"Αγιον Ορος" Χριστιανικό Ορθόδοξο Φόρουμ

Λόγος προτρεπτικός για τη μετάνοια και στο ρητό του αποστόλου «αυτούς που προγνώρισε, τούτους και προόρισε». Ακολουθεί απόσπασμα.
«…Άνθρωποι, γιατί δεν σκέπτεσθε αυτά που σας σώζουν αλλά εκείνα που σας καταστρέφουν, και εκλέγοντας τα δυσνόητα χωρία της Θεόπνευστης Γραφής τα παρερμηνεύετε και τα διαστρεβλώνετε και τα αντιλαμβάνεσθε πρός απώλεια σας; […]
Πράγματι, κι ακόμη κάποιος είναι τελώνης, ή πόρνος, ή μοιχός, ή φονεύς, ή οτιδήποτε άλλο, δεν τον αποστρέφεται ο Δεσπότης, αλλά σηκώνει το φορτίο των αμαρτημάτων του, και τον αποδεικνύει εκείνον πάλι ελεύθερο. Και πώς σηκώνει το φορτίο του; Όπως εσήκωσε κάποτε και του παραλυτικού, λέγοντας του· «τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου» (ΜΘ. 9.2), κι αμέσως ανακουφίσθηκε από το βάρος και απέκτησε την θεραπεία του σώματος του. […]
Και αφού έγινε άνθρωπος ήλθε για σένα εκεί που βρίσκεσαι κατάκοιτος· και καθημερινά σε επισκέπτεται πολλές φορές, άλλοτε αυτός ο ίδιος και άλλοτε με τους δούλους του, και σε παρακαλεί να σηκωθείς από εκεί όπου είσαι πεσμένος και να τον ακολουθήσεις κατά το ανέβασμα του προς την Βασιλεία των Ουρανών και να εισέλθεις μαζί του σ’αυτήν. Και όμως δεν θέλεις.
Πες μου λοιπόν, ποιός είναι αίτιος της απώλειας σου και της παρακοής σου; Ποιός είναι αίτιος, εσύ που απειθείς και δεν θέλεις ν’ακολουθείς τον Δεσπότη σου, ή ο Θεός που σ’έπλασε, διότι ως προγνώστης εγνώριζε ότι δεν θα υπακούσεις σ’αυτόν, αλλά θα επιμένεις στην σκληρότητα και την αμετανόητη καρδιά σου; Νομίζω οπωσδήποτε πώς θα είπεις, ότι δεν εκείνος αίτιος, αλλά εγώ ο ίδιος. Διότι δεν είναι αιτία της δικής σου σκληρότητας η πρόγνωση του Θεού, αλλά η δική σου απείθεια.
Πράγματι, προγνωρίζει τα πάντα, και τα παρελθόντα και τα παρόντα μαζί, και όσα πρόκειται να γίνουν μέχρι τη συντέλεια, κι έτσι τα βλέπει αυτά ως ήδη υπάρχοντα· διότι τα πάντα υφίστανται γύρω από αυτόν και μέσα σ’αυτόν.
Συμβαίνει ότι ακριβώς και σήμερα σε θέατρο, όπου ο βασιλεύς βλέπει συγχρόνως αυτούς που τρέχουν και πυγμαχούν, αλλά ούτε για τους νικητές γίνεται αίτιος της νίκης τους ούτε για τους ηττημένους αίτιος της ήττας τους, αλλά η προσπάθεια των αγωνιζομένων, ή αντίθετα η αποχάυνωση τους, είναι αιτία της νίκης ή της ήττας τους· έτσι σκέψου, παρακαλώ, ότι γίνεται και με τον ίδιο τον Θεό.Πράγματι, μας ετίμησε με το αυτεξούσιο, μας έδωσε εντολές που μας διδάσκουν το πως πρέπει να συμπεριφερόμαστε πρός τους αντιπάλους και αφήνει τον καθένα αυτοπροαιρέτως ή να αντιστέκεται και να νικά τον εχθρό ή να αποχαυνώνεται και να ηττάται ελεεινώς από αυτόν.
Και δεν μας αφήνει μόνους μας, διότι γνωρίζει την αδυναμία της ανθρώπινης φύσεως, αλλά κι εκείνος ο ίδιος μας συμπαραστέκεται, συμμαχεί μ’εκείνους βεβαίως που διαλέγουν να πολεμούν και μας παρέχει μυστικώς δύναμη, και την νίκη εναντίον του εχθρού αυτός την απεργάζεται παρά εμείς. Πράγμα το οποίο ο επίγειος βασιλιάς δεν μπορεί να το κάνει· διότι είναι αυτός αδύναμος άνθρωπος και χρειάζεται μάλλον και ο ίδιος τους υπηκόους, όπου τους χρειαζόμαστε κι εμείς.
Ο Θεός βέβαια, όντας ισχυρός και αήττητος, συμμαχεί μ’εκείνους που θέλουν να πολεμούν αυτοπροαιρέτως, όπως ελέχθηκε, με τον εχθρό και τους καθιστά νικητές του πονηρού διαβόλου· εάν όμως δεν θέλουν, δεν τους αναγκάζει να πολεμούν ή να παλεύουν και να τρέχουν, ώστε μή τυχόν το αυτεξούσιο της κατ’εικόνας λογικής μας φύσεως διαβρωθεί και μας οδηγήσει στην τάξη των αλόγων.
Έτσι λοιπόν ο Θεός μας βλέπει σαν να είμαστε σε θέατρο, όπως ακριβώς βέβαια και ο επίγειος βασιλεύς, όπως ελέχθηκε, κοιτάζει τους αγωνιστές στο θέατρο. Αλλά ο επίγειος δεν γνωρίζει από πριν εκείνους που πρόκειται να ηττηθούν ή να νικήσουν, εάν δεν ιδεί την έκβαση και των δύο, και προετοιμάζει βέβαια τους στεφάνους, δεν γνωρίζει όμως σε ποιούς θα τους προσφέρει. Ο επουράνιος όμως Βασιλεύς γνωρίζει ακριβώς πρό των αιώνων και τους δύο. Γι’αυτό και προς αυτούς που του εζήτησαν να καθίσουν εκ δεξιών και εξ αριστερών στην δόξα του τους έλεγε· «οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται» (Μθ.20.23). [..]
