Οι Παναγίες του Αγίου Όρους
Δημοσιεύτηκε: Κυρ Μάιος 11, 2008 2:23 pm
Οι Παναγίες του Αγίου Όρους
Όλα τα Μοναστήρια, αλλά και οι Σκήτες και τα κελλιά του Αγίου Όρους, κατέχουν παλιές θαυματουργές εικόνες της Υπεραγίας Θεοτόκου με μεγάλη θρησκευτική, αλλά και καλλιτεχνική αξία. Στο αρχαιότερο μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας, θα προσκυνήσει ο επισκέπτης την Παναγία την Οικονόμισσα, στη Λιτή ,στα αριστερά της κεντρικής εισόδου προς το Καθολικό ,και την Παναγιά την Κουκουζέλισσα,σε ειδικό παρεκκλήσι. Στο Βατοπέδι περιφημότερες είναι η Παναγιά η Κτιτόρισσα ή Βηματάρισσα ,στο σύνθρονο του ιερού βήματος , η Παναγιά η Παραμυθία , τοιχογραφία στον δεξιό χορό ειδικού παρεκκλησίου ,η Παναγιά η Εσφαγμένη, στο νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου,η Παναγία η Ελαιοβρύτισσα ή Δοχειάρισσα ,στο «Δοχειό» της Μονής, η Παναγιά η Αντιφωνήτρια, κι ακόμη η Παναγιά η Πυροβοληθείσα ,που συνδέεται με τα γεγονότα του Εικοσιένα. Και ποιος δεν ξεύρει την Παναγιά την Πορταϊτισσα των Ιβήρων, σε ειδικό παρεκκλήσιο, που έχει εξελιχθεί σε πανελλήνιο προσκύνημα; Στη Μονή Χιλανδαρίου ξεχωρίζουν η Παναγιά η Τριχερούσα και η Παναγιά η Γαλακτοτροφούσα,στο τέμπλο, δώρα και οι δυο στη μονή του Αγίου Σάββα ,Αρχιεπισκόπου των Σέρβων. Υπάρχει ακόμη η Παναγιά η παιδεύσασα τον Εκκλησιάρχη. Στη Μονή Διονυσίου ο προσκυνητής θα αναζητήσει την Παναγία των Χαιρετισμών ή Μυροβλύτισσα ,στο ειδικό παρεκκλήσι της ,όπου λέγονται κάθε μέρα οι Χαιρετισμοί. Στο τέμπλο παρεκκλησίου του Καθολικού της Μονής Κουτλουμουσίου υπάρχει η Παναγία Φοβερά Προστασία ,ενώ στην ίδια Μονή βρίσκεται και η Παναγία του Αλεξίου Κομνηνού και στη Μονή Παντοκράτορος η Παναγία Γερόντισσα ,σε προσκυνητάρι μαρμάρινο στον αριστερό χορό του Καθολικού. Στη Μονή Ζωγράφου ο επισκέπτης θα δει την Παναγία Προαναγγελομένη ή του Ακαθίστου ή του Χαίρε,στο παρεκκλήσι της Κοίμησης ,όπου αντί κοινωνικού στις θείες Λειτουργίες λένε τους Χαιρετισμούς και την Παναγία την Επακούουσα στο ιερό βήμα του Καθολικού. Μεγάλο προσκύνημα είναι και η Παναγία η Γοργοεπήκοος της Μονής Δοχειαρίου. Στη Μονή Φιλοθέου φυλάγονται η Παναγιά η Γλυκοφιλούσα ,σε προσκυνητάρι στον αριστερό χορό του Καθολικού και η Παναγία η Γερόντισσα. Στη Μονή Αγίου Παύλου βρίσκεται η Παναγιά η Μυροβλύτισσα ,καθώς και η Παναγία « ο Καθρέπτης » . Ακόμη υπάρχουν στη Μονή Οσίου Γρηγορίου , η Παναγία η Οδηγήτρια Παντάνασσα η Παλαιολογίνα και η Παναγία η Γαλακτοτροφούσα, στη Μονή Κωνσταμονίτου η Παναγία η Αντιφωνήτρια και η Παναγία η Οδηγήτρια, στη Μονή Εσφιγμένου η Παναγιά του Αρσανά και στη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου η Παναγία η Αχειροποίητος.
Η εφέστια όμως εικόνα του Αγίου Όρους βρίσκεται στο περίφημο Πρωτάτο, το Παλλάδιο του Αγίου Όρους ,που είναι ολόκληρο ένα μουσείο βυζαντινής τέχνης στην καρδιά της αθωνικής πρωτεύουσας ,στη γραφική πολίχνη των Καρυών, όπου η έδρα της Ιεράς Κοινότητας ,της Ιεράς Επιστασίας και των πολιτικών αρχών του Όρους. Είναι η Παναγία το Άξιον εστίν , « ενώπιον της οποίας εγένετο ο συναγερμός του αγιορείτικου κόσμου και γονυπετώς ενώπιον αυτής υπέγραψαν οι σεβαστοί Καθηγούμενοι και Προϊστάμενοι των ιερών Μονών ,το ψήφισμα της αιωνίου ενώσεως του Αγίου όρους μετά της Μητρός Ελλάδος » ( Καθηγούμενος Γαβριήλ Διονυσιάτης ).
