Αρχιμανδρίτης Ιωήλ Γιαννακόπουλος (1901-1966)

[angieholi]

Βιογραφικό Σημείωμα

IOHL_jpg.jpg

Ο Αρχιμανδρίτης Ιωήλ, κατά κόσμον Φώτιος, Γιαννακόπουλος γεννήθηκε το 1901 στο χωριό Μαθία (Δράγκα) της επαρχίας Πυλίας του νομού Μεσσηνίας. Λίγο αργότερα οι γονείς του εγκαταστάθηκαν στην Καλαμάτα, όπου ο Φώτιος φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο και ακολούθως στο Γυμνάσιο. Ενώ ήταν ακόμη παιδί, γνωρίζεται και συνδέεται με τον ασκητή Ηλία Παναγουλάκη, ο οποίος τον οδηγεί στο Χριστό και διεγείρει στην καρδιά του σφοδρή αγάπη προς το Μοναχικό Βίο.

Τελειώνοντας τη φοίτησι στο Γυμνάσιο στρατεύεται και στέλνεται στη Μ. Ασία. Αφού απολύθηκε από τις τάξεις του Στρατού, εγγράφεται στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία πήρε το δίπλωμα το 1925. Ήταν ήδη Διάκονος χειροτονημένος από τον τότε Μεσσηνίας Μελέτιο, και είχε λάβει το όνομα Ιωήλ.

Αφού πήρε το δίπλωμα διορίσθηκε Θεολόγος καθηγητής στην Καλαμάτα, και ακολούθως υπηρέτησε στην Αρτεμισία Αλαγωνίας, στη Μεθώνη Πυλίας και στην Καβάλα Μακεδονίας. Πρεσβύτερος χειροτονήθηκε το 1929 και το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου το έλαβε μετά από τρία χρόνια.

Το 1938 υπέβαλε παραίτησι από τη θέσι του καθηγητού για λόγους υγείας (είχε από χρόνια προσβληθή από βαρύτατη μορφή φυματιώσεως, και η σωτηρία του από θάνατο μόνο ως θαύμα μπορεί να θεωρηθή). Αφού υπηρέτησε για λίγα χρόνια στην Αθήνα ως εφημέριος του Ι. Ναού Αγίου Νικολάου "Πευκακίων", αναχώρησε για την Καλαμάτα. Εκεί αποσύρεται για ένα περίπου χρόνο στην Ιερά Μονή Γαρδικίου.

Όταν διαλύθηκε η Μονή Γαρδικίου, αναλαμβάνει καθήκοντα Εφημερίου στο ναΰδριο των Παμμ. Ταξιαρχών στην Καλαμάτα, που ήταν Μετόχι της Ιεράς Μονής Βελανιδιάς. Θα ήταν άραγε υπερβολή αν έλεγε κανείς ότι το άσημο αυτό ναΰδριο, έχοντας έναν Ιωήλ Γιαννακόπουλο, ανακαλούσε στη μνήμη το άσημο ναΰδριο της Αναστασίας στην Κωνσταντινούπολι και τον ακτινοβολούντα μέσα σ'αυτό Γρηγόριο το Ναζιανζηνό;

Στο ναΰδριο αυτό ο π. Ιωήλ για μια μακρά σειρά ετών λειτουργεί, κηρύσσει και εξομολογεί τους πιστούς που προστρέχουν από κάθε γωνιά της Καλαμάτας (ή μάλλον της Μεσσηνίας). Λίγο πριν από το θάνατό του είχε αποχωρήσει από αυτό και υπηρετούσε στον Ι. Ναό του Αγίου Νικολάου.

Στις 16 Δεκεμβρίου ο π. Ιωήλ προσβλήθηκε από πνευμονικό οίδημα και έμφραγμα του μυοκαρδίου και μετακομίσθηκε αμέσως στο Κρατικό Νοσοκομείο της Καλαμάτας. Εκεί ήρεμος και γαλήνιος δέχεται τις περιποιήσεις των γιατρών και διαρκώς ψυθυρίζει: "Δόξα Σοι, ο Θεός - Δόξα Σοι, ο Θεός - Δόξα Σοι, ο Θεός!". Το πρωί της 23ης Δεκεμβρίου ζητεί να κοινωνήση των Αχράντων Μυστηρίων και την ίδια μέρα, τις απογευματινές ώρες, ο Κύριος παραλαμβάνει την οσία ψυχή του στις ουράνιες Αυλές της θείας ευφροσύνης.

Το ιερό του σκήνος, κηδεύτηκε πανδήμως και τάφηκε στο ιδρυμένο από τον ίδιο (τον π. Ιωήλ) Γυναικείο Ησυχαστήριο του "Προφήτου Ιωήλ", που βρίσκεται κοντά στις Φαρές (Γιαννιτσάνικα) Καλαμάτας.

Ανέκδοτα - Ιωήλ Γιαννακόπουλου, Αρχιμανδρίτου
Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Πρεσβυτέρου
Ιερόν Ησυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος

[angieholi]

"Ανέκδοτα" από τη ζωή του π. Ιωήλ

Αξία και αξίωμα
Ερώτησι από Κληρικό:
- Πάτερ Ιωήλ, γιατί δεν σε κάνουν Δεσπότη; Έπρεπε να είχες προ πολλού πάρει αυτό το αξίωμα!
- Τι έχει σημασία, το αξίωμα ή η αξία;
- Η αξία βέβαια.
- Έ, λοιπόν, ας φροντίσουμε να αποκτήσουμε αξία κι όχι αξίωμα.


Ο "δεσποτισμός" και οι προφάσεις
Κάποιος Θεολόγος του έλεγε ότι δεν γίνεται Κληρικός, διότι "επικρατεί δεσποτισμός στην Εκκλησία και δεν μπορεί κανείς να εργασθή κάτω από αυτές τις συνθήκες". Ο π. Ιωήλ απάντησε:
- Αχ! καϋμένε! Αυτά είναι προφάσεις εν αμαρτίαις! Ο Κύριος και οι Απόστολοι εργάσθηκαν κάτω από Άννες και Καϊάφες και Ηρώδες και Πιλάτους και Νέρωνες. Και όμως τι έργο επιτέλεσαν!... Πές καλύτερα ότι σου λείπει το πνεύμα της θυσίας και άφησε τις διακαιολογίες. Και κάτω από το χειρότερο Επίσκοπο ο καλός Κληρικός θα μπορέση να οδηγήση ψυχές στον ουρανό.


Η εκλογή των βιβλίων
Σε άλλη συζήτησι, όπου γινόταν λόγος για τα βιβλία, έλεγε:
- Πρέπει να προσέχουμε πολύ στην εκλογή των βιβλίων που διαβάζουμε, διότι ο χρόνος είναι πολύτιμος και δεν πρέπει να δαπανάται στη μελέτη βιβλίων ρηχών και ανούσιων. Βιβλίο που δεν αξίζει να διαβασθή για δεύτερη και τρίτη φορά, δεν πρέπει να διαβασθή ούτε για πρώτη φορά.


Χριστιανισμός - Κομμουνισμός
Συζήτησι με κομμουνιστή:
- Και ο Χριστιανισμός, πάτερ μου, Κομμουνισμός είναι. Στον κοινωνικό τομέα δεν υπάρχει μεταξύ τους καμμία διαφορά. Και οι δύο θέλουν ισότητα, αδερφοσύνη, κοινωνική δικαιοσύνη.
- Υπάρχει κάποια διαφορούλα.
- Ποιά;
- Ο Χριστιανισμός λέει στον οπαδό του: Γιατί να έχεις εσύ και να μην έχη αυτός; Λοιπόν, δωσ'του!
Ο Κομμουνισμός λέει στον οπαδό του: Γιατί να έχη αυτός και να μην έχης εσύ; Λοιπόν παρ'του. Κατάλαβες τη διαφορά;


Η ισότητα και το "ίσωμα"
Συζήτησι με άλλο κομμουνιστή:
- Αν επικρατήσουμ εμείς, πάτερ Ιωήλ, θα φέρουμε ισότητα!
- Ισότητα θα φέρετε, ή ίσωμα θα τα κάνετε;

Ανέκδοτα - Ιωήλ Γιαννακόπουλου, Αρχιμανδρίτου
Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Πρεσβυτέρου
Ιερόν Ησυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος

[angieholi]

Εχθρότητα του ευεργετουμένου
Απόσπασμα από κάποιο κήρυγμά του:
"Όταν κάνεις το καλό και δεν σου το αναγνωρίσουν απλώς, τότε το καλό που έκανες είναι μόνο αρραβωνιασμένο με την αμοιβή του Θεού.
Όταν όμως κάνης το καλό και βρης τον μπελά σου, τότε το καλό σου στεφανώθηκε!"


