Πόσα τὰ αἴτια τῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀνυπομονησίας

[eleimon]

Γράφει σχετικὰ ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης:

«Καὶ β' διότι βιάζεσθε πότε νὰ ἔβγετε ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν νὰ ὑπάγετε ἄλλος εἰς τὸ παζάρι, ἄλλος εἰς τὸν οἶκον του καὶ ἄλλος εἰς ἄλλην κοσμικὴν καὶ σωματικὴν ὑπηρεσίαν. Ἠξεύρετε δὲ ποῖον εἶναι τὸ αἴτιον, ὅπου σᾶς κάμνει καὶ νὰ μὴν προσέχετε εἰς τὰ θεῖα λόγια καὶ νὰ βιάζεσθε πότε νὰ ἔβγετε ἀπὸ τὸν Ναὸν τοῦ Θεοῦ;

Πρωτο αἴτιον αὐτοῦ εἶναι ὁ διάβολος, ὁ ὁποῖος φθονῶντας τὴν σωτηρίαν σας, σᾶς παρακινεῖ μέσα ἀπὸ τὴν καρδίαν νὰ ἐβγῆτε μίαν ὥραν πρότερον ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν. Καὶ πότε μὲν σᾶς κάμνει νὰ ἀδημονῆτε καὶ νὰ λέγετε πῶς ὁ ἱερεὺς εἶναι ἀργός, πότε δὲ σᾶς παρακινεῖ νὰ πηγαίνετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν ἐκείνην, ὅπου ἠξεύρετε πῶς ἀπολύει πρωτύτερα ἀπὸ τὰς ἄλλας, πότε δὲ καὶ βιάζει μερικοὺς ἀπὸ λόγου σας νὰ ἐβγαίνουν πρὸ τῆς ἀπολύσεως τῆς ἐκκλησίας. Καὶ αὐτὸ τὸ κάμνει ὁ διάβολος, διότι φοβεῖται μὴ τύχῃ καὶ φυτευθῇ κανένας λόγος τοῦ Θεοῦ εἰς τὴν καρδίαν σας καὶ ριζώσῃ καὶ κάμῃ καρπὸν ἀρετῆς καὶ ψυχικῆς ὠφελείας.

Δευτερον δὲ αἴτιον αὐτοῦ εἶναι, κατὰ τὸν Χρυσόστομον, διότι ἡ ἐπιθυμία καὶ ὄρεξις τῆς ψυχῆς σας εἶναι χαλασμένη ἀπὸ τὰ βιοτικὰ καὶ γήϊνα πράγματα καὶ δι' αὐτὸ δὲν ἀγαπᾷ, οὐδὲ ἐπιθυμεῖ καὶ νοστιμεύεται τὰ πνευματικὰ καὶ οὐράνια, καθὼς καὶ ὅταν εἶναι χαλασμένη ἡ ἐπιθυμία καὶ ὄρεξις τοῦ σώματος, δὲν ὀρέγεται, οὐδὲ νοστιμεύεται κανένα αἰσθητὸν φαγητόν. Ὅθεν ἀκολουθεῖ εἰς ἐσᾶς αὐτὸ τὸ μεγάλον κακόν, δηλαδὴ τὸ νὰ ἐξοδεύετε μὲν ὅλον τὸν καιρὸν τῆς ἡμέρας εἰς φλυαρίας ματαίας καὶ γέλοια καὶ κοσμικὰς ὑποθέσεις καὶ μίαν ἢ δύο ὥρας νὰ μὴ ἠμπορεῖτε νὰ ὑπομένετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν, διὰ νὰ ἀκούσετε περὶ τῶν οὐρανίων πραγμάτων καὶ περὶ τῆς ψυχικῆς σας σωτηρίας, τῆς ὁποίας ὅλος ὁ κόσμος δὲν εἶναι ἀντάξιος· "ἡ τῆς ψυχῆς διδασκαλία, ὅσῳ περ ἂν ἐπιτείνηται, τοσούτῳ τὴν δεχομένην ἰσχυροτέραν ποιεῖ ψυχήν· νῦν δὲ λήροις μὲν καὶ φλυαρίαις ἀνοήτοις πάντα καιρὸν ἀφορίζομεν... τῶν θείων δογμάτων ἅπαξ ἢ δὶς τῆς ἑβδομάδος ἀκούοντες ναυτιῶμεν, διακορεῖς γινόμεθα. Τὶ οὖν τὸ αἴτιον; κακῶς διακείμεθα τὴν ψυχήν· τὸ ἐπιθυμητικὸν αὐτῆς τὸ περὶ ταῦτα καὶ ὀρεκτικὸν ἐξελύσαμεν ἅπαν· διὰ τοῦτο οὐκ ἔρρωται πρὸς τὴν τῆς πνευματικῆς τροφῆς ὄρεξιν· μέγα δὲ καὶ τοῦτο μετὰ τῶν ἄλλων ἀρρωστίας τεκμήριον, τὸ μὴ πεινῆν μηδὲ διψῆν, ἀλλὰ δυσαρέστως πρὸς ἀμφότερα ἔχειν" (Ὀμιλία ιη' εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην)».

Ἀπὸ τὸ βιβλίον, Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Λόγοι Tέσσερις - περὶ καλλωπισμοῦ, θεαμάτων, αἰσχρολογιῶν καὶ ἐκκλησιασμοῦ, σ. 175-176, ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη

[eleimon]

Οι ιερεις και οι λαικοι δε πρεπει να βιαζονται ποτα να βγουν απ την εκκλησια

Γράφει σχετικὰ ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης:
«Β' δὲ παρακαλῶ τόσον τοὺς ἁγίους ἱερεῖς ὅσον καὶ τοὺς λαϊκοὺς Χριστιανοὺς νὰ μὴ βιάζεσθε πότε νὰ ἐβγῆτε ἀπὸ τὴν ἁγίαν ἐκκλησίαν.

Ἀλλὰ οἱ μὲν ἅγιοι ἱερεῖς νὰ ἀναγινώσκετε καὶ νὰ ψάλλετε τὰς ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἱερὰς ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου, τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ τοῦ Ἑσπερινοῦ, μὲ ἀργοπορίαν καὶ μετὰ εὐταξίας καὶ εὐλαβείας· οἱ δὲ λαϊκοὶ Χριστιανοὶ νὰ ἀκούετε μὲ ἐπιμέλειαν καὶ προσοχὴν τὰ ἀναγινωσκόμενα καὶ ψαλλόμενα, διὰ νὰ τὰ ἐντυπώνετε εἰς τὴν καρδίαν σας καὶ νὰ τὰ ἐνθυμᾶσθε μετὰ ταῦτα, καὶ ἐκ τῆς ἐνθυμήσεως αὐτῆς νὰ φυλάττεσθε ἀπὸ τὸ νὰ μὴ ἁμαρτάνετε· καθὼς καὶ ὁ Προφήτης Δαβίδ, μὲ τὸ νὰ κρύπτῃ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου εἰς τὴν καρδίαν του, ἐβοηθεῖτο ἀπὸ αὐτὰ καὶ δὲν ἁμάρτανεν· ὅθεν ἔλεγεν· "ἐν τῇ καρδίᾳ μου ἔκρυψα τὰ λόγια Σου, ὅπως ἂν μὴ ἁμάρτω Σοι" (Ψαλμ. ριη').

Ἐπειδή, τὶ τὸ ὄφελος, ἀδελφοί, νὰ πηγαίνετε ὁλημερινῶς εἰς τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ καὶ ἔπειτα νὰ μὴ λαμβάνετε κανένα καρπὸν ἀπὸ τὰ λεγόμενα εἰς τὴν ἐκκλησίαν, ἀλλὰ νὰ ἐβγαίνετε ἄκαρποι;

Ὅλη δὲ ἡ αἰτία ὅπου δὲν καρποφορεῖτε εἶναι, α' διότι δὲν ἔχετε προσοχὴν εἰς ἐκεῖνα ὅπου ἀκούετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν ἀλλὰ ἀφήνετε τὸν νοῦν σας νὰ περιπατῇ εἰς τὰ κοσμικὰ καὶ μάταια πράγματα· ὅθεν τὰ αἰσθητὰ μόνον αὐτιά σας ἀκούουν, τὰ δὲ νοητὰ τῆς ψυχῆς εἶναι κεκλεισμένα καὶ δὲν περνᾷ εἰς αὐτὰ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ».

Ἀπὸ τὸ βιβλίον, Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Λόγοι Tέσσερις - περὶ καλλωπισμοῦ, θεαμάτων, αἰσχρολογιῶν καὶ ἐκκλησιασμοῦ, σ. 174, ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη».

[eleimon]

Οἱ ἀργοπορημένοι στὶς Ἀκολουθίες

Σ' ὁλόκληρη λοιπὸν τὴν Μεσοποταμία καὶ τὴν Παλαιστίνη καὶ τὴν Καππαδοκία καὶ γενικὰ τὴν Ἀνατολή, στὶς ἀκολουθίες τῆς Τρίτης, τῆς Ἕκτης καὶ τῆς Ἐνάτης Ὥρας, ὅποιος δὲν ἔρθει στὸ ναὸ προτοῦ τελειώσει ὁ πρῶτος ψαλμός, δὲν τολμάει πιὰ νὰ μπεῖ μέσα οὔτε ν' ἀναμιχθεῖ μ' αὐτοὺς ποὺ ψάλλουν [ἂν εἶναι ψάλτης], ἀλλὰ περιμένει ὄρθιος μπροστὰ στὴν πόρτα τὴν ἀπόλυση τῶν ἀδελφῶν. Καί, καθὼς βγαίνουν ὅλοι, τοὺς βάζει στρωτὴ μετάνοια καὶ ζητάει νὰ τὸν συγχωρήσουν γιὰ τὴ ραθυμία του. Στὶς νυχτερινὲς ὅμως ἀκολουθίες εἶναι συγχωρημένοι ὅσοι καθυστεροῦν καὶ ὣς τὸν δεύτερο ψαλμό.



Ἀββᾶ Κασσιανοῦ, Κοινοβιακὲς Διατυπώσεις
[Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου]