Ψυχοφελή μηνύματα...

[toula]

π.Βασίλειος Θερμός : Όταν οι γιορτές μας είναι άδειες από νόημα, τότε το νόημα ολόκληρης της ζωής μας μένει μετέωρο. Διερωτώμαι, γιατί να γιορτάζει κάποιος ένα Πάσχα του οποίου δεν παίρνει στα σοβαρά το περιεχόμενο; Τι προσφέρει η συμμετοχή σε έναν Επιτάφιο ή ένα αναμμένο κερί τη νύχτα της Ανάστασης αν καταλήγουν σε φιλιά με την ευχή ”και του χρόνου” ή σε μια φυγή προκειμένου να φάμε πλουσιοπάροχα;
Ποια είναι η υπαρξιακή σημασία του γεγονότος ότι ο Χριστός πέθανε και αναστήθηκε;
Σε όσα ακολουθούν αποπειρώμαι να σχολιάσω δειγματοληπτικά λίγα από τα αναρίθμητα τροπάρια της Μεγάλης Εβδομάδας, αναδεικνύοντας με συντομία τη βαρύτητά τους για όλους εμάς τους ανθρώπους του σήμερα.
*
Κύριε, δίδασκες στους μαθητές σου την τελειότητα: ”Μη μοιάσετε στους εθνικούς (ειδωλολάτρες) θέλοντας να εξουσιάζετε τους αδύναμους. Δεν θα είναι έτσι οι μαθητές μου. Όποιος θέλει να είναι πρώτος, ας γίνει υπηρέτης όλων. Διότι και εγώ ο ίδιος ήλθα να υπηρετήσω τον άνθρωπο που φτώχυνε” [Κυριακή Βαΐων βράδυ].
Όταν είμαστε αδύναμοι ευχόμαστε να μάς σέβονται και να μάς λαμβάνουν υπόψη. Όταν βρεθούμε σε πλαίσιο υπεροχής και δύναμης εύκολα πέφτουμε στον πειρασμό να εξουσιάσουμε, να ειρωνευθούμε, να εκμεταλλευθούμε, να σταθούμε με υπεροψία. Ο Χριστός έδειξε το δρόμο για μια ζωή, όχι απλώς ενσυναίσθησης, αλλά προσφοράς. Άλλαξε το νόημα της δύναμης: τώρα δυνατός είναι ο ταπεινός, αυτός που ευεργετεί.
*
″Έχοντας νυστάξει από την ραθυμία της ψυχής μου, δεν έχω τελικά αναμμένη λαμπάδα αρετών, αφού τον καιρό που έπρεπε να εργάζομαι εγώ χάζευα. Μην αρνηθείς την ευσπλαγχνία σου, αλλά διώξε μου τον ζοφερό ύπνο και βάλε με στον τόπο της χαράς σου” [Μεγάλη Δευτέρα βράδυ].
Για τον πιστό υπάρχουν πάντα ευκαιρίες. Ο συγκεκριμένος Θεός, ο αληθινός, μάς χάρισε το ανυπολόγιστο δώρο της μετάνοιας, γνωρίζοντας πόσο αδύναμοι και ατελείς είμαστε. Και στην εποχή μας πολύς χρόνος σπαταλιέται, μαζί του κι εμείς οι ίδιοι. Ο ύμνος αυτός περιγράφει μια ζωή ανολοκλήρωτη, χαμένη. Και μια ψυχή που γνωρίζει ότι δεν θα έχει άλλη ευκαιρία. Αλλά, ευτυχώς, δεν τελειώνουν όλα εδώ.
*
″Εσύ που είσαι ο Νυμφίος, ο πιο όμορφος απ’ όλους τους ανθρώπους, αφαίρεσε από πάνω μου τα πταίσματα που ασχημαίνουν τη μορφή μου και στόλισέ την με εκείνα τα ρούχα της δόξας και της ομορφιάς σου που θα μέ αναδείξουν φωτεινό”. [Μεγάλη Τρίτη βράδυ].
Οι βυζαντινοί υμνογράφοι, αν και μοναχοί οι περισσότεροι, δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν μεταφορές έρωτα και γάμου για να περιγράψουν τη σχέση μας τον Θεό. Ο εραστής της ανθρωπότητας, ο Χριστός, έχει τη δύναμη να μάς ομορφύνει αν Τόν εμπιστευθούμε και Τού τό ζητήσουμε. Άλλωστε γι’ αυτό ο Θεός πιστεύει ακόμη στους ανθρώπους: επειδή βλέπει σε αυτούς την ομορφιά που μπορούν να αποκτήσουν. Εμείς οι ίδιοι ενίοτε χάνουμε την αυτοεκτίμησή μας και την ελπίδα μας, ο Θεός όχι.
*
Εισήγαγες, Κύριε, τους μαθητές σου στο μυστήριο λέγοντας: ”Φίλοι, προσέξτε να μη σάς χωρίσει κανένας φόβος από εμένα. Πάσχω μεν, αλλά για χατίρι του κόσμου. Μην χάνετε την πίστη σας. Αν είστε φίλοι μου, μιμηθείτε με. Μείνετε ενωμένοι μαζί μου, όπως τα κλήματα στο αμπέλι, για να φέρετε καρπό”. [Μεγάλη Τετάρτη βράδυ].
