Αξιόλογη σελίδα
Συντονιστής: Συντονιστές
-
eortologio_gr
- Κορυφαίος Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 1644
- Εγγραφή: Τρί Ιουν 13, 2006 5:00 am
- Τοποθεσία: Χρήστος@Thessaloniki
- Επικοινωνία:
-
eortologio_gr
- Κορυφαίος Αποστολέας
- Δημοσιεύσεις: 1644
- Εγγραφή: Τρί Ιουν 13, 2006 5:00 am
- Τοποθεσία: Χρήστος@Thessaloniki
- Επικοινωνία:
Xpnstos, αντιγράφω απο την σελίδα Θ΄ Το Παλαιοημερολογητικό
Λίγοι έχουν, δυστυχώς, εννοήσει την σημασία του “παλαιοημερολογητικού”, όπως ονομάζεται, ζητήματος. Οι περισσότεροι αποδίδουν σε στενοκεφαλιά του αγραμμάτου λαού την αντίδρασι των Παλαιοημερολογιτών, δείγμα κι αυτό της βαθειάς περιφρονήσεως που τρέφουν οι οιηματίες εγγράμματοι πρός τους αγραμμάτους. Όμως οι αγράμματοι αυτοί, για να αντιδράσουν όπως αντέδρασαν, θα έπρεπε να έχουν, αν μη τι άλλο, θρησκευτικόν ζήλο και ενδιαφέροντα πνευματικά, που τα εστερείτο η μάζα των αδιαφόρων που ακολούθησαν, χωρίς κάν να γνωρίζουν πώς τίθεται το πρόβλημα, την πλειοψηφία των ιεραρχών. Κανείς από τους φωτισμένους θεολόγους και τους οπαδούς των δεν έδειξε πάντως σημεία αγωνίας μπροστά στό φαινόμενο αυτό του διαχωρισμού της ελληνικής Εκκλησίας, ούτε ζήτησε να βρή μια απάντησι στην γεμάτη πόνο κραυγή τόσων χιλιάδων πιστών. Η πλειοψηφία ήταν με το μέρος των. Οι αριθμοί πάντοτε τους έδιναν το αίσθημα της ασφαλείας. Στην πραγματικότητα όμως, ούτε τους αριθμούς δεν είχαν με το μέρος των. Γιατί αν ήταν λίγες χιλιάδες οι Παλαιοημερολογίτες και εκατομμύρια οι ακολουθήσαντες το νέο Ημερολόγιο, όμως αυτές οι λίγες χιλιάδες ήταν χιλιάδες πιστών, πονούντων την Εκκλησία. Ενώ μέσα στα εκατομμύρια των αδιαφόρων, των υλιστών και των αθέων, οπαδών του νέου Ημερολογίου, ήταν ζήτημα αν μπορούσες να βρής λίγες χιλιάδες πραγματικών πιστών. Εχλεύασαν μόνον τους απλοϊκούς αυτούς νέους ομολογητάς της Ορθοδοξίας, λέγοντας ότι από δεισιδαιμονία δεν θέλουν να διορθώσουν το ωρολόγι τους που δεν πάει καλά.
Όμως δεν ήταν εκεί το πρόβλημα. Δεν είχαν δίκιο να κατηγορούν τους Παλαιοημερολογίτες ότι μαλώνουν για ένα Ημερολόγιο. Το ζήτημα δεν ήταν ποιο από τα δύο Ημερολόγια είναι ανακριβή. Ούτε οι Παλαιοημερολογίτες επέμειναν στό παλιό Ημερολόγιο, ούτε οι Νεοημερολογίτες έφεραν το νέο Ημερολόγιο, για λόγους αστρονομικής ακριβείας. Ο λόγος για τον οποίον απεφασίσθη η εισαγωγή του νέου Ημερολογίου στην Ελλάδα ούτε αστρονομικός ούτε θεολογικός ήταν. Επρόκειτο απλώς για μια από τις πολλές υποχωρήσεις της υποδουλωμένης στό Κράτος ιεραρχίας πρός τον κύριό της που της το ζήτησε για να διευκολύνη τις εμπορικές του συναλλαγές
Με τα λίγα που γνωρίζω εκτιμώ οτι αυτη δεν είναι ιδιαίτερα Ορθόδοξη θέση και γι' αυτό συνεχίζω να είμαι σκεπτικός κατα πόσο το σαιτ www.zephyr.gr/stjohn/stjohn-e.htm είναι Ορθόδοξο ή κάτι άλλο.
