ­ρευ­νᾷ μνημεῖα καὶ τάφους, ἐξετάζει τὰ γεωλογικὰ στρώ­ματα … Παρ᾽ ὅλ᾽ αὐτά, ποιός ἐπιστήμονας μπορεῖ νὰ καυχηθῇ ὅτι γνωρίζει τέλεια τὸ παρελθόν; Βαθὺ σκοτάδι καλύπτει ἰδίως τὶς ἀρχὲς τῆς δημιουργίας τῆς Γῆς καὶ τῶν ἄλλων οὐρανίων σωμάτων. Ὡς πρὸς τὸ μέλλον τώρα, τὸ σκοτάδι τῆς ἀγνοίας εἶνε ἀδιαπέραστο. Ποιός σο­φὸς μπορεῖ νὰ μᾶς πῇ τί θὰ συμβῇ μετὰ ἀπὸ 100 χρόνια στὸν πλανήτη μας; Ὄχι μετὰ ἀπὸ 100 χρόνια, ἀλλὰ ἀγνοοῦμε ἀκόμη καὶ τί θὰ συμβῇ ὕστερα ἀπὸ λίγα λεπτὰ τῆς ὥρας. Ἐκεῖ ποὺ κάθεσαι ἀμέριμνος κι ἀπολαμ­βάνεις τὰ ἀγαθά σου καὶ κάνεις σχέδια, αἴφνης γίνεται σεισμός, καὶ μία μεγάλη καὶ ὡραία πόλις καταστρέφεται. Ἡ ἐπιστήμη ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τοὺς σεισμούς, ἐκτὸς ἀπὸ τὴ μέ­τρησι καὶ τὴν περιγραφή, καμμία πρόγνωσι δὲν μπορεῖ νὰ κάνῃ. Μόνο τὰ σκυλιά, μὲ τὴ δυνατὴ ἀκοὴ ποὺ τὰ ἔχει προικίσει ὁ Μεγαλοδύναμος, κάτι αἰ­σθάνονται ἀπὸ τὸν πρὸ τοῦ σεισμοῦ θόρυβο τῆς γῆς καὶ γαυγίζουν ἀνήσυχα.
Τί ἐπιφυλάσσει τὸ μέλλον;Παρ᾽ ὅλο ὅμως τὸ πυκνὸ πέπλο ποὺ καλύπτει τὸ μέλλον, ὁ ἄνθρωπος δὲν παύει ν᾽ ἀτενίζῃ πρὸς αὐτό, τὸ κον­­τινὸ καὶ τὸ μακρινὸ μέλλον, καὶ νὰ ζητάῃ νὰ δῇ κάποια ἀ­κτίνα φωτός. Τὴν περιέργεια αὐτὴ ἐκμεταλλεύον­ται τὰ ὄργανα τῆς μαν­τείας καὶ μαγείας. Ἡ ἀρχαία μαν­τεία καὶ ἡ μαγεία ἐμφανίζονται σήμερα μὲ τὸν «ἐπιστημονικὸ» μανδύα τῆς ἀστρολογίας, τῆς οἰωνοσκοπίας καὶ τοῦ πνευματισμοῦ (μέντιουμ)· δροῦν, καὶ ἡ πελατεία τους διαρκῶς αὐξάνει. Ὅλοι ζητοῦν νὰ μάθουν τὸ μέλλον τῆς ἀτομικῆς, τῆς οἰκογενειακῆς καὶ τῆς κοινωνικῆς ζωῆς.
Τὸ μέλλον ἐν τούτοις παραμένει ἄ­γνωστο. Ἡ ἀνθρώπι­νη διάνοια, παρὰ τὶς τόσες πτήσεις της, εἶνε πεπερασμένη. Καὶ ὁ μεγαλύτερος ἐπιστήμονας ὡς πρὸς τὸ μέλλον δὲν γνωρίζει τίποτε περισσότερο ἀπὸ ἕνα κοινὸ ἄνθρωπο.
Τὸ μέλλον, ὄχι μόνο σὲ γενικὲς γραμμὲς ἀλλὰ μέχρι καὶ τὶς ἐλάχιστες λεπτομέρειες, τὸ γνωρίζει ἕνας καὶ μόνο· καὶ αὐτὸς εἶνε ὁ παντοδύναμος, πάνσοφος καὶ πανά­γαθος Δημιουργὸς τοῦ σύμπαντος, ὁρατοῦ καὶ ἀοράτου κόσμου. Μπροστά του παρελθόν, παρὸν καὶ μέλλον εἶνε ἀνοιχτὰ καὶ διαφανῆ. Πῶς ἐξηγεῖται αὐτό; Μυστήριο, ποὺ ὁ ἀνθρώπινος νοῦς δὲν μπορεῖ νὰ τὸ καταλάβῃ, καὶ μόνο μὲ τὴ μυστικὴ κεραία τῆς πίστεως κάπως τὸ συλλαμ­­βάνει. Ὁ Θεός, ποὺ γνωρίζει τὰ πάντα, σὲ ὡρισμένα ἐκ­λε­κτὰ πνεύματα, λόγῳ τῆς ἁγιότητός τους, τοὺς δίνει τὸ προ­φητικὸ χάρισμα, γιὰ νὰ δοῦν διὰ τῆς πνευματικῆς καὶ ὑ­περφυσικῆς ὁράσεως τί θὰ συμβῇ στὸ μέλλον. Ὅ,τι δὲν μποροῦν νὰ δοῦν τὰ ἑκατομμύρια τῶν ἀνθρώπων, τὸ βλέ­πουν οἱ «ὁρῶντες», οἱ προφῆται, καὶ τὸ διατυπώνουν μὲ γλῶσσα ἀνθρώπινη, ἡ ὁποία ὅμως σὲ ὡρισμένες περιπτώσεις ἀδυνατεῖ νὰ ἐκφράσῃ ὅ,τι εἶδαν καὶ ἄκουσαν ἐ­κεῖνοι στὰ μεγαλοπρεπῆ καὶ φοβερὰ ἐκεῖνα ὁράματά τους. Προφητεύουν ὄχι ἁπλῶς γεγονότα ποὺ θὰ συμβοῦν μετὰ ἀπὸ ἑκατοντάδες ἐτῶν, ἀλλὰ καὶ θαύματα, τὰ ὁποῖα ἡ ἀν­θρώπινη διανοία ἦταν ἀδύνατον νὰ ἐπινοήσῃ, ὅπως εἶνε π.χ. ἡ ἐκ παρθένου γέννησις τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί, ὅπως λέει κάποιος σοφός, «ἐὰν τὸ νὰ προφητεύῃ κανεὶς ἕνα ἱστορικὸ γεγονὸς εἶνε θαῦμα, τότε τὸ νὰ προφητεύῃ ὑπερφυσικὰ θαύματα εἶνε θαῦμα θαυμάτων».
Ὑπάρχουν προφῆτες, ποὺ ἔζησαν στὰ χρόνια τῆς παλαιᾶς διαθήκης καὶ προφήτευσαν τὴν ἔλευσι καὶ τὴ ζωὴ τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ πληροφορίες ὄχι μόνο γενικὲς ἀλλὰ καὶ μὲ λεπτομέρειες καταπληκτικές· καὶ ἡ ἐκπλήρωσι τῶν προφητειῶν αὐτῶν ἀποτελεῖ τρανὴ ἀπόδειξι τῆς θεοπνευστίας τῆς ἁγίας Γραφῆς. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ προφῆτες στὰ χρόνια τῆς καινῆς διαθήκης, οἱ ὁποῖοι προφητεύουν τὰ μέλλοντα νὰ συμβοῦν κατὰ τὴ διαδρομὴ τῶν μετὰ Χριστὸν αἰώνων. Τὸ προφητικὸ χάρισμα εἶχαν ὅλοι οἱ ἀπόστολοι, ἀλλὰ περισσότερο ἀπ᾽ ὅλους ὁ κορυφαῖος Παῦλος καὶ ὁ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Κυρίου Ἰωάννης ὁ εὐαγγελιστής, ὁ ὁποῖος ἔγραψε καὶ ὁλόκληρο προφητικὸ βιβλίο, τὴν Ἀποκάλυψι.