Ολιγάρκεια
Άλλο απόσπασμα:
"Πολλές φορές εμείς ζητάμε από τους άλλους να μας δώσουν το παν, είτε μπορούν είτε δεν μπορούν.
Όχι έτσι, Χριστιανοί μου!
Δεν πρέπει να μας δίνουν οι άλλοι όση αγάπη θέλουμε εμείς, αλλά να αρκούμαστε σε όση εκείνοι μπορούν να μας δώσουν..."


Ο οπαδός υπακούει στον αρχηγό του
Κάποιος Θεολόγος του έλεγε ότι δεν τηρεί (ο Θεολόγος) τις νηστείες, παρότι είναι υγιής, διότι δεν τις θεωρεί αναγκαίες.
Ο π. Ιωήλ, αφού ανέπτυξε με πολλά την αξία της νηστείας, πρόσθεσε:
- Ποιός είναι αρχηγός; Εμείς ή η Εκκλησία;
- Η Εκκλησία βεβαίως, απάντησε ο Θεολόγος.
- Ε, αγαπητέ μου, τότε οφείλεις να υπακούης στον αρχηγό σου. Οι αρχηγοί διατάσσουν και οι οπαδοί υπακούουν.
Αφού λοιπόν αναγνωρίζεις την Εκκλησία σου ως αρχηγό και όχι τον ευατό σου,
να εκτελής τις επιταγές της Εκκλησίας και όχι τα θελήματα του ευατού σου.


"Μέσα σου έχεις το πύρ"
Σε κάποιο κήρυγμά του κατά των προκλητικών γυναικείων αμφιέσεων, έλεγε:
- ...Τις βλέπεις τις γυναίκες τώρα το καλοκαίρι και γίνονται κινητά κρεοπωλεία. Τι σε πιάνει κυρά μου, και περιφέρεσαι γυμνή;
Κάνει ζέστη! σου λέει. Αμ δεν είναι η εξωτερική ζέστη. Μέσα σου έχεις το πυρ της Κολάσεως.
Μέσα σου βράζουν τα καζάνια του Διαβόλου και γι'αυτό καίγεσαι και σκάζεις και πετάς τα ρούχα σου...
(Σημειωτέον ότι ο π. Ιωήλ ούτε αντίδωρο έδωσε κάποτε σε γυναίκα που είχε απρεπή ενδυμασία.)


Και η συγκράτησι είναι δύναμι
Σε κάποια συζήτησι που αναφερόταν σε πρόσωπο πολύ δραστήριο, έλεγε:
- Δύναμι δεν είναι μόνο το να αναπτύσσης τις δυνάμεις σου, αλλά και το να τις συγκρατής όποτε πρέπει.
Αλλιώτικα μοιάζεις με αυτοκίνητο χωρίς φρένα. Αυτό όμως δεν είναι δύναμι, είναι αδυναμία.

Ανέκδοτα - Ιωήλ Γιαννακόπουλου, Αρχιμανδρίτου
Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Πρεσβυτέρου
Ιερόν Ησυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος

[angieholi]

Η συμφωνία των Πατέρων
Έλεγε τονίζοντας την αξία της νηστείας και γενικώς της ασκήσεως:
- Αν διαβάσης τους Πατέρες, θα δης να έχουν σε πολλά θέματα τις ιδιοτυπίες τους και μερικές φορές και τις διαφωνίες τους ακόμη.
Π.χ. ένα χωρίο της Γραφής ο ένας να το ερμηνεύει έτσι, ο άλλος αλλιώς.
Αν υπάρχη ένα θέμα για το οποίο ούτε ένας από τους Πατέρες δεν διαφωνεί, αυτό είναι το θέμα της ασκήσεως.
Σ'αυτό υπάρχει καθολική συμφωνία των Πατέρων.
Όλοι εξυμνούν τη νηστεία, την αγρυπνία, την εκούσια πτωχεία, τη σκληραγωγία του σώματος, την κακοπάθεια εν γένει.
Κανείς δεν εξυμνεί τις ανέσεις και την καλοπέρασι.
Αντιλαμβάνεσαι τη σημασία του γεγονότος αυτού;


Η΄ μίμησι ή θαυμασμός
Ρωτήθηκε από κάποιον:
- Πάτερ μου, γιατί γράφονται αυτά που γράφονται στους βίους των Ασκητών;
Είναι δυνατόν εμείς να κάνουμε αυτά τα πράγματα;
- Γράφονται ή για να τους μιμούμαστε ή, εαν δεν το κατορθώνουμε αυτό, για να τους θαυμάζουμε και να τεπεινωνώμαστε, βλέποντας τη δική μας αδυναμία.
Ή αγώνας προς μίμησι λοιπόν ή θαυμασμός και ταπείνωσι.
Εμείς όμως αντί να τους θαυμάζουμε για τα κατορθώματά τους και να ελεεινολογούμε τους ευατούς μας, τους χλευάζουμε και τους ειρωνευόμαστε.
Εκείνοι δεν είχαν καταλάβει το αληθινό νόημα του Χριστιανισμού και το καταλάβαμε εμείς!...
Ο Θεός να μας φωτίση να δούμε το κατάντημά μας...


Οι Πατέρες είναι ζωή
Συζητώντας για τους Πατέρες με κάποιο νεωτερίζοντα Θεολόγο, έλεγε:
- Κοιτάζουμε τι είπαν και τι έγραψαν οι Πατέρες και όχι πως έζησαν.
Αντί να κάνουμε σχόλια στα κείμενα των Πατέρων, θα έπρεπε καλύτερα να αντιγράφουμε τη ζωή τους.
Οι Πατέρες προσευχόντουσαν πολύ, αγρυπνούσαν πολύ, νήστευαν πολύ, αγαπούσαν την πτωχεία και την απλότητα, μισούσαν το κοσμικό φρόνημα, πολεμούσαν τις πλάνες, αποστρέφονταν τις ανέσεις του βίου, απέφευγαν τα αξιώματα, τη δόξα, τις τιμές, αγαπούσαν το μαρτύριο. Τα κάνουμε εμείς αυτά;
Κρατούμε στα χέρια τα βιβλία των Πατέρων και η ζωή μας είναι άρνησι της δικής τους ζωής. Οι Πατέρες είναι ζωή, δεν είναι φιλολογία.


Προτροπή για συμφιλίωσι
Διάλογος με κάποιο χωρικό:
- ....Μα δεν μπορώ, πάτερ μου, να μιλήσω εγώ πρώτος. Ο αδερφός μου πρέπει να μου μιλήση πρώτος. Αυτός έφταιξε κι όχι εγώ. Κι έπειτα αυτός είναι μικρότερος κι εγώ μεγαλύτερος,
- Δεν μου λες, ποιός είναι μεγαλύτερος; Εμείς ή ο Θεός;
- Μα θέλει ρώτημα; Ο Θεός βέβαια.
- Ποιός έφταιξε στον άλλο; Ο Θεός σ'εμάς ή εμείς στον Θεό;
- Εμείς φταίξαμε στο Θεό.
- Και ποιός έκανε την αρχή της συμφιλιώσεως; Εμείς πήγαμε στο Θεό ή ο Θεός ήλθε σ'εμάς;
- Ο Θεός ήλθε σ'εμάς.
- Λοιπόν;
- Λοιπόν, σ'ευχαριστώ. Έχεις δίκιο. Εγώ θα πάω πρώτος στον αδερφό μου.

Ανέκδοτα - Ιωήλ Γιαννακόπουλου, Αρχιμανδρίτου
Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Πρεσβυτέρου
Ιερόν Ησυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος