Με την εξαιρετική «ξενάγηση» του Βασίλη Λιόγκαρη θα βρεθούμε και πάλι στο Αγιον Ορος. Πάμε;
Γιαλό γιαλό πηγαίνεις. Στραφτολογάει το άσπρο βότσαλο. Ηρεμη συνύπαρξη. Σχήματα, χρώματα, όγκοι. Πλάτυνε την καρδιά σου να χωρέσει. Γίνου μάτια γιομάτος κι αυτιά και δάχτυλα. Ασήκωτη η ομορφιά σε ξεσηκώνει. Λίγο παρέκει η Μονή Ξενοφώντος. Η χαρά του γέροντα ατελείωτη. Μπορεί ώρες να σου μιλά, θέλει να ξεδώσει, θέλει να σου γεμίσει το μυαλό με ό,τι όμορφο πιστεύει. Πιο χαμηλό απ' το Δοχειάρι, έχει την άνεση στο μάκρος. Μπουκέτο από τρούλους το καθολικό. Γύρω τοιχία και πολεμίστρες και καμπαναριό. Μπαλκονάκια ξύλινα. Ολα πιο σεμνά όλα πιο λιτά. Πίσω πευκώνας και καστανιές και φλάμουρα. Δεν έχεις χρόνο να σταθείς. Ο καϊκτσής χρόνια τώρα κάνει τούτο το ταξίδι, κάθε μέρα φορτώνει, ξεφορτώνει, χάνεται. Αφησε δυο γέροντες. Το καλημαύκι ανεμίζει. Ο καιρός είναι καλός. Κοντοζυγώνει Δεκαπενταύγουστο. Η πιο μεγάλη, η πιο τρανή μέρα στο Ορος.
Και να, το καΐκι θα πιάσει τη σκάλα του Ρωσικού. Δεν είναι μοναστήρι αυτό. Πολιτεία ολάκερη, και τι να πρωτοχαρείς. Πλατάνια δίπλα στο κύμα. Κι όμως, δίπλα στο κύμα. Τινάζουνε μπόι στους τοίχους της μονής. Λιοπύρι βασανιστικό. Κι η σκιά ξεκούραση. Η βρύση θολοσκέπαστη. Η κληματαριά γλυκό κίτρινο σταφύλι. Πατωσιά από καλντερίμι. Ο κισσός φιδοσέρνεται στα τοιχία και στα δέντρα.
Ο θόλος πράσινος. Οι θόλοι πράσινοι. Πολλοί θόλοι. Πολιτεία ολάκερη σου λέω. Λιθάρια χορταριασμένα. Κυπαρίσσια σε σύναξη.
Ο Αγιος Παντελεήμονας. Είναι τ' όνομα της μονής. Τρεις χιλιάδες κελιά, μέσα κι έξω ένα γύρω. Χτίσματα ψηλά και μακριά. Σήμερα ερειπωμένα. Ακατοίκητα. Βομβαρδισμένα αγριοπούλια κουρνιάζουνε. Λιμανάκια και αποβάθρες απανωτές. Ετοιμα να δεχτούν πολλούς προσκυνητές. Ατέλειωτο το μοναστήρι. Μια καμπάνα που ζυγίζει κάπου δεκατέσσερις τόνους χαλκό. Βάλε με το νου σου καμπάνισμα. «Οταν ο καιρός είναι ούριος φτάνει ο ήχος μέχρι Σκιάθο και Αλόννησο», λέει ο γέροντας. Εργο εντυπωσιακό, αλαζονικό. Ρούσικο μπαρόκ. Αχόρταγη η ψυχή του ανθρώπου να υπηρετήσει το Θεό. Αχόρταγος ο θάνατος να δικαιώσει την ύπαρξή του.
Πας ν' αποξεχαστείς, να μη θυμάσαι. Σε τραβά η θάλασσα, σε τραβά το πλατάγισμα της μηχανής.
Αραξοβόλι της πολιτείας. Λιμάνι του Αθω η Δάφνη. Μικρολίμανο, ανοιχτό στο άγριο κύμα. Βάρκες και καΐκια και κίνηση.
Η Δάφνη ήταν κόρη του βασιλιά της Αρκαδίας, την οποία αγάπησε με πάθος ο Απόλλωνας. Αυτή για να διαφυλάξει την παρθενία της κατέφυγε στον όρμο των παρθένων του Αθω. Η Δάφνη, το πρώτο στεριανό πάτημα στο Ορος και γύρισε χίλια χρόνια πίσω. Ταπεινό, ασήμαντο ψαροχώρι. Ολόγυρα στο μικρό μόλο μαζεύεται η ζωή. Βιασύνη. Ενα ανακάτωμα λαϊκοί και μοναχοί. Μικρομάγαζα. Μικρά αγιορείτικα ενθύμια. Μοσχολίβανο, εικόνες, ρακί, σάβανα, σταυρουδάκια, μπιχλιμπίδια, κάσκες οδοιπόρων, μπαστούνια. Μικρά ασήμαντα μαγερειά με φασολάδα. Καφενές με ξύλινους πάγκους κάτω από τσίγκινα στέγαστρα. Κληματαριές κι άγιο κλήμα. Μικρές γαλάζιες ορτανσίες.
Πλευρίζει στο αρσανάκι το καΐκι. Ενας κόσμος έρχεται. Ενας άλλος έτοιμος να φύγει. Ενα παλιό λεωφορείο περιμένει να φορτώσει αυτούς που ξεμπαρκάρουν. Ενας και μοναδικός δρόμος. Οι Καρυές. Πρέπει να φτάσεις στις Καρυές οπωσδήποτε. Προσκυνητής είσαι, μουσαφίρης, πρέπει να παρουσιαστείς στην Ιερά Επιστασία και να εφοδιαστείς με ειδικό συστατήριο έγγραφο που λέγεται διαμονητήριο. Με το χαρτί αυτό στην τσέπη και με κέντρο κίνησης τις Καρυές αρχίζει το οδοιπορικό σου.
Το μικρό λεωφορείο ξεκινά. Δε βρήκες θέση. Πού να βρεις; Αλλοι κρέμονται στα πλάγια. Ανηφορίζει. Αγκομαχά κι ανηφορίζει. Καταπίνει τις στροφές. Η θάλασσα καταγάλανη πλέκεται στα πόδια σου. Τα πλεούμενα σωρό. Ο δρόμος σκαλισμένα κατσάβραχα. Η βλάστηση γύρω οργιάζει. Πώς μπλέκεται έτσι η βλάστηση... Δε θα βγάλεις άκρη. Ολα τα πράσινα μαζί. Δίστρατα με ξύλινους σταυρούς και μονοπάτια. Κι αν σου βρεθεί το ξέφωτο μην παραλείψεις να δεις απόμακρη πια τη θάλασσα, στην άβυσσο χαμένη. Και τα πλεούμενα κουκκίδες ασήμαντες. Μπήκες σε δάσος πάλι και σκοτείνιασε ο ήλιος. Να βάλεις το κεφάλι μέσα απ' το παράθυρο. Κλώνοι και φυλλωσιές σου 'χουνε θυμό. Θα μπουν να σε χτυπήσουν. Εχουνε βασίλειο κι εξουσία. Τεράστιες οξιές, αγριοκαστανιές, καρυδιές, κέδροι. Ολα τα πράσινα. Συνάμα ειρήνη και πόλεμος.
Πήρες να κατηφορίζεις. Ενιωσες πως ημέρεψε το πράσινο, ξέφωτα ανοιχτά. Πλημμύρα οι μπαχτσέδες. Νερά τρεχούμενα. Θάμνοι κι αγριόθαμνοι και φουντουκιές. Φτάνεις στις Καρυές. Οχι, δε θα πεις πως κουράστηκες. Δε φτουράει κούραση εδώ. Η λαχτάρα είναι πιότερη. Τελευταία στροφή. Πρωτοαντίκρισες την πρωτεύουσα του Ορους. Πλακοντυμένες σκεπές από γκρίζο. Κεραμιδένιες σκεπές από κόκκινο. Ψηλές καμινάδες προσαρμογή στον τόπο, στον καιρό. Λιθόστρωτα σπαρμένα αραιά σπίτια. Δίπατα. Τρίπατα. Αλλα κατοικούνται, άλλα όχι. Παμπάλαια, εγκαταλειμμένα. Σημαδεμένα από την ιστορία. Αρχοντική αγιορείτικη κοψιά κι αρχιτεκτονική. Ολα με παρεκκλήσια. Ανοιχτά παράθυρα να μπει το φως. Και τα λουλούδια στις αυλές ανθισμένα. Ξέχασε πως βρίσκεσαι στην εποχή σου. Είσαι μέσα σε μια ταινία εποχής με σημερινά ρούχα. Μεσαιωνικής εποχής. Ζεις και αναπνέεις τον αέρα της και τον τρόπο ζωής. Θηλυκό δεν υπάρχει. Ανυπαρξία. Αξιο ν' απορείς με τ' ανθισμένα ζουμπούλια και γιασεμιά. Μοσχοβολά ο αγέρας, ο φταίχτης, ο γονιμοποιός.