Ἀπαντᾷ ἡ Ἀποκάλυψις
Ἀποκάλυψις· τί φοβερὸ βιβλίο! Ἀνοίγοντας τὸ βιβλίο αὐτὸ καὶ μελετώντας το μὲ πίστι, νομίζουμε ὅτι βρισκόμα­­στε καθισμένοι σὲ ἕνα παγκόσμιο θέατρο. Ἐπάνω στὴ σκηνή του ὡς κύριο πρόσωπο παρουσιάζεται τὸ «ἐ­σφα­γμένον ἀρνίον» (Ἀπ. 5,6,12· 13,8), ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστός, σὲ ὅλη τὴν ἐκθαμβωτικὴ μεγαλοπρέπειά του. Τὸν συνοδεύει πλῆθος ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, μαρτύρων καὶ ἡ­ρώων, καὶ διεξάγει πόλεμο ἀδιάλειπτο κατὰ τῶν σκοτει­νῶν δυνάμεων, οἱ ὁποϊες ἀναδύονται σὰν ἀνήμερα θηρία καὶ μὲ λύσσα ἐπιτίθενται κατὰ τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ Θεοῦ. Τί τρομερὴ πάλη! Ἀκούγονται σάλπιγγες. Ἀστράφτει καὶ βροντᾷ ὁ οὐρανός. Βασίλεια πέφτουν. Πόλεις καταστρέφονται κ᾽ ἐξαφανίζονται. Ἡ φύσι ἀναστατώνεται. Σεισμοὶ σείουν τὸν πλανήτη καὶ ἡφαίστεια ἐκρήγνυνται. Φωτιὰ καὶ χαλάζι πέφτουν ἀπὸ τὸν οὐρανό. Ἔρχεται στι­γμὴ ποὺ ὁ θεατὴς μένει ἔντρομος ἀπὸ ὅσα βλέπει κι ἀ­κούει· φαίνεται ὅτι τὸ κακὸ θριαμβεύει, ὁ σατανᾶς νικᾷ, τὰ ἄ­γρια θηρία ἐπικρατοῦν. Ἀλλὰ στὸ τέλος τὰ θηρία, ποὺ συμβολίζουν τὶς σκοτεινὲς δυνάμεις, δὲν νικοῦν· νικᾷ τὸ ἐσφαγμένο Ἀρνίο, ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστός, καὶ γιὰ τὴ νίκῃ του ἀκούγονται παιᾶνες στὸν οὐρανό.
Παρήγορο βιβλίο ἡ Ἀποκάλυψις γιὰ κάθε πιστὸ ποὺ ἀγωνίζεται σκληρὰ τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως καὶ ἀρετῆς μέσα στὸ σύγχρονο κόσμο. Στὴν Ἀποκάλυψι βέβαια, λόγῳ τῆς συμβολικῆς κυρίως γλώσσης ποὺ μεταχειρίζεται ὁ θεόπνευστος συγγραφεύς, πολλὰ σημεῖα φαί­νονται δυσκατανόητα καὶ δυσερμήνευτα, καὶ γι᾽ αὐτὸ μεγάλοι πατέρες καὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας ἀπέφυγαν νὰ τὰ ἑρμηνεύσουν. Ἀλλ᾽ ὅπως πολλὲς προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἐνῷ φαίνονταν ἀκατάληπτες, βρήκαν τὴν ἑρμηνεία τους κάτω ἀπὸ τὸ φῶς τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἔτσι καὶ οἱ προφητεῖες τῆς Ἀποκαλύψεως, μολονό­τι σήμερα φαίνονται δυσερμήνευτες καὶ ἀκατάληπτες, ἐν τούτοις σὺν τῷ χρόνῳ ὑπὸ τὸ φῶς τῶν ἐξελισσομένων γεγονότων τῆς ἱστορίας θὰ βροῦν τὴν ὀρθὴ ἑρμηνεία τους ὅταν θὰ πλησιάσουν οἱ ἡμέρες ἐκεῖνες στὶς ὁποῖες ἀναφέρονται. Ἕνα παράδειγμα. Στὴν Ἀποκάλυψι (κεφ. 9, στίχ. 1-10) γίνεται λόγος γιὰ ἀκρίδες, ποὺ θὰ ἔχουν «θώρακας ὡς θώρακας σιδηροῦς» καὶ «ἡ φωνὴ τῶν πτερύγων αὐτῶν ὡς φωνὴ ἁρμάτων ἵππων πολλῶν τρεχόντων εἰς πόλεμον». Ποιές εἶνε οἱ «ἀκρίδες» αὑτές; Πολλὴ καὶ μεγάλη ἡ συζήτησι μεταξὺ τῶν ἑρμηνευτῶν στοὺς περασμένους αἰῶνες. Ἀλλὰ νομίζω ὅτι τὴν καλύτερη ἑρμηνεία τὴν ἔδωσε ἕνα μικρὸ παιδὶ τῆς ἐπαρχίας Κοζάνης· αὐτὸ ἦταν στὸ χωράφι μὲ τοὺς γονεῖς του, κι ὅταν εἶδε γιὰ πρώτη φορὰ στὸν οὐρανὸ ἕνα σμῆνος ἀεροπλάνων φώναξε· «Μάνα, καρκαλέτσια!». Στὴ γλῶσσα τοῦ λαοῦ τῆς περιοχῆς αὐτῆς «καρκαλέτσια» λέγονται οἱ ἀκρίδες. Στὸν μικρὸ αὐτὸν τὰ ἀεροπλάνα φάνηκαν σὰν ἀκρίδες· ἀλλὰ τί ἀκρίδες· «ἀκρίδες» Ἀποκαλύψεως! (βλ. στὸ βιβλίο μας, Τὰ τέσσαρα χρώματα, Ἀθῆναι 1955, σ. 7).
Ἡ προφητεία γιὰ τὸν ἀντίχριστο
Μία ἀπὸ τὶς προφητεῖες τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶνε καὶ ἡ προφητεία γιὰ τὸν ἀντίχριστο. Γιὰ τὸν ἀντίχριστο μιλᾶνε ὁ ἀπόστολος Παῦλος καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης. Ὁ Παῦ­λος στὴν Β΄ πρὸς Θεσσαλονικεῖς ἐπιστολή (2,2-4), ὁ Ἰωάννης στὴν Α΄ καθολικὴ Ἐπιστολή του (2,18) καὶ στὴν Ἀποκάλυψι (κεφ. 13ο). Ὁ ἀντίχριστος ζωγραφίζεται ὡς «τὸ θηρίον τὸ ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς καὶ ἔχον κέρατα δύο ὅμοια ἀρνίῳ καὶ ἐλάλει ὡς δράκων» (Ἀπ. 13,11). Ἀλλὰ ποιός εἶνε ὁ Ἀντίχριστος;
Ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης στὸ ῥητὸ ποὺ εἴπαμε στὴν ἀρχὴ κάνει διάκρισι μεταξὺ πολλῶν ἀντιχρίστων καὶ ἑνὸς κατ᾽ ἐξοχὴν ἀντιχρίστου. Ἀντίχριστος γενικὰ ὀνομάζεται καθένας ποὺ ἀρνεῖται τὴ θεότητα τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί, μολονότι παρουσιάζεται σὰν ἀρνάκι μιλώντας γιὰ θεϊκὰ πράγματα, ἐν τούτοις εἶνε λύκος κρυμμένος, ποὺ μὲ γλῶσσα ἀπατηλὴ προσπαθεῖ νὰ παρασύρῃ τοὺς πιστούς. Εἰδικώτερα ὅμως ἀντίχριστος ὀνομάζεται καθένας ποὺ καταπολεμεῖ τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ ποὺ συνεχίζεται στὴν Ἐκκλησίᾳ. Τέτοιοι ἀντίχριστοι ὑπῆρξαν πολλοί, ὅπως βλέπει κανεὶς μέσα στὴν ἱστορίᾳ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐξακολουθοῦν νὰ ὑπάρχουν πάντοτε· τελευταῖα ἀντίχριστοι –ἀρνάκια στὴν ἐμφάνισι ἀλλὰ λύκοι στὴν πρα­­γματικότητα– εἶνε οἱ χιλιασταὶ ἢ ψευδο-μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ· ἡ γλῶσσα τους φαίνεται μελιστάλακτη, ἀλλὰ κάτω ἀπὸ τὸ μέλι, τὶς «ἁγιογραφικές» τους ὁμιλίες, κρύβεται τὸ δηλητήριο τῆς φοβερῆς αἱρέσεως ποὺ ἀρνεῖται τὴ θεότητα τοῦ Χριστοῦ καθὼς καὶ ἄλλες ἀλήθειες τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Ἀντίχριστος ἦταν καὶ ὁ Γάλλος λογοτέχνης ῾Ρενὰν καὶ ὁ Γερμανὸς φιλόσοφος Νίτσε, οἱ ὁποῖοι περι­έρ­γως ἔγραψαν βιβλία μὲ τὸ τίτλο «Ἀντίχριστος», ἀρνούμενοι τὴ θεότητα τοῦ Χριστοῦ. Στὴν κατηγορία τῶν ἀντιχρίστων κατατάσσεται καὶ ὁ δικός μας λογοτέχνης Καζαν­τζάκης, ὁ ὁποῖος στὰ ἔργα του μὲ τὸ στόμα ἄλλων ἀντιχρίστων, πλασμάτων τῆς νοσηρῆς φαντασίας του, ἐκστομίζει χυδαιότατες ὕβρεις ἐναντίον τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ποὺ προκαλοῦν τὴ φρίκη. Ἀντίχριστοι…
Ἀλλὰ πλὴν τῶν ἀντιχρίστων αὐτῶν, ὅταν θὰ πλησιάζῃ ἡ συντέλεια τῶν αἰώνων, ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικώτερα σημεῖα τῶν καιρῶν θὰ εἶνε ὁ κατ᾽ ἐξοχὴν ἀντίχριστος· ἕνα πρόσωπο δηλαδή, στὸ ὁποῖο θὰ συγκεντρωθῇ κάθε εἶδος κακίας σὲ ὑπέρτατο βαθμό, τὴν ὁποία θὰ προσπα­θῇ νὰ καλύψῃ μὲ μανδύα ὑποκρισίας καὶ νὰ ἐμφανισθῇ σὰν ἄλλος μεσσίας, καὶ μὲ τὰ ἀπατηλὰ κηρύγματά του θὰ παρασύρῃ πολὺ λαὸ μὲ τὸ μέρος του. Αὐτός, φτάνοντας σὲ βάθος κακίας καὶ σὲ ὕψος ἀλαζονείας, θὰ κηρύξῃ τὸν ἐαυτό του ὡς θεό, θὰ στήσῃ τὸ θρόνο του μέσα στὸ ναό, ὡς «βδέλυγμα ἐρημώσεως» (Δαν. 9,27 = Ματθ. 24,15. Μᾶρκ. 13,14), θ᾽ ἀναγ­­κά­ζῃ μὲ τὴ βία ὅλους νὰ τὸν προσκυνήσουν καὶ θ᾽ ἀ­πειλῇ ὅποιον ἀρνεῖται νὰ σκύψῃ μπροστά του.
Ὁ ἀριθμὸς χῖ ξῦ σῖγμα-ταῦ (χξς΄) = 666
Ὅσοι δὲν θὰ θελήσουν νὰ προσκυνήσουν τὸν ἀντίχριστο, ὅπως θὰ συνιστᾷ ἐπίμονα ὁ ψευδοπροφήτης ποὺ θὰ τὸν συνοδεύῃ, ὁ οὕτως εἰπεῖν ὑπασπιστής του, τὸ ἄλλο θηρίο τὸ «ἀναβαῖνον ἐκ τῆς γῆς» (Ἀπ. 13,11), θὰ ἐξοντωθοῦν. Ἂν θέλουν ν᾽ ἀποφύγουν τὴν ἐξόντωσι, θὰ πρέπῃ στὸ δεξί τους χέρι ἢ στὸ μέτωπο νὰ δεχτοῦν νὰ χαραχθῇ «χάραγμα», τὸ ὄνομα τοῦ ἀντιχρίστου ἢ ὁ ἀριθμὸς τοῦ ὀνόματός του. Κλείνοντας τὴν προφητεία αὐτὴ περὶ ἀντιχρίστου ὁ ἱερὸς συγγραφεὺς λέει· «Ὧδε ἡ σοφία ἐστίν· ὁ ἔχων νοῦν ψηφισάτω τὸν ἀριθμὸν τοῦ θηρίου· ἀρι­θμὸς γὰρ ἀνθρώπου ἐστί· καὶ ὁ ἀριθμὸς αὐτοῦ χξς΄» (ἔ.ἀ. 13,18).
Τὸ ὄνομα τοῦ ἀντιχρίστου δὲν ἀναφέρεται, ἀλλ᾽ ὑποδηλώνεται μὲ τὰ τρία γράμματα τῆς ἑλληνικῆς ἀλφαβήτου χῖ ξῦ σῖγμα-ταῦ, χξς’, τὰ ὁποῖα ὡς σύμβολα ἑλληνικῆς ἀριθμήσεως δίνουν τὸν ἀριθμὸ 666.
Τίνος ὅμως ὀνόματος τὰ γράμματα δίνουν ὡς ἄθροισμα τὸν ἀ­ριθμὸ 666; Στὸ ἐρώτημα αὐτὸ δόθηκαν ποικίλες ἀ­παν­τήσεις. Γιατὶ τὸν ἀριθμὸ 666 δὲν δίνει μόνο ἕνα ὄνομα· πολλὰ ὀνόματα ἡγεμόνων, βασιλέων, αὐτοκρατό­ρων, αἱρετικῶν καὶ παπῶν, ποὺ ἐμφανίστηκαν στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων, δίνουν αὐτὸ τὸν ἀριθμό. Σκοτεινὸς λοιπὸν εἶνε ἐ­δῶ ὁ λόγος, καὶ περιμένει τὸν κατάλληλο καιρὸ γιὰ νὰ ἑρ­μηνευθῇ ὀρθά. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἕ­νας ἀπὸ τοὺς ἐπιφανεῖς πατέρες καὶ διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Εἰρηναῖος ἐπίσκοπος Λουγδού­νου, ποὺ ἀσχολήθηκε μὲ τὸν ἀντίχριστο, ἀφοῦ ματαίως προσπάθησε νὰ δώσῃ λύσι στὸ πρόβλημα καὶ μὴ βρίσκοντας ἱκανοποιητικὴ ἀπάντησι λέει·
«Ἀσφαλέστερο καὶ ἀκινδυνότερο εἶνε τὸ νὰ περιμένου­με τὴν πραγματοποίησι τῆς προφητείας, παρὰ νὰ προσπαθοῦμε πρὶν τὴν ὥρα νὰ μαντεύσουμε τὸ νόημά της… Ἐμεῖς», λέει, «δὲν θ᾽ ἀποτολμήσουμε νὰ ποῦμε κάτι αὐθεν­τικὰ γιὰ τὸ ποιός ὑποδηλώνεται κάτω ἀπὸ τὸν ἀριθμὸ χξς΄. Ἕνας μόνο γνωρίζει· ὁ Ἰωάννης δὲν ἔκρινε καλὸ νὰ τὸ φανερώσῃ στὴν ἐποχή του. Θὰ φανερωθῇ ἐν καιρῷ» (σ. 412).
Ἀκολουθώντας, λοιπόν, κ᾽ ἐμεῖς τὴ γνώμη τοῦ ἱεροῦ πα­τρὸς ἀποφεύγουμε νὰ ῥιψοκινδυνεύσουμε, νὰ κατονομάσουμε δηλαδὴ ποιός εἶνε ὁ ἀντίχριστος. Μποροῦμε ὅμως νὰ ποῦμε, ὅτι βρισκόμαστε σὲ περίοδο, ἂν ὄχι τοῦ ἀντιχρίστου, πάντως σὲ περίοδο προδρόμων τοῦ ἀντιχρίστου, προσώπων καὶ πρα­γμάτων δηλαδὴ ποὺ μᾶς προειδοποιοῦν ὅτι πλησιάζει ἡ ἄφιξί του. Ἡ προφητεία, ὡς λόγος θεόπνευστος, ὁ­πωσδήποτε θὰ πραγματοποιηθῇ ἐν καιρῷ.
Γιὰ νὰ ὁλοκληρωθῇ τὸ θέμα αὐτό, «τὸ ἠλεκτρονικὸ φακέλλωμα καὶ ὁ ἀριθμὸς 666», θὰ συνεχίσουμε σὺν Θεῷ μιὰ ἄλλη Κυριακή.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Πρῶτο μέρος ἄρθρου ποὺ δημοσιεύθηκε σὲ καθαρεύουσα γλῶσσα στὸ περιοδικὸ «Χριστιανικὴ Σπίθα» (φ. 449/ 1987), ἐκτυπώθηκε σὲ μικρὸ τεῦχος καὶ ἀναδημοσιεύθηκε στὸ βιβλίο Καιροὶ Ἀποκαλύψεως (Ἀθῆναι 1991, 19983, σσ. 68-93). Διαίρεσις, μετονομασία, μεταγλώττισις 25-6-2025.