Επομένως αίτιος της νίκης δεν είναι το γεγονός ότι ο Θεός προγνωρίζει αυτούς που εκ προαιρέσεως και σπουδής πρόκειται να νικήσουν, όπως πάλι αίτιο της ήττας δεν είναι το ότι προβλέπει αυτούς που θα πέσουν και θα νικηθούν· αλλά η προθυμία, η πρόθεση και η ανδρεία του καθενός μας αυτή είναι πρόξενος της νίκης, ενώ η απιστία, η ραθυμία, η αμέλεια και η αποχαύνωση, είναι αιτία της ήττας και της απώλειας μας. Ας μή λέγομε λοιπόν, επαναπαυόμενοι στην φιλόκοσμη και φιλήδονη κλίνη «όσους προγνώρισε ο Θεός, αυτούς και προόρισε», χωρίς να αισθανόμαστε αυτό που λέμε. Ναι, πράγματι προγνώρισε εσένα τον αμελή, τον ανυπάκουο και ράθυμο, δεν πρόσταξε όμως ούτε όρισε εσύ που επιθυμείς να μή έχεις εξουσία να μεταμεληθείς ή να ανυψωθείς ή να πεισθείς. Όμως εσύ, λέγοντας αυτό, αποκαλείς φανερά τον Θεό ψεύτη. Διότι, ενώ εκείνος είπε, «δεν ήλθα να καλέσω σε μετάνοια τους δικαίους αλλά τους αμαρτωλούς», εσύ από ραθυμία μή επιθυμώντας να μεταστραφείς ή να μεταμεληθείς από την κακία σου, αντιλέγεις σ’αυτόν και ισχυρίζεσαι ότι ψεύδεται ο αψευδής, αφού προφασίζεσαι τέτοια πράγματα.
Όσοι, λέγει, πρόκειται να μετανοήσουν είναι προορισμένοι, ενώ εγώ δεν ανήκω σ’αυτούς. Γι’αυτό ας μετανοήσουν εκείνοι, αυτοί δηλαδή που προγνώρισε, κι αυτοί που προόρισε. Πω πω αναισθησία! Αλλά, ω ψυχή παρανοϊκή και χειρότερη κι από αυτούς τους δαίμονες! Πότε ακούσθηκε από εκείνους τέτοιος λόγος;
Πού ακούσθηκε ποτέ ότι ο δαίμων είπε πώς ο Θεός είναι αίτιος της δικής του απωλείας; Ας μή κατηγορούμε λοιπόν τους δαίμονες· διότι νά, η ψυχή του ανθρώπου επινοεί χειρότερες βλασφημίες από εκείνους».
Φιλοκαλία των Νηπτικών και Ασκητικών, Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, ΕΠΕ 19Β

Ας μη λυπηθούμε, αδελφοί, απομακρυνόμενοι από τα γήϊνα.
Διότι όποιος φεύγει από εδώ, κατασκηνώνει στα ουράνια βασίλεια. (Άγιος Γρηγόριος Νύσσης)

Τά πονηρά πνεύματα ἐπιζητοῦν πάντοτε νά ἐμποδίζουν ὅ,τι κάνουμε γιά τή σωτηρία μας.
Ἀλλοίμονο, ἔτσι χλιαροί ὅπως εἴμαστε, λέμε στόν ἑαυτό μας:
«Περίμενε, δέν ἔχω κάνει ἀκόμα τό τάδε, δέν ἔχω δοκιμάσει ἀκόμα τό δεῖνα…Θά μετανοήσω ἀργότερα. Ἀφοῦ τά κάνω ὅλα αὐτά, θά μετανοήσω, Θεέ, καί θά πάψω νά λοξοδρομῶ δεξιά κι ἀριστερά».
Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι πού θέλουν νά κάνουμε τά πονηρά πνεύματα· θέλουν νά ἀναβάλλουμε τή σωτηρία μας γιά αὔριο ἤ γιά μεθαύριο καί οὔτω καθεξῆς μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς μας.
Γέρων Θαδδαῖος τῆς Βιτόβνιτσα

Η Εκκλησία από την ίδρυσή της χρησιμοποιεί πλουσιότατα τους Ψαλμούς.
Τους εντάσσει στη θεία λειτουργία, στον όρθρο, σε όλα τα μυστήρια, σε όλες τις ιερές τελετές και σε όλες τις ευχές Της.Αλλά και οι πιστοί ως άτομα χρησιμοποιούν τους Ψαλμούς είτε ως προσευχή είτε ως μελέτη.Επίσης, και ο ίδιος ο Κύριος χρησιμοποιούσε τους Ψαλμούς για διδασκαλία κάτι που παρέλαβαν και οι Απόστολοι, αλλά και οι Πατέρες της Εκκλησίας στα συγγράμματά τους.
Ο Μέγας Αντώνιος, όπως μας πληροφορεί ο βιογράφος του, Άγιος Αθανάσιος, χρησιμοποιεί πολλές φορές το Ψαλτήρι, κυρίως όταν αντιμετωπίζει τις δαιμονικές προκλήσεις, καθώς οι ψαλμοί είναι "δαιμόνων φυγαδευτήριον",
όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μ. Βασίλειος.Κατά τη διάρκεια των δαιμονικών επιθέσεων και προκλήσεων ο Μέγας Αντώνιος αναφέρει οκτώ φορές αυτούσιους στίχους από τους Ψαλμούς.Αρχικά, όταν ο Αντώνιος έρχεται ενώπιον του πνεύματος της πορνείας, το οποίο έχει τη μορφή μαύρου παιδιού, το περιφρονεί και του λέει πως είναι μαύρος όχι μόνο στη μορφή, αλλά και στο μυαλό.
Έπειτα χρησιμοποιεί τη ψαλμική ρήση "Κύριος ἐμοί βοηθός κἀγώ ἐπόψομαι τούς ἐχθρούς μου" (Ψλ. 117,7), δηλαδή "ο Κύριος είναι η βοήθειά μου και δίχως φόβο θα κοιτώ όσους με εχθρεύονται".
Μετά από αυτά τα λόγια ο μαύρος δαίμονας τρόμαξε, έφυγε αμέσως και δε τόλμησε να ξαναπλησιάσει τον Άγιο.Όταν ασκήτευε μέσα στο μνήμα δέχτηκε και πάλι επίθεση δαιμόνων, οι οποίοι τον χτυπούσαν, αλλά αυτός προσευχόταν.Στη συνέχεια αναφώνησε πως όσα χτυπήματα και αν δεχτεί δε πρόκειται να φύγει από τον Χριστό και έψαλλε "Ἐάν παρατάξηται ἐπ’ἐμέ παρεμβολήν οὐ φοβηθήσεται ἡ καρδία μου" (Ψλ. 26,3), δηλαδή "κι αν συναχτεί στράτευμα να με πολεμήσει, η καρδιά μου δεν δειλιάζει", δείχνοντας με αυτό τον τρόπο τη ψυχική του δύναμη και την πλήρη αφοσίωσή του στο Χριστό.Πολλές φορές οι γνώριμοί του πήγαιναν να τον επισκεφτούν και φοβόντουσαν μήπως και τον βρουν νεκρό, λόγω των δαιμονικών επιθέσεων.
Αντίθετα όταν έφταναν κοντά στο μέρος όπου ήταν κλεισμένος τον άκουγαν να ψέλνει "Ἀναστήτω ὁ Θεός καί διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροί αὐτοῦ καί φυγέτωσαν ἀπό προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν" (Ψλ. 67,2), δηλαδή "ας εγερθεί ο Θεός κι ας σκορπισθούν οι εχθροί Του και ας φύγουν από μπρος Του αυτοί που Τον μισούν" και ακόμη έλεγε "Πάντα τά ἔθνη ἐκυκλωσάν με καί τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς" (Ψλ. 117,10), δηλαδή "όλα τα έθνη με κατατρόπωσαν", στη προκειμένη περίπτωση οι δαίμονες "και στο όνομα του Κυρίου τους κατατρόπωσα".
Με τα παραπάνω λόγια ο Άγιος πάλευε με τους δαίμονες και με αυτό τον τρόπο τους νικούσε.
Και γι’αυτό, όταν δίδασκε ότι ο πιστός πρέπει να αγνοεί τους δαίμονες, ακόμη και όταν αυτοί λένε την αλήθεια ανέφερε και πάλι έναν Ψαλμό "Τῷ δέ ἀμαρτωλῷ εἶπεν ὁ Θεός΄ Ἵνα τί σύ ἐκδιηγεῖ τά διαβήματά μου, καί ἀναλαμβάνεις τήν διαθήκην μου διά στόματός σου;" (Ψλ. 69,16), δηλαδή "είπε ο Θεός στο διάβολο, γιατί χρησιμοποιείς τα παραγγέλματά μου και τη διαθήκη μου μέσα από το στόμα σου;", θέλοντας έτσι να δείξει ότι οι δαίμονες μπορούν εύκολα να πλανέψουν τους πιστούς με τάχα αγαθά λόγια.
Μιλώντας για τη μίμηση των αγίων και πως αντιμετώπιζαν τους δαίμονες αναφέρει πως οι ίδιοι οι Άγιοι χρησιμοποιούσαν τους Ψαλμούς και έλεγαν "Ἐν τῷ συστῆναι τόν ἁμαρτωλόν ἐναντίον μου ἐκωφώθην καί ἐταπεινώθην καί ἐξ άγαθῶν ἐσίγησα" (Ψλ. 38,2-3), δηλαδή "ακόμη και αν σταθεί ο διάβολος μπροστά μου, δε θα ακούω, θα ταπεινωθώ και θα βάλω φίμωτρο στο στόμα μου, ακόμη και αν λέει καλά λόγια" και πάλι "Ἐγώ δέ ὡσεί κωφός οὐκ ἤκουον, καί ὡσεί ἄλαλος οὐκ ἀνοίγων τό στόμα αὐτοῦ, καί ἐγενόμην ὡσεί ἄνθρωπος οὐκ ἀκούων" (Ψλ. 37,14-15), δηλαδή, "κάνω τον κουφό, πως δεν ακούω και τον μουγγό, που δε μπορεί να μιλήσει, έγινα σαν ένας άνθρωπος που δεν ακούει".
Αυτά, λοιπόν, σύμφωνα με τον Άγιο Αντώνιο πρέπει να τα μιμούμαστε, να ασκούμαστε και να μη παραπλανόμαστε από αυτούς που κάνουν πράξεις με δόλο.Δε πρέπει να τους φοβόμαστε γιατί είναι αδύνατοι.
Άλλη φορά, καθώς ο Άγιος Αντώνιος αφηγούνταν εμπειρίες του από τη πάλη με τους δαίμονες, ανέφερε πως όταν ήρθαν να τον πειράξουν και να τον φοβερίσουν με τη μορφή αρματωμένων στρατιωτών και άγριων θηρίων έλεγε το Ψαλμό "Οὗτοι ἐν ἅρμασι καί οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δέ ἐν ὀνόματι Θεοῦ ἡμῶν" (Ψλ. 19,8), δηλαδή "άλλοι ελπίζουν στα άρματα κι άλλοι στο ιππικό τους, μα εμείς εμπιστευόμαστε τον Κύριο το Θεό μας" και μ’αυτό τον τρόπο οι δαίμονες χάνονταν.
Συνοψίζοντας, ο Μέγας Αντώνιος, κάθε φορά που βρισκόταν σε δύσκολη θέση, στη περίπτωσή μας κάθε φορά που πειραζόταν από τους δαίμονες χρησιμοποιούσε στίχους από το Ψαλτήρι και με αυτό τον τρόπο έβγαινε νικητής.Τόσο ο Άγιος Μέγας Αντώνιος, όσο και ο Άγιος Μέγας Αθανάσιος θέλουν να μας παραδειγματίσουν, αλλά και να μας εμπνεύσουν στους πειρασμούς, αλλά και στις δυσκολίες να χρησιμοποιούμε τους Ψαλμούς.
Γεώργιος Δαγκλής
Φοιτητής Θεολογίας Α.Π..Θ.

Περί των Ψαλμών-Μεγάλου Βασιλείου
Το βιβλίο των Ψαλμών προφητεύει τα μέλλοντα∙ υπενθυμίζει τα παρελθόντα∙ θεσπίζει νόμους για τη ζωή∙ υποδεικνύει όσα πρέπει να πράξουμε και με ένα λόγο είναι κοινό ταμείο καλών διδαγμάτων που προμηθεύει στον καθένα το κατάλληλο σύμφωνα με τη σπουδή του.
Διότι και τα παλαιά τραύματα των ψυχών θεραπεύει και στο νεοτραυματισθέντα αποδίδει γρήγορα τη θεραπεία∙ και το άρρωστο περιποιείται και το υγειές προφυλάσσει και γενικώς ξεριζώνει , όσο είναι δυνατό , τα πάθη , τα οποία κατατυραννούν ποικιλοτρόπως στη ζωή τις ψυχές των ανθρώπων∙ και τούτο με κάποια μελωδική ψυχαγωγία και ευχαρίστηση που γεννά αγνή σκέψη.
Τι έκανε λοιπόν το Πνεύμα το άγιο βλέποντας ότι το ανθρώπινο γένος δύσκολα οδηγείται προς την αρετή, και ότι εμείς εξ αιτίας της ροπής προς την ηδονή παραμελούμε τον ορθό βίο; Ανέμιξε με τις αλήθειες της πίστεως την τέρψη της μελωδίας, ώστε να δεχόμαστε χωρίς αντίδραση την ωφέλεια των λόγων που θα ακούονται γλυκά και απαλά.
Έτσι και οι σοφοί ιατροί προσφέρουν και τα πικρότερα φάρμακα να τα πιούν δύσκολοι ασθενείς αλείφοντες πολλάκις το ποτήρι ολόγυρα με μέλι.
Γι’ αυτό επινοήθησαν τα αρμονικά αυτά άσματα των Ψαλμών , ώστε και τα παιδιά, ή γενικώς και οι ανώριμοι στο ήθος να φαίνονται μεν ότι ψάλλουν , στην πραγματικότητα όμως να μορφώνονται ψυχικώς(…) Και ένα κανείς , από εκείνους που γίνονται θηρία ανήμερα από το θυμό, αρχίσει να λέγει τους ψαλμούς, αμέσως φεύγει η αγριότητα από την ψυχή του, διότι την αποκοίμισε με τη μελωδία.
Ο Ψαλμός γαληνεύει τις ψυχές, τις βραβεύει με ειρήνη, καθησυχάζει τους θορύβους και τα κύματα των λογισμών . Μαλακώνει την τάση της ψυχής για θυμό και σωφρονίζει την ακολασία της. Ο Ψαλμός συσφίγγει τη φιλία∙ ενώνει τα χωρισμένα∙ συμφιλιώνει τους εχθρούς. Διότι ποιός δύναται ακόμη να θεωρεί εχθρό εκείνον με τον οποίο ύψωσε την ίδια φωνή προς το Θεό; Ώστε η ψαλμωδία χορηγεί και το μέγιστο αγαθό, την αγάπη, διότι επινόησε ως συνδετικό κρίκο για την ένωση την από κοινού ψαλμωδία και συναρμόζει το λαό στη συμφωνία ενός χορού.
Ο ψαλμός πρέπει σε φυγή τους δαίμονες, επιφέρει τη βοήθεια των αγγέλων∙ είναι όπλο στους φόβους της νύχτας και ανάπαυση στους κόπους της ημέρας∙ ασφάλεια για τα νήπια∙ κόσμημα για τους ακμαίους στην ηλικία άνδρες∙ παρηγοριά για τους πρεσβυτέρους∙ στολίδι πάρα πολύ ταιριαστό για τις γυναίκες. Κατοικίζει τις ερήμους, σωφρονίζει τις συγκεντρώσεις∙ είναι βάση για τους αρχαρίους, αύξηση αυτών που προκόπτουν , στήριγμα των τελείων , φωνή της Εκκλησίας. Αυτός λαμπρύνει τις εορτές, αυτός προξενεί την κατά Θεό λύπη. Διότι ο Ψαλμός εξάγει δάκρυ και από πέτρινη καρδιά.
Ο Ψαλμός είναι το έργο των αγγέλων , το ουράνιο πολίτευμα , το πνευματικό θυμίαμα. Ω τι σοφή επινόηση του διδασκάλου , ο οποίος επινόησε να ψάλλουμε και συγχρόνως να μαθαίνουμε τα ωφέλιμα!
Για το λόγο αυτόν και κάπως βαθύτερα εγχαράσσονται τα διδάγματα στις ψυχές. Διότι μάθημα που έγινε με βία δεν είναι δυνατό να παραμείνει, όσα όμως εισέρχονται με ευχαρίστηση και χάρη, κάπως σταθερότατα κατοικούν στις ψυχές μας. Διότι τι δέ δύνασαι να μάθεις από εδώ; Δεν μαθαίνεις τη μεγαλοπρέπεια της ανδρείας; την ακρίβεια της δικαιοσύνης; τη σεμνότητα της σωφροσύνης; την τελειότητα της φρονήσεως; τον τρόπο της μετανοίας; τα μέτρα της υπομονής; και οτιδήποτε πείς από τα αγαθά;
Εδώ ενυπάρχει τέλεια θεολογία∙ πρόρρηση της ενανθρωπίσεως του Χριστού∙ απειλή της κρίσεως∙ η ελπίδα της Αναστάσεως∙ ο φόβος της κολάσεως∙ οι υποσχέσεις για τη δόξα∙ αποκαλύψεις μυστηρίων. ‘Ολα είναι αποθησαυρισμένα στο βιβλίο των Ψαλμών ως σε κάποιο μεγάλο και κοινό θησαυροφυλάκιο.
Αποσπάσματα από την Ομιλία εις τον πρώτον Ψαλμόν,σε νεοελληνική απόδοση(ΒΕΠΕΣ,τόμ, 52,σελ.11-12 Μigne.PG.τομ. 29,στ. 212-213)
Από το βιβλιαράκι: ΤΟ ΨΑΛΤΗΡΙ
ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ο Θεός, παι­δί μου, δεν κρύ­βε­ται πίσω από τους θά­μνους!
Ούτε χρειά­ζε­ται να σκαρ­φα­λώ­σεις στα βου­νά για να Τον συ­ναν­τή­σεις! Έρ­χε­ται Αυ­τός και σε βρί­σκει, κάθε φορά που συγ­χω­ρείς κά­ποιον που σ' έβλα­ψε, κάθε φορά που βο­η­θάς κά­ποιον που βρί­σκε­ται σε ανάγ­κη… Έλ­κε­ται η Θεία Χά­ρις, παι­δί μου, δεν εκ­βιά­ζε­ται...
Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ

Ἐκείνους πού σᾶς κτυποῦν, νά τούς «ἐκδικῆσθε» μέ τήν ἀγάπη σας καί τήν ἀμνησικακία σας!
Κάθε στιγμή νά περιμένετε κάποια δοκιμασία. Καί ὅταν ἔρχεται, νά τήν ὑποδέχεσθε ὡς εὐπρόσδεκτο ἐπισκέπτη!
Ὅταν συμβαίνη κάτι ἀντίθετο εἰς τό θέλημα σας, κάτι πού σᾶς προκαλεῖ πίκρα καί ταραχή, νά συγκεντρώνετε γρήγορα τήν προσοχή σᾶς εἰς τήν καρδιά καί ν’ ἀγωνίζεσθε μέ ὅλη σας τήν δύναμη, μέ βία καί προσευχή, ὥστε νά μήν γεννηθῇ ὁποιοδήποτε δυσάρεστο καί ἐμπαθές αἴσθημα μέσα σας. Ἄν δέν ἐπιτρέψετε τή γέννηση τέτοιου αἰσθήματος, τότε ὅλα τελειώνουν καλά! Διότι κάθε κακή ἀντίδραση ἤ ἐνέργεια, μέ λόγια ἤ μέ ἔργα, εἶναι συνέπεια καί ἐπακόλουθο αὐτοῦ τοῦ αἰσθήματος!
Ἄν, πάλι, γεννηθῇ εἰς τήν καρδιά σας ἕνα ἀσθενικό ἐμπαθές αἴσθημα, τότε, τοὐλάχιστον, ἄς ἀποφασίσετε σταθερά, νά μήν πῆτε καί νά μήν κάνετε τίποτε, ὥσπου νά φύγη αὐτό τό αἴσθημα. Ἐάν, τέλος, εἶναι ἀδύνατο νά μήν μιλήσετε ἤ νά μήν ἐνεργήσετε μέ κάποιον τρόπο, τότε ὑπακούσατε, ὄχι εἰς τά αἰσθήματά σας, ἀλλά εἰς τόν Θεῖο Νόμο. Φερθῆτε μέ πραότητα, ἠρεμία καί φόβο Θεοῦ!
Μήν περιμένετε καί μήν ἐπιδιώκετε νά σταματήσουν οἱ δοκιμασίες. Ἀπεναντίας, προετοιμάσθε τόν ἑαυτό σας νά τίς σηκώνη ὡς τόν θάνατο! Μήν τό ξεχνᾶτε αὐτό! Εἶναι πολύ σημαντικό! Ἄν δέν τοποθετηθῆτε ἔτσι ἀπέναντι εἰς τίς δοκιμασίες, ἡ ὑπομονή δέν θά στερεωθῇ εἰς τήν καρδιά σας!
Ἐκείνους πού σᾶς κτυποῦν, νά τούς «ἐκδικῆσθε» μέ τήν ἀγάπη σας καί τήν ἀμνησικακία σας! Μέ τά λόγια σας, μέ τή συμπεριφορά σας, ἀκόμη καί μέ τό βλέμμα σας νά τούς δείχνετε ὅτι, παρ’ ὅλα ὅσα σᾶς κάνουν, ἐξακολουθεῖτε νά τούς ἀγαπᾶτε. Καί βέβαια, ποτέ μήν τούς θυμίσετε πόσο σᾶς ἀδίκησαν!!!»
Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Συμμετέχομεν εἰς τὴν ζωήν Του.Τί σημαίνει αὐτό;
Ἡ λειτουργία οὐσιαστικῶς δὲν εἶναι προσευχή εἶναι δόσις καὶ ἀντίδοσις.
Εἶναι ὅμως καὶ μία ἀνάμνησις καὶ μία ἐπανάληψις, μία ὅρασις.
Ὁ Χριστὸς ζῆ τώρα μπροστά μας.
Δι’ ὅλων«ὁρῶμεν τὸν Χριστὸν τυπούμενον καὶ τὰ ὑπὲρ ἡμῶν αὐτοῦ ἔργα καὶ πάθη• καὶ γὰρ ἐν τοῖς ψαλμοῖς καὶ ταῖς ἀναγνώσεσι καὶ πᾶσι τοῖς ὑπὸ τοῦ ἱερέως διὰ πάσης τῆς τελετῆς πραττομένοις, ἡ οἰκονομία τοῦ Σωτῆρος σημαίνεται».
Ἑπομένως, ὁλόκληρη ἡ θεία μυσταγωγία εἶναι εἰκόνα τοῦ ἰδίου τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ.
Ὁλόκληρη ἡ θεία λειτουργία εἶναι μία ἐν χρόνῳ καὶ ἐν χώρῳ ἐπανάληψις τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ· σὰν νὰ ζεῖ τώρα μπροστὰ μας ὁ Χριστός.
Διότι αὐτὰ ποὺ γίνονται εἰς τὴν θείαν λειτουργίαν, «εἰς τὴν τοῦ Σωτῆρος οἰκονομίαν ἀναφέρεται πάντα, ἵνα ἡμῖν ἡ αὐτῆς θεωρία πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν οὖσα τὰς ψυχὰς ἁγιάζῃ καὶ οὕτως ἐπιτήδειοι γινώμεθα πρὸς τὴν ὑποδοχὴν τῶν ἱερῶν δώρων».
Κατὰ τὴν ἐπίγειον ζωὴ του ὁ Χριστὸς ἐχάρισε τὴν ἀνάστασίν του εἰς ὅλον τὸν κόσμο.
Τώρα «φιλοπόνως θεωρουμένη» ἡ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ καθιστᾶ καὶ ἡμᾶς ἱκανοὺς νὰ ἀνιστάμεθα εἰς τὴν ἰδικὴν Του ζωή.
Γέρων Αιμιλιανος Σιμωνοπετρίτης.“Κατηχήσεις καὶ Λόγοι (4): Θεία Λατρεία, Προσδοκία καὶ Ὅρασις Θεοῦ”, Ἐκδόσεις “Ὀρμύλια”

Ετοιμάσου λοιπόν, αδελφέ μου, ετοιμάσου για την υποδοχή του ουρανίου Νυμφίου, του υπερένδοξου Κυρίου Ιησού Χριστού....
Φύλαξε την ψυχή σου από τη φοβερή παραλυσία, που οι Πατέρες ονομάζουν ακηδία, την οκνηρία δηλαδή στα πνευματικά έργα. Να θυμάσαι πάντοτε τα λόγια του αποστόλου που μας συμβουλεύει να είμαστε «τη σπουδή μη οκνηροί, τω πνεύματι ζέοντες, τω Κυρίω δουλεύοντες» (Ρωμ. 12. 11). Μην είσαι ράθυμος και χλιαρός, για να μην ακούσεις κάποτε τα λόγια: «Ούτως ότι χλιαρός ει, και ούτε ζεστός ούτε ψυχρός, μέλλω σε εμέσαι εκ του στόματός μου» (Αποκ. 3. 16). Αγωνίζου, αγρύπνα, νήφε, μη χάνεις μάταια τον χρόνο της ζωής σου, τον χρόνο που σου δόθηκε για την καλλιέργεια της ψυχής και την απόκτηση των αιωνίων αγαθών. Φρόντιζε να μην πέρασει ούτε μια μέρα σου αργή από πνευματικά έργα. Ο χρόνος που περνά δεν γυρίζει πίσω.
Η ζωή μας είναι σαν ένας πόλεμος, σαν μια αγορά, σαν ένα σχολείο, σαν ένα μακρύ θαλασσινό ταξίδι. Στις μάχες δεν συγχωρείται ανάπαυση, στο εμπόριο δεν χωρεί αδράνεια, στο σχολείο δεν επιτρέπεται αμέλεια, στο θαλασσινό ταξίδι δεν έχει θέση η αμεριμνία. Γι’ αυτό μην τεμπελιάζεις, μην αμελείς στα έργα του Θεού, αλλά ασκήσου και κοπίαζε, ιδού για σένα το πεδίο της μάχης, ιδού η αγορά, ιδού το σχολείο. Το τάλαντο που κατέχεις μην το κρύψεις, αλλά πολλαπλασίασε το, για να μην ακούσεις κάποτε: «Πονηρέ δούλε και οκνηρέ! ήδεις ότι θερίζω όπου ουκ έσπειρα και συνάγω όθεν ου διασκόρπισα! έδει ουν σε βαλείν το αργύριόν μου τοις τραπεζίταις, και ελθών εγώ εκομισάμην αν το εμόν συν τόκω» (Ματθ. 25. 26-27). Τι θ’ απαντήσεις τότε, τη φοβερή μέρα της Κρίσεως, που όχι μόνο δεν πολλαπλασίασες το τάλαντό σου, αλλά ούτε τον τόκο του δεν διαθέτεις;
Η πνευματική επαγρύπνηση και ο αγώνας σου κατά του δαιμονικού κακού θα διαρκέσει μέχρι το τέλος της ζωής σου: «Γίνου πιστός άχρι θανάτου, και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής» (Αποκ. 2. 10). Κι αυτό, γιατί ο σατανάς συνεχώς επαγρυπνεί και ποτέ δεν ησυχάζει, αλλά σαν άγριο λιοντάρι περιφέρεται παντού ζητώντας να καταπιεί όποιον του έχει ξεφύγει. Αλλοίμονο σ’ εκείνον που θα τον βρει κοιμισμένο!
Πρόσεξε ιδιαίτερα όσα σε συμβουλεύει ο σοφός Σολομών: «Ίθι προς τον μύρμηκα, ω οκνηρέ, και ζήλωσον ιδών τας οδούς αυτού και γενού εκείνου σοφώτερος· εκείνω γαρ γεωργίου μη υπάρχοντος, μηδέ τον αναγκάζοντα έχων, μηδέ υπό δεσπότην ων, ετοιμάζεται θέρους την τροφήν πολλήν τε εν τω αμητώ ποιείται την παράθεσιν. Ή πορεύθητι προς την μέλισσαν και μάθε ως εργάτις εστί τήν τε εργασίαν ως σεμνήν ποιείται· ης τους πόνους βασιλείς και ιδιώται προς υγίειαν προσφέρονται· ποθεινή δέ εστι πάσι και επίδοξος· και περ ούσα τη ρώμη ασθενής, την σοφίαν τιμήσασα προήχθη. Έως τίνος, οκνηρέ, κατάκεισαι; πότε δε εξ ύπνου εγερθήση; ολίγον μεν υπνοίς, ολίγον δε κάθησαι, μικρόν δε νυστάζεις, ολίγον δε εναγκαλίζη χερσί στήθη· είτ’ εμπαραγίνεταί σοι ώσπερ κακός οδοιπόρος η πενία και η ένδεια ώσπερ αγαθός δρομεύς. Εάν δε άοκνος ης, ήξει ώσπερ πηγή ο αμητός σου, η δε ένδεια ώσπερ κακός δρομεύς απαυτόμολήσει» (Παροιμ. 6. 6-12).
Να γιατί δεν πρέπει να οκνείς, αλλά με προθυμία να εργάζεσαι στο αγαθό. Γιατί τώρα είναι καιρός εργασίας, μετά καιρός ανταπόδοσης. Στη γη πόλεμος, στον ουρανό ανάπαυση. Και αναγκαστικά ένα από τα δύο θα κάνεις, είτε θα νικήσεις είτε θα νικηθείς· είτε θα μείνεις κοντά στον Θεό είτε θα χωριστείς απ’ Αυτόν. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει.
Μη λυπάσαι να δουλαγωγείς τη σάρκα σου για χάρη του Χριστού, γιατί Εκείνος την έπλασε. Μην τρομάζεις μπροστά στους πόνους, γιατί Εκείνος έχει τη δύναμη κάθε πληγή να θεραπεύσει. Μη λυπάσαι να Του προσφέρεις ολόκληρη την ύπαρξη σου, γιατί Εκείνος θα την ανακαινίσει, θα την δοξάσει και θα σου την προσφέρει πάλι «εν κροσσωτοίς χρυσοίς περιβεβλημένην πεποικιλμένην» (Ψαλμ. 44. 14) στη βασιλεία των ουρανών. Όπως ο Χριστός υπέφερε για χάρη σου, υπόφερε κι εσύ για χάρη του Χριστού. Ρίξε ένα βλέμμα γύρω σου και δες πόσος πόνος, πόση δυστυχία, πόσες θλίψεις υπάρχουν στους ανθρώπους. Όσο κι αν πονάς, υπάρχουν άλλοι που πονούν περισσότερο. Όσο κι αν δυστυχής, υπάρχουν άλλοι που δυστυχούν περισσότερο. Δόξασε κι ευχαρίστησε τον Θεό που δεν σου στέλνει πιο μεγάλες συμφορές. Πάρε θάρρος, βάλε αρχή και ευαρέστησε Τον με τον πνευματικό αγώνα σου. Με λίγο προσωρινό κόπο θ’ απόλαυσεις αιώνια και ατελεύτητα αγαθά, «α οφθαλμός ουκ είδε και ους ουκ ήκουσε και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη» (Α’ Κορ. 2. 9).
Ξέρεις γιατί κυριεύεσαι από πνευματική ραθυμία και ακηδία; Επειδή δεν αγαπάς μ’ όλη σου την καρδιά τον Κύριο. Και όποιος δεν αγαπά τον Κύριο μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής του, βλέπει την οδό που οδηγεί στη ζωή πολύ στενή και τεθλιμμένη, αισθάνεται τον ζυγό του Κυρίου ασήκωτο και τον νόμο Του ακατόρθωτο. Αγάπησε τον Κύριο «εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου» (Δευτερ. 6. 5), και τότε θα βαδίζεις στον δρόμο Του με χαρά και προθυμία, «ηγούμενος πάντα σκύβαλα είναι ίνα Χριστόν κερδήσης» (πρβλ. Φιλιππ. 3. . Οι άγιοι της Εκκλησίας μας, που βαθιά αγάπησαν τον Θεό, κάθε κόπο για χάρη Του τον θεωρούσαν άκοπο, κάθε πόνο άπονο, κάθε θλίψη ευεργεσία.
Μερικοί μάλιστα, φλεγόμενοι από θείο έρωτα, δεν άντεχαν ούτε για λίγο ν’ αναχαιτίζουν τον χειμαρρώδη εκείνο πόθο που τους ωθούσε στην ένωση με τον Θεό. Περιφρονούσαν ακόμη και τις πιο βασικές ανθρώπινες ανάγκες, την τροφή και τον ύπνο, για να μη στερηθούν την απόλυτη και απρόσκοπτη επικοινωνία τους με τον εκλεκτό Νυμφίο της ψυχής τους. Τόσο φλογισμένες και συνεπαρμένες ήταν οι ψυχές των αγίων από τη θεία αγάπη. Με χαρά, σαν ασώματοι άγγελοι, παραδίδονταν σε υπεράνθρωπες νηστείες, ατελεύτητες αγρυπνίες, αδιάλειπτες προσευχές και δοξολογίες προς τον αγαπώμενο Κύριο, κι έφθαναν για χάρη Του μέχρι τον θάνατο, αντιμετωπίζοντας τον όχι σαν κακό μα σαν λύτρωση και δυνατότητα απόλυτης και αιώνιας ένωσης μαζί Του. Όλα αυτά βέβαια που κατώρθωσαν θα ήταν απραγματοποίητα, αν στην αγάπη τους προς τον Θεό δεν προσετίθετο και η θεία χάρη, «η πάντοτε τα ασθενή θεραπεύουσα και τα ελλείποντα αναπληρούσα», που ενδυναμώνει όσους δείχνουν έμπρακτη αγάπη στον Κύριο. Έτσι, «τοις αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν» (Ρωμ. 8. 28), ώστε να επαληθεύεται πάντοτε η αψευδής ρήση Εκείνου: «Ο ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστιν» (Ματθ. 11. 30).