Χρ
Λίγοι έχουν, δυστυχώς, εννοήσει την σημασία του “παλαιοημερολογητικού”, όπως ονομάζεται, ζητήματος. Οι περισσότεροι αποδίδουν σε στενοκεφαλιά του αγραμμάτου λαού την αντίδρασι των Παλαιοημερολογιτών, δείγμα κι αυτό της βαθειάς περιφρονήσεως που τρέφουν οι οιηματίες εγγράμματοι πρός τους αγραμμάτους. Όμως οι αγράμματοι αυτοί, για να αντιδράσουν όπως αντέδρασαν, θα έπρεπε να έχουν, αν μη τι άλλο, θρησκευτικόν ζήλο και ενδιαφέροντα πνευματικά, που τα εστερείτο η μάζα των αδιαφόρων που ακολούθησαν, χωρίς κάν να γνωρίζουν πώς τίθεται το πρόβλημα, την πλειοψηφία των ιεραρχών. Κανείς από τους φωτισμένους θεολόγους και τους οπαδούς των δεν έδειξε πάντως σημεία αγωνίας μπροστά στό φαινόμενο αυτό του διαχωρισμού της ελληνικής Εκκλησίας, ούτε ζήτησε να βρή μια απάντησι στην γεμάτη πόνο κραυγή τόσων χιλιάδων πιστών. Η πλειοψηφία ήταν με το μέρος των. Οι αριθμοί πάντοτε τους έδιναν το αίσθημα της ασφαλείας. Στην πραγματικότητα όμως, ούτε τους αριθμούς δεν είχαν με το μέρος των. Γιατί αν ήταν λίγες χιλιάδες οι Παλαιοημερολογίτες και εκατομμύρια οι ακολουθήσαντες το νέο Ημερολόγιο, όμως αυτές οι λίγες χιλιάδες ήταν χιλιάδες πιστών, πονούντων την Εκκλησία. Ενώ μέσα στα εκατομμύρια των αδιαφόρων, των υλιστών και των αθέων, οπαδών του νέου Ημερολογίου, ήταν ζήτημα αν μπορούσες να βρής λίγες χιλιάδες πραγματικών πιστών. Εχλεύασαν μόνον τους απλοϊκούς αυτούς νέους ομολογητάς της Ορθοδοξίας, λέγοντας ότι από δεισιδαιμονία δεν θέλουν να διορθώσουν το ωρολόγι τους που δεν πάει καλά.
Όμως δεν ήταν εκεί το πρόβλημα. Δεν είχαν δίκιο να κατηγορούν τους Παλαιοημερολογίτες ότι μαλώνουν για ένα Ημερολόγιο. Το ζήτημα δεν ήταν ποιο από τα δύο Ημερολόγια είναι ανακριβή. Ούτε οι Παλαιοημερολογίτες επέμειναν στό παλιό Ημερολόγιο, ούτε οι Νεοημερολογίτες έφεραν το νέο Ημερολόγιο, για λόγους αστρονομικής ακριβείας. Ο λόγος για τον οποίον απεφασίσθη η εισαγωγή του νέου Ημερολογίου στην Ελλάδα ούτε αστρονομικός ούτε θεολογικός ήταν. Επρόκειτο απλώς για μια από τις πολλές υποχωρήσεις της υποδουλωμένης στό Κράτος ιεραρχίας πρός τον κύριό της που της το ζήτησε για να διευκολύνη τις εμπορικές του συναλλαγές
Με τα λίγα που γνωρίζω εκτιμώ οτι αυτη δεν είναι ιδιαίτερα Ορθόδοξη θέση και γι' αυτό συνεχίζω να είμαι σκεπτικός κατα πόσο το σαιτ www.zephyr.gr/stjohn/stjohn-e.htm είναι Ορθόδοξο ή κάτι άλλο.
Χρ
στα εύκολα ξέρω τι να κάνω - στα δύσκολα σε θέλω ...
Tο συγκεκριμένο σάιτ ουσιαστικά δημιουργήθηκε από τους γιούς του Αλέξανδρου Καλόμοιρου. Για όσους δεν τον γνωρίζουν ήταν ένας γιατρός και μάλιστα πολυγραφότατος.
Εξέδιδε το περιοδικό Ρίζες συνέχεια κατά του οποίου αποτελεί η σημερινή Επίγνωση από τα παιδιά του.
Ναι είναι ορθόδοξο και το σάιτ και οι περισσότερες από τς θέσεις που εκφράζονται εκεί μέσα.
Είναι παλαιοημερολογίτες αλλά έχουν επικοινωνία μόνο με κάποιον επίσκοπο του εξωτερικού τώρα πιά(τουλάχιστον μέχρι την τελευταία μου ενημέρωση πριν 2 περίπου χρόνια).
Από τα βιβλία που υπάρχουν εκεί μέσα για κατέβασμα αξίζει τον κόπο να διαβάσει κανείς το Κατά Ενωτικών. Πολύ μπροστά για την εποχή που γράφτηκε (δεκ. του 60).
Τώρα ειδικά για το σημείο που αναφέρει ο παραπάνω φίλος και διερωτάται αν είναι ορθόδοξη η θέση του βιβλίου , φαίνεται πως ξέχασε να διαβάσει τον πρόλογο στον οποίο αναφέρονται απο τον συγγραφέα to 1989 τα εξής διαφωτιστικά:
Νομίζω ότι μετά από αυτήν την διευκρίνηση του ίδιου του συγγραφέα μετά από 27 χρόνια, η θέση του καθίσταται αδιαμφισβήτητα ορθόδοξη.
Πάντως ξανατονίζω ότι αξίζει να διαβαστεί προσεκτικά ολόκληρο το βιβλίο και ο πρόλογός του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι συστήνω ανεπιφύλακτα και τα υπόλοιπα βιβλία του γιατί υπάρχουν μέσα τους σημεία αμφιλεγόμενα.
Εξέδιδε το περιοδικό Ρίζες συνέχεια κατά του οποίου αποτελεί η σημερινή Επίγνωση από τα παιδιά του.
Ναι είναι ορθόδοξο και το σάιτ και οι περισσότερες από τς θέσεις που εκφράζονται εκεί μέσα.
Είναι παλαιοημερολογίτες αλλά έχουν επικοινωνία μόνο με κάποιον επίσκοπο του εξωτερικού τώρα πιά(τουλάχιστον μέχρι την τελευταία μου ενημέρωση πριν 2 περίπου χρόνια).
Από τα βιβλία που υπάρχουν εκεί μέσα για κατέβασμα αξίζει τον κόπο να διαβάσει κανείς το Κατά Ενωτικών. Πολύ μπροστά για την εποχή που γράφτηκε (δεκ. του 60).
Τώρα ειδικά για το σημείο που αναφέρει ο παραπάνω φίλος και διερωτάται αν είναι ορθόδοξη η θέση του βιβλίου , φαίνεται πως ξέχασε να διαβάσει τον πρόλογο στον οποίο αναφέρονται απο τον συγγραφέα to 1989 τα εξής διαφωτιστικά:
.Το βιβλίο που έχετε στα χέρια σας δεν έφερε μέχρι τώρα κανένα εμφανές αποτέλεσμα. Είναι όμως τόσο επίκαιρα τα όσα είναι γραμμένα σ’ αυτό, ώστε πολλοί θα νομίσουν ότι το έγραψα σήμερα και όχι πρίν από 27 ολόκληρα χρόνια. Εν τούτοις, το κείμενο παραμένει αναλλοίωτο, όπως ακριβώς τυπώθηκε το 1964. Ούτε γράμμα δεν έχει αλλάξει. Το μόνο καινούργιο είναι αυτός ο πρόλογος.
Σήμερα, φυσικά, δεν πιστεύω ότι μπορεί να αναχαιτισθεί το κακό. Θέλω, μόνο, να μη χαθεί η μαρτυρία της αλήθειας. Αυτό είναι το δικό μας ανθρώπινο καθήκον. Τα υπόλοιπα τα ξέρει μόνον ο Θεός.
Δεν υπάρχουν παρά μόνο δύο σημεία του κειμένου, που πρέπει να διορθωθούν. Το πρώτο είναι στη σελίδα 35. Γράφω: “Ο λόγος για τον οποίον απεφασίσθη η εισαγωγή του νέου ημερολογίου στην Ελλάδα ούτε αστρονομικός ούτε θεολογικός ήταν”. Ότι ο λόγος δεν ήταν αστρονομικός είναι αλήθεια, αλλά ότι δεν ήταν ούτε θεολογικός είναι λάθος. Η αλλαγή του ημερολογίου ήταν η πρώτη πράξη του Οικουμενισμού, η πρώτη εμπράγματη εφαρμογή του. Με την εισαγωγή του δυτικού εορτολογίου στην Εκκλησία της Ελλάδος πραγματοποιήθηκε η εορτολογική ένωσή της με τους Παπικούς και τους Προτεστάντες. Τα στάδια της ενώσεως των Ανατολικών με τους Δυτικούς είχαν περιγραφεί επίσημα στην περίφημη εγκύκλιο “πρός τάς απανταχού Εκκλησίας του Χριστού”, που κυκλοφόρησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο σ’ όλες τις αερετικές και ορθόδοξες Εκκλησίες το 1920, τέσσερα χρόνια πρίν από την αλλαγή του ημερολογίου στην Ελλάδα (βλέπε Ι. Καρμίρη, “Δογματικά και Συμβολικά Μνημεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, τόμος β΄). Στην εγκύκλιο αυτή, η αλλαγή του εορτολογίου περιγράφεται σαν το πρώτο βήμα, η πρώτη φάση της ενώσεως των Εκκλησιών, που πρέπει να προηγηθεί όλων των άλλων.
Νομίζω ότι μετά από αυτήν την διευκρίνηση του ίδιου του συγγραφέα μετά από 27 χρόνια, η θέση του καθίσταται αδιαμφισβήτητα ορθόδοξη.
Πάντως ξανατονίζω ότι αξίζει να διαβαστεί προσεκτικά ολόκληρο το βιβλίο και ο πρόλογός του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι συστήνω ανεπιφύλακτα και τα υπόλοιπα βιβλία του γιατί υπάρχουν μέσα τους σημεία αμφιλεγόμενα.
Αφορμή να σας γνωστοποιήσω το site στάθηκε το παρακάτω κείμενο που μου έστειλε αγαπημένος φίλος με mail γνωστοποιώντας μου και την πηγή του. Το μήνυμα είχε ως εξής:
Από το γλυκύτατο περιοδικάκι ΕΠΙΓΝΩΣΗ, που εκδίδει η ενορία του αγίου Ιωάννη στη Θεσσαλονίκη (τεύχος 98, Δεκέμβριος 2006) (www.zephyr.gr/stjohn)
Μεθεόρτια
Aν και ίσως δεν έπρεπε να περιμένω κάτι διαφορετικό, πρέπει να παραδεχτώ ότι το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του αρχιεπισκόπου με εξέπληξε οδυνηρά. Γράφω, λοιπόν, τούτο το σημείωμα σαν ένα είδος εξομολόγησης. Άν κάτι κλωτσά μέσα μου τόσο δυ¬νατά, αυτό δεν σημαίνει άραγε ένα ρήγμα στις ψυχές που πρέπει να φανερωθεί; Άν κά-ποιος, όπως εγώ, που διδάχτηκε το ευαγγέλιο από μικρό παιδί, βρίσκει ξένο τούτο τον λόγο και τον τρόπο της εκφοράς του, τότε τι άραγε σκέφτεται, πώς τον προσεγγίζει κάθε άλλη ψυχή που αγωνιά συνειδητά ή ανεπίγνωστα για το νόημα της ζωής και της ύπαρ-ξης; Καί ποιά είναι άραγε η δικιά μας ευθύνη γι΄ αυτό; Είναι μόνον θέμα των κληρικών; Μήπως έχουμε εκχωρήσει ζωτικά δικαιώματα και ζωτικές ευθύνες εκεί που δεν πρέπει; Ίσως, χρειαζόμαστε πράγματι έναν καινούριο τρόπο εκκλησιαστικής ζωής, όπου ο δικός μας λόγος, όλων όσων επιθυμούν να μετέχουν στο εκκλησιαστικό γεγονός, θα γεννά μια νέα πραγματικότητα.