Ο Χριστός δεν υποτιμά τους ανθρώπινους φόβους. Προβάλλει όμως ως αντίδοτό τους την προσωπική μας σχέση μαζί Του. Χιλιάδες, εκατομμύρια πιστοί, δυστυχώς, τηρούν κάποιες συνήθειες ή συμβάσεις, αλλά προσωπική σχέση με τον Χριστό δεν διαθέτουν. Ευνόητο είναι στα δύσκολα να τρομάζουν ή να αποθαρρύνονται. Εκείνος που σε λίγες ώρες θα σταυρωνόταν φέρνει στους μαθητές Του το παράδειγμα του αμπελιού: μόνο από Αυτόν μπορούμε να αντλήσουμε χυμούς ζωής.
*
Δυο λόγια είπε μόνο ο ληστής επάνω στο σταυρό και μονομιάς λυτρώθηκε και πρώτος άνοιξε τις πύλες του παραδείσου, αφού δέχτηκες τη μετάνοιά του [Μεγάλη Πέμπτη βράδυ].
Τέτοια επιείκεια σοκάρει. Θα προτρέψω τον αναγνώστη να κλιμακώσει ακόμη περισσότερο την έκπληξή του μελετώντας το 20ό κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Εκεί παρατηρεί κανείς μια σκανδαλώδη εύνοια προς όσους έσπευσαν την τελευταία στιγμή, εύνοια ασύμβατη με τα μέτρα της ανθρώπινης λογικής. Γιατί; Απλούστατα, διότι ο Χριστός θέλει να μη λείπει κανένας από τη μεγάλη γιορτή Του, στη Βασιλεία Του. Το ζητούμενο δεν είναι να τηρηθεί η δικαιοσύνη αλλά να μη χαθούν τα πρόσωπα.
*
″Κυριαρχεί ο Άδης στο ανθρώπινο γένος, όχι όμως για πάντα. Διότι όταν εσύ κλείστηκες στον τάφο συνέτριψες τα κλειδιά του θανάτου και κήρυξες τη λύτρωση σε όσους κοιμόντουσαν εκεί επί αιώνες” [Μεγάλη Παρασκευή βράδυ].
Ο Χριστός έγινε άνθρωπος και πέρασε πόνο με θάνατο, όχι για να αφήσει κάποιο ηθικό υπόδειγμα (αν και αυτό είναι όντως ανυπέρβλητο), αλλά για να μάς ενσωματώσει επάνω Του ώστε να νικήσουμε τον θάνατο. Τον έσχατο εχθρό μας.
*
Και είπε ο Κύριος: «Άνθρωπε, αυτά τα ξερά οστά συμβολίζουν όλους εκείνους που λένε ‘Χάθηκε η ελπίδα μας, είμαστε νεκροί’. Πες τους λοιπόν ότι θα τους βγάλω από τους τάφους. Και θα τους δώσω το πνεύμα μου και θα ζωντανέψουν και θα μάθουν ότι εγώ είμαι ο Κύριος». [Μεγάλη Παρασκευή βράδυ].
Και όχι μόνο τον φυσικό θάνατο, αλλά και τον ψυχικό. Δηλαδή την απώλεια της ελπίδας μας. Τό έδειξε με το όραμα στο οποίο κάλεσε τον προφήτη Ιεζεκιήλ: ξερά οστά να ζωντανεύουν και να γίνονται άνθρωποι. Διαδρομή αντίστροφη από την παρακμή και την αποδιοργάνωση την οποία βιώνουμε. Και ενίοτε προκαλούμε οι ίδιοι.
*
Ο Κύριος δέχεται τον τελευταίο όπως και τον πρώτο, ξεκουράζει όποιον εργάσθηκε λίγο όσο και εκείνον που δούλεψε πολύ, και τον έναν ελεεί και τον άλλον περιποιείται. Κανείς να μην κλαίγεται λοιπόν για τη φτώχεια του, αφού έφτασε πλέον η κοινή μας Βασιλεία. Κανείς να μη θρηνεί για αμαρτίες, επειδή ανέτειλε μέσα από τον τάφο η συγχώρεση. Κανείς να μη φοβάται τον θάνατο, διότι μάς ελευθέρωσε ο θάνατος του Σωτήρα μας [Νύχτα Αναστάσεως].
Πάλι η θεϊκή επιείκεια, εκφραζόμενη τώρα από τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, έναν άνθρωπο που ανέβασε ψηλά τον πήχυ της ηθικής τελειότητας. Και όσο επικριτικός υπήρξε προς την αμαρτία και τη διαφθορά, τόσο επίσης είχε εμπεδώσει τι σημαίνει έλεος. Στην Πασχαλινή Λειτουργία διαβάζεται ο περίφημος λόγος του που γεμίζει τις ψυχές μας με ελπίδα και ευγνωμοσύνη.
*
Σε διαφορετικές τροχιές ζωής ο καθένας μας, όμως όλοι διψούμε για έλεος, για αγάπη, για ανάσα. Για Θεάνθρωπο.
HUFFINGTONPOST.GR
Για να εμβαθύνουμε στο Νόημα…

[toula]

Ο ΑΜΠΕΛΩΝΑΣ
Ο Θεὸς δημιούργησε ἕναν ὄμορφο, ὑπέροχο κόσμο, τὸν περιέβαλλε μὲ τὴν δύναμη καὶ τὴν πρόνοια Του, προετοίμασε τὰ πάντα ὥστε νὰ γίνουν τόπος τῆς Βασιλείας Του, τοῦ Βασιλείου τῆς ἀμοιβαίας ἀγάπης, τῆς χαρᾶς. Ἀλλὰ γνωρίζουμε τὶ κάναμε σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο· φτιάξαμε ἕναν κόσμο ὅπου οἱ ἄνθρωποι φοβοῦνται νὰ ζήσουν, ὅπου ὑπάρχει αἱματοχυσία, ὅπου διαπράττονται ἀπάνθρωπες, σκληρὲς πράξεις ὄχι μόνο σὲ σὲ παγκόσμια κλίμακα, ἀλλὰ σὲ ἐπίπεδο οἰκογενειακό, ἐνοριακό, καὶ μεταξὺ τῶν πιὸ κοντινῶν φίλων.
Ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ ὁ Κύριος ἔστελνε τοὺς ἀπεσταλμένους Του: πατριάρχες, προφῆτες, ἀγγέλους, κήρυκες, τὸν Πρόδρομο καὶ στὸ τέλος ἦλθε ὁ ἴδιος νὰ μᾶς θυμίσει ὅτι ὁ κόσμος πλάστηκε γιὰ τὴν ἀγάπη. Καὶ ὅπως στὴν παραβολὴ ὁδήγησαν τὸν υἱὸ ἕξω ἀπὸ τὸν ἀμπελώνα καὶ τὸν σκότωσαν, ἔτσι τὸ ἀνθρώπινο γένος φέρθηκε στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὅταν μιλῶ γιὰ «ἀνθρωπότητα», δὲν ἀναφέρομαι στοὺς ἄλλους, ἀλλὰ σ’ ἐμᾶς, ἐπειδὴ ὁ Κύριος μᾶς ἐμπιστεύτηκε τὴν ζωὴ γιὰ νὰ τὴν κάνουμε θρίαμβο τῆς ἀγάπης, τῆς ἀδελφοσύνης, τῆς ἁρμονίας, τῆς πίστης καὶ τῆς χαρᾶς, καὶ δὲν τὸ κάνουμε ἐπειδὴ σκεφτόμαστε τοὺς ἑαυτοὺς μας. Σὲ ἀνταπόδοση ὅσων ἔκανε γιὰ μᾶς, ποὺ μᾶς δημιούργησε, ποὺ μᾶς ἀποκάλυψε τὸν ἑαυτό Του, ποὺ μᾶς πρόσφερε ὅλη Του τὴν ἀγάπη καὶ στὸ τέλος τὴν ζωὴ καὶ τὸν θάνατο τοῦ Υἱοῦ Του, μόλις καὶ μετὰ βίας προφέρουμε ἕνα «Εὐχαριστῶ» καὶ τὴν ἴδια στιγμὴ ξεχνᾶμε.
Αντωνίου μητρ. Σουρόζ-Στην παραβολή των κακών γεωργών

[toula]

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν. ( Μτθ κα' 42)
Τῇ ἁγίᾳ καὶ Μεγάλη Δευτέρα μνείαν ποιούμεθα τοῦ μακαρίου Ἰωσὴφ τοῦ παγκάλου καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταρασθείσης καὶ ξηρανθείσης Συκῆς.
Απ’ τη σημερινή ημέρα ξεκινούν τα άγια Πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Πρώτος απ’ όλους ο πάγκαλος Ιωσήφ αποτελεί προτύπωσή Του. Αυτός ήταν ο μικρότερος γιος του Πατριάρχου Ιακώβ, και γεννήθηκε απ’ τη Ραχήλ. Εξ αιτίας κάποιων ονείρων του τον φθόνησαν τα ίδια του τ’ αδέλφια. Στην αρχή, λοιπόν, τον έριξαν σ’ ένα βαθύ λάκκο κι εξαπάτησαν τον πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Στη συνέχεια τον πούλησαν για τριάντα αργύρια σε Ισμαηλίτες εμπόρους, οι οποίοι με τη σειρά τους τον ξαναπούλησαν στον Πετεφρή, τον αρχιευνούχο του βασιλιά της Αιγύπτου Φαραώ.
Η γυναίκα του Πετεφρή τον ερωτεύθηκε. Επειδή όμως ο Ιωσήφ δε θέλησε να παρασυρθεί μαζί της σε ανήθικη πράξη, μόλις εκείνη τον έπιασε, άφησε στα χέρια της το χιτώνα του κι έφυγε. Εκείνη τρελάθηκε απ’ το θυμό της εξ αιτίας της εγκράτειας του νέου και τον συκοφάντησε στον άντρα της. Έτσι πικρά δεσμά και φυλακή υποδέχτηκαν τον Ιωσήφ. Στη συνέχεια, επειδή κατόρθωσε να ερμηνεύσει τα όνειρα του βασιλιά, βγήκε απ’ τη φυλακή και παρουσιάστηκε μπροστά του. Αυτός εκτιμώντας τη σύνεση και τη σοφία του νέου, του ανέθεσε τη γενική φροντίδα για την καλή διαχείριση των όσων είδε στα όνειρά του. Έτσι ο Ιωσήφ έγινε ουσιαστικά κύριος ολόκληρης της Αιγύπτου. Με αφορμή τη διανομή του σιταριού που γινόταν στην Αίγυπτο φανερώθηκε ξανά στα αδέλφια του, τα οποία, όπως προαναφέραμε, τον είχαν φθονήσει και τον θεωρούσαν πλέον χαμένο. Στη συνέχεια προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο τους γονείς και τα αδέλφια του χωρίς να τους κρατήσει καμία κακία κι αφού έζησε θεάρεστα ολόκληρη τη ζωή του, πέθανε στην Αίγυπτο. Κοντά στις άλλες αρετές που είχε, αναγνωρίστηκε ως μέγας για τη σωφροσύνη του.
Αυτός, λοιπόν, αποτελεί εικόνα του Χριστού, γιατί, όπως ο Ιωσήφ, έτσι και ο Χριστός φθονήθηκε από τους ομοεθνείς Του Ιουδαίους, πουλήθηκε από το μαθητή Του για τριάντα αργύρια και κλείστηκε στο φοβερό και σκοτεινό λάκκο, τον τάφο. Κι αφού με τη δύναμή Του αναστήθηκε από κει, βασίλευσε στην Αίγυπτο, δηλαδή έγινε εξουσιαστής της αμαρτίας και τη νίκησε κατά κράτος. Κι έτσι έγινε κυρίαρχος ολόκληρου του κόσμου και φιλάνθρωπα μας εξαγόρασε με μια μυστική τροφοδοσία, γιατί προσέφερε τον εαυτό Του για χάρη μας και μας τρέφει με τον ουράνιο Άρτο, τη ζωηφόρο σάρκα Του. Γι’ αυτό το λόγο, λοιπόν, τοποθετείται σήμερα η ιστορία του παγκάλου Ιωσήφ.
Την ίδια μέρα μνημονεύουμε και την ξηρανθείσα συκή, γιατί δύο θείοι Ευαγγελιστές, ο Ματθαίος και ο Μάρκος, την αναφέρουν ύστερα απ’ τη διήγηση των Βαΐων. Ο Ευαγγελιστής Μάρκος γράφει: «Και την επόμενη ημέρα, αφού βγήκαν από τη Βηθανία, ο Ιησούς πείνασε. Κι όταν είδε από μακριά μία συκιά που είχε φύλλα, ήρθε μήπως βρει κάτι σ’ αυτή για να φάει. Όταν όμως πλησίασε κοντά της, δε βρήκε τίποτε πάνω της παρά μόνο φύλλα. Γιατί δεν ήταν η εποχή των σύκων. Τότε ο Ιησούς της είπε: “Να μη φάει πλέον κανείς από σένα καρπό στον αιώνα”». Κι ο Ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρει: «Το πρωί, καθώς επέστρεφε στην πόλη ο Ιησούς πείνασε. Κι όταν είδε μία συκιά κοντά στο δρόμο, την πλησίασε και δε βρήκε τίποτε πάνω της παρά μόνο φύλλα. Τότε ο Ιησούς της είπε: “Να μη βγει ποτέ πια από σένα καρπός εις τον αιώνα”. Κι αμέσως ξεράθηκε η συκιά».
Συκιά, λοιπόν, είναι η συναγωγή των Ιουδαίων, κι επειδή ο Σωτήρας Χριστός δε βρήκε πάνω της τον καρπό που έπρεπε, εκτός μόνο απ’ τη σκιά του νόμου, γι’ αυτό τους την αφαίρεσε κι εκείνη, και έκανε την εβραϊκή Συναγωγή άχρηστη σε όλα.
Αν όμως κάποιος ρωτήσει γιατί το άψυχο ξύλο, παρόλο που δεν έφταιγε, δέχτηκε την κατάρα και ξεράθηκε, ας μάθει ότι οι Ιουδαίοι, βλέποντας πως ο Χριστός ευεργετούσε αδιάκοπα τους πάντες και δεν έκανε σε κανέναν το παραμικρό κακό, νόμιζαν ότι έχει τη δύναμη μόνο να ευεργετεί και όχι να τιμωρεί. Επειδή όμως ο Δεσπότης είναι φιλάνθρωπος, δε θέλησε να δείξει πάνω σε άνθρωπο πως έχει και αυτή τη δύναμη. Για να πείσει, λοιπόν, τον αχάριστο λαό ότι είναι αρκετά ικανός να τιμωρεί, εξαιτίας όμως της αγαθότητάς Του δεν το θέλει, γι’ αυτό επέβαλε την τιμωρία στην άψυχη και αναίσθητη φύση (τη συκιά).
Υπάρχει ακόμα μία απόκρυφη εκδοχή που έφτασε σ’ εμάς από σοφούς γέροντες. Μας τη διασώζει ο Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης. Λέει δηλαδή ότι το δέντρο της παρακοής στον παράδεισο ήταν συκιά, της οποίας τα φύλλα χρησιμοποίησαν οι παραβάτες της θεϊκής εντολής, ο Αδάμ και η Εύα, για να σκεπαστούν. Γι’ αυτό και η συκιά, χάρη στη θεϊκή φιλανθρωπία έλαβε κατάρα απ’ το Χριστό να μη φέρει πλέον καρπό, ο οποίος θα γίνει αίτιος αμαρτίας, επειδή, σύμφωνα με τη διήγηση της παρακοής των Πρωτοπλάστων αυτή δε φαίνεται τότε να τιμωρήθηκε. Είναι ακόμα προφανές ότι η συκιά μοιάζει με την αμαρτία. Έχει δηλαδή τη γλυκύτητα της ηδονής, κολλάει όπως η αμαρτία, είναι τραχιά και μας κεντάει, όπως η συνείδηση μετά από κάθε αμαρτωλή πράξη.
Οι θείοι Πατέρες, λοιπόν, τοποθέτησαν εδώ την ιστορία της συκιάς για να προκαλέσει κατάνυξη, όπως και τον Ιωσήφ, επειδή αποτελεί προτύπωση του Χριστού. Συκιά ακόμα είναι κάθε ψυχή που δεν αποφέρει πνευματικούς καρπούς. Όταν ο Κύριος έρθει το πρωί, δηλαδή κατά την παρούσα ζωή, και δεν βρει ανάπαυση σ’ αυτήν τη ψυχή, τότε την ξεραίνει με κατάρα και την καταδικάζει στο αιώνιο πυρ της Κολάσεως. Έτσι αυτή μένει σαν ξεραμένο κούτσουρο, προκαλώντας τον τρόμο σε όλους όσους δεν αποφέρουν τον πρέποντα καρπό της αρετής.
Η ιστορία αυτή με τη συκιά έγινε στις 19 Μαρτίου, την επόμενη της εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.
Ταῖς τοῦ Παγκάλου Ἰωσὴφ πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

[toula]

Και να θυμάσαι τον Πλάστη σου στις ημέρες τής νιότης σου· πριν έρθουν οι κακές ημέρες, και φτάσουν τα χρόνια στα οποία θα πεις: Δεν έχω ευχαρίστηση σ' αυτά·
πριν σκοτιστεί ο ήλιος, και το φως, και το φεγγάρι, και τα αστέρια, και ξαναγυρίσουν τα σύννεφα ύστερα από τη βροχή·
όταν οι φύλακες του σπιτιού θα τρέμουν, και οι δυνατοί άνδρες θα κλονίζονται, κι αυτές που αλέθουν θα σταματήσουν, επειδή λιγόστεψαν, κι αυτές που βλέπουν μέσα από τις θυρίδες, θα αμαυρωθούν·
και οι πόρτες θα κλειστούν στον δρόμο, όταν η φωνή εκείνης που αλέθει θα ασθενήσει, και ο άνθρωπος θα σηκώνεται στη φωνή τού σπουργιτιού, και όλες οι θυγατέρες τού τραγουδιού θα ατονήσουν·
όταν θα φοβούνται το ύψος, και θα τρέμουν στον δρόμο· όταν η αμυγδαλιά θα ανθίσει, και η ακρίδα θα προξενεί βάρος, και η όρεξη θα εκλείψει· επειδή, ο άνθρωπος πηγαίνει στο αιώνιο σπίτι του, κι εκείνοι που πενθούν, περικυκλώνουν τους δρόμους·
πριν λυθεί η ασημένια αλυσίδα, και σπάσει το χρυσό λυχνάρι ή σπάσει η στάμνα στην πηγή ή χαλάσει ο τροχός στο πηγάδι,
και επιστρέψει το χώμα στη γη, όπως ήταν, και το πνεύμα επιστρέψει στον Θεό, που το έδωσε.
Ματαιότητα ματαιοτήτων, είπε ο Εκκλησιαστής· τα πάντα ματαιότητα.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗΣ

[toula]

Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Σήμερα ο Χριστός εισέρχεται στο μονοπάτι της οδύνης Του αλλά και της φοβερής εκείνης μοναξιάς που θα τον περιβάλλει καθ’ όλη την εβδομάδα των Παθών.
Η μοναξιά αρχίζει με μια παρεξήγηση: ο λαός περιμένει ότι η είσοδος του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα θα είναι η θριαμβευτική διέλευση ενός πολιτικού αρχηγού, ενός ηγέτη που θα ελευθερώσει το λαό του από την καταπίεση και τη δουλεία, από αυτό που εκείνοι θεωρούν ως «α-θεΐα» – καθώς η λατρεία των ειδώλων αποτελεί την άρνηση του ζώντος Θεού.
Η μοναξιά θα γίνει ακόμη βαρύτερη, όταν ούτε οι μαθητές Του θα είναι σε θέση να Τον κατανοήσουν. Όταν κατά το Μυστικό Δείπνο, ο Χριστός θα τους μιλήσει για τελευταία φορά, εκείνοι θα αμφιβάλλουν διαρκώς για το ακριβές νόημα των λόγων του. Και αργότερα, όταν θα μπει στον Κήπο της Γεθσημανή λίγο πριν από το φρικτό θάνατο που πρόκειται να αντιμετωπίσει, οι πιο έμπιστοι μαθητές Του, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, θλιμμένοι, κουρασμένοι και χωρίς ελπίδα, θα αφεθούν να αποκοιμηθούν.
Το αποκορύφωμα της μοναξιάς θα είναι η κραυγή του Χριστού πάνω στο Σταυρό: « Θεέ μου, Θεέ μου, ινατί με εγκατέλιπες». Εγκαταλειμμένος από τους ανθρώπους, απορριμένος από το λαό του Ισραήλ, είναι τώρα αντιμέτωπος με τη ακραία ερημιά και πεθαίνει χωρίς Θεό, χωρίς ανθρώπους, μόνος, με μόνη την αγάπη Του για τον Θεό και την αγάπη Του για το γένος των ανθρώπων· πεθαίνει για χάρη του και για τη δόξα του Θεού.
Η σημερινή θριαμβευτική Του είσοδος είναι και η αρχή του Πάθους Του. Ο κόσμος περίμενε αρχηγό και βασιλιά και βρίσκει το Σωτήρα των ψυχών τους. Τίποτε δεν χολώνει τον άνθρωπο τόσο πολύ όσο η ελπίδα που χάθηκε, που διαψεύσθηκε· κι αυτό εξηγεί γιατί οι άνθρωποι που μπόρεσαν να τον υποδεχθούν με τόση θέρμη, εκείνοι που υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες της ανάστασης του Λαζάρου και είχαν δει τα θαύματά Του, εκείνοι που είχαν ακούσει τη διδασκαλία Του και θαύμαζαν την κάθε Του λέξη όντες έτοιμοι να γίνουν μαθητές Του τον «καλό» καιρό, απομακρύνθηκαν από κοντά Του την ώρα του πάθους και του γύρισαν την πλάτη· λίγες ημέρες δε μετά φώναξαν «Σταύρωσον, σταύρωσον Αυτόν».
Κι Εκείνος πέρασε όλες αυτές τις μέρες μόνος, γνωρίζοντας τι Τον περίμενε, εγκαταλειμμένος από όλους εκτός από τη Μητέρα Του, που παράστεκε σιωπηλά, όπως είχε κάνει σε όλη τη ζωή Της, μετέχοντας στην τραγική άνοδό Του στο Σταυρό· Εκείνη που είχε δεχθεί τον Ευαγγελισμό, το ευφρόσυνο νέο, αλλά και που είχε εν σιωπή ακούσει την προφητεία του Συμεών για τη ρομφαία που θα διαπερνούσε τη μητρική Της καρδιά.
Τις μέρες που έρχονται, δεν θα θυμηθούμε απλώς, αλλά θα παρασταθούμε στο Πάθος του Χριστού. Θα είμαστε μέρος του πλήθους που θα περικυκλώσει τον Χριστό , τους Μαθητές και τη Θεοτόκο.Την ίδια ώρα, ο Χριστός θα είναι στο Σταυρό, θα είναι στον τάφο. Πόσο φοβερό είναι να είμαστε ανήμποροι κι εμείς, όπως τότε οι μαθητές, να περάσουμε έστω μία μέρα, μία ώρα μαζί Του! Ας το σκεφθούμε, κι αν δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε, τουλάχιστον ας αναγνωρίσουμε ποιοι είμαστε και πού βρισκόμαστε, και την τελική ώρα ας στραφούμε προς Αυτόν με την κραυγή, την έκκληση του ληστή: « Μνήσθητί μου, Κύριε, εν τη βασιλεία σου».
Καθώς θα ακούμε τα αναγνώσματα, καθώς θα παρακολουθούμε τις Ευχές της Εκκλησίας, καθώς οι εικόνες του Πάθους θα διαδέχονται η μία την άλλη μπροστά στα μάτια μας, ας θέσουμε στον εαυτό μας το ερώτημα: « Μέσα σ’ αυτό το πλήθος, πού βρίσκομαι εγώ, ποιός είμαι; Ένας Φαρισαίος; Ένας Γραμματέας; Ένας προδότης; Ένας δειλός; Ποιός; Ή μήπως στέκομαι ανάμεσα στους Αποστόλους;»…Μα και αυτούς τους κατέβαλε ο φόβος. Ο Πέτρος Τον αρνήθηκε τρεις φορές, ο Ιούδας τον πρόδωσε, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος κι ο Ιωάννης αποκοιμήθηκαν την ώρα ακριβώς που ο Χριστός είχε ανάγκη από την ανθρώπινη αγάπη και υποστήριξη· οι άλλοι μαθητές τό ‘βαλαν στα πόδια· κανείς δεν έμεινε εκτός από τον Ιωάννη και τη Θεοτόκο, εκείνους που ήταν δεμένοι μαζί Του μ’ εκείνο το είδος της αγάπης που δεν γνωρίζει κανένα φόβο και είναι έτοιμη να μοιραστεί οτιδήποτε.
Ας ρωτήσουμε για άλλη μια φορά τον εαυτό μας ποιοι είμαστε και ποια είναι η θέση μας μέσα σ’ αυτό το πλήθος. Είμαστε με την ελπίδα ή με την απόγνωση, με τί; Και αν είμαστε με την αδιαφορία, τότε είμαστε κι εμείς μέρος του τρομακτικού πλήθους που περικύκλωνε τον Χριστό, που τον ακολουθούσε και τον άκουγε, αλλά μετά έφευγε· όπως θα φύγουμε κι εμείς από το ναό. Ο Εσταυρωμένος θα υψωθεί εδώ τη Μ. Πέμπτη κι εμείς θα διαβάζουμε το Ευαγγέλιο για το Σταυρό και τη Σταύρωση και το θάνατο – και μετά, τί; Ο Σταυρός θα συνεχίσει να στέκεται εδώ, αλλά εμείς θα πάμε να ξεκουραστούμε, θα πάμε σπίτι να φάμε, να κοιμηθούμε, να ετοιμαστούμε για τα έργα της επομένης.
Την ίδια ώρα, ο Χριστός θα είναι στο Σταυρό, θα είναι στον τάφο. Πόσο φοβερό είναι να είμαστε ανήμποροι κι εμείς, όπως τότε οι μαθητές, να περάσουμε έστω μία μέρα, μία ώρα μαζί Του! Ας το σκεφθούμε, κι αν δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε, τουλάχιστον ας αναγνωρίσουμε ποιοι είμαστε και πού βρισκόμαστε, και την τελική ώρα ας στραφούμε προς Αυτόν με την κραυγή, την έκκληση του ληστή: « Μνήσθητί μου, Κύριε, εν τη βασιλεία σου».
Μητρ. Αντωνίου (Bloom) του Σουρόζ

[toula]

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Καρποὶ μετανοίας

Τὸ εὐχάριστο διάλειμμα τοῦ ἀναστάσιμου Σαββάτου τοῦ Λαζάρου καὶ τῆς πανηγυρικῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων ἦταν ἡ ἐνίσχυση ποὺ χρειαζόμασταν ὅλοι, ὥστε ἐνδυναμούμενοι σωματικά, ψυχικὰ καὶ πνευματικὰ νὰ εἰσέλθωμε πλέον στὸ τελευταῖο στάδιο τοῦ ἀγῶνα μας, ποὺ θὰ μᾶς ὁδηγήσῃ μέσα ἀπὸ τὴν κορύφωση τοῦ σταυρικοῦ Πάθους στὴν λυτρωτικὴ Ἀνάσταση.

Ἡ Ἐκκλησία μας, γιὰ νὰ μᾶς ἐνισχύσῃ στὸν δύσκολο αὐτὸν τελικὸ ἀγῶνα, προβάλλει συνεχῶς μορφὲς καὶ παραδείγματα εἴτε ἀπὸ τὴν Παλαιὰ εἴτε καὶ ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη, γιὰ νὰ μᾶς διατηρήσῃ σὲ πνευματικὴ ἐγρήγορση καὶ νὰ μᾶς ἐνθαρρύνῃ στὴν αὔξηση τῆς προσπάθειάς μας. Ἔτσι, ἔχοντας κάνει τὴν κατάλληλη προετοιμασία, θὰ μπορέσωμε νὰ βιώσωμε καὶ τὰ σωστικὰ Πάθη τοῦ Κυρίου μας καὶ ἐν τέλει καὶ τὴν ζωηφόρο Του Ἀνάσταση.



Τὴν Μεγάλη Δευτέρα, ὁ Ὄρθρος τῆς ὁποίας, ὅπως καὶ τῆς κάθε ἡμέρας τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, ψάλλεται κατὰ τὸ ἑσπέρας τῆς προηγουμένης, προβάλλεται ἡ μορφὴ τοῦ «παγκάλου» Ἰωσήφ, τοῦ ὡραιοτάτου ὄχι μόνον στὸ σῶμα ἀλλὰ καὶ στὴν ψυχή. Αὐτὸς ὄχι μόνον ὑπέμεινε καρτερικὰ τὸν φθόνο καὶ τὴν ἀδικία τῶν ἀδελφῶν του ἀλλὰ ἄντεξε καὶ στὶς προκλήσεις «τῆς Αἰγυπτίας», ποὺ προσπαθοῦσε ἐπιμόνως νὰ τὸν τυλίξῃ στὰ δίκτυα τῆς ἁμαρτίας.

Ἡ κυριαρχία του στὰ πάθη ἀποδείχθηκε σωτήρια ὄχι μόνον γιὰ τὸν ἴδιο ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ ἔθνος του, ποὺ χάρη στὸ ἀξίωμά του τὸ βοήθησε στὶς κρίσιμες στιγμές! Ἔτσι, ὁ σώφρων Ἰωσήφ, ἂν καὶ δοῦλος «τῷ σώματι», ἀποδείχθηκε «ἀδούλωτος τὴν ψυχήν» καὶ κέρδισε τὸν «ἄφθαρτον στέφανον» τῆς δόξης «παρὰ τοῦ βλέποντος τὰς τῶν ἀνθρώπων καρδίας».

Δικαίως, λοιπόν, θεωρεῖται ὁ Ἰωσὴφ προτύπωση τοῦ ἐλεήμονος Ἰησοῦ, ὁ Ὁποῖος, ἀντὶ νὰ ἀνταποδώσῃ τὶς ἀδικίες ποὺ τοῦ ἔγιναν, συγχώρεσε τοὺς σταυρωτές Του. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς ἡ συμπεριφορὰ τῶν δικαίων αὐτῶν ἀποτελεῖ ὁδοδείκτη γιὰ τοὺς κάθε λογῆς ἄρχοντες, ὥστε ἀντὶ νὰ καταδυναστεύουν τὸν λαὸ πρὸς ἀτομικό των ὄφελος νὰ τὸν διακονοῦν πρὸς ὄφελος τοῦ ἰδίου τοῦ λαοῦ καὶ τοῦ Θεοῦ ποὺ τοὺς τὸν ἐμπιστεύτηκε!

Τὴν ἴδια ἡμέρα ἡ Ἐκκλησία μας προβάλλει καὶ τὸ παράδειγμα τῆς ξηρανθείσης συκῆς, ποὺ φανερώνει ὅτι ὁ Κύριος ἀποδείχθηκε συγκαταβατικὸς μὲ τοὺς ἁμαρτωλούς, ἐν τούτοις ὑπῆρξε ἀνελέητος μὲ τὴν ἁμαρτία. Ἄρα ἡ προσταγὴ τοῦ Κυρίου «μηκέτι σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα» ἀπευθύνεται ὄχι πρὸς τὸ ἄψυχο δένδρο ἀλλὰ πρὸς τοὺς ἐμψύχους πλὴν ὅμως νεκρωμένους ἀπὸ τὴν ἁμαρτία Ἰουδαίους, ποὺ ὄχι μόνον οἱ ἴδιοι δὲν παράγουν καρποὺς ἀλλὰ ἐμποδίζουν καὶ τοὺς ἄλλους, τοὺς ἀδύναμους ἀλλὰ καλοπροαίρετους, νὰ πλησιάσουν στὸν Θεὸ καὶ νὰ καρποφορήσουν (Ματθ. κγ’ 14)!

Νὰ γιατὶ ὁ Χριστὸς λέει μὲ νόημα στοὺς ὑποκριτὲς Φαρισαίους «ὅτι ἀρθήσεται ἀφ’ ὑμῶν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς» (Ματθ. κα’ 43), ὑπονοῶντας ἀσφαλῶς ὄχι συγκεκριμένο ἔθνος, ἀλλὰ ὅλους ὅσοι ἀγωνίζονται γιὰ τὴν κατάκτησή της μὲ πίστη καὶ μὲ ἔργα μετανοίας καὶ γίνονται σύσσωμοι καὶ σύναιμοι Χριστοῦ!

Στοὺς μαθητές Του, μάλιστα, ποὺ ἀποροῦν «πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ», ἀπαντᾶ μεταθέτοντας τὴν σκέψη των ἀπὸ τὸ «ὁρατό» θαῦμα στὸ οὐσιαστικό του νόημα, ποὺ εἶναι ἡ δύναμη τῆς πίστεως. Αὐτή, ἡ πίστη, μπορεῖ, ἐὰν εἶναι σταθερὴ καὶ ἀπαρασάλευτη, θεμελιωμένη στὸ πρόσωπο τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ὄχι μόνον νὰ ξηράνῃ τὴν συκῆ, νὰ μαράνῃ τὴν ἁμαρτία, ἀλλὰ καὶ ὄρη νὰ μετακινήσῃ! Πράγματι, οἱ μαθητές, μετὰ ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου καὶ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔκαναν ὄχι λιγοστὰ σημεῖα στὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς πίστεως δηλαδὴ ὅτι ὁ Χριστὸς ἀφ’ ἑνὸς μὲν σώζει καὶ ἀναγεννᾶ τὸν ὅλο ἄνθρωπο, ἀφ’ ἑτέρου δὲ τὸν ἐνδυναμώνει σὲ ἔργα πίστεως καὶ σὲ «καρποὺς ἀξίους μετανοίας», μὲ σκοπὸ τὴν σωτηρία του.