Ετοιμάσου λοιπόν, αδελφέ μου, ετοιμάσου για την υποδοχή του ουρανίου Νυμφίου, του υπερένδοξου Κυρίου Ιησού Χριστού. Ιδού, «έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος ον ευρήσει γρηγορούντα, ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα». Ξύπνα, ετοίμασε τη λαμπάδα της καρδιάς σου. «Ανάστα, τί καθεύδεις; το τέλος εγγίζει και μέλλεις θορυβείσθαι». Έρχεται Εκείνος που μαζί Του θα ζεις και θα συνευφραίνεσαι αιωνίως. Πρόσεξε να μη σβήσει η λαμπάδα σου. Πρόσεξε να μη νυστάξει η ψυχή σου από τη ραθυμία και την ακηδία. Ετοιμάσου να δεχθείς μέσα σου τον Κύριο της δόξης. Ήρθε και χτυπά κιόλας τη θύρα της καρδιάς σου. Άκουσέ Τον: «Ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω· εάν τις ακούση της φωνής μου και ανοίξη την θύραν, και εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ’ αυτού και αυτός μετ’ εμού. Ο νικών, δώσω αυτώ καθίσαι μετ’ εμού εν τω θρόνω μου… Ο έχων ους ακουσάτω…» (Αποκ. 3. 20-22).
Άγ.Δημήτριος του Ροστώφ.
'Πνευματικό αλφάβητο'' εκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής, 1989

Απωθούμε τη μέριμνα, καί υποδεχόμαστε το Βασιλέα των όλων.....
«Πάσαν την βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν»: Αποτίθεται κάθε μέριμνα. Απωθείται, εγκαταλείπεται, «ως τον Βασιλέα των όλων υποδεξόμενοι». Και επειδή ο Βασιλεύς αυτός είναι (το καταλαβαίνομε μετά από πολλή πείρα) ο πάντοτε ερχόμενος, είναι πάντοτε απωθημένη η μέριμνα. Είναι παντού απλωμένη η Θεία Λειτουργία. Είναι όλη μας η ζωή λειτουργημένη, κεκλημένη στους γάμους του Αρνίου: η «μέριμνα ή αμέριμνος», η ψυχή και το σώμα, η ζωή και η τελευτή μας, ο νυν και ο μέλλων αιών.
Με το να διώξης τη μέριμνα κάνεις τη δουλειά (όλες τις δουλειές) άνετα· τις κάνει ο Θεός ο ίδιος. Απωθούμε τη μέριμνα, καί υποδεχόμαστε το Βασιλέα των όλων.
Ή το ένα θα κάνωμε ή το άλλο. Η μέριμνα είναι σύγχυση, Βαβέλ· είναι πύρινος Μολώχ πού κατακαίει τον άνθρωπο σώματι και πνεύματι. Ο Βασιλεύς των όλων είναι ο πάντοτε ερχόμενος και αναγεννών. Η συνάντησή του μέσα στον τρισάγιο ύμνο και τον εικονισμό τψν χερουβείμ, ήδη φέρνει τον άνθρωπο στην εσχατολογική ελευθερία, και του χαρίζει τα πάντα ξένως και αναφαιρέτως. Τα στοιχεία του κόσμου ροιζηδόν παρέρχονται (Β' Πετρ. 3,10). Και τα πάντα ενδύονται το φως και την ύπαρξη ως ιμάτιον. Υπάρχουν, ουσιούνται.
Εικονίζοντες τα χερουβείμ μέσα στην ιερουργική υμνωδία του τρισαγίου ύμνου αναγόμεθα (είτε εν σώματι είτε εκτός του σώματος ουκ οίδαμεν, ο Θεός οίδεν) εις τον ουρανόν και προσάδομεν μετα των μακαρίων Δυνάμεων τον επινίκιον ύμνον. Όντας εκεί - πάνω από χώρο και χρόνο - μπαίνομε στην εσχατολογία.
Αρχίζει η υποδοχή του Κυρίου «ταις αγγελικαις αοράτως δορυφορουμένου τάξεσιν.»
Έτσι ο λειτουργημένος, ο αναληφθείς («εις τον ουρανόν ανήγαγε») αποκτά νέες αισθήσεις. Βλέπει την ιστορία όχι αόο την απατηλή πλευρά, που είναι το κτιστό και παρερχόμενο, αλλά από την αληθινή, αιώνια, και φωτεινή πλευρά, που είναι ο μέλλων αίών. Και τότε χαίρεται και τούτο τον κόσμο, γιατί ζη ο πιστός τη σχέση που τούτος έχει με εκείνον τον αιώνιο και ακατάλυτο. Έχει μια τριαδικη οργάνωση και αρμονία. η κτίση ολοκληρη. Στα σπλάχνα της άδεται ο τρισάγιος ύμνος από την «κοινωνία των Αγίων», την Εκκλησία.
Και ο τρισάγιος ύμνος αδόμενος ιερουργικά μέσα στη Θεία Λειτουργία νικά το θόρυβο και κάνει τα πάντα να λειτουργούν, να συνάδουν εν απολύτω σιγή και καταπαύσει, τη του μέλλοντος αιώνος. Πράγμα που δείχνει ότι ήδη έχομε δεχθή τον αρραβώνα της μελλούσης ζωής και Βασιλείας.''
π. Βασίλειος Γοντικάκης, Προηγούμενος της Ιεράς Μονής Ιβήρων, Αγίου Όρους.