Τί νόημα θα είχε να κρύψω αυτά που σκέφτομαι; Aν κάνω κάπου λάθος, με μεγάλη χα-ρά θα δεχτώ τη διόρθωση. Τό θέμα της δεοντολογίας κλείνει εκεί. Ρωτώ λοιπόν: Τί σχέ-ση έχει αυτό το υπεροπτικό πατρονάρισμα με τον λόγο της Εκκλησίας, αν εξαιρέ¬σουμε το ότι προέρχεται από επισκοπικά χείλη; Τί σχέση έχει αυτός ο καταγγελτικός λόγος, εκφερόμενος από καθέδρας, με την ταπείνωση και τη διακονία του Χριστού; Γιατί άρα-γε, ένιωσα κάθε λέξη να με μαστιγώνει;
Αναρωτιέμαι, ποιόν καταγγέλλει εν τέλει αυτή η σαρωτική αναφορά σε ηθικές αξίες, ηθικές προστακτικές. Άν ο κόσμος είναι έκπτωτος ηθικά, οι χριστιανοί τι ρόλο παίζουν και ποιά είναι η δική τους τρομερή ευθύνη; Πού επιστρέφουν άραγε οι καταγγελίες και οι χαρακτηρισμοί; Ποιός μας κατέστησε δικαστές; Από πότε οι Χριστιανοί "κρίνουν τον κόσμο"; Μέ ποιο δικαίωμα αναλαμβάνουν τον ρόλο που αρνήθηκε για τον εαυτό του ο Χριστός;
Τέλος, ποιο είναι αυτό το άγνωστο ευαγγέλιο, όπου το μέτρο της ζωής είναι οι "ελληνο-χρι¬στιανικές αξίες", οι "ηθικές προστακτικές", και όπου η "αμαρτία" υπερμεγεθύνεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε καταντά να υποκαθιστά κάθε υπαρκτική κατηγορία; Πράγματι, η έννοια της αμαρτίας υπεραναπληρώνει το οντολογικό κενό που αφήνει πίσω του αυτός ο κενός σε υπαρκτικό νόημα λόγος.
Άς σταθούμε λίγο σ΄ αυτό. Άς αφήσουμε τα πορφυρά βήλα και τους δικέφαλους αετούς του εξουσιαστικού ντεκόρ, την επιθετικότητα και αφ΄ υψηλού προστακτικότητα του τρόπου, έστω κι αν αυτά προφανώς δεν αρμόζουν. Άς αφήσουμε και την παρωχημένη διάλεκτο καθώς και την εσωστρέφεια που την χαρακτηρίζει, αφού προφανώς προορίζε-ται για να προσληφθεί από όσους ήδη την δέχονται και να αποξενώνει όσους ήδη την αμφισβητούν. Είναι οδυνηρό όταν η γλώσσα βαθαίνει τα ρήγματα στις ψυχές, αντί να χτίζει γέφυρες νοήματος, γέφυρες για τη σύμπνοια και την επικοινωνία. Άς αφήσουμε και το γεγονός ότι το παράδειγμα αυτής της γλωσσικής εκφοράς το αναπαράγουν εκα-τοντάδες άμβωνες, που η μόνη τους φιλοδοξία είναι να συσπειρώσουν τους "δικούς τους". Άς σταθούμε όμως σε τούτο: Ποιό είναι το ευαγγέλιο στο οποίο ο κεντρικός υ-παρκτικός άξονας του κόσμου είναι η λεγόμενη "αμαρτία"; Πώς γίνεται και σκεπτόμε-νοι άνθρωποι, όταν απευθύνονται σε σημερινούς ανθρώπους, μιλούν για την αμαρτία ως αυτονόητο υπαρκτικό δεδομένο, την προβάλλουν ως αντικειμενική κακή πρακτική, επι-σείοντας ταυτόχρονα ως αυτονόητη ανάγκη μία άλλη αντικειμενική πρακτική, που εμείς οι χριστιανοί έχουμε μάθει να πιπιλίζουμε μέχρις ανοησίας: τη "μετάνοια";
Όλοι το ξέρουμε ότι υπάρχει στη ζωή μια πεσμένη κατάσταση, στην οποία αναφερόμα-στε διακριτικά με τη λέξη αμαρτία, όπως επίσης ότι υπάρχει εν δυνάμει μια κατάσταση σωτήριας μεταστροφής του νού, που ονομάζεται μετάνοια. Ποιός μας έδωσε, όμως, το δικαίωμα να χρησιμοποιούμε τις έννοιες αυτές με αυθαίρετο, δικανικό και εξουσιαστικό τρόπο, μακριά από το βαθύτερο πνευματικό τους πλαίσιο; Ποιός μας είπε ότι οι λέξεις αυτές παράγουν νόημα όταν μετατρέπονται σε εκφοβιστικό νομικό δίπολο που καταντά να εξουσιάζει τον άνθρωπο; Άν υπάρχει κάποιο νόημα στη λέξη "αμαρτία" και στη λέξη "μετάνοια", το νόημα αυτό βρίσκεται μόνον στον τρόπο της υπάρξεως που ευαγγελί-στηκε ο Χριστός. Όμως, αυτός ο τρόπος της υπάρξεως δεν έχει σχέση με ηθικές προ-στακτικές. Δέν έχει σχέση με καμία προστακτική και καμία εξουσία. Δέν έχει σχέση με ηθικιστικά κηρύγματα περί ελληνοχριστιανικών αξιών. Τό τι έχει αξία και τι δεν έχει δεν μας το προστάζει κανείς, αλλά βρίσκεται κρυμμένο για να το ανακαλύψει όποιος το επιθυμεί. Κανείς δεν μπορεί να μας προστάζει να το ανακαλύψουμε και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας καταγγέλλει αν δεν το βρούμε. Άν θέλουμε το βρίσκουμε, και αυτό, όσο θέλει ο καθένας. Άν κάποιος θέλει να μας βοηθήσει να το βρούμε, άς μας το δείξει με το παράδειγμά του. Όπως μας το έδειξε ο Χριστός, ο Καλός Σαμαρείτης, ο Χριστός που έπλυνε τα πόδια των μαθητών του.
Νομίζω πώς πρέπει να το πούμε καθαρά. Όλη αυτή η λατινικής προέλευσης νομική πα-ραφιλολογία για την "αμαρτία" και τη "μετάνοια", με τον τρόπο που επισείεται απειλη-τικά σε κηρύγματα και διαγγέλματα είναι ένα καθαρά εξουσιαστικό εργαλείο, που κα-ταδυναστεύει τις ψυχές με τον φόβο και τις ενοχές. Είναι ένας παρεφθαρμένος τρόπος κατανόησης της χριστιανικής ζωής, μια ανελεύθερη ψυχολογική εμμονή, ένα κλισέ που βάζει τη ζωή στις ράγες. Είναι μια ακόμη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους απλούς αμαρτωλούς και στους έχοντες την εξουσία της αφέσεως. Μετοχή στην Εκκλησία καταντά συχνά να σημαίνει απλή μετοχή στη νομική μετάνοια, εκζήτηση της "αφέσεως".
Γιά τον Χριστό η προσωπική "αμαρτία" ποτέ δεν ήτανε μεγάλο θέμα. Τήν σκέπαζε και την έσβηνε η συγκατάβαση της αγάπης του, που ελευθέρωνε την ψυχή από κάθε σκιά και ενοχή. Σήμερα, στα μυαλά των χριστιανών η "αμαρτία" έγινε θηρίο ανήμερο, από-κτησε διαστάσεις αντικειμενικού κακού, οντολογικού κακού, θεριεύει τις ενοχές, εξου-σιάζει τα μυαλά και τις ψυχές.
Άς παραμερίσουμε τις κωδικές αξίες και άς διαβάσουμε πίσω από τις λέξεις, σ΄ εκείνη την ευαγγελική περικοπή όπου ο Χριστός συναντά τη Σαμαρείτιδα γυναίκα, στο πηγάδι του Ιακώβ. Πώς και η καρδιά της πλημμύρισε από χαρά και όχι από ντροπή, όταν ο Χριστός της είπε εκείνον τον λόγο: "ύπαγε, φώνησον τον άνδρα σου"; Έχω την εντύπω-ση ότι ο Χριστός μέσα του χαμογελούσε. Ούτε για αμαρτία της μίλησε, ούτε για μετά-νοια. Καί όμως, το αιώνιο φως έλαμψε στο νού της και η παρουσία του άστραψε μέσα της.
Σκέφτομαι καμιά φορά τη γενιά μας και την κάθε γενιά, σαν εκείνη τη Σαμαρείτιδα γυ-ναίκα, που ερχόταν καθημερινά να πάρει νερό, στο πηγάδι του Ιακώβ. Έξυπνη, μορφω-μένη, γεμάτη ερωτήματα, με δίψα για τη ζωή, ευθυτενής, άφοβη. Ελεύθερη απέναντι στην κοινωνική κατακραυγή, γήϊνη, ερωτική. Τουλάχιστον έτσι θέλω να φαντάζομαι τη γενιά μας και την κάθε ανθρώπινη γενιά. Δυσκολεύομαι να κρύψω το θαυμασμό μου για τη Σαμαρείτιδα γυναίκα. Όχι γι΄ αυτό που έγινε μετά, αλλά γι΄ αυτό που ήταν ούτως ή άλλως. Στάθηκε ευφυέστατη μπροστά στο δημιουργό της και συνομίλησε στα ίσια μαζί του. Απόρησαν οι μαθητές, πώς ο διδάσκαλος μετά γυναικός ελάλη. Πώς και έπιασε κουβέντα με μια ξένη γυναίκα στο δρόμο. Ο Χριστός δρασκέλισε όλα τα κοινωνικά στερεότυπα για να σταθεί απέναντί της. Καί τι της είπε; Ίσως, το νόημα δεν είναι τι της είπε, αλλά πώς της το είπε. Στάθηκε ισότιμα απέναντί της και της μίλησε με σεβασμό. Χωρίς συγκατάβαση, χωρίς επίπληξη, χωρίς διδακτική διάθεση. Τότε, η Σαμαρείτιδα γύρισε και τον κοίταξε. Καί όταν συνάντησε τη ματιά του, κατάλαβε. Στό δικό του κάλεσμα είδε τη δική της επιθυμία. Όλα μέσα της ενώθηκαν, σ΄ αυτό που ονομάζουμε "σωτηρία".
Η ματιά και το κάλεσμα είναι του Χριστού, όμως ο τρόπος της ταπείνωσης, του σεβα-σμού και της διακονίας είναι ο τρόπος της Εκκλησίας. Αυτό που χρειάζ
εται η πλαδαρή και καλοταϊσμένη γενιά μας είναι το ήθος και το παράδειγμα της φτώχιας. "Άνθρωπος δε τις ήν πλούσιος, και ενεδιδύσκετο προφύραν και βύσσον ευφραινόμενος καθ΄ ημέραν λαμπρώς". Νά μια άλλη αλληγορία για τη δική μας γενιά, για τον καθένα μας ξεχωριστά, που ανερυθρίαστα ζεί δέκα φορές πιο πλούσια από τον πλούσιο της παραβολής. Αυτό το σκληρό κουκούλι δεν θα μας βοηθήσει να το σπάσουμε η σκλήρυνση του ηθικιστικού διδακτισμού. Μόνο το παράδειγμα της θεληματικής απέκδυσης, της θεληματικής φτώχιας, της αληθινής διακονίας, το παράδειγμα της ταπείνωσης μπορεί να μας βοηθήσει.
Ι.Κ.
Από το γλυκύτατο περιοδικάκι ΕΠΙΓΝΩΣΗ, που εκδίδει η ενορία του αγίου Ιωάννη στη Θεσσαλονίκη (τεύχος 98, Δεκέμβριος 2006) (www.zephyr.gr/stjohn)
Μεθεόρτια
Aν και ίσως δεν έπρεπε να περιμένω κάτι διαφορετικό, πρέπει να παραδεχτώ ότι το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του αρχιεπισκόπου με εξέπληξε οδυνηρά. Γράφω, λοιπόν, τούτο το σημείωμα σαν ένα είδος εξομολόγησης. Άν κάτι κλωτσά μέσα μου τόσο δυ¬νατά, αυτό δεν σημαίνει άραγε ένα ρήγμα στις ψυχές που πρέπει να φανερωθεί; Άν κά-ποιος, όπως εγώ, που διδάχτηκε το ευαγγέλιο από μικρό παιδί, βρίσκει ξένο τούτο τον λόγο και τον τρόπο της εκφοράς του, τότε τι άραγε σκέφτεται, πώς τον προσεγγίζει κάθε άλλη ψυχή που αγωνιά συνειδητά ή ανεπίγνωστα για το νόημα της ζωής και της ύπαρ-ξης; Καί ποιά είναι άραγε η δικιά μας ευθύνη γι΄ αυτό; Είναι μόνον θέμα των κληρικών; Μήπως έχουμε εκχωρήσει ζωτικά δικαιώματα και ζωτικές ευθύνες εκεί που δεν πρέπει; Ίσως, χρειαζόμαστε πράγματι έναν καινούριο τρόπο εκκλησιαστικής ζωής, όπου ο δικός μας λόγος, όλων όσων επιθυμούν να μετέχουν στο εκκλησιαστικό γεγονός, θα γεννά μια νέα πραγματικότητα.
Τί νόημα θα είχε να κρύψω αυτά που σκέφτομαι; Aν κάνω κάπου λάθος, με μεγάλη χα-ρά θα δεχτώ τη διόρθωση. Τό θέμα της δεοντολογίας κλείνει εκεί. Ρωτώ λοιπόν: Τί σχέ-ση έχει αυτό το υπεροπτικό πατρονάρισμα με τον λόγο της Εκκλησίας, αν εξαιρέ¬σουμε το ότι προέρχεται από επισκοπικά χείλη; Τί σχέση έχει αυτός ο καταγγελτικός λόγος, εκφερόμενος από καθέδρας, με την ταπείνωση και τη διακονία του Χριστού; Γιατί άρα-γε, ένιωσα κάθε λέξη να με μαστιγώνει;
Αναρωτιέμαι, ποιόν καταγγέλλει εν τέλει αυτή η σαρωτική αναφορά σε ηθικές αξίες, ηθικές προστακτικές. Άν ο κόσμος είναι έκπτωτος ηθικά, οι χριστιανοί τι ρόλο παίζουν και ποιά είναι η δική τους τρομερή ευθύνη; Πού επιστρέφουν άραγε οι καταγγελίες και οι χαρακτηρισμοί; Ποιός μας κατέστησε δικαστές; Από πότε οι Χριστιανοί "κρίνουν τον κόσμο"; Μέ ποιο δικαίωμα αναλαμβάνουν τον ρόλο που αρνήθηκε για τον εαυτό του ο Χριστός;
Τέλος, ποιο είναι αυτό το άγνωστο ευαγγέλιο, όπου το μέτρο της ζωής είναι οι "ελληνο-χρι¬στιανικές αξίες", οι "ηθικές προστακτικές", και όπου η "αμαρτία" υπερμεγεθύνεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε καταντά να υποκαθιστά κάθε υπαρκτική κατηγορία; Πράγματι, η έννοια της αμαρτίας υπεραναπληρώνει το οντολογικό κενό που αφήνει πίσω του αυτός ο κενός σε υπαρκτικό νόημα λόγος.