Από το βιβλίο « Άξιον εστίν »
Ι.Μ. Χατζηφώτη
Τρίτη ειδική έκδοση
Εκδόσεις: BYZANTINH TEXNH
Ν. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα τα Μοναστήρια, αλλά και οι Σκήτες και τα κελλιά του Αγίου Όρους, κατέχουν παλιές θαυματουργές εικόνες της Υπεραγίας Θεοτόκου με μεγάλη θρησκευτική, αλλά και καλλιτεχνική αξία. Στο αρχαιότερο μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας, θα προσκυνήσει ο επισκέπτης την Παναγία την Οικονόμισσα, στη Λιτή ,στα αριστερά της κεντρικής εισόδου προς το Καθολικό ,και την Παναγιά την Κουκουζέλισσα,σε ειδικό παρεκκλήσι. Στο Βατοπέδι περιφημότερες είναι η Παναγιά η Κτιτόρισσα ή Βηματάρισσα ,στο σύνθρονο του ιερού βήματος , η Παναγιά η Παραμυθία , τοιχογραφία στον δεξιό χορό ειδικού παρεκκλησίου ,η Παναγιά η Εσφαγμένη, στο νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου,η Παναγία η Ελαιοβρύτισσα ή Δοχειάρισσα ,στο «Δοχειό» της Μονής, η Παναγιά η Αντιφωνήτρια, κι ακόμη η Παναγιά η Πυροβοληθείσα ,που συνδέεται με τα γεγονότα του Εικοσιένα. Και ποιος δεν ξεύρει την Παναγιά την Πορταϊτισσα των Ιβήρων, σε ειδικό παρεκκλήσιο, που έχει εξελιχθεί σε πανελλήνιο προσκύνημα; Στη Μονή Χιλανδαρίου ξεχωρίζουν η Παναγιά η Τριχερούσα και η Παναγιά η Γαλακτοτροφούσα,στο τέμπλο, δώρα και οι δυο στη μονή του Αγίου Σάββα ,Αρχιεπισκόπου των Σέρβων. Υπάρχει ακόμη η Παναγιά η παιδεύσασα τον Εκκλησιάρχη. Στη Μονή Διονυσίου ο προσκυνητής θα αναζητήσει την Παναγία των Χαιρετισμών ή Μυροβλύτισσα ,στο ειδικό παρεκκλήσι της ,όπου λέγονται κάθε μέρα οι Χαιρετισμοί. Στο τέμπλο παρεκκλησίου του Καθολικού της Μονής Κουτλουμουσίου υπάρχει η Παναγία Φοβερά Προστασία ,ενώ στην ίδια Μονή βρίσκεται και η Παναγία του Αλεξίου Κομνηνού και στη Μονή Παντοκράτορος η Παναγία Γερόντισσα ,σε προσκυνητάρι μαρμάρινο στον αριστερό χορό του Καθολικού. Στη Μονή Ζωγράφου ο επισκέπτης θα δει την Παναγία Προαναγγελομένη ή του Ακαθίστου ή του Χαίρε,στο παρεκκλήσι της Κοίμησης ,όπου αντί κοινωνικού στις θείες Λειτουργίες λένε τους Χαιρετισμούς και την Παναγία την Επακούουσα στο ιερό βήμα του Καθολικού. Μεγάλο προσκύνημα είναι και η Παναγία η Γοργοεπήκοος της Μονής Δοχειαρίου. Στη Μονή Φιλοθέου φυλάγονται η Παναγιά η Γλυκοφιλούσα ,σε προσκυνητάρι στον αριστερό χορό του Καθολικού και η Παναγία η Γερόντισσα. Στη Μονή Αγίου Παύλου βρίσκεται η Παναγιά η Μυροβλύτισσα ,καθώς και η Παναγία « ο Καθρέπτης » . Ακόμη υπάρχουν στη Μονή Οσίου Γρηγορίου , η Παναγία η Οδηγήτρια Παντάνασσα η Παλαιολογίνα και η Παναγία η Γαλακτοτροφούσα, στη Μονή Κωνσταμονίτου η Παναγία η Αντιφωνήτρια και η Παναγία η Οδηγήτρια, στη Μονή Εσφιγμένου η Παναγιά του Αρσανά και στη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου η Παναγία η Αχειροποίητος.
Η εφέστια όμως εικόνα του Αγίου Όρους βρίσκεται στο περίφημο Πρωτάτο, το Παλλάδιο του Αγίου Όρους ,που είναι ολόκληρο ένα μουσείο βυζαντινής τέχνης στην καρδιά της αθωνικής πρωτεύουσας ,στη γραφική πολίχνη των Καρυών, όπου η έδρα της Ιεράς Κοινότητας ,της Ιεράς Επιστασίας και των πολιτικών αρχών του Όρους. Είναι η Παναγία το Άξιον εστίν , « ενώπιον της οποίας εγένετο ο συναγερμός του αγιορείτικου κόσμου και γονυπετώς ενώπιον αυτής υπέγραψαν οι σεβαστοί Καθηγούμενοι και Προϊστάμενοι των ιερών Μονών ,το ψήφισμα της αιωνίου ενώσεως του Αγίου όρους μετά της Μητρός Ελλάδος » ( Καθηγούμενος Γαβριήλ Διονυσιάτης ).
Από το βιβλίο « Άξιον εστίν »
Ι.Μ. Χατζηφώτη
Τρίτη ειδική έκδοση
Εκδόσεις: BYZANTINH TEXNH
Ν. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