Αὐτοὺς τοὺς εὐλογημένους καρποὺς καλούμαστε καὶ ἐμεῖς, οἱ σημερινοὶ πιστοί, νὰ «προσάξωμε» στὸν Χριστό, ὥστε νὰ λάβωμε τὸ μέγα ἔλεός Του. Ἐπειδή, ὅμως, οἱ ἴδιοι εἴμαστε «ξηραμένοι» ἀπὸ τὴν ἀπιστία καὶ τὴν ῥαθυμία, παρακαλοῦμε Ἐκεῖνον, τὸν μόνον Παντοδύναμο καὶ Ζωοδότη Κύριο, νὰ μᾶς λυπηθῇ γιὰ τὴν πνευματική μας νωθρότητα καὶ νὰ μᾶς ἐνεργοποιήσῃ, ὥστε ἀφοῦ ἀποβάλωμε τὰ ῥυπαρὰ ἐνδύματα τῆς ἁμαρτίας καὶ ἐνδυθοῦμε τὰ λαμπρὰ ἐνδύματα τῆς πίστεως καὶ τῶν ἀγαθῶν ἔργων, νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ εἰσέλθωμε καὶ πάλι στὸν νυμφῶνα τῆς αἰωνίου Του Βασιλείας. Γένοιτο!

[toula]

Ας μπούμε στην Μ. Εβδομάδα με σκοπό όχι να είμαστε θεατές όσων συμβαίνουν, ας μπερδευτούμε με το πλήθος και σε κάθε βήμα ας ρωτάμε τον εαυτό μας: ποιος είμαι μέσα σ’ αυτό το πλήθος; Είμαι η Μητέρα; Είμαι ο μαθητής; Είμαι ένας από τους σταυρωτές; Και θα μπορέσουμε να φθάσουμε στην ημέρα της Ανάστασης μαζί μ’ αυτούς για τους οποίους ήταν πραγματικά η ζωή και η ανάσταση· όταν η απελπισία είχε φύγει, ήρθε η νέα ελπίδα, ο Θεός είχε νικήσει.
Αμήν.
Μητρ. Αντώνιος Bloom του Σουρόζ.

[toula]

Ποιος μπορεί να φέρει χαρά σ’ ένα σπίτι; Ο καλοδεχούμενος επισκέπτης.
Ποιος μπορεί να φέρει ακόμα μεγαλύτερη χαρά σ’ ένα σπίτι; Ένας φίλος του σπιτιού.
Ποιος προκαλεί τη μέγιστη χαρά σ’ ένα σπίτι; Ο οικοδεσπότης, όταν γυρίζει στο σπίτι μετά από μακρόχρονη απουσία.
Ευτυχισμένα και καλότυχα τα χέρια που υποδέχτηκαν τον Κύριο ως καλοδεχούμενο επισκέπτη!
Ευτυχισμένα και καλότυχα τα χείλη που τον χαιρέτισαν ως φίλο!
Ευτυχισμένες και καλότυχες οι ψυχές που τον σεβάστηκαν και τον υποδέχτηκαν ως οικοδεσπότη, μ’ ένα τραγούδι υποδοχής!
Υπάρχουν όμως και μερικοί που δεν τον αναγνώρισαν, δεν τον υποδέχτηκαν ως φιλοξενούμενο, ως φίλο ή οικοδεσπότη. Πήραν πέτρες στα χέρια τους για να τις ρίξουν καταπάνω Του· με τις θνητές ψυχές τους μηχανεύτηκαν το σωματικό θάνατό Του.
Η θεϊκή φύση του Χριστού ήταν τέτοια ώστε, όπου εμφανιζόταν -ως Θεός με ανθρώπινη σάρκα- οι άνθρωποι χωρίζονταν.
Μερικοί στέκονταν δεξιά και άλλοι αριστερά Του, όπως θα χωριστούν και όταν θα εμφανιστεί την έσχατη μέρα της ιστορίας του κόσμου.
Αλλά κι ως σήμερα, όταν η συζήτηση σε κοσμικούς κύκλους γυρίζει στον Κύριο Ιησού, οι άνθρωποι χωρίζονται δεξιά κι αριστερά. Φανταστείτε πόσο πιο αυστηρά οριοθετημένος θα ήταν ο χωρισμός αυτός τις μέρες της ένσαρκης παρουσίας Του στη γη!
Αχ, πότε θ’ απομακρύνουμε και μεις το νου μας από τους υπερήφανους και ισχυρούς μηχανισμούς αυτού του κόσμου και θα τον στρέψουμε προς το ουράνιο Όρος, προς το Βασιλιά Χριστό;
Πότε θ’ αναθέσουμε κάθε ελπίδα μας σ’ Εκείνον;
Ή ψυχή μας αναζητά το Νικητή της αμαρτίας και του θανάτου, προβλήματα που ή οικουμένη ολόκληρη δεν μπορεί να ξεπεράσει από μόνη της.
Νικητής είναι ο Χριστός.
Τέτοιος Βασιλιάς είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός! Σ’ Εκείνον λοιπόν κραυγάζουμε όλοι μας: Ωσαννά! Ωσαννά!
Σ’ Εκείνον πρέπει η δόξα κι ο ύμνος, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, την ομοούσια και αδιαίρετη Τριάδα, τώρα και πάντα και στους αιώνες των αιώνων.
Αμήν.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Καιρός Μετανοίας.

[toula]

Οι δίδυμοι χίπηδες που έγιναν μοναχοί στο Άγιο Όρος στο Ιερό Κελί των Αγίων Αρχαγγέλων

[toula]

«Ο Χριστός βαδίζει αργά μέσα στην Ιστορία.
Αργά σαν βαθύ ποτάμι, που κάποιο παιδί θα το νόμιζε ακίνητο, αλλά που ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να του φτιάξει φράγμα.
Αργά σαν σιτάρι, που σπέρνεις το φθινόπωρο και το χειμώνα νομίζεις ότι είναι νεκρό. Ακόμα δεν ήρθε η άνοιξη για το σπόρο του Χριστού!
Ο δρόμος Του είναι δύσκολος, γι' αυτό βαδίζει αργά»…!!!
Μακαριστού π. Αλεξάνδρου Σμέμαν