Άς σταθούμε λίγο σ΄ αυτό. Άς αφήσουμε τα πορφυρά βήλα και τους δικέφαλους αετούς του εξουσιαστικού ντεκόρ, την επιθετικότητα και αφ΄ υψηλού προστακτικότητα του τρόπου, έστω κι αν αυτά προφανώς δεν αρμόζουν. Άς αφήσουμε και την παρωχημένη διάλεκτο καθώς και την εσωστρέφεια που την χαρακτηρίζει, αφού προφανώς προορίζε-ται για να προσληφθεί από όσους ήδη την δέχονται και να αποξενώνει όσους ήδη την αμφισβητούν. Είναι οδυνηρό όταν η γλώσσα βαθαίνει τα ρήγματα στις ψυχές, αντί να χτίζει γέφυρες νοήματος, γέφυρες για τη σύμπνοια και την επικοινωνία. Άς αφήσουμε και το γεγονός ότι το παράδειγμα αυτής της γλωσσικής εκφοράς το αναπαράγουν εκα-τοντάδες άμβωνες, που η μόνη τους φιλοδοξία είναι να συσπειρώσουν τους "δικούς τους". Άς σταθούμε όμως σε τούτο: Ποιό είναι το ευαγγέλιο στο οποίο ο κεντρικός υ-παρκτικός άξονας του κόσμου είναι η λεγόμενη "αμαρτία"; Πώς γίνεται και σκεπτόμε-νοι άνθρωποι, όταν απευθύνονται σε σημερινούς ανθρώπους, μιλούν για την αμαρτία ως αυτονόητο υπαρκτικό δεδομένο, την προβάλλουν ως αντικειμενική κακή πρακτική, επι-σείοντας ταυτόχρονα ως αυτονόητη ανάγκη μία άλλη αντικειμενική πρακτική, που εμείς οι χριστιανοί έχουμε μάθει να πιπιλίζουμε μέχρις ανοησίας: τη "μετάνοια";
Όλοι το ξέρουμε ότι υπάρχει στη ζωή μια πεσμένη κατάσταση, στην οποία αναφερόμα-στε διακριτικά με τη λέξη αμαρτία, όπως επίσης ότι υπάρχει εν δυνάμει μια κατάσταση σωτήριας μεταστροφής του νού, που ονομάζεται μετάνοια. Ποιός μας έδωσε, όμως, το δικαίωμα να χρησιμοποιούμε τις έννοιες αυτές με αυθαίρετο, δικανικό και εξουσιαστικό τρόπο, μακριά από το βαθύτερο πνευματικό τους πλαίσιο; Ποιός μας είπε ότι οι λέξεις αυτές παράγουν νόημα όταν μετατρέπονται σε εκφοβιστικό νομικό δίπολο που καταντά να εξουσιάζει τον άνθρωπο; Άν υπάρχει κάποιο νόημα στη λέξη "αμαρτία" και στη λέξη "μετάνοια", το νόημα αυτό βρίσκεται μόνον στον τρόπο της υπάρξεως που ευαγγελί-στηκε ο Χριστός. Όμως, αυτός ο τρόπος της υπάρξεως δεν έχει σχέση με ηθικές προ-στακτικές. Δέν έχει σχέση με καμία προστακτική και καμία εξουσία. Δέν έχει σχέση με ηθικιστικά κηρύγματα περί ελληνοχριστιανικών αξιών. Τό τι έχει αξία και τι δεν έχει δεν μας το προστάζει κανείς, αλλά βρίσκεται κρυμμένο για να το ανακαλύψει όποιος το επιθυμεί. Κανείς δεν μπορεί να μας προστάζει να το ανακαλύψουμε και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας καταγγέλλει αν δεν το βρούμε. Άν θέλουμε το βρίσκουμε, και αυτό, όσο θέλει ο καθένας. Άν κάποιος θέλει να μας βοηθήσει να το βρούμε, άς μας το δείξει με το παράδειγμά του. Όπως μας το έδειξε ο Χριστός, ο Καλός Σαμαρείτης, ο Χριστός που έπλυνε τα πόδια των μαθητών του.
Νομίζω πώς πρέπει να το πούμε καθαρά. Όλη αυτή η λατινικής προέλευσης νομική πα-ραφιλολογία για την "αμαρτία" και τη "μετάνοια", με τον τρόπο που επισείεται απειλη-τικά σε κηρύγματα και διαγγέλματα είναι ένα καθαρά εξουσιαστικό εργαλείο, που κα-ταδυναστεύει τις ψυχές με τον φόβο και τις ενοχές. Είναι ένας παρεφθαρμένος τρόπος κατανόησης της χριστιανικής ζωής, μια ανελεύθερη ψυχολογική εμμονή, ένα κλισέ που βάζει τη ζωή στις ράγες. Είναι μια ακόμη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους απλούς αμαρτωλούς και στους έχοντες την εξουσία της αφέσεως. Μετοχή στην Εκκλησία καταντά συχνά να σημαίνει απλή μετοχή στη νομική μετάνοια, εκζήτηση της "αφέσεως".
Γιά τον Χριστό η προσωπική "αμαρτία" ποτέ δεν ήτανε μεγάλο θέμα. Τήν σκέπαζε και την έσβηνε η συγκατάβαση της αγάπης του, που ελευθέρωνε την ψυχή από κάθε σκιά και ενοχή. Σήμερα, στα μυαλά των χριστιανών η "αμαρτία" έγινε θηρίο ανήμερο, από-κτησε διαστάσεις αντικειμενικού κακού, οντολογικού κακού, θεριεύει τις ενοχές, εξου-σιάζει τα μυαλά και τις ψυχές.
Άς παραμερίσουμε τις κωδικές αξίες και άς διαβάσουμε πίσω από τις λέξεις, σ΄ εκείνη την ευαγγελική περικοπή όπου ο Χριστός συναντά τη Σαμαρείτιδα γυναίκα, στο πηγάδι του Ιακώβ. Πώς και η καρδιά της πλημμύρισε από χαρά και όχι από ντροπή, όταν ο Χριστός της είπε εκείνον τον λόγο: "ύπαγε, φώνησον τον άνδρα σου"; Έχω την εντύπω-ση ότι ο Χριστός μέσα του χαμογελούσε. Ούτε για αμαρτία της μίλησε, ούτε για μετά-νοια. Καί όμως, το αιώνιο φως έλαμψε στο νού της και η παρουσία του άστραψε μέσα της.
Σκέφτομαι καμιά φορά τη γενιά μας και την κάθε γενιά, σαν εκείνη τη Σαμαρείτιδα γυ-ναίκα, που ερχόταν καθημερινά να πάρει νερό, στο πηγάδι του Ιακώβ. Έξυπνη, μορφω-μένη, γεμάτη ερωτήματα, με δίψα για τη ζωή, ευθυτενής, άφοβη. Ελεύθερη απέναντι στην κοινωνική κατακραυγή, γήϊνη, ερωτική. Τουλάχιστον έτσι θέλω να φαντάζομαι τη γενιά μας και την κάθε ανθρώπινη γενιά. Δυσκολεύομαι να κρύψω το θαυμασμό μου για τη Σαμαρείτιδα γυναίκα. Όχι γι΄ αυτό που έγινε μετά, αλλά γι΄ αυτό που ήταν ούτως ή άλλως. Στάθηκε ευφυέστατη μπροστά στο δημιουργό της και συνομίλησε στα ίσια μαζί του. Απόρησαν οι μαθητές, πώς ο διδάσκαλος μετά γυναικός ελάλη. Πώς και έπιασε κουβέντα με μια ξένη γυναίκα στο δρόμο. Ο Χριστός δρασκέλισε όλα τα κοινωνικά στερεότυπα για να σταθεί απέναντί της. Καί τι της είπε; Ίσως, το νόημα δεν είναι τι της είπε, αλλά πώς της το είπε. Στάθηκε ισότιμα απέναντί της και της μίλησε με σεβασμό. Χωρίς συγκατάβαση, χωρίς επίπληξη, χωρίς διδακτική διάθεση. Τότε, η Σαμαρείτιδα γύρισε και τον κοίταξε. Καί όταν συνάντησε τη ματιά του, κατάλαβε. Στό δικό του κάλεσμα είδε τη δική της επιθυμία. Όλα μέσα της ενώθηκαν, σ΄ αυτό που ονομάζουμε "σωτηρία".
Η ματιά και το κάλεσμα είναι του Χριστού, όμως ο τρόπος της ταπείνωσης, του σεβα-σμού και της διακονίας είναι ο τρόπος της Εκκλησίας. Αυτό που χρειάζ
εται η πλαδαρή και καλοταϊσμένη γενιά μας είναι το ήθος και το παράδειγμα της φτώχιας. "Άνθρωπος δε τις ήν πλούσιος, και ενεδιδύσκετο προφύραν και βύσσον ευφραινόμενος καθ΄ ημέραν λαμπρώς". Νά μια άλλη αλληγορία για τη δική μας γενιά, για τον καθένα μας ξεχωριστά, που ανερυθρίαστα ζεί δέκα φορές πιο πλούσια από τον πλούσιο της παραβολής. Αυτό το σκληρό κουκούλι δεν θα μας βοηθήσει να το σπάσουμε η σκλήρυνση του ηθικιστικού διδακτισμού. Μόνο το παράδειγμα της θεληματικής απέκδυσης, της θεληματικής φτώχιας, της αληθινής διακονίας, το παράδειγμα της ταπείνωσης μπορεί να μας βοηθήσει.
Ι.Κ.
Εχω ακούσει ότι γιά κάποιον καιρό είχαν μείνει χωρίς καμιά εξάρτηση από Επίσκοπο και χωρίς καν Ιερέα.
Τελικά όμως προσέγγισαν την Μητρόπολη Κασσανδρείας (Πολύγυρο) και συνδέθηκαν με τον κορμό της Ορθοδοξου Εκκλησίας.
Άκουσα. Δεν έχω άμεση γνώση.
Μου φαίνεται όμως ότι ήταν ενημερωμένος και έγκυρος ο άνθρωπος που με πληροφόρησε.
Τελικά όμως προσέγγισαν την Μητρόπολη Κασσανδρείας (Πολύγυρο) και συνδέθηκαν με τον κορμό της Ορθοδοξου Εκκλησίας.
Άκουσα. Δεν έχω άμεση γνώση.
Μου φαίνεται όμως ότι ήταν ενημερωμένος και έγκυρος ο άνθρωπος που με πληροφόρησε.